Katalog

Perşembe 25 Mayıs 2017 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY Erdoğan yine ‘faiz’ dedi ekonomi 9 TOBB Genel Kurulu’nda yüksek faiz tepkisini yineleyen Erdoğan, “Bu konu gündemimde olmaya devam edecek. Allah’ın izni ile bunu da çözeceğiz” dedi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TOBB Üniversitesi’nde düzenlenen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) 73’üncü Olağan Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada ‘yüksek faiz’ tepkisini yineledi. Erdoğan, “Bunu dillendiren bir Cumhurbaşkanı olarak bu konuyu hep gündemimde tuttum, hâlâ gündemimde, gündemimde olmaya devam edecek. Faizi ben ülkede, yüksek faizi bir sömürü aracı olarak görürüm. Sömürü aracı olarak bir faiz mantığı var. Kredi faizini uygun şartlarda vereyim de ülkem de ben de kazanayım anlayışı yok. O krediye mahkum olan girişimci, karınca yazısı kadar, altına imzayı atıyor, içinde ne var ne yok bundan haberi yok. Allah’ın izni ile bunu da çözeceğiz” dedi. 2023 yılının Türkiye için dönüm noktası olacağını iddia eden Cumhurbaşkanı, yapılan hesaplamala ra göre gerçekçi olmayan milli gelir hedefini tekrarladı: “Genç, eğitimli ve dinamik nüfusumuz ekonomide itici güç olacak. Kişi başına milli geliri 25 bin dolar hedefi üzerine çıkaracağız.” ‘Yüksekova ve Cizre il olacak’ PKK ile mücadelenin yoğunlaştığı iki bölgeyi ‘AB üyelik süreci devam etmeli’ Yerli oto çağrısı TÜSİAD üyelerine yaptığı tamamen yerli otomobil üretilmesi yönündeki çağrısına yanıt alamayan Erdoğan, aynı çağrıyı yeniden gündeme getiren Erdoğan, Şırnak il merkezinin Cizre, Hakkâri il merkezinin ise Yüksekova olarak değişeceğini dile TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ise hem küresel hem de bölgesel belirsizliklerin azalmayacağını, ak mize karşı çifte standart uygulanmamalı, başka aday ülkelerle eşit muameleye tabi tutulmalıyız” dedi. Türkiye’nin son 15 yılda dü TOBB’a da yaptı. getirdi. Erdoğan, “Cizre sine artacağını vurgula şük teknolojiden orta teknolo Erdoğan, “Gelin, şu yerli yüz şehir olacak dedik ya. yarak “AB üyelik süreci, jiye geçerek kişi başı milli de 100 üretimi olan otomobili Yani Şırnak, Cizre’ye özellikle 2002’den be gelirini 3 bin dolardan mizi TOBB camiası içerisinden dönüşecek, Hakkâri ri Türkiye’nin iktisa 12 bin dolara çıkardı çıkartalım. Biz bu konuda yanı de Yüksekova’ya di ve siyasi dönüşüm ğını söyleyen Hisar nızdayız. Montajcılık bu mille dönüşecek. Çünkü çabalarına ciddi kat cıklıoğlu, ancak dün te yakışmıyor. Artık bu millet şehircilik benim işim. kı sağladı. AB üyeli yada iş yapış biçimi üretebilecek beyine de ürüne Niye? Belediyecilikten ği, Türkiye için stra nin artık değiştiğini, de sahip” dedi. geldim. Neresi şehir tejik bir tercih. Ortak aynı üretimle kişi başı Erdoğan’ın çağrısına yanıt olur, neresi olmaz çıkarlar teme 25 bin dolar seviyesi veren TOBB Başkanı Rifat Hi onu iyi bilirim” dedi. linde de ne sıçramanın sarcıklıoğlu, bu yönde çalışma Cumhurbaşkanı, tüm vam et mümkün ol yapacaklarını dile getirdi. bakanlardan altı aylık bir melidir. madığını l Ekonomi Servisi yol haritası isteyeceğini Ülke belirtti. söyledi. l ANKARA Rifat Hisarcıklıoğlu Krediler yavaşlayacak İş Bankası Genel Müdürü Bali, KGF destekli kredi kullanımının yılın geri kalanında azalmasıyla kredi büyümesinin yavaşlayabileceğini söyledi Gramaja göre değişmekle birlikte azami fiyat belirlendi. Pidenin kilosu 6.60 liraya çıktı Ramazan ayı öncesinde birçok ilde pide fiyatları belli oldu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi şirketi Halk Ekmek, bu yıl da 350 gram ramazan pidesini 85 kuruştan satışa sunacak. Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, bu sene ramazanda pide fiyatının yüzde 10 artışla azami 6 lira 60 kuruş olduğunu ifade etti. Balcı “2015 ve 2016 yılında pidenin kilogram fiyatı 6 lira olarak uygulanmıştı. Örneğin Ankara’da geçen yıl 250 gram pide 1.5 lira iken, bu ramazanda Ankara’da 300 gram pidenin fiyatı 2 lira olarak belirlendi” diye konuştu. İstanbul’da da azami uygulanacak fiyatın 6.6 liranın üzerinde olamayacağını dile getiren Balcı, gramajın da ilçelere göre değişebileceğini söyledi. l Ekonomi Servisi Kısıtlama bu kez Türkiye’dengeldi Rus medyasına göre Türkiye, Rusya’dan alınan buğdaya yeni kısıtlamalar getirdi. Vedomosti gazetesi, Türkiye’nin Rusya’dan aldığı buğdayın, yeni sezonda ithal edilen toplam buğday miktarının yüzde 25’ini geçemeyeceğini öne sürdü. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, konuyla ilgili Türk makamlarla irtibat ve görüşme içinde olduğunu söyledi. Peskov, sınırlamalar hakkında ayrıntı vermedi, ancak Türkiye’den Rusya’ya ihraç edilen bazı sebzeler üzerinde devam eden sınırlamalara karşılık olarak getirilmiş olabileceğini belirtti. Rus devlet haber ajansı RIA da Türkiye’nin Rusya’dan ayçiçek yağı ithalatına sınırlama uyguladığını bildirdi. l Ekonomi Servisi ABD’den Fiat Chrysler’e dava ABD hükümeti, otomobil üreticisi Fiat Chrysler aleyhine 2014’ten beri satılan 104 bin adet dizel motorlu araçta gizli yazılım kullanarak egzoz emisyon kontrollerinden kaçtığı gerekçesiyle dava açtı. Reuters’in haberine göre ABD Adalet Bakanlığı’nın Detroit bölge mahkemesinde açtığı dava Fiat Chrysler üzerindeki baskıyı artıracak prosedürel bir adım olarak görülüyor. l Ekonomi Servisi Adnan Bali Doğan Hızlan 10 YILDA 13 MİLYON ÖĞRENCİYE KİTAP İş Bankası’nın 20072008 eğitim öğretim yılında başlattığı “Karneni Göster, Kitabını Al” kampanyası, bu yıl 10. kez gerçekleştiriliyor. Kampanya kapsamında 1 milyon öğrenciye hediye edilecek kitap, İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali’nin ev sahipliğinde, gazeteci yazar Doğan Hızlan’ın katılımıyla yapılan toplantıyla tanıtıldı. Bu yıl çocuklara “Astronotlar Üşür mü? – Bilim Yolunda Eğlenceli Adımlar Kitabı” hediye edilecek. Dağıtılacak kitaplarla birlikte çocuklara 10 yılda 12 milyonu aşkın kitap hediye edilmiş olacak. İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, Kredi Garanti Fonu (KGF) destekli kredi kullandırımında yılın geri kalanında bir miktar yavaşlama olabileceğini belirterek, bu yüzden beklenen yüzde 20’ler seviyesindeki kredi büyümesinin bir miktar dengelenebileceğini ve yüzde 15’in üzerinde gerçekleşebileceğini söyledi. Bütçede bozulma İş Bankası’nın düzenlediği “Karneni Göster Kitabını Al” başlıklı etkinlikte gündeme ilişkin soruları yanıtlayan Bali, İş Bankası’nın da KGF destekli 15 milyar TL kredi kullandırdığını, bu kredilerin yüzde 78’inin de yeni kullanım olduğunu açıkladı. Bali bu kredilerin de ticari faaliyetin finansmanı için kullandırıldığını kaydetti. Adnan Bali, bankacılık sektörünün aktif kalitesinde bir miktar bozulmaya ilişkin veriler görüldüğünü fakat yöne tilemez düzeyde olmadığını da söyledi. Sektörde takipteki krediler oranı yüzde 3’ler seviyesinde bulunuyor. Ekonomik aktivitenin hızlandırılması için son dönemde çok ciddi teşvik tedbirleri alındığını kaydeden Bali, sözlerini şöyle sürdürdü: “Özellikle Kredi Garanti Fonu suretiyle oluşturulan uygulamalar, onun dışında reel sektöre dönük kamunun destekleyici önlemleri söz konusu. Küresel kriz en ağır dönemini geride bırakığında da ekonomiyi ivmelendirmek için 2009’un ikinci yarısından itibaren hemen fonksiyonunu göstermeye başlamıştı. Böyle dönemlerde bir miktar bütçe açığının GSYH’ye oranında bozulma eğilimi gösterebilir ama sonra büyümeyi başardığınız ölçüde tekrar normalleşmeye döner. Şu anda da benzer eğilimin olduğunu düşünüyorum.” l Ekonomi Servisi Satış şekline göre konut satışı, Nisan 2017 120000 114.446 100000 80000 71.112 60000 43.334 40000 20000 0 İpotekli satışlar Diğer satışlar Toplam Satış durumuna göre konut satışı, Nisan 2017 120000 114.446 100000 80000 60000 51.988 62.458 40000 20000 0 İlk satış İksinactıişel Toplam Konut satışının yüzde 40’ı ipotekli Türkiye genelindeki konut satışları nisan ayında devam eden konut kampanyaları ve görece düşük kredi faizlerinin desteğiyle geçen yıl aynı aya göre yüzde 7.6 artarken, ipotekli satışlar artışta etkili oldu. İpotekli satış olarak nitelendirilen konut kredili satışlar nisanda yüzde 29.6 artışla 43 bin 334 adet olarak gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, Türkiye genelindeki konut satışları nisanda geçen yılın aynı ayına göre yüz de 7.6 artarak 114 bin 446 adet oldu. Ocaknisan döneminde ise ipotekli satışlar yüzde 30.3 artışla 168 bin 427 adet olurken, Türkiye genelindeki toplam konut satışları 7.4 artışla 440 bin 226 adet olarak gerçekleşti. Buna göre dört ayda toplam konut satışının yüzde 38.2’si ipotekli olarak yapıldı. Ramazanda düşer Analistlere göre konut satışlarındaki artış hızı, referandum sürecinin etkisiyle nisanda mart ayına göre ya vaşlama kaydederken, mayısta kredi faizlerinde gözlenen yukarı yön, resmi tatiller ve başlayacak ramazan ayının etkisiyle yavaşlama sürebilir. Konut satışlarındaki artış, martta yüzde 10 olarak gerçekleşmiş ve Türkiye genelinde 128 bin 923 adet konut satışı yapılmıştı. Yabancılara yapılan konut satışları da nisanda yüzde 2.7 artarak 1624 adet, yılın ilk dört ayında ise geçen yıl aynı döneme göre yüzde 5.3 gerileyerek 5 bin 894 adet oldu. l Ekonomi Servisi Borcunu ödemeyene ‘ehaciz’ Maliye Bakanı Naci Ağbal, Kayıtdışı Ekono miyle Mücadele Zirvesi ve ça lıştayının açılışında yaptı ğı konuşmada, yapılandırma imkânından yararlananları 31 Mayıs günü sonuna kadar borçlarını ve taksitlerini öde meye çağırdı. Bu tarihe kadar ödemesini yapmayanların ya pılandırmasının bozulacağını hatırlatan Ağbal, bu durumda kötü niyetli olanlara ehaciz dahil her türlü imkânı kulla nacaklarını belirtti. Ağbal “1 Haziran sabahı iti barıyla yapılandırmasını yap mış kişilere bir borç öden mezse her ay yüzde 5 faiz he saplanacak. Vadesi geçmiş vergi alacakları için devlet, elektronik ortamda haciz iş lemi gerçekleştirebilir” dedi. Elektronik haciz, devlete olan borçtan dolayı elektronik or tamda, maaş ya da banka he sabında bulunan para, altın, döviz gibi mal varlığına haciz yapılması anlamına geliyor. Ağbal, yapılandırma kapsamında, Mali ye ve SGK alacakla rı kapsamında 18.2 milyar TL tahsilat yapıldığını, yapılan dırma tutarının da 120 milyar TL olduğunu be lirtti. l Eko nomi Servisi Naci Ağbal İran nereye biz nereye Ruhani başkanlık seçimlerini 2013 yılında oyların yüzde 51’ini alarak kazanmıştı. Geçen hafta yüzde 57 ile yeniden kazandı. Karan, Cerrahoğlu, Atay arkadaşlarımız, yazılarında başkanlık seçimlerinin adaylarını ve ortamını irdelediler. Tayfun Atay’ın tarihsel zeminde yaptığı karşılaştırma çok ilginçti. Ben farklı bir açıdan bakarak, “İran nereye Türkiye nereye?” sorusunu sormak istiyorum. Zengin yoksul Ruhani başkanlık seçimlerine, dünya ekonomisiyle bütünleşme, uluslararası ilişkileri geliştirme, İran üzerindeki son yaptırımları da kaldırma, ekonomik istikrar getirme vaadiyle ve Le Monde’un deyimiyle “sınırlı bir liberal” programla girdi. Karşısındaki, Devrim Muhafızları’nın adayı Reisi, dini değerleri güçlendirmeyi, yoksulluk ödeneklerini üç kat artırmayı, 6 milyon yeni iş yaratmayı vaat ediyordu. Bir Le Monde yazarının Tahran’dan aktardığına göre Reisi, kentin güneyindeki yoksul mahallelerinde güçlü, orta sınıfların yaşadığı kuzey mahallelerinde zayıf performans göstermiş. Bir gözlemciye göre katılımın düşük olduğu güney mahallelerinde, yoksul halk Reisi’ye, sevdiğinden değil dağıttığı gıda maddelerinden dolayı oy vermişler. 20132017 Bu resmin arkasında İran kapitalizminin Ruhani dönemindeki performansı yatıyor. Ruhani 2013’ten 2016’ya enflasyon oranını yüzde 45’ten tek haneli sayılara indirmiş. Geçen yılın son çeyreğinde İran ekonomisi yüzde 9 büyümüştü, bu yıl yüzde 5 oranında büyümesi bekleniyor. Nükleer anlaşma bağlamında yaptırımlar kalkarken İran ekonomisi dışa açılıyor. Yabancı sermaye yatırımları, 2015 yılında 3 milyar dolardan 2016 yılında 13 milyar dolara çıkmış. Ruhani’nin hedefi 140 milyar dolar. İran üzerindeki yaptırımlar kalktıkça çokuluslu şirketlerin İran’a olan ilgisi de artıyor. Boeing, Airbus, Peugeot daha şimdiden İran pazarına girmiş durumdalar. Bu gelişmelerin arkasında, ekonomik özgürlükler, iş yapma kolaylığı, yolsuzluk algısı, uluslararası mülkiyet hakları, yaşam kalitesi gibi alanları da kapsayan 11 uluslararası indekste İran’ın konumunun 201316 döneminde belirgin biçimde iyileşmiş (İran Daily, 20/05/2017) olması yatıyor. İran halkının, haklarının ve özgürlüklerinin, yavaş da olsa iyileşmeye devam ettiği söylenebilir. Orta sınıflar ve özel sektör kapitalizmi Ruhani’yi desteklerken, Devrim Muhafızları’nın devlet kapitalizmi, Ruhani’nin kısmen liberal projesine direnmeye çalışmış. Yoksullar ise seçeneksizlikten, isteksizce de olsa sadaka ve dinci propaganda ortamında Reisi’ye oy vermişler. Jeopolitik Geçen hafta, Atlantik’ten Pasifik’e uzanan, “süper kıtanın” üzerinde, birbirleriyle çarpışma yolunda ilerleyen iki hegemonyaya, “ipek yolu üzerindeki ülkelerin bir paylaşım savaşına hedef olabileceği”ne değinmiştim. Türkiye gibi İran’da bu iki hegemonyanın birbirine sürtüşmekte olduğu hat üzerinde. Bu sürtüşme serleştikçe, onlar da sürtüşmenin çıkaracağı enerjinin sıcaklığını hissedecekler. İran petrol ve gaz kaynaklarına sahip; gelişmekte olan bir nükleer enerji programı, kısıtlı da olsa teknoloji geliştirme kapasitesi var. İran, potansiyel olarak uluslararası deniz ticaretinin en önemli geçiş noktalarından birini, Hürmüz Boğazı’nı kapatma kapasitesine de sahip. Halen ekonomisinin uluslararası kapitalizme açılma süreci hızlanıyor. Bu önümüzdeki dönemde daha hızlı büyüme, daha fazla yabancı sermaye, daha fazla enerji ihracatı ve askeri kapasite inşası anlamına geliyor. Ekonomik ve siyasi özgürlüklerin artmasına paralel ülke içindeki istikrarın da güçleneceği, öyleyse İran’ın bölgedeki ağırlığının, “sürtüşmenin” sıcaklığına dayanma kapasitesinin artacağını düşünebiliriz. Dünya ekonomisiyle bütünleşme, uluslararası ilişkiler, ekonomik kaynak ve iç istikrar alanlarında benzer bir saptamayı AKP Türkiye’si için söylemek zor. İran’daki gelişmelere bakınca insanın aklına, ister istemez, “onlar gider mersine biz gideriz tersine” özdeyişi geliyor Uber’den 50 milyon dolarlık hata Özel araç sahiplerinin mobil uygulama ile taksicilik yapmasını sağlayan Uber, New York’taki sürücülerinden aldığı fazla komisyonları iade edeceğini duyurdu. Toplam tutarın 50 milyon doları bulması bekleniyor. Firma, muhasebe sisteminden kaynaklanan hatadan dolayı 2.5 yıldır New York’ta sisteme dahil sürücülerden fazla kesinti yapıldığını duyurdu. Şirketin 50 binden fazla sürücüsünün her birine ortalama 900 ABD doları ödenecek. l Ekonomi Servisi C MY B