Katalog

BULMACA 20 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 23 Nisan 2017 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Kazablanka”, “Afrika Kraliçesi”, “Malta Şahini” gibi filmleriyle tanınmış ABD’li sinema oyuncusu... Tulumbacılıkta, hortumun tulumba sandığına takıldığı yere verilen ad. 2 Karakter... Eski Germenlerde, adamotunun kökleriyle yapılan kaba heykelcik... Şamanların ayin sırasında ruhları çağırmak için çaldıkları davul... Çin müziğine özgü bir tür flüt. 3 İskambildeki valeye verilen bir başka ad... Bağırsak solucanı... Yoğurt, pekmez gibi koyu şeyleri suyla inceltmek. 4 Hakkâri’ye özgü, genellikle düğün ve mevlitlerde yapılan bir tür et yemeği... Arapçada “ben”... Kurbanlık deve. 5 Türk müziğinde bir makam... Etiyopya’da bir ırmak ve arkeolojik vadi... Duyu organlarının dıştan algıladığı bir nesnenin bilince yansıyan benzeri... “Ala gözlü benli dilber / Koma beni yerine” (Karacaoğlan)... “Söz ola ağulu aşı bal ile ede bir söz” (Yunus Emre). 6 Pulluğun toprakta açtığı çizgi... Rusya’da devlet tarafından çıkarılan kararnamelere ve rilen ad... “Bir uzak işçiyim yurdumdan ayrı / Geçme bulut, geçme şöyle dur” (F.H. Dağlarca)... Japon lirik dramı. 7 Serbest meslek adamlarını içinde toplayan resmi birlik... Roma mitolojisinde ekim ve biçim tanrıçası... Nişastayı parçalayarak şekere çeviren enzim... Kendisine miras düşen kimse. 8 Çemberin çevresinin çapına oranını gösteren sayı... Nazilerin politikasında Germen ırkından kimselere yakıştırılan ad... Utanma, hayâ... Bir yüzü tüylü astarlık kumaş. 9 “ iş bizimkisi / Asıl en kötüsü / bilerek, bilmeyerek / hapishaneyi insanın kendi içinde taşıması” (Nâzım Hikmet)... Sürünün önünden giderek ona kılavuzluk eden koç ya da teke... Osmanlı Devleti’nde taşradaki nüfuzlu ailelere verilen unvan... Araba okunun ekseni. 10 BosnaHersek’in para biriminin uluslararası döviz piyasasındaki adı... Bir nota... Afganistan steplerinde yaşayan yabani koyun cinsi... Bu haftaki bulmaca ödülü Kasırga M. Angel Asturias Yordam Kitap 09.04.2017 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte M. Angel’in Guatemala’da Hafta Tatili (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 9 NİSAN 2017 1619 KAZANANLAR: Murat Şentürk, Filiz Talaslı, Ümit Yurtseven, Zikri Aygün, Sükuti Çene, Abbas Tekin, İSTANBUL, Tomris Yardımcı, Haydar Korukluoğlu, Sema Yavuzer, Şinasi Akın, M. Agah Dikmen, Uğur Burnak, Mine Badem, Şaban Özbek, Taylan Özgür Taptık, ANKARA, Aytan Alpar, BALIKESİR, M. Şadi Yücel, BOLU, Mustafa Sapmaz, Deniz Öztaş, AFYON, Şükrü Kıysüren, ADANA, Orhan Eren, BARTIN, Erhan Kuzhan, KÜTAHYA, Tamer Durmuş, MERSİN, S. Şeyda Demirel, SAKARYA, H. Murat Akdağ, TOKAT, Devrim Ceyda Koçer Bozca, SAMSUN Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@ cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 MUZ A F F E R İ Z GÜ A L AGAD İ 2İÇİT OP AN İ NÖNÜ ÖR E N 3HAB İ BNE CCAR NU B U K LT 4 ANANE T A İ K İ DO BR İ FA 5İS A S AR TANA L Y E İLİK 6 LUT AMA R A K KO YB İN 7Z AML AK İ T DO J O AVGAN 8 OM C E R SURAT İ EDE Rİ 9 ŞAS TAPAS DA E S ED İ YE 10 Ç İ P İ L İL HA L İ L E ATUL 11 E D İ N İ M E DAMAME AN MS 12 N E N E OY A Ş I RAME NTO E 13 K A K A R A N L I K M A N D A R İ N 14 O R O B E L İ A L A N 15 E D A N O R M A L O 16 U L A M A S VAS T İ KA 17 V Y U K A A N K E B U T 18 A F E T S İ N A Ş AMA 19 L O R HAMA İ L BAL 20 A L İ K U L A M A Z A K A Hint müziğinde kullanılan ve bir çift küçük davuldan oluşan vurmalı çalgı. 11 Ege Denizi’nde Yunanistan’a ait bir ada... Borsada belli miktardaki hisse senedini belirtmekte kullanılan işlem birimi... Bir renk... Yelkenli bir gezi teknesi. 12 Rumen mutfağına özgü bir tür çörek... Kesintilerden sonra kalan miktar... Alkolsüz içecek, meşrubat... “Şirler pençei kahrımda olurken lerzan / Beni bir gözleri ’ya zebun etti felek” (Yavuz Sultan Selim). 13 Tozdan duyulan aşırı korku... İlkel yöntemlerle ve düşük verimle işletilen geniş tarım alanlarına verilen ad. 14 Akira Kurosova’nın bir filmi... Vücudun toksinlerden arındırılarak kilo vermesini sağlayan sağlık kürü... Bir ilimiz. 15 Satrançta bir taş... Çoban yamağı... İri bir çekirge cinsi. 16 Van yöresinde yetişen ve şeker hastalığına iyi geldiğine inanılan, altıgen biçimli bir mantar... Samaryum elementinin simgesi... Meyveli dondurma. 17 Evli olmadığı bir kadının dostluğuna mazhar olmuş kimse... Argoda esrar... Ayakta duran, var olan. 18 Ankara yöresine özgü bir tür puf böreği... Hititlerde yeraltı tanrıçası... Akım şiddeti birimi kiloamperin kısa yazılışı. 19 Kastamonu’nun Pınarbaşı ilçesinde bir şelale... Artvin yöresine özgü, taze asma yaprağı ve etle yapılan bir yemek. 20 13. yüzyılda yaşayan ünlü İranlı İslam düşünürü, astronom ve matematikçi. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 “Başın Öne Eğilmesin”, “Çılgın ve Özgür”, “Vatanı Sattık Bir Pula” gibi romanlarıyla tanınmış gazeteci ve yazarımız... “Satlıcan, zatülcenp” gibi adlar da verilen hastalık. 2 Sınır nişanı... Osmanlı ordusunda, askerlik görevini bitirdikten sonra yedeğe ayrılan er... Bademden yapılan bir şerbet... Karışık renkli. 3 Tahtaya ya da toprağa açılmış oyuklara taşları koyup almaya dayanan bir oyun... Argoda, uzun süre cinsel ilişkide bulunmadığı için şiddetli bir arzu içinde bulunan erkeğe verilen ad... Yer ölçmeye yarayan işaretli ve dereceli sırık. 4 Ekmek ufağı... Verimsiz, işlenmemiş toprak... “Kiminiz dümen tutar mavnalarda / Kiminiz ’dır halat başında” (Orhan Veli). 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... 5 Miloş Forman’ın, “Bırak Güneş İçeri Girsin” adıyla da bilinen müzikal filmi... Süryani azizlerine verilen unvan... Tropikal Afrika’da yetişen bir ağaç... Güzel sanat. 6 Lübnan’ın plaka imi... Jüpiter gezegeninin bir uydusu... İskambildeki maça rengine verilen bir başka ad... Bacaklardaki yüzeysel toplardamarlardan gelen kanı toplayan iki toplardamara verilen ad... Neptünyum elementinin simgesi. 7 “Deliliğe Övgü” adlı yapıtıyla tanınmış Hollandalı yazar... Çit, perde... Kadınların süs olarak kullandıkları bir çeşit başlık... Güney Amerika’daki dağ sırası. 8 Matem... Yayla fırlatılan ucu sivri çubuk... Cennette akan dört sudan biri... Sümerlerde sağlık tanrıçası... Pedallı küçük motosiklet. 9 Şarabın yaydığı güzel koku... İsviçre’de bir ırmak... Damarlı ve yarı saydam bir taş... Kumar oyunlarında kâr ve zarar olmadığını belirtmekte kullanılan sözcük. 10 Kendi kendine cinsel doyum sağlama... Yaprakları çay gibi haşlanarak içilen bir Güney Amerika bitkisi... Birleşik Krallık ordusuna bağlı, ülke dışında görev yapan özel birliğin kısa yazılışı... Koyun tüyü. 11 Rüyaların görüldüğü uyku evresine verilen ad... Avrupa’da büyük bir yarımada... Paramızı simgeleyen harfler... Çim motoruyla çalışan, dört tekerlekli küçük yarış arabası. 12 Gelecek... Kars yöresinde evleri ısıtmakta kullanılan büyük sobaya verilen ad... Kütahya’nın Emet ilçesinde, bir dizi mağaranın ortak adı... Bir gösterme sıfatı. 13 Aşama, mertebe... Arnavutluk’un plaka imi... Japon kökenli bir köpek cinsi... Kimsesiz. 14 Tunus’un plaka imi... Türk müziğinde bir makam... Özellikle kumaş ve çinilere uygulanmış, modern sanatta da kullanılmış bir süsleme motifi. 15 Haritada bir yeri göstermek için kullanılan küçük değnek... Rey... Kuzey Afrika’da hintkeneviri yapraklarından elde edilen ve tütüne karıştırılarak içilen sarhoşluk verici toz. 16 Son derece zehirli olan otsu bir bitki. 17 Eski yapı ya da kent kalıntısı... “Derim, fena bulmaz bakidir” (Tevfik Fikret). 18 Doğu Anadolu’da kullanılan bir tür küçük zurna... Radon elementinin simgesi... “ Pitt”: ABD’li sinema oyuncusu. 19 Büyük erkek kardeş... Kars’ın doğusundaki ünlü eskiçağ kenti... Tekke edebiyatı şiir türlerinden biri. 20 “Niçin a sevdiğim niçin”, “Var mı hacet söyleyin, ey gültenim”, “Sevdi gönlüm ey melek sima seni” gibi şarkılarıyla tanınmış Ermeni asıllı Türk besteci... Ukrayna’nın plaka imi. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ [email protected] Mike Lawrence ¦ AV2 ¦ 1084 ¦ D108 ¦ A1032 ¦ D9763 ¦ AD7 ¦ 93 ¦ RDV Sağınız 1kör açtıktan ve rakiplerin daha sonra sessiz kaldığı bir artırmadan sonra Güneyde 4pik oynuyorsunuz. Kör atağını Damla aldınız ve Valeye doğru pik oynayıp kazandınız, Batıdan 4’lü, Doğudan 8’li geldi. Nasıl devam edersiniz? İki karo kaybı olan deklaranın tek korkusu iki de koz kaybetmekti. (Bir kör kaybı yerdeki dördüncü trefle gidiyor.) Şimdi koz Ası çekerse kalan kozlar Batıdaysa korkusu gerçekleşecekti. Buna önlem almak için deklaran trefle ele geldi ve koz Damı oynadı, amacı Ruayı ezip 10’luya bir el vererek kurtarmaktı. Fakat Batı boş verince iki koz verip batmaktan kurtulamadı. Diğer eller: ¦4 ¦ 52 ¦ R7642 ¦ 98754 ¦ R1083 ¦ RV963 ¦ AV5 ¦6 Başlıktan tahmin ettiğiniz gibi Doğuda daha önce bahsettiğimiz “Rakiplerinizin Kartlarını Nasıl Keşfedersiniz?” adlı ilk kitabıyla yılın kitabı ödülünü kazanan ve yirmiden fazla kitabı olan Mike Lawrence oturuyordu. (Lawrence üç defa Dünya Şampiyonluğunu ve beş defa da dünya şampiyonluğundan daha zor bir yarışma olarak kabul edilen Vanderbilt Nakavt Takımlar’ı kazanmıştır.) Ters Yer Oyunu ¦ V1097 ¦ 753 ¦ 63 ¦ A754 ¦ ARD86 ¦ A64 ¦ ARD7 ¦8 Takım maçı, DB zonda, atak: Trefl Rua. Analiz: İki kör, bir karo kaybımız var. Ancak yerde beş tane kırmızı kartımız elde de dört tane alıcımız var. Dolayısıyla üçüncü karoya bir kör atıp, kör As kör oynarsak kontratımızı yapacağız. Kozlarımız da hep büyük olduğundan elde kalan iki kaybımıza yerden rahatlıkla çakabiliyoruz. Fakat üçüncü karoya çakılırsa ne yapacağız? Yapacak bir şey kalmıyor, iki kör kaybından kurtulamıyoruz. Çözüm: Geçen hafta bahsettiğimiz “dummy reversal” tekniği ile oynanır. Atak alınır ve hemen bir koz onörü ile trefle çakılır. AR karo tahsil edilir, kozla yere geçilir. İki taraf da uyduysa iki defa daha trefl çakası kalan koz onörleriyle tekrarlanır, küçük karoya çakılarak yere geçilir, son koza bir kör atılır ve elde sadece bir kör kaybımız kalmış olur. Sonuç olarak yerden 4 koz, elden 3 kup, 3 karo ve kalan 2 As lövemizle 12 löveye geliriz. Eğer ilk koza rakiplerden biri uymazsa o zaman üçüncü karoya çakılmamasını ummaktan başka çare kalmaz. Kör Asla ele gelir ve Dam karoya kör kaybımızı atarak eldeki iki kör kaybımızı yere çaktırmaya çalışırız. Dışardaki dört kartın 40 dağılma olasılığı %10, yedi kartın 52 dağılma olasılığı ise %31’dir. İşte savunmanı dağılımı: ¦ 532 ¦ D982 ¦ 92 ¦ RDV10 ¦4 ¦ RV100 ¦ V10854 ¦ 9632 Haftanın Problemi ¦ V10942 ¦ AV2 ¦ AR ¦ 1053 ¦ ARD ¦ RD1098 ¦ ¦ A7542 Batı Kuzey 1pik pas 3kör pas 4karo pas 5kör pas 6karo herkes pas Doğu pas pas pas pas pas Güney 2kör 3pik 4SA 5SA 7kör Takım maçı, DB zonda, atak: Trefl Rua. Oyunu planlayın. İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ GM SUAT ATALIK [email protected] En Genç Gelmiş geçmiş en genç yaşta Büyükusta unvanı almış satranççı Sergey Karyakin’dir. 12 yaş ve 7 aydan gün alarak yaptığı son GM normuyla bu unvana ulaşan sabık Ukraynalı şimdiki Rus oyuncu bildiğiniz gibi geçen sene Magnus Carlsen ile dünya şampiyonluğu maçı yapmış fakat kaybetmişti. Sergey Karyakin 2002 yılında rekoru kırarken, norm almış olduğu turnuvalardan Aluşta Kapalı GM Turnuvası’ndaki şaibe unutulmamalı. İkinci sırada 13 yaş 4 ay, 22 günle gelen Hintli Negi Parimarjan’ın satrançta daha yüksek basamaklara çıkamayışı ve 5 gün farkla 3. sırada olan halihazır dünya şampiyonu Magnus Carlsen örneği konunun izafiyeti. Anakronistik bir hata yapmamak kaydıyla, aslında en büyük başarının 1958 yılında 15, 5 yaşındaki Fischer’in Portoroj Enterzonalinde Adaylar Turnuvası’nda oynamaya hak kazanarak otomatik olarak unvanı alması olduğunu belirtmek şart! Bugünlerde 13 Temmuz 2004 doğumlu Hintli IM Sarin Nihal’in adı sürekli gündemde tutulmakta. Chessbase’in kurucularından olan ama satranççı olmayan Alman Frederic Friedel’in Hint kökeni de bu konuda büyük rol oynamakta. Şimdi İzlanda’nın başkentinde yeni başlayan turnuvanın 3. turundan bir parti: GM Mustafa Yılmaz (2614) – IM Sarin Nihal (2424) , Reykjavik 2017, Kabul Edilmeyen Vezir Gambiti, Viyana Devamyolu 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Af3 d5 4.Ac3 dc4 5.e4 Fb4 (Viyanalı Ernst Grünfeld’in analizleriyle vücut bulan varyant 1980’lerin sonundan itibaren gerçek anlamda popülarite kazandı.) 6.Fg5 (6.Fc4!? Ae4 7.00 modern gambitlerden biri.Nihal’in tercihi 7...Ac3 8.bc3 Fe7) c5 7.Fc4 (7.e5 cd4 8.Va4 Ac6 9.000 Fd7 10.Ae4 Fe7 11.ef6 gf6 12.Fh4 Ab4? 13.Vb4! Fb4 14.Af6 Şf8 15.Kd4 meşhur FineGrünfeld Amsterdam/ Lahey/Rotterdam 1936 oyununda görülen etkili Vezir Fedası.12... a6 13.Vc4 e5 14.Ae5 Ae5 15.Vd4 ve hatta 12...Vc7 yeni varyantlarken, Euwe’nin 12...Kc8 13.Şb1 Aa5 14.Vc2 e5 15.Ad4 ed4 16.Kd4 Vb6 devamyolu 2. Dünya Savaşı öncesinin en büyük turnuvası olan AVRO 1938’de Fine’yi şaşırtmıştı.) cd4 8.Ad4 Fc3 9.bc3 Va5 10.Ff6 (10. Fb5!?) Vc3 11.Şf1 gf6 (11...Vc4? 12.Şg1 Ad7 13.Kc1 Vb4 14.Fg7 Ke8 15.Ae6! fe6 16.Vh5 Şe7 17.Vh7 tehlikeli olarak nitelendirilir.) 12.Kc1 Va5 13.Vg4!? (Ana devamyolu 13.h4 sonrası Kh3 fikri barındırırken, bu partide uygulanan Hollandalı GM L’Ami’nin yeniliği benim de dikkatimi çekmişti.) Ad7 (13... Vg5 14.Vg5 hg5 15.h4! g4 16.Fe6! Fe6 17.Ae6 Aa6 18.Ag7 Şe7 19.Af5 Şe6 20.Şe2 L’AmiVan Wely, 2016 Hollanda İnternet Şampiyonası’nda oynanan yıldırım partisini analiz ettiğimde not aldığım yenilik.13... Şe7 14.Vg7 Kf8(14...Kd8? 15.Af5!) 15.e5! Ve5 16.Ae6! Fe6 17.Fe6 varyantın püf noktalarından.) 14.h4 Kf8 15.Fe2 (15.Kh3!?) Ae5 (15... Ve5!?) 16.Vg7 Şe7 17.g4! Vd2 18.Kd1 Vf4 19.g5 Fd7 (Tek hamle! 19...fg5? 20.hg5 Fd7 21.Af5! ef5 22.Vf6 Şe8 23.Kh4!! Vh4 (22...Ag4 23.Kg4) 24.Ve5 Şd8 25.Kd7! Şd7 26.Fb5 mata gider.) Bu konum L’AmiVan Wely oyununu gördüğümde yaptığım hazırlığın odak noktasıydı.20.Vh6! avantaj sağlamaya çalışan yegâne hamle ve tehdit 21.Af5! ef5 22.gf6 ile Veziri düşürmek.Bu yüzden Siyahın 20.Vh6! Şe8! 21.Vf6 Vf6 22.gf6 ile eri geri verip Beyazın iyi kalacağını not düşmüşüm. 20.gf6? Vf6= 21.Vg3 Kg8!? 22.Va3 Şe8 23.Ab5 Fb5 24.Fb5 Ac6 25.Vd6 Kd8 26.Fc6 bc6 27.Vc6 Şf8 28.Kd8 (28.Vc5 Şg7 29.Kg1 Şh8) Vd8 29.Vc5 Ve7 30.Vc8 Ve8 31.Vb7 Ve7 32.Vb8 Ve8 33.Vb2!? Va4 34.Vb8 Ve8 35.Vb4 Ve7 36.Vb8 Beraberlik 0, 50, 5 Peki yaşayan en genç yaşta Büyükusta olmuş satranççı bugünlerde ne yapıyor? Carlsen’in tahtına aday gösterilenlerden Çinli GM Wei Yi, Kasparov’un 2000 yılında unvanını kaybettikten birkaç gün sonra, sabaha dek süren bir sohbetimiz esnasında Kramnik’in sıkıcı oyununun görevi ifa etmesine rağmen onu daha ileri götürmeyeceğini belirtmesine nazire yaparcasına, halinden memnun! Konumumuz GM Wei Yi (2727)GM Wang Hao (2690), 2017 Çin Ligi, JiangsuŞenzen Maçı, Birinci Masalar karşılaşmasından. Son derece kuru bir oyun neticesinde bu pozisyona ulaşan taraflardan Siyah çok önemli bir karar arifesinde: 1... Şd6? (39...Şd7! 40.Kf1 f2 41.Şe3 Kc2 42.Kf2 Kc3 43.Şd4 Kh3 44.Kf7 Şe6=) 2.Kf1 f2 3.Şe3 Kc2 4.Kf2 Kc3 5.Şd4 Kh3 6.Kf6 (Büyük fark!) Şe7 7.Kh6 Şf8 8.b5? (8.Şc5! Şg7 9.Kd6! Kh5 10.Şc6 5.yataya çıkamayan Siyah Şah sayesinde kazanır.) Şg7 9.Kd6 Kh5 10.b6 f6?? (10...Kb5! 11.Şc4 Kb1 12.Şc5 f5 13.Şc6 f4 14.b7 f3=) 11.Şc4 Kh8 12.b7 Şg6 13.Kb6 Kb8 14.Şd5 Şf5 15.Kb4! Terk çünkü 15...Şg5 16.Şc6 f5 17.Şc7 Kb7 18.Kb7 f4 19.Şd6, 1929’daki ilk AlekhineBogoljubow unvan maçının 19. oyununda gelen Kale Finalinde, Siyah Şahın yanlış tarafta kalışını hatırlatır! 10 C MY B