Katalog

Çarşamba 15 Şubat 2017 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY İşsizlikte kalıcı düşüş bu büyümeyle zor Ekonomistlere göre Cumhurbaşkanı’nın çağrısıyla referandum öncesi istihdamda artış olabilir ancak işsizlikte kalıcı düşüş için gerekli ekonomik temel henüz yok Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın istihdam seferberliği çağrısının birçok şirket ve çatı örgütünden karşılık bulması, işsizliğin azalacağı beklentilerini artırırken, ekonomistlere göre mevcut şartlar nedeniyle istihdam sadece geçici olarak artabilir. Reuters’a konuşan ekonomistler, hükümetin sağlayacağı teşviklerle ilk etapta nisandaki referandum öncesi istihdam artış bekliyor. Ancak istihdam kararlarında büyüme beklentilerinin önemli rol oynadığına dikkat çeken ekonomistlere göre, OHAL’in de sürdüğü mevcut ortamda şirketlerin Ekonomide zayıflık sürüyor Orta Vadeli Plan verilerine göre 2017 için öngörülen yüzde 4.4 büyüme bile işsizliği sadece 0.3 puan aşağı çekebiliyor. Ancak bu yıl büyümenin yüzde 3’te kalması bekleniyor. İşsizlik oranı, ekim döneminde bir önceki yıl aynı döneme göre 1.3 puan artışla Mart 2010’dan bu yana en yüksek olan yüzde 11.8 seviyesine geldi. İşsiz sayısı ise 3.65 milyon kişi oldu. Belirsizlik nedeniyle darbe girişimi sonrası dönemde başlayan yatırımları ve tüketimi erteleme trendi referandum öncesi devam ediyor. Ekonomi yetkilileri de yatırımcıların önemli bir bölümünün planlanan yatırımlarını referandum sonrasına ertelediklerini belirtiyor. teşviklerle öne çekilen talebin teşvikler sonrası nasıl şekilleneceği ise henüz net değil. Erdoğan, nisanda öngörülen anayasa değişikliği referandumunun hemen öncesine gelen mart ayına kadar istihdamda ciddi bir dönüşüm yakalanmasının önemini vurgulayarak, bunu “milli bir seferberlik ilanı” olarak tanımladı. İstihdam seferberliğinin koordinasyonunu hükümetin yapacağına işaret eden Erdoğan, “Özel sektöre de istihdam seferberliğinde desteğimizi sağlıyoruz, sağlayacağız, ilgili bakanlıklarımız da bu konuda hazırlıklarını yapıyor” dedi. TOBB üyelerini “seferberliğe etkin bir şekilde katılmaya” davet eden Erdoğan, tüm şehirlerin katılması için valilere talimat verdiğini, belediyelerin de katılması gerektiğini söyledi. Kur zararları Nomura Ekonomisti İnan Demir, istihdam kararlarını belirleyen en önemli faktörlerin istikrar algısı ve büyüme beklentileri olacağına dikkat çekti. Demir, “İstihdam üzerindeki ilave bir baskı kanalı da döviz açık pozisyonları. Kur hareketi nedeniyle oluşan zararlarını telafi etmek için şirketler başka alanlarda tasarruf önlemleri almaya çalışıyor, çalışacak” dedi. İstihdam piyasasında işgücüne katılım oranı artmaya devam ediyor ancak ekonomideki yavaşlama nedeniyle bu oranın üzerinde istihdam yaratılamadığı için işsizlik artıyor. Türkiye’nin genç nüfus yoğunluklu mevcut demografik yapısı düşünüldüğünde işsizliğin artmaması için bile her yıl en az yüzde 4 büyüme yaratması gerekiyor. l Ekonomi Servisi Ekonomik yavaşlama nedeniyle işsizlik oranı artıyor. İşsizliğin artmaması için yüzde 4 büyüme şart. ‘SEÇMENE HOŞ GÖRÜNME ÇABASI’ Reuters’ın sorularını yanıtlayan CHP Genel Başkan Yardımcısı Yasemin Öney Cankurtaran ise Erdoğan’ın istihdam çağrısının referandum öncesi seçmene hoş görünme çabası olarak nitelendirdi ve işsizlik sorununu çözme amacı taşımadığını, seçim odaklı bir yaklaşım olduğunu belirtti. “Seçim propagandasına yönelik söylemlerle ekonomiyi nereye kadar götüreceksiniz? Taşıma su ile değirmen dönmez” diyen Cankurtaran, “Ekonominin temel sorunları sorgulanmazken, po litika üretilmezken bugün iş dünyasına ‘göstermelik bir kişiyi işe alın’ demekle bu iş çözülmez. İşsizlik bir sonuçtur. Şirketlere ‘birer işsizi işe alın’ demek palyatif, şov amaçlı söylemlerdir. İstihdam sorununa kalıcı bir çözüm getiremez” şeklinde konuştu. Temkinli olunabilir BGC Partners Başekonomisti Özgür Altuğ, istihdam için getirilen teşviklerin vasıfsız işsizlerin işe alımı açısından iyi olacağını söyleyerek, “İstihdam üzerindeki maliyetler düştü denilse de esasında yüksek. O nedenle böyle bir devlet desteğini mutlaka değerlendiren olacaktır. İstihdama mutlaka pozitif etkisi olur ancak OHAL’in devam ediyor dolayısıyla şirketler temkinli yaklaşmak isteyebilir. OHAL’in yanı sıra kur riski, büyümedeki riskler gibi unsurlar nedeniyle bu yıl zaten zor bir yıl. Dolayısıyla 1 milyonun üzerinde yeni istihdam olacağı söylense de bu rakama ulaşılacağını sanmıyorum ama ne kadar olsa iyidir” dedi. IS kuyruGu uzadı Tarım ve avcılıkta yüzde 9.18 arttı. Tarlada üretici fiyatı yükseldi Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (TarımÜFE), ocak ayında, Aralık 2016’ya göre yüzde 9.51 arttı. Türkiye İstatistik Kurumu’na göre artış, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7.36, on iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 2.86 oldu. Bir önceki aya göre tarım ve avcılık ürünlerinde yüzde 9.18, ormancılık ürünlerinde yüzde 8.25, balıkçılıkta ise yüzde 22.1 artış yaşandı. Aylık en fazla artış tek yıllık bitkisel ürünlerde oldu. Tek yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 17.74, çok yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 3.10 ve canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde yüzde 0.21 artış gerçekleşti. l Ekonomi Servisi Sanayide cirolar arttı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Aralık 2016’da sanayi ciro endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.2 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak hesaplanan verinin alt sektörleri incelendiğinde; aynı dönemde madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi yüzde 6.1 ve imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 2.1 yükseldi. Aralık ayında bir önceki aya göre en fazla artış yüzde 21.4 ile enerjide gerçekleşti. Sanayi ciro endeksi bir önceki çeyreğe göre yüzde 9.9 arttı. l Ekonomi Servisi Türkiye İş Kurumu’na işsizlik başvurusunda bulunanların sayısı ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 23.5 artarak 293 bin 399 kişiye yükseldi Yabancı yatırımlar çakıldı Yabancıların Türkiye’ye doğrudan yatırımları son bir yılda yüzde 80 azaldı. Merkez Bankası verilerine göre yurtdışında yerleşikler, geçen yıl Türkiye’ye 6 milyar 724 milyon dolar tutarında doğrudan yatırım gerçekleştirdi. Yabancının Türkiye’ye doğrudan yatırım miktarı 2015’te 12 milyar 74 milyon dolar seviyesindeydi. Bu da doğrudan yabancı yatırımlarda 5 milyar 350 milyon dolarlık bir düşüşü ifade ediyor. Geçen yıl yapılan 6 milyar 724 milyon dolarlık yatırımın yüzde 30’luk bölümü ise yılın son ayında yapıldı. Aralıkta Türkiye’ye doğrudan yabancı sermaye yatırım tutarı 1 milyar 991 milyon dolar ile son 17 ayın en yüksek yatırım miktarı olarak kayıtlara geçti. Avrupa birinci Geçen yıl Türkiye’ye en fazla doğrudan yatırım Avrupa ülkelerinden oldu. Avrupa ülkelerinden toplam yatırım tutarı 4 milyar 265 milyon dolar düzeyinde olurken, 2015’te Avrupa’dan 7 milyar 980 milyon dolarlık doğrudan yatırım gelmişti. İngilizler 2016’da 961 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirirken, İngiltere’yi 956 milyon dolarlık yatırımla Hollanda, 430 milyon dolarla Almanya ve 409 milyon dolarla İspanya izledi. l Ekonomi Servisi Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerine göre Türkiye’de işsizlik başvurusu yapan kişilerin oranı ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 23.5 arttı. Geçen yılın ocak ayında 237 bin 656 kişi işsizlik başvurusunda bulunmuştu. Bu yılın ocak ayında ise başvuran kişi sayısı 293 bin 399 oldu. Devletin resmi rakamlarına göre Türkiye’de işsizlik oranı Ekim 2016’da yüzde 11.8’le son 6 yılın zirvesine çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu’na göre Türkiye’de 3 milyon 647 bin işsiz bulunuyor. Başvurular arttı İŞKUR’un açıkladığı verilere göre ise işsizlik maaşı almak için kuruma başvuranların sayısı ise ocakta bir önceki aya göre yüzde 12.8 arttı. İşsizlik maaşına başvurabilmek için sigortalı işçi olmak ve iş akdinin feshinin ardından 30 gün içinde başvuru yapmak gerekiyor. Ocak ayında 158 bin 46 kişi işsizlik maaşı için başvururken, Aralık 2016’da 140 bin 46 kişi işsizlik maaşı almak için başvuruda bulunmuştu. Mart 2002’den bu yana 8 milyon 24 bin 193 kişi işsizlik maaşı almak için başvurdu. İşsizlik Sigortası Fonu’nda 2002 yılından Aralık 2016 sonuna kadar 103.2 milyar lira birikti. İşsizlere ise bugüne kadar 14 milyar 715 milyon TL ödeme yapıldı. 2016’da dağıtılan işsizlik maaşı 3 milyar 692 milyon TL oldu. l Ekonomi Servisi Genel Müdür Adnan Bali, bankanın ekonomiye yaptığı katkının artarak devam edeceğini vurguladı. ekonomi 9 İş Bankası’ndan 4.7 milyar TL kâr İş Bankası’nın 2016 yılına ilişkin finansal sonuçlarına göre bankanın aktif toplamı, bir önceki yıl sonuna göre yüzde 13 artarak 312 milyar TL oldu. Özkaynak büyüklüğü yüzde 12.3 artışla 36 milyar TL’ye çıkan İş Bankası’nın 2016 net kârı ise 4.7 milyar TL oldu. Grubun 2016’daki toplam nakdi kredi hacmi, önceki yıla göre yüzde 16.2 artış ile 225.3 milyar TL seviyesine ulaştı. Banka, nakdi ve gayri nakdi krediler aracılığıyla ülke ekonomisine sağladığı toplam desteğin ise 291.2 milyar TL olduğunu ifade etti. 2016’da geniş yelpazede kaynak sağlamaya devam ettiklerini belirten Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, “Küresel ekonomik büyümenin yavaşladığı, yakın coğrafyada jeopolitik risklerin arttığı ve bu gelişmelerin ülkemizin makroekonomik dengeleri üzerindeki baskısının yoğunlaştığı bir ortamda, İş Bankası, sektördeki güçlü ve öncü konumunun getirdiği sorumluluk bilinciyle faaliyetlerine ülke ekonomisine yaptığı katkıyı artırarak devam edecek” dedi. l Ekonomi Servisi Faik Açıkalın, “Piyasalardaki zorluklara rağmen ekonomiye desteği sürdürdük” dedi. YKB, kredilerde yüzde 17 büyüdü Yapı ve Kredi Bankası’nın (YKB) 2016 yılında net kârı 2 milyar 933 milyon lira oldu. Banka, açıkladığı finansal sonuçlara göre aynı dönemde toplam aktiflerini 271.1 milyar liraya çıkardı. Yapı Kredi, toplam nakdi ve gayri nakdi kredilerde yüzde 17 artış sağlarken, mevduatta yüzde 21’lik büyüme gösterdi. Bankanın toplam kredi hacmi 245 milyar TL’ye, mevduat toplamı 157.1 milyar TL’ye ulaştı. Yapı Kredi Üst Yönetici (CEO) Faik Açıkalın, finansal piyasalarda yaşanan zorluklara rağmen Türkiye ekonomisini ve müşterilerini 2016 yılında da desteklemeye devam ettiklerini belirtti. Açıkalın, “Türkiye ekonomisine duyduğumuz güvenle gerçekleştirdiğimiz yatırımların meyvesini topladık. 2016 yılında artan belirsizlik ve içinde bulunduğumuz konjonktürel gelişmelere rağmen Türkiye ve Türk bankacılık sektörü güçlü temellerini koruyor” dedi. l Ekonomi Servisi Garanti Bankası Genel Müdürü Fuat Erbil’e göre gıda ve enerji fiyatları etkili olacak. Erbil: Enflasyon baskı altında olacak Garanti Bankası Genel Müdürü Fuat Erbil, dolar/TL’yi etkileyen iç ve dış dinamiklerin iki üç ay içinde netlik kazanmasıyla kurun stabilize olacağını ve TL’nin değer kazanacağını düşündüğünü söyledi. Erbil, Dolar/TL’de yaşanan yükselişin enflasyona etkisinin tam olarak görülmediğini, geçen yıl gıda fiyatlarının düşük olduğunu ancak bu yıl gıda enflasyonunun yüksek geldiğini söyledi. Erbil, 2017’de gıda fiyatlarının takip edileceğini, enerji fiyatlarının da geçen yıla kıyasla yüksek seyretmesinden ötürü enflasyonun baskı altında olacağını vurguladı. Erbil, küresel arenada belirsizliğin hâlâ devam ettiğini belirterek, “ABD Merkez Bankası bu yıl 2 defa faiz artırır. Biri haziranda, biri de aralıkta... Ama bu 3 olup biri marta denk gelir ve şiddeti farklı olursa bunu da göreceğiz” dedi. l Ekonomi Servisi C MY B