Katalog

BULMACA 14 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 28 Mayıs 2017 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Tohum Ölürse”, “Yağmur Taşı”, “Tekvin” gibi kitaplarıyla tanınmış şair ve yazarımız... Sovyetler Birliği döneminde, Troçki taraftarlarının Komünist Partisi üyelerini küçümsemek amacıyla kullandıkları sözcük. 2 Taş devrinin son çağı ile ilgili olan... Ejderha takımyıldızının en parlak yıldızı... Cehennem. 3 Kakım, gelincik gibi hayvanların lekesiz beyaz postu... Basketbolün en eski şekli olup Aztek, Maya ve Olmekler tarafından oynanan oyun... Yuvarlak patlıcana verilen ad. 4 Radon elementinin simgesi... Çürük, kof... Japon lirik dramı... Tarıma elverişli olmayan sert tarla... Karagöz ve ortaoyununda Rum tiplemesine verilen ad. 5 Hayvan yiyeceği... İçine başka bir sıvı karıştırılmamış içki... Uzaklık işareti... “akşamlar bir gibi biterdi” (Attilâ İlhan)... Nikel elementinin simgesi. 6 Yankı... “Pembe Kadın”, “Topuzlu”, “Düş Yüklü Bulutlar” gibi tiyatro oyunlarıyla tanınmış yazarımız... “Hayır” anlamında kullanılan söz. 7 Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinde bir yayla... Aşıboyası... 106 taşla oynanan bir oyun. 8 Ucu demirli ve uzun cirit değneği... Argoda karnı aç ya da parasız kimse... Sakarya iline özgü, süt ya da yoğurt kaymağının ateşte kestirilmesiyle yapılan yiyecek. 9 Sahip... İsrail’in plaka imi... 19212011 yılları arasında yaşayan ve çeşitli kuruluşlara yaptığı dekoratif panolarla tanınan kadın seramik sanatçımız... Soyaçekim. 10 Rumeli’ye özgü, un ve tereyağıyla yapılan bir çeşit tatlı... Temeli taklide dayanan sözsüz oyun.... Cesur, yiğit. 11 İstanbul’da, taşıyla tanınan ve şimdiki adı Yalıköy olan bir yerleşme... Yüz metrekare değerinde yüzey ölçüsü birimi... Kuzey ve Güney Kore’nin para birimi von’un Bu haftaki bulmaca ödülü Kırmızı Karanfil Reşat Enis Yordam Kitap 15 MAYIS 2017 1624 KAZANANLAR: Yaşar Öztürk, Esin Kalay, Sibel Fadıllıoğlu, Ahmet Yaşar Atalay, Süleyman Fuat İçelliler, Roger L. Urgan, İSTANBUL, Nadire 15.05.2017 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte M. Angel’in Gözleri Açık Gidenler (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: Koşar, ESKİŞEHİR, Kemal Ateşli, 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 SAKARYA, Mustafa Urkun, GEBZE, 1 A H M E T T E L L İ O M U Z D Ö V E N Remzi Kaya, SİNOP, Nejdet Özdoğan, KONYA, Görkem Arslan, Ozan Kumaş, Kayhan Karaçal, M. Nedim Çiçek, Erkan Özdemir, ANKARA, Hasan Anay, ESKİŞEHİR, M. Şadi Yücel, BOLU, İsmail İlhan, İsmail Pirge, MANİSA, Ali Gümüşay, Metin Uyar, İZMİR, 2FEER İ J UANGR İ S UMAM İ 3Ş İT MP İ NGO A L AME R Ş 4 AM İ K ADA KUMANDA R Y A 5 R İ SOTTO I S P ATAN KOR E 6 TN KOR AH AR T ARA S UN 7 İ A P RON L Ö S MANAV S E 8 MOR İ S KO L A R S A L AMUR İ 9UĞUT L İ R EM İ R DAR İ Y E 10 Ç U M KE RRAKE AĞ I Z Y EM Füsun Aksaycık, Ülsen Aral, AYDIN, Musa Tutal, ANTALYA Not: Bulmaca yanıtlarını bundan 11 İ Z M E S A İ EH İ L VA Ş A M 12 N B U N S K A İ S T A N I H E 13 İ L İ N E K M O R O L A R K A U R 14 P R O T A G O R A S T OM böyle aycin@cumhuriyet.com. tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese 15 R O K SOL İ TER LA 16 A N E M İN İ LET İ R 17 K İ ENZ İ M OZ E K İ 18 S AZ İ MKAR ET L 19 İ M R E N O D E O N A L gönderilmeye devam edecek. 20 S U P AĞVA D E NYO yüzde biri değerindeki metal para... Yunan mitolojisinde kır tanrısı... Hollanda’nın plaka imi. 12 Zerdüşt dininde ateş tanrısı... Yapağıdan elde edilerek eczacılıkta ve parfümeride kullanılan sarımtırak renkte bir yağ... Küçük yayla evi... Renk renk parlak tüyleri olan, iri gövdeli bir papağan. 13 Eski Mısır’da güneş tanrısı... Balede kullanılan bir dans figürü... “Tütün Yorgunu”, “Sarı Traktör”, “Ortakçılar” gibi romanlarıyla tanınan yazarımız. 14 Datça Yarımadası’ndaki ünlü antik kent... Duvarın berkitmek için taşların arasına yatay olarak yerleştirilen direk. 15 Hindiye verilen bir ad... Rusya’da 17731775 arasındaki büyük bir Kazak ve köylü ayaklanmasının önderi olan Kazak isyancı... Bir soru sözü. 16 “Hastalık, dert” anlamında eski sözcük... Muğla’nın Milas ilçesinde antik bir kent... “Yedikleri yoksul eti / İçtikleri olmuştur” (Ataol Behramoğlu). 17 İç Anadolu Bölgesi’nde bir plato... Eski Mısır’da gök tanrıçası... Boks, eskrim gibi sporlarda, sporcunun kendini korumak için aldığı pozisyon. 18 Bir tür ipekli tafta... Botanikte köksapa verilen ad. 19 Metin Eloğlu’nun bir şiir kitabı... Harman yerindeki tahılın taş ve toprakla karışık kalıntısı... Geleneksel Moğol çadırı. 20 Gelenek... Hıristiyan azizlerine verilen san... Hattatların çok ince yazı yazmakta kullandıkları kalem. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 “Kardelen”, “Gökyüzüne Akan Irmak”, “Kir” gibi romanlarıyla tanınmış yazarımız... Belirsizliklerden kanıt çıkarma. 2 Van’ın Gürpınar ilçesinde bir kale... Gemilerde büyük yelkenleri yönetmek için kullanılan ip... Afrika ve Arabistan’da yaşayan bir maymun. 3 Kayaç katmanlarının kırılmadan yukarı doğru kabarması sonucu ortaya çıkan yapıların ortak adı... “Varakı ü vefayı kim okur, kim dinler” (Kâmi)... Kadastro haritalarında parseller topluluğu... İlgi eki... “Tırpana” da denilen bir balık. 4 “Muhibbi’nin kaddin dal eyler / Ağlatuben gözyaşını sel eyler” (Kanuni Sultan Süleyman)... 1927’de doğmuş, pek çok resmi ve özel yapının duvar panolarını gerçekleştirmiş seramik 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... sanatçımız... Teyze, dayı, hala ya da amcanın erkek çocuğu. 5 Girit Adası’nda ortaya çıkan en önemli tunç çağı uygarlığı... Kılıcın keskin yanı... 14. yüzyılda kullanılmış bir Türkistan sikkesi. 6 Köpek... Sonucu bakımından çok önemli olmayan yanlışlık... Gümrük muhafaza memuru... Olumsuzluk belirten bir önek. 7 Yüzeni içeriye çeken deniz akıntısı... “Boynuzlu kavun” da denilen ve yurdumuzda da yetiştirilen bir meyve... Kendini bir şey sanan, büyüklük taslayan, küstah... Bir nota. 8 Kendi alanında en önde gelen kimse ya da nesne... Bir ördek cinsi... Bir derebeyin hizmetindeki Japon savaşçı. 9 Büyük pulluk, saban... Bolu ilinde bir kaplıca... Akdeniz’de yaşayan bir balık. 10 Ata... Afyonkarahisar’ın İhsaniye ilçesinde, Friglerden kalma yüzlerce kaya mezarının bulunduğu yöre... “Girida” da denilen eti lezzetli bir balık... Güney Afrika Cumhuriyeti’nin plaka imi. 11 Bir yarışın belirli uzaklığı kapsayan bölümlerinden her biri... Takım... Acem pirinciyle pişirilip üzerine kuzu eti ya da uykuluk konarak yenilen pilav... Satranç benzeri bir strateji oyunu. 12 Avın ya da kendisine gösterilen şeyin üzerine atılıp getirmesi için köpeğe verilen buyruk... Sarı ya da kahverengi doğal hidratlı, demir oksit... Yonga. 13 Bir parçanın sevecenlikle çalınması ge rektiğini belirten müzik terimi... Çin felsefesinde, yaşamın bütün yönlerini kapsayan iki karşıt ilkeden dişil olanı... “El dayanmaz, diş dayanmaz başlarında / Kavaklar yatar boylu boyunca” (Orhan Veli)... Konut. 14 İskambildeki maça rengine verilen bir başka ad... Osmanlılar döneminde kalyoncuların giydiği bir başlık türü... Halk edebiyatında aruz ölçüsüyle yazılan şiir türlerinden biri. 15 Tarla sınırı... “ gelmiş neyime / Kan damlar yüreğime” (Türkü)... Doğu kilisesinin ayin usullerini benimsemiş papaz. 16 Teşhis... Hint mitolojisinde aşk tanrısı. 17 “İncirop” da denilen ve yumruları yenen otsu bir bitki... İzmir’in Menderes ilçesinde antik bir kent. 18 Kırgız ve Kazaklara özgü bir üst giyeceği... Kışın sisli havalarda ağaç dallarını, toprak çıkıntılarını kaplayan buz tabakası... Dilbilgisindeki sözcük türlerinden biri. 19 Şiiliğin dört büyük mezhebinden biri... Kişinin var sandığı ama gerçekte olmayan olguları algılaması. 20 Hırvatistan’ın para birimi... İnce dantel... Birçok geleneksel toplumda yer alan temel akraba topluluğu. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com Çapraz (CrissCross) Skuiz Bazı eller kitaplarda görülür fakat onlarla gerçek hayatta pek karşılaşılmaz. Aşağıdaki el de böyle bir el. 2017 Türkiye İkili Şampiyonasında gelen bu elde Ferda KanlıkılıçMurat Özer çiftinin güzel deklarasyonu ve Özer’in yıllardır beklediği böyle bir eli müthiş oyunuyla süslemesi var. ¦ R92 ¦ D94 ¦ AD9 ¦ ADV4 ¦ AV75 ¦ A105 ¦ V83 ¦ R96 Ferda Kanlıkılıç Murat Özer Kuzey Güney 1¦ 2¦ 2SA 4SA herkes pas İkili turnuva, 4SA oynuyorsunuz fakat bildiğiniz gibi yaptığınız her fazla size yüzde olarak dönecek. En iyisi siz 6SA oynuyormuş gibi varsayın. Bakalım Özer’in performansını yakalayabilecek misiniz? Atak ¦3’lü, dördüncüyerden küçük, Doğudan 8’li. ¦3’lü atağına Murat Özer yerden küçük verince Doğu, 10xxx’ten atak yaptıysa ortağını korumak için 8’liyi koyar. 10’lu ile alan Özer, ¦R’ya gidip pik empası yapar, Batı alır trefle çıkar, pikle de çıksa fark etmez Elden alan Özer şimdi dama doğru karo oynar ve kazanır. Pikle ele gelir, pik partaj çıkınca son piki de çeker ve yerden ¦9’luyu atar. Trefleri tahsil etmeye başlar. Son trefl çekilmeden önce durum: ¦ ¦ D9 ¦A ¦A ¦ ¦ R7 ¦ R6 ¦ ¦ ¦V ¦ 107 ¦8 ¦ ¦ A5 ¦ V8 ¦ Özer, son trefli çekip elden ¦5’liyi atar. Batı hangi ruayı teklerse onun asını çekerek başka el vermez. Bu elde Batı karoyu teklemişti. Özer de ¦As çekip Ruayı düşürdü, kör ¦Asla ele geldi. Eldeki ¦V sağdı. Bu oyun 100 maç puanının 94’ünü getirdi ÖzerKanlıkılıç çiftine... İşte diğer eller: ¦ D103 ¦ R7632 ¦ R65 ¦ 75 ¦ 864 ¦ V8 ¦ 10742 ¦ 10832 Haftanın Problemi ¦ R753 ¦ A85 ¦ 763 ¦ AD2 ¦ ADV1092 ¦ RD2 ¦ AD42 ¦ Batı Kuzey pas 2SA* pas 3kör* pas 5pik* herkes pas Doğu Güney pas 1pik pas 3trefl* pas 5trefl* pas 6pik Takım maçı, herkes zonda, Batı pik 6’lı çıkıyor, Doğu uyuyor. Nasıl oynarsınız? Analiz ve çözüm: İki karo kaybımız var, oyun karo empasına bağlı gibi görünüyor. Acaba şansımızı artırmanın bir yolu var mı? Örneğin karo RV10’lunun Batıda olduğu durumda ikinci kozla yere geçip trefle çaksak, yerde kalmak üzere kör onörlerini çekip son trefle de çaksak ve karo ile çıksak el Batıda kalırsa AD’ımıza doğru yatar. Doğuda kalırsa da en iyi defansı yine karo oynamaktır, empası hâlâ yapma şansımız var. Fakat daha iyi bir oyun var. Trefl empası tutuyorsa oyunumuzu %100 yapıyoruz. Ama elde empas atmamızı sağlayacak treflimiz yok mu diyorsunuz? Trefl empası tutmazsa da hâlâ karo empası yapabiliyoruz. Dam kozu Rauayla ezerek yere geçip bir trefle çakıyoruz, yerde kalacak şekilde üç tur kör oynayıp trefl Asını çekip bir karo atıyoruz, şimdi trefl Damını oynayıp Doğu örtmezse elden küçük karo atıyoruz. Doğu ya AD çatalımıza doğru ya da keskaça oynamak zorunda kalacaktır. İşte savunmanın elleri: ¦6 ¦ V943 ¦ RV8 ¦ RV1054 ¦ 84 ¦ 1076 ¦ 1095 ¦ 98763 Haftanın Problemi Takım maçı KG zonda ¦ AD94 ¦ AV97 ¦ AD4 ¦ R10 Batı Herkes pas ¦ ¦ 103 ¦ 732 ¦ ADV977653 Kuzey 2SA Doğu Kontr* Güney 6trefl *Pikkaro ya da körtrefl, en az 55. Atak karo 9’lu. Nasıl oynarsınız. SATRANÇ Eski GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Eskiye rağbet olsaydı bitpazarına nur yağardı! Bu özdeyiş her konu için geçerli değil, satranç da bunun haricinde. Eski fikirleri tekrar diriltmekte Fischer’in üzerine yoktu. Ding Liren’in kazanmış olduğu FİDE GrandPrix, Moskova ayağında başka bir Amerikalı Nakamura’dan unutulmaya yüz tutmuş bir fikrin yeniden canlandırılışını izleyelim: GM Nakamura (2786)GM Nepomniyaşçi (2751), Moskova 2017, Sicilya Savunması, Najdorf Varyantı, Zehirli Piyon Devamyolu 1.e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 a6 (Oyundaki fikrin benzeri RichterRauzer Varyantında dahi Timman tarafından uygulanmıştır. 5...Ac6 6.Fg5 e6 7.Vd2 Fe7 8.000 00 9.Ab3 Vb6. Podebrad Devamyolunda bu konumda herkes 10.f3 oynarken Timman’ın tercihleri arasında 10.f4!? de vardı. 10...a5!? 11.a4 Kd8 12.Fb5 GM TimmanGM Soşa Martinoviç, Amsterdam 1985.) 6.Fg5 e6 7.f4 Vb6 (7...h6 8.Fh4 Vb6 9.a3 bugünlerde diğer varyantta da Nakamura’nın tercihi.) 8.a3!? (İki büyükusta Timman ve Murey’in zaman zaman Zehirli Piyon Devamyolunda b2 erini dolaylı yoldan koruyan bu hamleyi tercih ederlerdi. 8...Vb2?? 9.Aa4 gerçekten zehirli piyon haline gelir.) Ac6 (8...Abd7 9.Fh4! ve 8...Fe7? 9.e5! göze ilk çarpanlar.) 9.Ab3 Fe7 10.Vd2!? (10.Vf3 Vc7!) 00 (10...Vc7 11.000 b5 12.Ff6! gf6 Nakamura’nın neden Vd2’yi Vf3’e tercih ettiğini açıklar.) 11.000 (Timman’ın RichterRauzer’deki fikrinin benzeri tahtada oluştu. Karşılıklı olarak fazladan a3 ve a6 hamleleri Martinoviç’in a5a4a3 fikriyle çakıştığından ötürü Beyazın lehine bile olabilir.) Kd8 12.Fd3 (12.h4 Ag4!? ve bunu önleyen 12.Ff6!? Ff6 13.g4 diğer fikirler.) h6 13.h4! Fd7? ( RichterRauzer’e hâkim olmayan Nepomiyaşçi yavan hamlelerle h6 sürmüş olduğu konumu tehlikeli hale getiriyor.13...hg5? 14.hg5 çok yanlış olurdu ama 13...Ag4! standart fikir.) 14.Ve2! (Hem Ag4 önlendi hem de g4g5 hazırlanmakta.) Şf8 15.e5!! de5 16.fe5 hg5 17.ef6 Ff6 18.hg5 Fg5 19.Şb1 Er fazlasına rağmen açık şah kanadıyla Siyahların tek yönlü bir atağa maruz kalacağını Nakamura çok iyi öngörüyor. 19...Ve3 20.Vh5 Fh6 21.Khf1 Fe8 22.Kde1 Vg5 23.Vh3! (23.Vh2?! Kd3! savunmayı kolaylaştırırdı.) Ae5 24.Ac5 Şg8 (24...Şe7 25.Ff5!!) 25.Ae6! Fe6 26.Ve6 Af7? (26...Ff7! 27.Ve5 Ve5 28.Ke5 Siyaha Fil çiftiyle ere karşı kompanzasyon verirdi.) 27.Fg6 (27.Ae4 Ve5 28.Vg6 daha iyi olabilir.) Şh8 28.Ff7 Ff7 29.Vf7 Vg2 30.Kg1 Vd2 31.Kd1 Vf4 32.Vb7 Kdb8 33.Ve4 Vf8 34.Kg6! (Savunma ve hücum aynı anda, Beyaz 34...Va3’ü 35.Kh6! gh6 36.Ve5! ile önlerken aynı anda 35.Kh6! gh6 36.Kd7! tehdit ediyor.) Ka7? (Tehdidi 7. yatayı tutarak önlemeye çalışan Siyah çifte vuruşa geliyor.) 35.Vd4! Siyah terk eder 10 Eski fikirler kadar engin tecrübeleriyle eski oyuncular da sizi şaşırtabilir. Konumumuz FM Blajeka (2333)GM Vlatko Kovaçeviç (2453),Mali Losinj 2017 oyunundan. 75 yaşındaki Hırvat Büyükusta Beyazın beraberliğe çok yakın gözüktüğü oyunsonunda birkaç öğretici fikir sergiliyor: 1.d4? (Şah kanadına giden yolları açan bu hamle yerine 1.Kb8 a4 2.Kc8 Şd5 3.Kd8 Şe6 4.Şb2 a3 5.Şa2 Şf5 sonrası 6.Kd4! veya 6.f3 Siyah Şahı içeri sokmaz.) Şd5! 2.f3 Şc6!! (2...a4? 3.Kb5 Şc6 4.Kc5 Şd6 5.Şb2 a3 6.Şa2 Ka4 7.Kf5=) 3.Şc4 (3.Kb8 a4 4.Şb2 (4.Kc8 Şd7) Kb7! ve er finali kazanır.) a4 4.Ka3 (4.d5? işleri kolaylaştırır.) Şd6 5.Şb5 Ka8!! (5...Şd5?? 6.Şb6 Ka8 7.Şb7 ve Siyah Kale için a hattında yeterince kare bulunmamaktadır.) 6.Şc4 (6.Şb6 Kb8 7.Şa5 (7.Şa7 Kb4) Şd5 ve a4 erini dolaylı olarak tutan siyah kazanır.) g5 7.f4!? (Tarrasch’ın vecizesine uygun olarak geçerin arkasına geçmiş Siyah Kaleyle Beyazın sonunda hamleleri tükenecek. 7.g4 Şc6!) g4? (Doğrusu 7...gf4! 8.gf4 f5 9.d5 Ke8! Kaide rakibin zayıf kanadında mümkün olduğunca er bırakıp hepsini toplamak. Lakin bu konumda istisnai bir motif var!) 8.f5? (8.Şb4 Şd5 9.Ka4! Ka4 10.Şa4 Şd4 11.Şb5 Şe4 12.Şc6 Şf3 13.Şd7 Şg2 14.f5 Şh2 15.Şe7 Şg3 16.Şf7 Şf4 17.f6 g3 18.Şg7 g2 19.f7 g1V 20.Şh6 ve fil piyonu Beyazı kurtarır.) f6 9.Şb5 h5?? (Zeitnot veya bir anlık dikkatsizlik 9...Şd5 hemen kazanırdı.) 10.Şb6?? (Bir kez daha er finaline girmek doğruydu. 10.Ka4! Ka4 11.Şa4 Şd5 12.Şb5 Şe5 13.Şc6 Şf5 14.Şd5 her halükârda berabere olur.) Kb8! 11.Şa7 Kb4 (Beyaz burada terk edebilirdi.) 12.Ke3 Şd5 13.Ke6 a3 14.Ka6 Kd4 15.Şb7 (15.Ka3 Kd2 de kazançtır.) Kd2 16.Kf6 Kh2 17.Kf6 Kh2 18.Ka6 a2 19.f6 Kf2 20.Şc7 h4! 21.gh4 g3 (Çift geçeri durdurmak imkânsız.) 22.Şd7 g2 Beyaz terk eder 01 C MY B