Katalog

Cuma 29 Aralık 2017 EDİTÖR: ALPER İZBUL TASARIM: ZARİFE SELÇUK Arap dünyasında Kızıldeniz kaygısı Erdoğan’ın Sudan, Tunus ve Çad’a yaptığı ziyaretler, başını Suudi Arabistan’ın çektiği Arap dünyasında rahatsızlık yarattı Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Sudan, Çad ve Tunus’a yaptığı ziya ret 2014’te Cumhurbaşkanı ol masından bu yana 5’inci Afrika turuydu. Erdoğan’ın 2427 Ara lık tarihlerindeki bu ziyaretiyle eşzamanlı Başbakan Binali Yıl dırım da Suudi Arabistan’a git ti. Arap dünya sının hamisi ola rak bilinen Suudi Arabistan’a yapı lan ziyaret aslın da Erdoğan’ın Kı DUYGU GÜVENÇ zıldeniz açılımını dengelemeyi he defliyordu. Ancak bu çabalara rağmen Arap dünya sında soru işaretleri bitmedi. Mısır’daki yönetim değişik liğinden bu yana Arap dünya sı ile Ankara’nın devam eden gö rüş ayrılıklarında son dönem de Türkiye’nin izlediği Kudüs politikası da rahatsızlık yaratı yor. Osmanlı dönemiyle ilgili re feransların yanı sıra Erdoğan’ın, “Kudüs giderse Medine’yi ko ruyamayız. Medine giderse Mekke’yi koruyamayız. Mekke giderse Kâbe’yi de kaybederiz” sözlerinin ve Türkiye’nin böl geye olan ilgisinin Riyad’da bü yük rahatsızlık yarattığı bilini yor. Başta Suudi Arabistan ol mak üzere Körfez ülkeleri, Tür kiye ile tarih ve din ilişkisine de ğil, ortak çıkarlara dayalı ilişki geliştirmeyi istiyor. İşte Erdoğan’ın ve Yıldırım’ın ziyaretini yakından takip eden Arap dünyasında Türkiye’nin dış politikasıyla ilgili dile getiri len kaygılar: El Beşir’e açılan kapı: El Beşir’in Darfur’da Müslüman lara yönelik soykırım politika ları Türkiye tarafından görmez den gelindi. 2008 yılında İstan bul’daki zirve sırasında Ulusla rarası Ceza Mahkemesi’nin tu tuklanması kararı nedeniyle El Beşir’e son anda ‘gelme’ mesa BAE’den Türkiye ve İran’ı hedef alan çıkış! Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Enver Gargaş’tan Ankara ile Tahran’a yönelik sert çıkış geldi. Gargaş, önceki günkü Twitter mesajında “Arap dünyası bir çıkmaza girdi ve çözüm, bizi kuşatan bölgesel hırslara karşı işbirliği yapmakta yatıyor. Mezhepsel ve partizan yaklaşım kabul edilebilir bir alternatif değil. Arap dünyası Tahran ve Ankara tarafından yönetilmeyecektir” ifadesini kullandı. Bu çerçevede bölgede jeostratejik mücadelede RiyadKahire ile birlikte ittifakın önemine atıfta bulundu. Arap birliğinin güçlendirilmesi vurgusu yaptı. Gargaş’ın bu mesajı, Başbakan Binali Yıldırım’ın Suudi Arabistan ziyaretiyle aynı dö nemlere denk getirmesi de dikkat çekti. Halihazırda BAE ile Türkiye arasında gerilimli ilişkilerde Katar kriziyle birlikte tansiyon artmıştı. Son olarak da geçen hafta BAE Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayed el Nahyan’ın, Medine savunmasıyla tarihe geçen Fahreddin Paşa’yı “hırsız” olarak nitelendirmesi Türkiye’nin sert tepkisine yol açmıştı. Sudan ziyareti sırasında Erdoğan’ı El Beşir havaalanında karşıladı. jı gönderen Türkiye, bu yıl İslam İşbirliği Teşkilatı sırasında El Beşir’i ağırladı. Bu sırada mahkemeden Türkiye’ye tutuklanması için mektup gönderildiğini açıklayan Erdoğan, “Böyle bir şeye ancak gülünür” dedi ve Türkiye’nin UCM’ye üye olmadığını söyledi. Oysa UCM’nin kararının uygulanması için BM Güvenlik Konseyi bir karar aldı ve tüm devletlere çağrı yaptı. Darbeciyle fotoğraf: Erdoğan’ın El Beşir’e yaptığı ziyaret, AKP’nin yıllardır dile getirdiği “darbecilere karşıyız” anlayışıyla da çelişki halinde. Zira Erdoğan, darbeci olduğu suçlamasıyla Mısır Devlet Başkanı Sisi’yi reddederken, 1989 yılındaki darbenin ardından devlet başkanlığını üstlenen El Be şir ile el sıkışmaktan çekinmedi. Sudan’da muhalefet partileri, El Beşir’in politikaları nedeniyle seçimlere katılmayı da reddediyor. Sudan’da Osmanlı protestosu: Erdoğan’ın Sudan ziyareti olaysız geçmedi. Sudan’ın ana muhalefet lideri olarak bilinen Milli Ümmet Partisi, Osmanlı’nın Sudan topraklarındaki politikalarından dolayı Erdoğan’ın özür dilemesi gerektiğini belirten bir bildiri yayımladı. Tepkisini Sevakin Adası’nın Türkiye’ye tahsis edilmesiyle de sürdürdü. Askeri işbirliği: Sudan ziyaretinde, Arap dünyası için en büyük soru işareti, SudanTürk ve Katar genelkurmay başkanlarının üçlü buluşmasıydı. Erdo ğan gibi, Katar Emiri de geçen hafta Afrika kıtasındaydı. Erdoğan, Sudan’ın Türkiye için Afrika kapısı olabileceğini savunsa da Sudan’ın tüm komşularıyla ilişkileri sorunlu; Güney Sudan, Etiyopya ve Mısır ile sorunları biliniyor. Ayrıca Türkiye, Güney Sudan’da asker bulundurmasına karşın Erdoğan’ın burayı ziyaret etmemesi de dikkat çekti. Arap dünyasında Erdoğan’ın ziyareti, Suudi Arabistan’ı çevrelemeye yönelik adım olarak okunuyor, Somali ve Katar’ın ardından Türkiye’nin Sudan’da Sevakin Adası’nda da askeri üs kurmasından da endişe ediliyor. Ada Osmanlı’nın bölgedeki stratejik üssü olarak biliniyor. Gazetecilerden Erdoğan protestosu: Tunuslu gazeteciler, Erdoğan’ın ziyaretinden bir gün önce Türkiye’deki tutuklu meslektaşlarına destek vermek amacıyla baronun önünde Erdoğan’ın gazeteci ve medya kurumlarına yönelik tutumunu protesto eden eylem düzenledi. Askeri anlaşma: Erdoğan Tunus’la da askeri bir anlaşma imzaladı. Savunma alanında işbirliğini öngören bu anlaşma ile Tunuslu askerler Türkiye’de eğitilecek; savunma alanında yatırım yapılacak. l ANKARA Makas gitgide açılıyor Abdullah Gül’ün bir süredir 2019’a yönelik senaryolarda adının geçmesi AKP’de rahatsızlık yarattı. Erdoğan, ilk kez Gül’e karşı sessizliğini bozdu Sivillere yargı zırhı sağlayan son KHK, 11. Cumhur başkanı Abdullah Gül ile AKP yönetimi arasında belli bir sü reden beri oluşan mesafeyi açı ğa çıkardı. Gül’ün isminin 2019 hesaplarında da dile getirilme ye başlanması üzerine Cumhur başkanı Tayyip Erdoğan, med ya üzerinden ilk kez bu mesafe yi deklare etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugüne kadar eleşti rel konuma geçen partinin kurucu isimlerine karşı farklı, Gül’e farklı davrandı. Geçen süre içinde kuru ERDEM GÜL cu isimlerden Abdüllatif Şener ile birlikte birçok isim parti ile yollarını ayırmak zorunda kaldı. Eleştirel tavra geçmesine karşın partide ka lan Bülent Arınç ise Erdoğan’ın “o zat” nitelemesine hedef ol du. Partiyi ve politikaları eleş tiren bu isimlerin tamamı yan daş medya tarafından zaman zaman çok ağır kampanyalarla karşı karşıya kaldılar. Gül istisnaydı Tüm bu süreçte Erdoğan ve AKP yönetimi 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e farklı bir muamele uyguladı. Zaman zaman dolaylı da olsa yaptığı eleştirilere karşı medya üzerinden yanıt verilmemesi yoluna gidildi. Özellikle Erdoğan her zaman Gül’ü hedef alacak ifade kullanmaktan kaçındı. Ancak son Erdoğan 2014’te Cumhurbaşkanlığı görevini Gül’den devralmıştı. KHK’ye yönelik Gül’ün “Kaygı verici, düzeltilmesi gerekir” eleştirisi AKP yönetiminin tavrını değiştirdi. Erdoğan doğrudan medya üzerinden Gül’e yanıt verdi. AKP’deki partinin çıkardığı ilk Cumhurbaşkanı’na yönelik bu tavır değişikliğinin yalnızca son KHK ile ilgili anlaşmazlıktan kaynaklanmadığı, perde arkasında 2019’a yönelik hesapların bulunduğu belirtiliyor. Kulislerde buna ilişkin değerlendirmeler şöyle: Gül’ün rahatsızlıkları: Gül uzunca bir süredir ziyaretine gelen partililere, partinin kuruluş dönemi ayarlarına dönülmesi gerektiğini açıkça ifade ediyordu. AKP’yi kurarken muhafazakâr demokrat bir parti olarak bütün dünyanın saygın zirvelerinde önemli yer bulduklarını, şimdiki politikalarla bunları bir bir kaybetmekte olduklarını vurguluyordu. Özellikle eleştirilerini dört noktada ifade ediyordu. Birincisi, uluslararası sistemin uzağına ve dışına düşme tehlikesi. İkincisi, düşünce ve ifade özgürlüğü alanındaki gerileme sayılacak uygulamalar. Üçüncüsü, yargı bağımsızlığı ve yargıya güven ile ilgili kaygılar. Dördüncüsü de, Cumhurbaşkanlığı sistemine geçiş ile birlikte denge ve denetleme mekanizmalarının yeterince işlemeyişinden doğan olumsuzluklar. 2019 senaryoları: Gül’ün kendisini ziyaret edenlere yaptığı bu değerlendirmelerin yanı sıra partinin hiçbir etkinliğine katılmayışı da aradaki mesafeyi büyüttü. Eşzamanlı olarak 16 Nisan referandumunun ardından 2019’daki adaylar arasında bazı çevrelerce Gül’ün adının da geçirilmesi konuyu daha da kritik hale getirdi. AKP içinde de Gül’ün “Bir AKP yüzde 40’larda Son yapılan anketlerde AKP 7 Haziran’daki oy düzeyi olan yüzde 3940 bandında seyrediyor. MHP’nin oy oranının ise yüzde 57 arasında olduğu konuşuluyor. Bu nedenle 50+1 zorunluluğu bakımından ilk turun çok zor olduğu, tüm hesapların ikinci tur üzerine yapılacağı belirtilirken AKP içinde muhalefet tarafından Gül’ün ikinci tur hedefi ile aday yapılabileceği kaygıları dile getiriliyor. süredir artık partili gibi davranmadığı, partiden uzaklaştığı, 2019’a yönelik aday arayışındaki kesimlere prim verecek hal ve davranışlara girdiği” yorumlarına neden oldu. Erdoğan’ın Gül’e yönelik son tavrı tüm bu fotoğraf içinde ele alınıyor. AKP içinde ve AKP’ye yakın araştırma kuruluşlarınca Erdoğan’ın AKP seçmenindeki destek bakımından açık ara birinci olduğu vurgulanıyor. Ancak Erdoğan dışında ikinci bir isim sorulduğunda da bu ismin tartışmasız Abdullah Gül olduğu belirtiliyor. Gül’ün AKP tabanında hâlâ ciddi bir desteğe sahip olması da 2019 hesapları çerçevesindeki tartışmaları alevlendiriyor. l ANKARA haber 5 Siyaset dünyasında KHK sarsıntıları 2017’nin son günlerinde çıkartılan 695 ve 696 sa niş bir muhalefet koalisyonu olasılığı yeniden tartışılmaya yılı KHK’ler, en canlı gündem başlandı. Gül’ün siyaset sahne maddesi olarak gelecek yı sine dönüp dönmeyeceği hak la aktarılacak gibi görünüyor. kında çok somut bilgiler yok. Ama 2018’de sadece içeriğiy Hatta KHK tartışmasını sürdü le değil, siyaset dünyasında ya rüp sürdürmeyeceğini de bil rattığı hareketlenmey miyoruz. Fakat siyaset le de tartışılmaya aday. te olasılıklar bazen mev Pek çok sivil toplum ku cut durumdan daha et ruluşunun ve muhalefet kili olabiliyor. partisinin verdiği tepki Gül, Cumhurbaşkan nin yanında, iktidar par lığı döneminde, AKP ve tileri AKP ve MHP içinden de düzenlemeye itiraz sesleri yükseldi. Sa KEMAL CAN genel kamuoyunda güvenilirlik ve popülarite bakımından Erdoğan ile yı olarak fazla olmasa da, öz yarışabilecek anket sonuçla gül ağırlığı yüksek isimler açık rına ulaşabiliyordu. Görev sü biçimde tepkilerini duyurdular, resi biterken, Gül’ün daha çok iktidar sözcüleri de hayli erken oyu olduğunu ölçen araştır ve çok sert karşılıklar verdi. malar bile yayımlanmıştı. Fa Olay bu haliyle bile kulisleri ha kat Gül, Erdoğan’ın açık raki reketlendirmeye yetti. bi olarak hiç tartıya çıkmadı, Eski Cumhurbaşkanı Abdul bunun ölçülebileceği hamle lah Gül, sosyal medya hesa lerden de uzak durdu. Ayrıca, bından “KHK’nin yazımında son yıllarda “Erdoğan’ı savun ki hukuk diliyle bağdaşmayan maya” endeksli iktidar strate muğlaklık, hukuk devleti anla jisinin, tabanı ve AKP teşkila yışı açısından kaygı vericidir. tını çok değiştirdiğini de unut İleride hepimizi üzecek olay mamak gerek. Dolayısıyla, lara ve gelişmelere fırsat ver Gül’ün gücünü ne kadar koru memek için gözden geçirilece muş olarak sahneye çıkabile ğini ümit ediyorum” dedi. Bü ceği ciddi bir soru. lent Arınç tarafından paylaşılan, Saadet Partisi’nin hararet Aktör etkiler mi? le desteklediği Gül’ün bu çıkışı Dışarıdan gelen seslere ka nı Cumhurbaşkanı Tayyip Erdo palı, bu sesler yükseldiğinde ğan “üzücü” bulduğunu söyle daha çok içine kapanan ikti di ve “açıklama aldığı retweet dar seçmenine ulaşabilecek lerle süreci çok farklı bir yere siyasi aktör aranıyor. Ama doğru işletmiştir” değerlendir bu seçmen, seçenek var di mesi yaptı. Başbakan Yıldırım ye kolay tercih değiştirmiyor, da, “düzeltme olmayacak” diye ancak rahatsız olunca tanıdık kestirip attı. seçenek aramaya yöneliyor. Kaya’nın çıkışı 2009’daki yerel seçimler, 7 Haziran 2015 seçimi ve refe Genel Başkan Yardımcılı randum, rahatsızlığın tercih ğı da yapmış ülkücü gelenek lere yansıdığı örnekler. Dola ten MHP milletvekili Atilla Ka yısıyla, “aşırı ihtiyatlı” bir ak ya, Twitter hesabından “İslam törün sahneye çıkmasının, da ‘Adalet’ sadece Müslüman açık bir muhalefet veya “yan lar değil tüm insanlar içindir. lışın etkili, güçlü ve ısrarlı bi ‘Adalet’in sınırlandırılamazlı çimde” gösterilmesi gayre ğı tanımı gereğidir. ‘Yandaşla tine girmeden “buradayım” ra adalet, karşıtlara zulüm’ uğ demekle yetinmesinin ne ka runda Meclis’i, Yargı’yı dev dar etkili olacağı da başka re dışı bırakanlar, ‘Mutlak Ada bir soru. let Sahibi’ni devre dışı bırakmak için de mi KHK çıkara Gül’ün inisiyatifi caksınız?!” yorumunu paylaş Meclis’ten çekilme dahil da tı. MHP Genel Sekreteri İsmet ha etkili bir direniş tarzını zor Büyükataman da, kendi mil layabilecek muhalefet, Adalet letvekilini CHP çizgisine gel Yürüyüşü’ndeki dinamiği yeni mekle suçlayıp “Atilla Kaya’ya den harekete geçirmeyi dene ne olmaktadır? Neden rahat yecek CHP, KHK dolayısıyla ce sız olmuştur” dedi. sur çıkışlar yapan İyi Parti’nin Sular ısınıyor mu? vites büyütmesi önümüzdeki yılın siyasi gündemini ateşleye Bahçeli Davutoğlu atışma bilir. Diğer yandan, İyi Parti’nin sı ve Arınç Gökçek kapışma kopması sonrasında, MHP’nin sı hariç, iktidar saflarında son iktidara verdiği kurumsal des zamanlarda açık tartışmalara teğin hâlâ tabanın ve Atil ve bu seviyede verilen tepkile la Kaya’da olduğu gibi kadro re pek rastlanmıyor. Rahatsız larının tamamı tarafından ka lıklar daha dolaylı ve kapalı di bul görmemesi de önemli bir le getiriliyor, cevaplar da da nokta. Abdullah Gül’ün inisiya ha alt seviye sözcülere havale tif alarak kendi çıkışını yapma ediliyor. Tartışma “nifak” suç sıyla, mevcut muhalefetin “ça lamalarıyla durdurulup olayın tı adayı” olarak öne sürülmesi üzeri hızla örtülüyor. KHK tar arasında çok fark olacaktır. tışmasında, Erdoğan’ın “süreci Abdullah Gül’ün Erdoğan’ın farklı yere doğru işletmek”ten iki dudağı arasında çıkabilecek bahsetmesi ve bazı AKP’lilerin bir etiketlemeyle “öteki” sayıl Gül’e tepkiyi “ihanet” suçla maktan kurtulacak gücü olup masına vardırabileceklerini olmadığını tam bilemiyoruz. ima etmeleri, Bahçeli’nin uya İyi Parti örneğinde olduğu gi rıları bile “FETÖ’cülükle” dam bi mevcut muhalefet pastasına galaması, alışılmış duruma ortak olmaktan fazlasını getirip pek uymuyor. getiremeyeceği de henüz öl KHK etrafındaki tartışmalar, çülmüş değil. Fakat ister ken bir süredir Abdullah Gül çevre di çıkışını yapsın, ister muhale sinde bir hareketlenme olduğu, fetin vitrinine yerleşsin önemli temasların yoğunlaştığı kulis bir hareket yaratma potansiye leriyle hemen birleştirildi. Me li olduğu düşünülebilir. Elbette, ral Akşener’in çıkışında oldu Gül’ün yine sessizliğe çekilme ğu gibi, “Acaba iktidar bloğun si gibi güçlü bir olasılık ve bir da bir çatlak oluşabilir mi?” so parti olmaktan iyice uzaklaşan rusu güncellendi. Referandum “AKP içinden bir şey olmaz” sürecinde olduğu gibi daha ge fikri de hâlâ masada. Evdeki internet zehirmiş! Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan “Artık internetler eve yerleşti. Yani zehir evin içine girmiş vaziyette. Teknolojinin uyuşturucu müptelası olmaya sevk etmesi en büyük tehlikemiz” dedi. Erdoğan, Saray’da düzenlenen TÜBİTAK ödül töreninde konuştu. Türkiye’nin bilim ve teknolojide geri kalmasının temel nedeninin zihniyet meselesi olduğunu belirten Erdoğan, “Önce zihinlerimizde ve gönüllerimizde kaybettik. En büyük hatayı özgüvenimizi törpüleyerek yaptık. Okullarda çocuklara neden yapamayacaklarını öğrettik. Eğitim öğretim sistemimiz kendinden utanan nesiller yetiştirmeye başladı. Batı karşısında ezik, iler lemeyi batı’ya öykünmekte gören, kendi değerlerine karşı da nobran kuşaklar yetişti” ifadelerini kullandı. Erdoğan’ın, “İnternet kafeler vardı. Artık internetler eve yerleşti. Yani zehir evin içine girmiş vaziyette. Bu tehlikeden hocalarımız, anneler babaları uyarmak zorunda. Bu tehlikeden kurtarmak lazım. Uyuşturu müptelası olmaktan gençliğimizi kurtarmamız lazım. Teknolojinin uyuşturucu müptelası olmaya sevk etmesi en büyük tehlikemiz. İki yaşında hatta daha geri, bakıyorsunuz, çocuk elindeki o telefonla nasıl oynuyor, nasıl onun esiri oluyor. Duygular elimizdeki telefonun esiri haline gelmişse bu bizim için büyük bir tehdittir” diye konuştu. C MY B