Katalog

BULMACA 14 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 21 Mayıs 2017 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, gazetemizde yayımlanan “Harbi”, “Feklavye” gibi çizgileriyle de tanınmış karikatür sanatçımız... Bir satranç oyuncusunun yardımcısına verilen ad. 2 Üzerinde dikine çizgiler bulunan ve “beşparmak” da denilen kumaş... 19411999 yılları arasında yaşayan ve “Gırgır”, “Fırt”, “Laklak” gibi dergilerde çizen karikatür sanatçımız... Yeşilırmak’ın antik dönemlerdeki adı. 3 Letonya’nın plaka imi... Rize ilinde bir kaplıca ve vadi... İran’ın en yüksek dağı... Bir nota. 4 İki derenin ya da iki yolun birleştiği yer... Uzaklık işareti... Küpe, iğne gibi takıları tutturmaya yarayan yaylı düzenek... İnternette, duygu ve düşünceleri anlatmak için sözcük yerine kullanılan simgelere verilen ad. 5 Alnında tek boynuzu olan at ya da oğlak biçimindeki mitolojik hayvan... Meslek... “Ne şirin komşumuzdun sen Fahriye ” (A.M. Dıranas)... Siirt yöresine özgü, üzüm şırasının kaynatılmasıyla elde edilen bir tatlı. 6 İtalya’nın en uzun ırmağı... Yemek, aş... Felsefede, bilgi ile varlık arasında ilişki kurdu ğu düşünülen kavram... Zeytine benzer meyvesi sakız gibi çiğnenen bir palmiye türü. 7 Saz takımında usul vurmaya yarayan tef... Vilayet... Antik çağda daha çok mezar taşı işlevi gören taş levha... Bayağı, sıradan. 8 Hayvanlara vurulan damga... Sina Yarımadası’nda yaşamış, acayiplikleriyle ünlü bir kabile... İstanbul’un su gereksinimini sağlayan barajlardan biri. 9 Aşure kazanlarını karıştırmakta kullanılan, uzun saplı ve yayvan uçlu tahta kepçe... Yatak, yorgan, kumaş gibi eşyanın sarılıp bağlanmasıyla oluşan yük... Sümerlerde sağlık tanrıçası... Kuzey Amerika’nın en büyük ırmaklarından biri. 10 Bir bağlaç... Niyet... Yunan mitolojisinde, güzel sanatların dokuz perisinden biri... Fırın temizliğinde kullanılan, ucuna bez sarılı sırık. 11 Arap harflerinin en çok kullanılan el yazısı biçimi... Asalak bir böcek... Bir bölgede yetişen bitkilerin tümü... Eski Mısır’da bereket ve hasat tanrısı. Bu haftaki bulmaca ödülü Fırtına Çocukları Nikolay Ostrovski Yordam Kitap 07.05.2017 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte M. Angel’in Kasırga (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 7 MAYIS 2017 1623 KAZANANLAR: Sibel Kumaş, Demet özer, Sevil Türk, Erdeniz Yakut, Mehmet Nedim Hepşen ANKARA, Önder Aslan, AYDIN, İbrahim Ormancı, Solmaz Aygün, Nilgün Pehlivan, Necla Tancı, Ali Rıza Avcan, İZMİR, Ertan Üçler, RİZE, Osman Nevres Yılmazlar, KONYA, Ayşe Ergün, ANTALYA, Mehmet İrem Himam, BALIKESİR, Serpil Kirpikçi, Mehmet Kuşçu, Roger L. Urgan, Nevzat Fuat, İSTANBUL, Hilmi Özel, ÇANKIRI, Mustafa Kabakçı, Duygu Yılmaz, ESKİŞEHİR, Zafer Öçal, KDZ. EREĞLİ, Hayri Ercihan Özen, KOCAELİ, Hüseyin Ertuğrul, BOLU Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@ cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 P AUL VA L E R Y A L T I ND E R E 2 EKRÜ S A L AMUR İ S ARVAN 3 DOK S A RAK İ K BA MA R N 4 RN TR İ P ARUS İ Y E ME Z E 5OTURAK TN L ADANUM AL 6A D İ F ANA S E NOZ LEK F 7 L YON MANKA L A İ VANOV 8 MAN T ENG E E KAN İ M P AH 9 ON B A T A R DO AĞ KAZOVA 10 D O N U K H A İ K U I R A K F T 11 O M A A L AMO S PREY LOT İ 12 V A Z E L O N TATAR EBAB İ A 13 A M İ R A L P UGA ÇOV EM İ NA 14 R İ K K İ NA A Ş AMA 15 L A K T A R A M A A K 16 L E L E M A A Z A A N İ 17 A R E K A İ DA EŞ Z 18 K TOR İ D P E TURA 19 V E VAR İ S TARA Ş 20 A Ş K A L İ L E R N E F İ 12 Birinin yaptığı işi aynen yapmak... Ailesinin geçimini sağlayan kimse... Bazı yörelerde tırpana verilen ad. 13 İskandinav ülkelerine özgü eski bir üflemeli çalgı... Sarp bölgede kurulmuş Kafkas dağ köylerine verilen ad... Büyüklük taslayan, şişinen, kendini bir şey sanan... Dar, uzun ve hafif bir yarış kayığı. 14 Osmanlı toprak düzeninde yıllık geliri yirmi binle yüz bin akçe arasında olan dirlik... Güney Afrika’da yaşayan bir yaban kedisi. 15 Kıbrıs’a özgü, pekmezle yapılan bir tatlı. 16 İskambil oyunlarında kâğıt atma sırası... Önemli günlerin, olayların öncesi... Bitkilerde gaz alışverişine yarayan aralıklar. 17 Doğu Slav halkı... Belli bir anlamı olan iz... Yün kumaşlara kıvırcık görünüm kazandırmak için uygulanan bükme işlemi. 18 Mercan resifleri üzerinde oluşan, çoğunlukla kumlu ve küçük düz ada... Antalya’nın Elmalı ilçesinde bir göl. 19 18751916 yılları arasında yaşayan, ilk Türk heykelcilerinden biri. 20 Bir tür çörek... Nâzım Hikmet’in soyadı... Bitkisel kökenli bir yiyecek ya da içeceğin damakta algılanan hoş kokusu. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Hem Türkiye’de hem Fransa’da toplumsal eleştiri ve yergiye ağırlık veren çalışmalarıyla tanınmış, yarattığı “Moumouk” adlı bir kız çocuğunun serüvenlerini anlatan yapıtları birçok dile çevrilmiş karikatür sanatçımız... Binlerce yıldır Anadolu’da ekilen bir buğday cinsi. 2 Eski Türk evlerinde iki oda arasındaki sofaya verilen ad... Büyük boy ve küçük boy kerpiçlerin değişik biçimlerde dizilişiyle oluşmuş duvar örgü düzeni... Tavlada “üç” ayısı. 3 Bir nota... Kuzey Amerika Kızılderililerin geleneksel konutu olan koni biçimindeki çadır... Nükleer etkinliğin ölçümünde kullanılan birim... Üç kişi arasında 32 kâğıtla oynanan, briçe benzer bir iskambil oyunu. 4 Bir işi yerine getirme... Din şarkısı ya da kaynağı din şarkısı olan orkestra parçası... Yemek... Karışık renkli... Oyunda cezalı çocuk. 5 Bir tür yaylı at arabası... Metal eşya üzerine vurulan bir cins cila... Anamur ilçesinde, Roma döneminden kalma kale. 6 Bir nişan tahtasına küçük okların 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... fırlatılmasıyla oynanan oyun... Sarp geçit... Bir şeyin erebileceği uzaklık... Hırvatistan’ın plaka imi. 7 Yapısına girdiği sözcüğe “kendi kendine” anlamı katan yabancı önek... Erişmiş, kazanmış, ulaşmış... Çabuk kurumasını sağlamak amacıyla boya ve verniğe katılan madde... Üye. 8 “ aldı özge ateşimizden şerâb ü gül / Peymâne söylesin bunu gülzâr söylesin” (Y.K. Beyatlı)... Açı ölçmeye yarayan, dönme hareketli bir çeşit cetvel... Uzak yerlere yolcu ve ticaret eşyası taşıyan yük hayvanı katarı. 9 Yön göstermek için belli yerlere konulan işaret... “Misket limonu” da denilen, acı sulu küçük limon cinsi... Trabzon ilinde bir yayla... Yüce, yüksek... Bir şeyin yere bakan yanı. 10 Yahudilerin üç temel yazı dilinden biri olan ve “Yahudi Almancası” da denilen dil... Unvan... “Altın Oran” da denilen, yaklaşık 1.61 değerindeki sayıya verilen ad... Cami, medrese, han, saray gibi yapılarda kapının yanlarında bulunan taş ya da ahşap seki. 11 Pamuklu kumaşlarda oluşan lif düğümcükleri... Köpek... İplik üzerine sırma sarmaya yarar bir dolap... Boyaların yoğunluğunu azaltmakta kullanılan kimyasal bileşimlerin ortak adı. 12 İzmir’in Seferihisar ilçesine özgü, muska şeklinde bir hamur tatlısı... Romanya’nın plaka imi... Rusya’da, bir ilçeye karşılık gelen yönetim bölümü... “Hayır” anlamında kullanılan söz. 13 “Otlar” anlamında eski sözcük... 18811945 yılları arasında yaşamış ve halk ezgilerinden esinlendiği yapıtlarıyla tanınmış Macar besteci... Bir tür börülce. 14 Ağaç çivi... Deride sinirler boyunca birtakım ağrılı fiskelerin dökülmesiyle beliren bir hastalık... Moritanya’da zayıf kadınlar makbul sayılmadığı için, kadınların şişmanlamak için uyguladıkları küre verilen ad... Fas’ın plaka imi. 15 İslam bilginlerine verilen ad... Bir renk... Galyum elementinin simgesi. 16 Japon lirik dramı... Halk dilinde şeftaliye verilen bir ad. 17 Avustralya yerlilerine özgü, ağaç boru biçiminde üflemeli bir çalgı... “Hayat zamanda bırakmaz” (Attilâ İlhan). 18 Yüz metrekare tutarında yüzey ölçüsü birimi... Afrika’da yetişen ve meyveleri ok zehiri olarak kullanılan tırmanıcı bir bitki... Düzenli ekim yapılan arazi. 19 Ege Bölgesi’nde bir dağın, akarsuyun ve ovanın ortak adı... Yunan mitolojisine göre uçmayı başaran ilk insan... Bizmut elementinin simgesi. 20 Tereyağlı ve tuzlu çayın kavrulmuş buğday ve arpa unuyla yoğrulması sonucunda elde edilen Tibet yemeği... İğdiş edilmiş hayvan. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ [email protected] Güven Erkaya Türkiye İkili Şampiyonluğu 1214 Mayıs tarihleri arasında Kuşadası Efes Kongre Merkezinde oynanan turnuvaya 394 çiftle rekor sayıda katılım oldu. Büyük Kup ¦ AR6 ¦ AR632 ¦4 ¦ R962 Şampiyonlar Uçum ve Umur, Başkan Zorlu ile Sonuçlar: 1. Ömer Celal UmurZeki Uçum 2. Turan YavuzOkay Gür 3. Ali UçarSalim Yılankıran 15. m1.Altuğ GöbekliBaşak Kütük 34. s1.Yakup ÖzçamYılmaz Bumin 63. k1.Eren ÖzanGüler Uyanık %57.23 %57.16 %56.28 %54.61 %53.07 %48.33 Bu turnuvadan Tezcan Şen’in rapor ettiği güzel bir grandşle%m:94 getiren grandşlem ¦ ARD532 ¦4 ¦ AR5 ¦ 943 ¦ 10 ¦ A8763 ¦ 86 ¦ ARDV7 Tamer Çokgör Erdoğan Kaya Kuzey Güney 1kör 1pik 3trefl* 4trefl 4kör* 4SA 5karo* 5kör* 5SA* 7trefl pas 3 trefl 1517, 55 renk gösteriyordu. Keycard’lar ve koz Damı tamam olunca ne Tamer Çokgör için grandşle mi söylemek ne de Erdoğan Kaya için grandşlemi yap mak zor olmadı: Koz atağını alan Kaya bir koz da ken disi çekti, Doğudan 10’lu gelince As körü çekip bir köre çaktı. As pike çekip bir pike büyük kozla çaktı ve dışar daki son kozu alırken yerden karo attı. Şimdi karo ile yere geçip bir pike daha çakarak yeri sağladı. 394 çiftin ancak 21’i bu elde grandşleme ulaşmış ve 13’ü yapabilmişti. Bu güzel oyun diğer 12 çiftle birlikte KayaÇokgör çiftine 100 maç puanının 94’ünü getirdi. İşte defansın dağılımı: ¦ ARD532 ¦4 ¦ AR5 ¦ 943 ¦ 10 ¦ A8763 ¦ 86 ¦ ARDV7 Batı Kuzey pas 1pik pas 2kör herkes pas ¦ D1042 ¦ 85 ¦ AV82 ¦ 754 Doğu pas pas pas Güney 1kör 2trefl 2pik Takım maçı, DB zonda, Batı trefl Damı çıkıyor, siz küçük verince Vale ile devam ediyor; iki defa boşlarsanız da As düşmüyor. Analiz ve çözüm: Bu elin problem olması için körlerin ve piklerin partaj dağılmaması ve piklerin Batıda olması gerekir. Buna göre milli oyuncumuz, Avrupa ve Dünya Şampiyonu Tezcan Şen’in çözümüne bakalım: Pik dönüşünü yerden alan Şen karo Asına gelip bir karoya çakar, AR körü çekip üçüncü köre Damla ve bir karoya daha yerin Ruasıyla çakar. Şimdi yerden her hangi bir kâğıdı oynar ve karo atar. Son üç kâğıdı koz kalmış olan Batı çakar fakat pik 10’luya el vermek zorunda kalır. Şen yerden üç, elden iki koz, AR kör ve karo As ile löveye gelir. İşte defansın dağılımı: ¦ V987 ¦ D4 ¦ R1073 ¦ DV10 ¦ 53 ¦ V1097 ¦ D965 ¦ A83 Haftanın Problemi ¦ R753 ¦ A85 ¦ 763 ¦ AD2 ¦ ADV1092 ¦ RD2 ¦ AD42 ¦ Batı Kuzey pas 2SA* pas 3kör* pas 5pik* herkes pas Doğu pas pas pas pas Güney 1pik 3trefl* 5trefl* 6pik Takım maçı, herkes zonda, Batı pik 6’lı çıkıyor, Doğu uyuyor. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ GM SUAT ATALIK [email protected] Dubleler Duble deyince akla hemen taraflardan birinin aynı hat üzerinde arka arkaya gelmiş taşları geliyor. Kale dublesi konuyla ilgili en yararlı yöntemlerden biriyken, er yapısının bozulmasıysa en yaygın hali. Klasik ekolün kurucusu Steinitz mükemmel er yapılarına inanır ve bunları salık verirdi. Staunton’un önde erler arkada figürler öğüdüyle de uyumlu bu husus Tarrasch zamanında kısmen değişti. Dinamizmi öne çıkaran yaklaşımıyla Alman eğitmen er yapılarının buna göre şekillenebileceğini belirtip, mükemmelliği geri plana itti. İzole, duble ve askılı erlerin hakir görülmesi de böylece bitmiş oldu. Konumuzla ilgili geçen yılki Gaşimov Anı Turnuvasından çarpıcı bir örnek: GM Caruana (2804)GM Mamedyarov (2748), Şamkir 2016, Sicilya Savunması Çelyabinsk Varyantı 1.e4 c5 2.Af3 Ac6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 e5 (SchlechterLasker 1910 Dünya Şampiyonluğu Maçının 9. partisine atfen Lasker’in Avı Varyantı da denilen devamyolunun bence en doğru ismi 70’li yılların ortasında yeniden dirildiği yer olan Ural Dağları’ndaki Çelyabinsk kenti.) 6.Adb5 d6 7.Fg5 a6 8.Aa3 b5 9.Ad5 (9.Ff6 gf6! 10.Ad5 f5! benzeri yapılar ilk başta kabul görmezken içerdikleri dinamizm gözardı edilmekteydi.) Fe7 10.Ff6 (10.Ae7 Ae7!) Ff6 11.c4!? (11.c3 ve Ac2 bu konumdaki tek fikir değil!) b4 12.Ac2 00 13.h4!? (13.Acb4 Ab4 14.Ab4 Vb6 15.Ad3 Vd4 veya 15.Vd2 Kb8 16.a3 a5 17.Ad3 Vd4 Beyaz için iyi netice vermez. Caruana Siyah Fili c1h6 diyagonalinden uzak tutmak istiyor.) a5 (Tempo savaşında 13... Kb8 14.b3! Fe6 15.g3 Fe7(15...Vd7 16.Af6 gf6!?) 16.Fg2 (16.Fh3 Vd7! ve beyazın Şf1g2 oynamaya vakti kalmaz.) Vd7 17.00 Fd8 de akla gelmekte.) 14.g3 Fe6 15.Fh3 Kb8 (Beynel yemeden Vd7 oynayabilmek için bu hamle gerekli gözükmekte.15...a4!?) 16.Vd3 Satrançta ne oynamak iyidir sorusuna geçmeden evvel neyin oynanmaması aranmalı.16...a4 17.b3 Fd5?! 18.cd5 Ad4 19.Ad4 ed4 20.00 tek taraflı bir oyun verdiğinden tercih edilmemeli. Merkezdeki çifte hafif taş değiş tokuşu iyi netice vermeyeceğinden Azeri oyuncu yeni bir fikir arayışına geçiyor. 16...Vd7!? 17.Af6 (17.Fg2 Fd8! çok tempo kazandırırdı.) gf6 18.Ff5?! (Bu doğal hamle yerine daha fazla taşı tahtada tutan 18.Fg2 Va7! 19.00 Vc5 20.b3 daha doğru olabilir.) Vb7! (Tehdit 19...b3) 19.Ae3 (19.Fe6? Fe6 20.Vd6 Ad4 ve 19.b3?! Ff5 20.ef5 Ad4 21.000 Ac2 22.Şc2 a4! yanlış olurdu.) Ad4 20.00 b3! 21.a3 (Caruana haklı olarak 21.ab3 Vb3 22.Vb3 Ab3! devam yolunu beğenmiyor ama hafif taşlar tahtadan kalktığında b3 eri tehlike yaratır.) Şh8 22.Kac1 Kbc8 23.Kfe1! Kc5! (23... Af3? 24.Şg2 Ae1 25.Ke1 neticesinde Beyaz At Kale kadar iyidir.) 24.Vd1 Ff5 25.Af5 Af5 26.ef5 Kd8 (Olası d5 sürüşü b2’ye açılan yol.) 27.Vh5 Şg7 28.Kc3 (28.Vg4 Şf8 29.Vh5 Şe7 30.Vh7 d5 31.cd5 Kc2! Siyahların h7 erini feda etmekten korkmadığının ispatıdır.) h6! (Siyahların profilaktik fikri 29.g4? Kh8! ile Beyaz Veziri oyundan tecrit etmek.) 29.Kee3 a4 30.Ve2 d5 31.Vf3 Kdc8 32.cd5 Kc3 33.Kc3 Kc3 34.Vc3 Vd5 Vezir finallerinin kötü ünü ortada. Daimi kişlerle beraberlik olasılığı ve geometrik çeşitlilik her iki tarafa da zorluklar çıkarmakta. Konumumuzda Siyahların 35... Vd1c2 fikri akla ilk olarak 35.Şf1 Vd1 36.Ve1 Vf3! manevrasını getiriyor. Oluşan konumda f5 eri tutulamaz. 35.Vb4! (Şartlar altında en iyisi.) h5 (g4 karesi önemli. 35...Vd1 36.Şg2 Ve2? 37.Va4 Vb2 38.Vg4 Şh7 38.Vh5= Bu yüzden g4’ü kapatan diğer varyant öne çıkıyor.35...e4! 36.Va4 Vd1 37.Şg2 (37.Şh2 Vc2! 38.Vd4 e3! 39.Ve3 Vb2 kazanç.) Vf3 38.Şg1 e3 39.fe3 Vg3 40.Şf1 Vf3 41.Şg1 Ve3 42.Şg2 h5! doğru devamyoluydu.) 36.Va4 Vd3?! (Yine 36...e4 37.Şh2 Vd2 37.Vb3 Vf2 38.Şh3 e3 kazanır.) 37.g4! (Tek karşı fikir g hattını açmak.) Vb1 (37...Vd1 38.Şg2 hg4 39.Ve4!= ve Beyaz a geçerini sürmeye hazırdır.) 38.Şg2 Vb2 39.gh5! (39.g5 Vc3! 40.g6 b2 41.Vd7 Vb3! Kazanır.) Vc2 40.Vg4? (Siyahların arka hatlarına ulaşmayı amaçlayan 40.Vb4!! b2 41.h6 Şh6 42.Vf8 Şh5 43.Şg3!! beraberliği forse ederdi ama asıl problem masa başında azalan vakitle bunu bulmakta. 43...Vf5 44.Vh8 Şg6 45.Vg8 Şh6 46.Vf8! (46.Vh8? Vh7 47.Vf6 Vg6 Vezir finallerinde avantajlı tarafın en önemli silahı olan kişle Vezirleri kesmeyi vurgular.) ve Siyah Şah kişlerden kurtulamaz.) Şh7 41.h6? (41.Va4! Vc3 42.Ve8 Vc4 43.Vb8 erin ilerlemesini engellerdi.) Şh6 42.Vg8 Vf5 43.Vf8 Şh5 44.f3 (Bir kez daha 44.Vf7 Vg6! ) Şh4 45.Vb4 (Yine 45.Vh8 Vh5! 46.Vf6 Vg5) Vf4 46.Vb3 Vd2 47.Şf1 Şg3! 48.f4 (Zorunlu hamle.) Şf4 49.a4 f5 50.Vb5 Vd1 51.Şf2 Vc2 52.Şf1 f6!? (Alternatif 52...e4 53.a5 Şg3 54.Ve5 Şg4 55.Şe1 e4. Hamlenin fikri 53.a5 Şf3 54.Vd5 Şe3 ) 53.Vb4 e4 54.Vb5 Şg3 55.Ve2 Ve2 56.Şe2 f4 57.a5 f3 58.Şf1 e3 Beyaz terk eder 01 C MY B