Katalog

DUNYA Türkiye’de Mısır saldırısı için bir günlük yas Mısır’da cami katliamından üç gün sonra Ankara bugün için bir günlük yas ilan etti. Abdülfettah Sisi’nin Temmuz 2013’te İhvancı Mursi yönetimini devirmesinden beri Mısır’daki terör saldırılarını tek cümleyle kınayan Ankara’nın bu jesti, Sisi’ye zeytin dalı olarak yorumlandı. Geçen hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye lideri Beşar Esad için de “Siyasetin kapıları açık” mesajını vermişti. Ankara, Tahran, Doha arasında anlaşma Suudi öncülüğünde Körfez ülkelerinin ablukası altındaki Katar’a Türkiye’de üretilen malların İran’dan girişini kolaylaştırmak için anlaşmaya varıldı. Ekonomik işbirliğinin güçlendirilmesi için uluslararası ulaşım ve transitin kolaylaştırılması zaptına Türkiye, İran, Katar bakanları imza attı. Pazartesi 27 Kasım 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ 7 Riyad’da 40 ülkeli ittifak Suudi Veliahtı, Terörizmle Mücadele İslam Askeri Koalisyonu’nun ilk savunma bakanları toplantısını düzenledi. Toplantıya İran, Irak, Suriye’nin yanı sıra Katar da çağrılmadı Suudi Arabistan’da Ocak 2015’te tahta geçen Kral Selman ile Savunma Bakanı ve Veliaht Prens pozisyonlarına getirdiği oğlu Muhammed bin Selman’ın (MbS) Yemen’e saldırı başlatmalarının ardından kurdukları “Terörizmle Mücadele İslam Askeri Koalisyonu” ve bununla bağlantılı “İslam Ordusu”, tekrar gündemde. Irak ve Suriye’de başarılar elde eden İran’a karşı yeni hamlelerde bulunmaya Lübnan’dan başlayan MbS, dün ilk kez Terörizmle Mücadele İslam Askeri Koalisyonu Savunma Bakanları Toplantısı düzenledi. 40 Müslüman üye ülkenin katıldığı Riyad’daki toplantıda Türkiye’yi Savunma Bakanı Nurettin Canikli temsil etti. ‘Yeryüzünden sileceğiz’ Toplantıdaki konuşmasında “teröristlerin peşine düşüp onları yeryüzünden sileceklerini” söyleyen Veliaht Prens “Ülkelerimizde terörizm çok etkindi, ama bizim aramızda koordinasyon yoktu. Bu durum bu ittifakla sona eriyor. Her üye ülkenin askeri, mali, istihbari ve siyasi çabalarını desteklemek için birlikte çalışacağımıza dair çok net bir sinyal gönderiyoruz” dedi. Koalisyon başkomutanlığına atanan emekli Pakistanlı general Rahil Şerif, çok karmaşıklaşan terörle mücadele için özel hazırlık ve ortak tatbikatlar yapacaklarını belirtti. Türkiye ise “PKK’ye karşı dostlarından destek beklediğini” belirtti. Sünni cephe “Pan İslamik birleşik cephe” diye tanımlanan koalisyonun üyeleri “terörist” diye niteledikleri gruplarla mücadelede birbirinden yardım isteyebilecek. Bu yardım askeri, mali, materyal MbS’nin (ortada) evsahipliğindeki toplantıda Türkiye’yi Canikli temsil etti. ve uzmanlık düzeyinde olabilecek. Terörle mali ve ideolojik olarak da mücadele edilecek. Üyelerin hepsi Sünni ağırlıklı ülkeler: Afganistan, Bahreyn, Bangladeş, Benin, BAE, Brunei, Burkina Faso, Cibuti, Çad, Fas, Fildişi Sahili, Filistin, Gambiya, Gabon, Gine, Gine Bissau, Katar, Komorlar, Kuveyt, Libya, Lübnan, Maldivler, Malezya, Mali, Mısır, Moritanya, Nijer, Nijerya, Pakistan, Senegal, S. Leone, Somali, Sudan, S. Arabistan, Togo, Tunus, Türkiye, Uganda, Umman, Ürdün ve Yemen (Suudi destekli Hadi yönetimi). Katar’ın bayrağı da yok Şii İran, müttefikleri Suriye ile Irak’ın dışlandığı koalisyonun toplantısına hem İhvan hem de İran’la ilişkileri gerekçesiyle Riyad’ın ablukaya aldığı Katar üye olduğu halde çağrılmadı. Diğer üyelerden farklı olarak Katar bayrağı da açılmadı. Cuma günü Sina Yarımadası’nda en az 305 can alan ve IŞİD’le bağlantılandırılan cami katlia mının yasını tutan Mısır, savunma ba kanı değil, askeri yetkili düzeyinde ka tıldı. Toplantıda Mısır saldırısını kına yan MbS, “terörizmin en büyük tehdi dinin masumları öldürüp nefret yay manın ötesinde İslamın imajını bozma sı ve inancı çarpıtması” olduğunu söy leyip “İslam ülkelerinde dinin saptırıl masına izin vermeyeceğiz” dedi. Toplantı, RiyadTahran geriliminin yeniden tırmandığı döneme denk gel di. Geçen ay Yemen’de Şii Husilerin Riyad Havaalanı’na gönderdiği füze yi havada imha eden Su udi Arabistan’da MbS, İran’ı Husilere destek ve fü ze vermekle suçlama sının ardından Lüb nan Başbakanı Saad Hariri’yi Riyad’a getirtip İran ve Hizbullah’ı suç layan şekilde is tifa açıklaması yaptırmıştı. İran Macron’a karşı füze kartını çıkardı İran Devrim Muhafızları Komutan Yardımcısı Hüseyin Selami, Avrupa’dan İran’a yönelik tehditlerin sürmesi halinde balistik füzelerin menzilini 2 bin kilometrenin üzerine çıkarabilecekleri uyarısında bulundu. Bugüne dek menzili artırmamalarının teknolojik eksiklikten kaynaklanmadığını belirten Selami “Stratejik bir ilke izliyoruz. Bugüne dek Avrupa’yı tehdit olarak görmedik, menzilimizi arttırma ihtiyacı duymadık. Fakat Avrupa bir tehdit haline gelmek istiyorsa, artıracağız” dedi. Bu sözleriyle İran’ın nükleer anlaşmasının revize edilmesi ve balistik füze programının kısıtlanması çağrısı yapan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a yanıt verdi. ABD Başkanı Donald Trump tarafından hedef gösterilmesinden beri İran 2 bin km menzilli füzelerinin sayısını artırdı. ‘Suç ortağı ABD’ İran Dışişleri Sözcüsü Behram Kasımi de Beyaz Saray’ın Suudi saldırısı altındaki Yemen’de yaşanan insani krizle il gili İran’ı suçlamasına, Yemen’de “işlenen cinayetlerde ABD’nin suç ortaklığının kanıtı” tepkisi ni verdi. Yemen’e üç haftadır uygu ladığı ablukayı gev şetmeye başlayan Suudi Arabistan, insani yardım uçaklarının ardından dün de 5500 ton un taşıyan bir gemi nin girişine izin verdi. Irak emri verdi KerkükCeyhan için yeni hat Irak merkezi hükümeti, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) bağımsızlık referandumuna misilleme olarak geri kazandığı statüsü tartışmalı bölgelerden biri olan Kerkük’te petrol hâkimiyetini tahkim ediyor. Irak Petrol Bakanlığı, daha önce duyurduğu Kerkük’ten Ceyhan’a yeni petrol boru hattı inşasını başlattı. Yeni hat için ilgili şirket ve bakanlıktaki departmanlara talimat veren Petrol Bakanı Cabbar Luaybi, Kerkük’ü peşmergeden almalarının ardından günlük 250400 bin varillik ham petrol ihracatını 1 milyona yükseltme hedefi açıklamıştı. Eskisi IŞİD’le savaşta tamir edilemeyecek kadar zarar gördüğü için inşa edilecek 250 kilometrelik yeni hatla petrol Kerkük’ün güneyindeki Beyci rafinerisinden Türkiye sınırındaki Fişhabur’a dek nakledilecek. Irak Petrol Bakanlığı, ayrıca İran ve Kuveyt ile sınırdaş 9 petrol ve gaz sahasında arama için yabancı firmaları teklif vermeye davet etti. İsrailli bakandan ‘Şabat’ istifası İsrail’de Yahudilerin dinlenme günü Şabat’ta çalışması tartışması hükümet krizi çıkardı. İsrail Demiryolları’nda bakım çalışmaları Şabat’ta sürdürülmezse rayların tamamen çökeceği uyarısının ardından gündeme gelen yasa değişikliği, koalisyonda yer alan ultra Ortodoks partilerin Birleşik Torah Yahudiliği ve Şas hükümetten çekilmesi ihtimalini doğurdu. Birleşik Torah’tan Sağlık Bakanı Yaakov Litzman, Şabat’ta çalışılmamasının kendisi için kırmızı çizgi olduğunu belirterek istifa dilekçesini Başbakan Binyamin Netanyahu’ya sundu. “Nesillerdir bizi bir arada tutan Şabat, Yahudi halkıyla Tanrı arasındaki ahitin temelidir. Maalesef İsrail Demiryolları, Şabat’ı ulusal bakım gününe çevirdi” diyen Litzman, partisinin şimdilik koalisyondan çıkmayacağını söyledi. Şas lideri ve İçişleri Bakanı Arye Deri, yasa değişikliğinin marketlere de Şabat’ta çalışma izni getirdiğini söyleyerek protesto amacıyla kabine toplantısına katılmadı. Netanyahu ise dinci ortaklarına sıcak mesajlar verip krize çözüm aradıklarını belirtti. Pakistan’ı karıştıran yemin TLY lideri Hadim Hüseyin Rizvi’nin İslamabad’da topladığı protestoculara önceki günkü polis müdahalesinin ardından dün diğer kentlerde de binlerce taşlı, sopalı İslamcı yolları kesti. Barikatlar kuran İslamcılar, pek çok aracı ateşe verdi. Pakistan’da “Tehriki Lebbeyk Ya konuşlanmaya çağırdı ama dün proResulallah” (Emrindeyiz Ya Resu testo çadırları çevresinde askere rast lallah Hareketi/TLY), “Tehriki Hatmi lanmadı. Resmi açıklama yapmayan Nübüvvet” (Son Peygamber Hareketi), ordunun, anayasal sorumluluğunu ye Sünni Hareketi gibi İslamcı partilerin rine getirmeden önce hükümetle gö üç haftadır başkent İslamabad’ı sarsan rüşmek istediği söylendi. Ama Başba protestoları önceki günden beri ülke kan ile Kara Kuvvetleri Komutanı ara çapına yayılıyor. İslambad’a giden oto sındaki görüşmeden sonuç çıkmadı. yolun ardından Ravalpindi, Karaçi, La Protestoların gerekçesi, milletve hor, Peşaver gibi büyük kentlerde de kili aday formlarında yer alan “Ye binlerce İslamcının yolları kesmesiyle polis ve jandarmayla çatışma Rizvi ların çapı da büyüdü. Ordu sessiz Önceki gün İslamabad’da eylemcilere polis müdahalesi üzerine çıkan çatışmalarda biri polis 7 kişinin öldüğü, 80’i polis 187 kişinin yaralandığı haberi gelmişti. Bunun üzerine hükümet orduyu başkente min ederim ki Hz. Muhammed son peygamberdir” ifadesinin, “Hz. Muhammed’in son peygamber olduğuna inandığımı beyan ederim” diye değiştirilmesi. İslamcılar, Kadıyaniler (Ahmediler) tarikatı üyelerinin seçime katılabilmesini amaçladığını iddia ettikleri değişiklikten sorumlu tuttukları Adalet Bakanı Zahid Hamid’in “İslama hakaret” gerekçesiyle istifasını istiyor. Kadıyanilik’e göre peygamberlik Muhammed ile sonlanmıyor. Erişim yasağı Protestoculara yönelik operasyonun ardından başlatılan özel televizyon kanallarına ve sosyal paylaşım sitelerine erişim yasağı dün ikinci gününde devam etti. Facebook, Twitter, Instagram, Dailymotion ve YouTube’a erişim engellendi. ‘Mugabe’ye 10 milyon dolar tazminat’ Zimbabwe’de ordunun yönetime el koymasının ardından devlet başkanlığından istifa etmek zorunda kalan Robert Mugabe ile eşi Grace’e 10 milyon doların üzerinde tazminat ile ya şamlarının sonuna kadar devlet başkanlığı maaşı ödeneceği öne sürüldü. 37 yıllık iktidarı sona eren Mugabe ile ai lesi pazarlıklar sonucu siyasi dokunulmazlık da kazanmıştı. Keyfi yerinde AFP’ye konuşan Mugabe’nin yeğeni Leo, “Durumu iyi. Onu gördüm, keyfi oldukça yerinde” dedi. Mugabe’yi liderlikten alarak değişimin önünü açan iktidar partisi ZanuPF’nin yetkililerine göre ilk etapta 5 milyon dolar nakit ödeme yapılacak, gelecek aylarda yapılacak ödemelerle tazminat 10 milyonu aşacak, Mu gabe ailesine ticari girişimleriyle ilgili dava açılamayacak. Anlaşmaya göre, 93 yaşındaki devrik liderin 150 bin dolarlık maaşı, eşi Grace Mugabe’nin 75 bin dolarlık maaşı ölene dek ödenmeye devam edilecek. Harare’deki özel malikhanesinde yaşamaya devam edecek olan Mugabe çiftinin sağlık masrafları, ev çalışanlarının maaşları, güvenlik harcamaları ve yurtdışı seyahatleri de devlet tarafından karşılanacak. Libya’da yine göçmen faciası Afrika’dan Avrupa’ya geçmek isteyen göçmenlerin atlama tahtası Libya’da yeni bir trajedi yaşandı. Önceki gün Somali, Gana, Etiyopya, Nijerya ve Pakistan uyruklu göçmenleri taşıyan 2 tekne battı. 200 göçmen kurtarılırken, 31’inin ölü bedenlerine ulaşıldığı, 40’nın kayıp olduğu açıklandı. Hayatını kaybedenlerden 18’i kadın, 3’ü çocuk. CNN’in Libya’da göçmenler üzerinden köle ticareti yapıldığı haberi üzerine önceki gün Avrupa çapında 10 kentte protesto gösterisi düzenlendi. İsveç’in Uppsala kentindeki gösteriye ise ırkçı ve Nazi Kuzey Direniş Hareketi üyesi 20 civarında Nazi saldırdı. ABD Dışişleri Ivanka’ya destek vermeyecek ABD Başkanı Donald Trump’la arasının bozuk olduğu söylenen Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın, Trump’ın kızı ve danışmanı Ivanka’nın faaliyetlerini baltaladığı iddia edildi. Hindistan’da “Önce Kadınlar, Herkes için Refah” temalı Küresel Girişimcilik Zirvesi’ne Başbakan Narendra Modi’nin davetlisi olarak katılacak Ivanka’ya dışişlerinden üst düzey yetkililerin eşlik etmeyeceği öğrenildi. CNN’in Dışişleri ve Beyaz Saray kaynaklarına dayandırdığı habere göre Ivanka ile Trump’ın başdanışmanı olan eşi Jared Kushner’in dış ilişkilerde “kendisini çiğnediğini” düşünen Tillerson, bakanlığın Haydarabad’daki zirveye müsteşar yardımcısı düzeyinde katılması talimatını verdi. “Üst düzey birini göndermeyecekler, çünkü Ivanka’yı desteklemek istemiyorlar” diyen bir dışişleri yetkilisi “Beyaz Saray’la bakanlık arasında yeni bir çatlak” yorumunu yaptı. ABD Dışişleri sözcüsü Heather Nauert’in ise “Bakanlık kadınların ekonomik olarak güçlendirilmesi hedefine bağlı ve bu zirve bu temaların öne çıkarılması için mükemmel bir fırsat” diyerek Tillerson’ı üstü kapalı eleştirmesi dikkat çekti. ‘CNN ABD’yi çok kötü temsil ediyor’ CNN ile kavgalı ABD Başkanı Donald Trump bu kez Twitter’da “Fox News, ABD’de CNN’den çok daha önemli, ama ABD dışında CNN International hâlâ önemli bir (yalan) haber kaynağı ve ulusumuzu dünyada çok kötü temsil ediyor” dedi. Tepki çeken mesaja CNN’in Twitter hesabından “ABD’yi dünyaya temsil etmek bizim değil, sizin işiniz. Bizim işimiz haber yapmak” yanıtı verildi. Trump yönetimi, geçen hafta AT&T’nin CNN’in üst kuruluşu Time Warner şirketini alım işlemini mahkemeye vermişti. ‘En iyisi büyük koalisyon olur’ Almanya’da erken seçime gitmeden hükümet kurma yönünde olasılıkları değerlendirmek için Yeşiller’den sonra Başbakan Angela Merkel’in partisi Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU) de toplandı. Gündemde, Merkel ve kardeş parti Hıristiyan Sosyal Birlik’in (CSU) lideri Horst Seehofer’in Sosyal Demokrat Parti (SPD) lideri Martin Schulz ile perşembe günü yapacağı görüşme vardı. Dün Seehofer “CDU/CSU’nun SPD ile büyük koalisyon kurması, FDP ve Yeşiller ile koalisyon kurmasına, azınlık hükümetine ve erken seçime kıyasla Almanya için en iyi seçenektir” dedi. CDU’nun gençlik kolu Die Junge Union da büyük koalisyonun Noel’e dek kurulmasını talep etti. Özdemir lider olmayacak Yeşiller Eşbaşkanı Cem Özdemir ise parti toplantısında “Genel seçimden sonra liderlik koltuğunu bırakacağımı söylemiştim” dierek gelecek yıl eşbaşkanlığa aday olmayacağını teyit etti. Eşbaşkanlık için bir dizi ada§y öneren ve içlerinden Schleswig Holstein Eyaleti Tarım ve Enerji Bakanı Robert Habeck’i (48) öne çıkaran Özdemir’in gelecek yıl Meclis Grup Başkanlığı için aday olması bekleniyor. C MY B