Katalog

DUNYA Çarşamba 8 Mart 2017 Görünmez yaralar... “Save the Children” örgütünün 458 çocuk ve yetişkinle görüşerek hazırladığı “Görünmez Yaralar” başlıklı rapora göre Suriye’nin savaş bölgelerindeki 3 milyondan fazla çocuk “ağır stres altında” ve “travmaya kaybedilmiş bir kuşak” ol ma yolunda. Üçte ikisi savaşta yakınını kaybetmiş veya evi bombalanmış çocuklar için en büyük stres sebebi bombardıman ve topçu ateşi. Altını ıslatan, kâbuslar gören, intiharı deneyen çocuklarla gençler, kendilerine fiziksel zarar veriyor, alkol ve uyuşturucu kullanıyor. dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 7 Operasyon başladığında 750 bin sivilin bulunduğu Batı Musul’dan şimdiye dek sadece 50 bin kişi evlerini bırakıp kaçabildi. IŞİD’i devirmeye doğru Musul’un batısına yönelik taarruzda Türkiye’nin Musul Konsolosluğu’nun yanı sıra şehrin kalbindeki bazı hükümet binaları da ele geçirildi. Irak güçlerinin Musul’un batısında ilerleyip hükümet binalarını alarak kritik önemde başarı elde etmesiyle IŞİD’in Irak kolu için yolun sonuna yaklaşıldı. IŞİD’in Haziran 2014’te şehri almasına koşut 49 kişiyi 101 gün boyunca rehin tuttuğu Türkiye’nin Musul Başkonsolosluğu da kurtarıldı. ABD destekli Irak güçlerinin 17 Ekim’de başlattığı Musul operasyonunda ocak ayında doğu bölgesinin alınmasının ardından 19 Şubat’ta batı bölgesine yönelik operasyona geçilmişti. Hürriyet Köprüsü’nün alınmasının ardından dün şafak operasyonuyla en büyük ilerleme kaydedildi. Şehrin kalbindeki hükümet yerleşkesi, yani valilik, il meclisi, polis müdürlüğü, belediye, merkez bankası ve müze binalarının bulunduğu Bab el Top bölgesi kurtarıldı. Bir saati geçen operasyonda onlarca militanın öldürüldüğü açıklandı. Başbakan Haydar İbadi Musul’a giderken operasyona öncülük eden Irak polisinin acil müdahale birimi komutanı Abbas Cuburi, “Buraya ulaşarak Musul halkına onları boğan düşmanı resmen bitirdiğimiz mesajını verdik” dedi. En zor aşama Cuburi, burayı almalarının, ABD’nin 2003’te Bağdat’ın Firdevs Meydanı’na ulaşıp Saddam heykelini devirmesi kadar önemli olduğunu dile getirdi. Ancak Batı Musul’un yarısı hâlâ IŞİD’in elinde ve sırada eski şehirde militanlarla sokak savaşına girmek var. Bunun, eski şehrin dar sokakları, sivil nüfusun yoğunluğu, aralarına militanların saklanması sebebiyle 5 aylık operasyonun en zor aşaması olacağı belirtiliyor. Operasyon başladığında 750 bin sivilin bulunduğu Batı Musul’dan şimdiye dek sadece 50 bin kişi evlerini bırakıp kaçtı. 2014’te IŞİD şehri alırken tahliye edilmeyen, içindekiler rehin alınan ve Türkiye bayrağı indirilerek IŞİD bayrağı çekilen Musul Başkonsolosluğu, IŞİD işgali altında örgütün karargâh binası olarak kullanıldı. Bu nedenle koalisyon uçaklarının hava saldırısında büyük oranda enkaza dönüştü. Dün konsolosluk binasının bulunduğu bölgeye patlayıcılar temizlendikten sonra girilebildi. Vahşetin merkezi Kurtarılan binalardan birindeki IŞİD’in ‘şeriat mahkemesi’, taşlayarak öldürme, damdan atma, el kesme gibi korkunç cezalar vermesiyle tanınıyordu. Bu cezalar, Bab el Top Meydanı’nda infaz ediliyordu. Militanlar Merkez Bankası’nı yağmalamış, Arkeoloji Müzesi’nde heykelleri ve tarihi eserleri parçalarken videolarını yayımlamıştı. Pek çok tarihi eseri de karaborsada satarak büyük gelir elde ettiler. Nitekim dün müzenin, eserleri çalınmış ve tümüyle yok edilmiş durumda olduğu açıklandı. Bununla birlikte militanların hareket edebilmek ve tarihi eserleri kaçırmak için açtığı yeraltı tünellerinde MÖ 8’inci yüzyıldan kalma Asur’un kanatlı boğaları gibi bazı tarihi eserlerin bulunması yeni bir kurtarma umudu yarattı. Genelkurmay Başkanı Akar’ın ev sahipliğinde ABD’li ve Rus mevkidaşı Dunford ve Gerasimov beraberlerindeki heyetlerle Belek’te buluştu. Üçlü askeri zirve Türkiye, ABD, Rusya Genelkurmay başkanları Suriye ve Irak gündemiyle dün Antalya’da bir araya geldi Suriye’ye siyasi çözüm için Rusya ve İran’la As ka operasyonunun her aşamasıyla ilgili bilgilendirileceği ve tana sürecine giren Türki bazı noktalarda destek de is ye, askeri cephede de bir ilke tenebileceği söyleniyor. An imza attı. Türkiye, ABD, Rus kara PYD/YPG’yi “terörist” ka ya Genelkurmay Başkanla bul ediyor. ABD’nin Rakka ope rı üçlü toplantı yaptı. Genel rasyonunu YPG ile yapmak is kurmay Başkanı Hulusi Akar’ın temesi, böylece YPG’nin ilk ev sahipliğinde ABD’li ve Rus kez büyük kent altyapısı ta mevkidaşı Joseph Dunford şıyan bir yerleşimi ele geçir ve Valeri Gerasimov Antalya/ me ihtimali nedeniyle Ankara Belek’te bir araya geldi. için Rakka operasyonu birinci İstenmeyen olaylar öncelik. YPG’nin Rakka’da etkinleşirse devletleşmeye yö Önceden planlanmasına neleceği, Irak’taki Barzani yö karşın dün kamuoyuna açık netimiyle rekabeti, harekattân lanan üçlü toplantının ardın sonra Rakka’yı kimin yönete dan Genelkurmay Başkanlı ceği Ankara açısından kritik ğı şu açıklamayı yaptı: “Başta Suriye’de faaliyet gösteren tüm terör örgütleriyle mücadelede son durum olmak üzere Suriye ve Irak’taki güvenlik sorunları hakkında görüş alışverişinde bulunuldu. Tüm terör örgütleriyle daha etkin mücadele maksadıyla üç ülke orduları arasındaki istenmeyen olayların önlenmesi için alınabilecek ilave tedbirler değerlendirildi.” Rakka konuşuldu Komutanlar Rakka operasyonunu ve Mınbiç’teki gelişmeleri ele aldı. IŞİD’le savaş Musul’un büyük oranda kurtarılmasının ardından Rakka’ya yöneldi. Suriye’de başaktör olan Rusya’nın Rak ABDRUSYA’DAN TARİHİ İŞBİRLİĞİ ByirpdTyl“dbMuTelpaSrİlioeeakeğuiiümkeanrıpRonsinrkilrıvrieniütaukroblnsgragaaaeilrlriiskiıiliykytşükiröa,ğndçknyaıenıetMçkon’ı’rludatnneyaıelgılebğesbıedaryazdanvöııairuaarnanrnarAribiağskkaylmna’nıginiyBsrktketsiçrraıöıeaaaa,abanmDlın’nentdKdnrnrkrsaeeıüdriiTbiaıldlüieyllrinaaki2eyiausiAroacdmrrdkd1otkslına,eReBreankelaiaere.Tkutu”rDmıkylvv1gsarrn0dşsiaçeruarö.viigöearel.İşynmkgmekeavlanAykemigüiasdpznlTejtRneaylçıegee.ainc’üs.ıuclalonuanteeiddarHasgkenDkzsırzfaeAknıaöaiiaendtdünyndbtBrkbssdıinieaiairkaenttkDşluıedytm’aeylebnres’ebkaisddor:irioüjniriiiueirsrlk.i sorunlar. Akar, bu hassasiyeti ABD’li ve Rus mevkidaşlarına aktardı. ‘Hepsinin oluru lazım’ Üçlü görüşme hakkında bilgi veren kaynaklar, “IŞİD’in Halep bölgesi ve kırsalından çıkarılmasını Türkiye sağladı. Çünkü IŞİD, El Bab’dan çıkmak zorunda kalınca tüm kırsal alandan çekildi. Bu olmadan Rusya desteğindeki rejimin doğuya ilerlemesi bu kadar kolay olmazdı. Rejimin bölgede kalıcı bir statüko oluşturabilmesi için El Bab benzeri bir anlaşma gerekiyor. ABD ise Rakka operasyonu öncesinde YPG’nin dikkatinin dağılmasını istemiyor. Mınbiç’te Rakka harekâtını yürütecek yerel unsurların eğitimi sürüyor. Ancak Türkiye’nin hassasiyetlerinin de bir şekilde dikkate alınması gerekiyor” dedi. Kaynaklar, görüşmeye katılan tarafların oluru olmadan başlayacak Rakka operasyonunun bir ayağının eksik kalacağını, toplantının aynı zamanda Rakka’nın planlama aşamasının henüz tamamlanmadığını gösterdiğini söyledi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de cuma günü Moskova’da görüşecek. l ANKARA/Cumhuriyet ‘İran’ın savaşçı kaybı 2 bini geçti’ İran’dan Irak ve Suriye’deki operasyonlara gönderilen güçlerden şu ana kadar 2 binden fazla savaşçının öldüğü belirtildi. AFP’nin, İRNA’ya dayandırdığı haberine göre, İran Gazi İşleri Ofisi Başkanı Muhammed Ali Şahidi, Tahran’da katıldığı bir konferansta yaptığı konuşmada “2100 kadar şehit var” derken bu kişilerin hangi ülke vatandaşı olduğu konusunda açıklama yapmadı. İran’ın kendi güçlerinin yanı sıra Afganistan ve Pakistan’daki Şiilerden de “gönüllü savaşçıları” topladığı haberde yer aldı. Bu kişilerin ölmesi halinde ise ailelerine İran vatandaşlığının verilmesini içeren tasarının geçen mayıs ayında yasalaştığına dikkat çekildi. Göçmenlere nefes yok Sığınmacıların Batı Avrupa’ya geçmek için en önemli güzergâhlardan olan ve göçmenlere yönelik sert tedbirler alınan Macaristan’da parlamento ülkedeki bütün göçmenlerin Sırbistan sınırında kurulacak kamplarda gözaltına alınmasını öngören yasa tasarısını onayladı. Başbakan Victor Orban, kararın Avrupa’da gerçekleştirilen terör saldırılarına bir yanıt olduğunu savundu. Ülkeye gelen ya da halihazırda ülkede bulunan bütün göçmenler, yasa uyarınca konteynır kamplara taşınacak. Göçmenlerin başvuruları değerlendirilirken Macaristan’ı do Macaristan’da meclis ülke deki tüm göçmenlerin Sır bistan sınırında kurulacak kamplar da gözaltına alınmasına onay verdi. laşıp ülkeyi terk etmeleri engellenmiş olacak. Macaristan Parlamentosu’nun internet sitesinde yayımlanan açıklamasında, “Gelecekte, kaçak göçmenler sınırda belirlenen transit bölgelerde iltica davalarının kararlarını beklemek zorunda olacak” denildi. Mec liste büyük çoğunlukla kabul edilen bu yasaya insan hakları örgütleri tepki gösterdi. Uluslararası Af Örgütü, yasanın geçen ay tartışılmaya başlaması üzerine “bir kişinin yalnızca sığınma başvurusu yaptığı için gözaltına alınmasını yasaklayan AB yönergelerine aykırı” olduğunu söylemişti. Daha önce Sırbistan ve Hırvatistan sınırlarına tel örgü çeken Macaristan, göçmenleri gözaltına alma politikası da uygulamış ancak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, BM ve AB’den gelen baskılar sonucu 2013’te bu uygulamasını değiştirmek zorunda kalmıştı. ‘Vize vermeyebilir’ Öte yandan AB Adalet Divanı, üye ülkelerin, insani vize vermesi gibi bir zorunluluğu bulunmadığına hükmetti. Davanın, göçmen akımıyla karşı karşıya olan AB ülkeleri için emsal dava olma niteliğinde olduğu belirtiliyor. WIKILEAKS’TEN TARİHİ SIZINTI ‘Tüm akıllı cihazlar gizli CIA casusu’ CIA, telefonlardan televizyonlara tüm akıllı cihazları hack’leyip casusluk aracı olarak kullanarak her yere giriyor Julian Assenge’ın kurucusu olduğu WikiLeaks, “Kasa Dairesi 7” adı altında tarihteki en büyük istihbarat belgesi yayınına başladığını açıkladı. ABD’nin Merkezi İstihbarat Teşkilatı CIA’dan sızdırılan belgelerle yeni bir diziye başladığını, “Sıfır Günü” adlı ilk bölümde 8 bin 761 belge ve dosya yayımladığını duyuran WikiLeaks, ilk bölümde yayımlanan sayfa sayısının Edward Snowden’ın Ulusal Güvenlik Teşkilatı (NSA) sızıntılarının toplamından fazla olduğunu belirtti. Buna göre CIA’nın Langley’deki karargâhında bulunan Siber İstihbarat Merkezi’nin içindeki tecritli, yüksek güvenlikli ağdan gelen belgeler, CIA’nın bütün hack’leme kapasitesini ortaya koyuyor. CIA’nın modern yaşamın vazgeçilmezi olan, “akıllı” bütün cihazları hack’leyerek kendi casusluk aracı olarak kullandığını ve her yere girebildiğini gösteriyor. Wall Street Journal’a konuşan kaynaklar belgelerin otantik olduğunu söyledi. Telefon CIA’ya bildiriyor CIA’nın küresel hack’leme programı, Amerikan ve Avrupa ürünleri başta olmak üzere Apple iPhone, Android telefonlar, Microsoft Windows, OSx, Linux bilgisayar yazılım sistemleri, oyun konsolları, akıllı televizyonlara girebiliyor. CIA, pazarın yüzde 14’ünü oluşturan iPhone ve pazarın yüzde 84’ünü oluşturan Samsung, HTC, Sony’nin kullandığı Google Android’i hack’liyor. Telefonlara CIA’ya kullanıcının yerini, sesli ve yazılı iletişimini gönderme, telefonun kamera ve mikrofonunu gizlice faaliyete geçirme emri veriliyor. WhatsApp, Signal, Telegram, Wiebo, Confide, Cloackman’ın şifre sistemleri bypass edilip tüm mesajlaşmalar yakalanıyor. TV, sesleri CIA’ya yolluyor CIA, Microsoft Windows’la birlikte CD, DVD ve USB’leri de enfekte ediyor. “Ağlayan Melek” virüsüyle başta Samsung TV olmak üzere akıllı televizyonlar gizli mikrofonlara dönüştürülüyor. Hedefteki TV, sahte kapama moduna sokuluyor. Sahibi kapalı sanırken TV aslında açık oluyor. Bu sırada TV odadaki konuşmaları kaydedip internet üzerinden gizli bir CIA sunucusuna yolluyor. Rusya yapmış gibi göster CIA’nın düzenlediği saldırıları Rusya yapmış gibi gösterebiliyor. UMBRAGE grubu, Rusya başta olmak üzere diğer devletlerin ürettiği kötü amaçlı yazılımları çalıp saldırı teknikleri kütüphanesi oluşturuyor. Böylece CIA, geride tekniklerini çaldığı grupların parmak izlerini bırakarak gerçek saldırganın kim olduğuyla ilgili yanlış yönlendiriyor. Snowden ise belgelerden, “ABD hükümetinin Amerikan yazılımlarının güvenliksiz kalması için para ödediğinin ilk kanıtı. ABD hükümeti, Amerikan ürünlerinde zayıflık geliştirip kasten bu delikleri açık bırakıyor. Her hacker, ‘CIA dünyadaki tüm iPhone’lara girebilsin’ diye açık bırakılan delikleri kullanabilir” çıkarımını yaptı. Otomobile suikast yaptır En tüyler ürperticisi, Ekim 2014’te CIA’nın modern otomobil ve kamyonetlerin kullandığı araç kontrol sistemlerini enfekte etmenin yollarını araştırması. CIA bununla tespit edilemeyecek şekilde suikastlar düzenlemenin peşinde. ‘CIA kontrolü kaybetti’ “CIA, kötü niyetli yazılımlar, silah haline getirilmiş ‘sıfır günü’ istismarları, kötü amaçlı uzaktan kumanda sistemleri dahil siber saldırı cephanesinin büyük bölümü üzerindeki kontrolü kaybetti” diyen WikiLeaks, yüzlerce milyon kod satırından oluşan bu olağanüstü arşivin ellerinde dolaştığı eski ABD hükümeti hacker’ları ve yüklenicilerden birinin arşivi kısmen kendilerine verdiğini belirtti. CIA hacker’ları, Obama’nın kendilerine verdiği paraları “Yağmur gibi yağsın” şarkısının gifiyle kutlamış. Frankfurt Konsolosluğu hacker üssü CIA’nın Langley’deki merkezinden yürüttüğü operasyonların yanı sıra ABD’nin Frankfurt Konsolosluğu’nu da Avrupa, Ortadoğu ve Afrika’yla ilgili faaliyet gösteren hacker’ları için gizli üs olarak kullandığı aktarıldı. Frankfurt Konsolosluğu (Avrupa Siber İstihbarat Merkezi) üzerinden çalışan CIA hacker’larına siyah diplomatik pasaport ve ABD Dışişleri çalışanı kamuflajı veriliyor. Hacker’lar, Alman gümrük kontrolünde “konsolosluğun teknik destek ekibinden olduklarını” söylüyor. K. KOREMALEZYA GERİLİMİ Ülkeden çıkışa yasak getirdiler Kuzey Kore lideri Kim Jongun’un üvey kardeşi Kim Jongnam’ın Malezya’da suikasta kurban gitmesiyle iki ülke arasında başlayan gerilim dün Pyongyang’ın Malezya vatandaşlarının ülkeyi terk etmesini geçici olarak yasaklamasıyla tırmandı. Malezya Başbakanı Necip Rezak de kararı “rehin alma” olarak nitelendirip “K. Kore’deki vatandaşların güvenliği sağlanana dek”, K. Kore vatandaşlarının Malezya’yı terk etmelerini yasakladı. K. Kore’de çoğu diplomat 11 Malezyalı, Malezya’da ise 1000 civarında Kuzey Koreli var. Malezya ayrıca içinde Kim suikastıyla bağlantılı üç Koreli’nin olduğunu iddia ettiği K. Kore elçiliğini mühürledi. Emniyet Müdürü “Gerekirse beş yıl bekleyeceklerini, birilerinin sonunda dışarı çıkacağını” söyledi. Bu arada Kuzey Kore’nin Japon Denizi’ne doğru 4 füze denemesinin ardından ABD, Güney Kore’ye THAAD füzesavar savunma sistemini yerleştirmeye başladı. Çin ve Rusya tepkili. C MY B