Katalog

DUNYA İdlib’e intikal için keşif Suriye’nin İdlib vilayetinde “çatışmasızlık” bölgesi kurulması anlaşması kapsamında TSK, İdlib’e intikal için keşif faaliyetlerine devam ettiğini duyurdu. Reyhanlı’dan geçen TSK tanklarına çocuklar büyük ilgi gösterdi. Çocuk gelinlerle ilgili kritik karar Birleşmiş Milletler’in Dünya Kız Çocukları Günü’nde Hindistan’da kritik bir karar alındı. Evlilik yaşının 18 olduğu ama evlilik içi tecavüzün suç sayılmadığı Hindistan’da Yüksek Mahkeme, 18 yaş altı kız çocuklarla evlilikte cinsel ilişkinin tecavüz kapsamına alınmasına karar verdi. Perşembe 12 Ekim 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ 7 Rajoy’un eli tetikte nilgun@cumhuriyet.com.tr Madrid, Katalan lidere bağımsızlık ilan edip etmediğini teyit için 5 gün süre verdi. Bu, özerkliği askıya alan anayasanın 155. maddesini işletmek için gerekli ilk adım İspanya’ya bağlı Katalonya Özerk Bölgesi Yönetimi’nin Madrid’le müzakere amacıyla bağımsız lık ilanının etkilerini askıya aldığı nı açıklayarak ne demek istediği tar tışılıyor. İspanya Başbakanı Maria no Rajoy, Katalonya Başkanı Carles Puigdemont’tan bağımsızlık ilan edip etmediğini netleştirmesini istedi. İlan etmişse bölgenin özerkliğinin askıya alınıp Madrid’den yönetilmesine dair anayasanın 155. maddesinin işletilme si dahil tüm seçenekler masada. Puigdemont önceki gece Katalan meclisine hitabında “Katalonya’nın cumhuriyet biçiminde ba ğımsız devlet olması yetki sini üstleniyorum” demesi nin ardından İspanya hükü metiyle müzakere için ba ğımsızlık ilanının yürürlüğe girmesinin askıya alınmasını istedi. Bununla birlik Barselonalıların büyük ekranlardan konuşmasını merakla izlediği Puigdemont bağımsızlık deklarasyonunu imzaladı. Rajoy (solda) TV’ye çıkıp Katalan lideri net konuşmaya çağırdı. te Puigdemont dahil Katalan yetkililer, meclis genel kurulunun dışında bir bağımsızlık deklarasyonuna imza attı. Katalan hükümeti sözcüsü Jordi Turull “Sembolik bir eylem. Resmi karar olması için Katalan meclisinin onayı gerek” dedi. 155. maddeyi işletmek için atılması gereken ilk adım. Ardından İspanya parlamentosuna seslenen Rajoy, Puigdemont’a teyit için pazartesi öğlene dek sü Muhalefetteki Sosyalist Parti’nin lideri Pedro Sanchez ise hükümetle Katalan krizini sona erdirmek için olası bir anayasa reformu üzerinde birlikte çalışacaklarını duyurdu. Bir komisyonun bölgesel özerklik sistemini 6 ay incelemesinin ardından anayasal reformun mecliste tartışılması konu da bağımsızlıktan yana sonuçlanmıştı. Seçim ufukta Resmen bağımsızlık ilan etmediğini söylemesi halinde azınlık hükümetinin çöküşüyle karşılaşacak Puigdemont’un “ilan ettim” demesi halinde 155. maddenin yürürlüğe sokul Anayasal reform re verdiğini, bağımsızlık ilan etmiş sunda Rajoy ile anlaştıklarını belirten ması kuvvetle muhtemel. Bunun için se bunu yeniden değerlendirmesi için Sanchez, Katalonya’nın İspanya’dan onayı gereken Senato’da iktidar ço Rajoy ise dün TV’ye çıkıp “Kabine de 19 Ekim öğlene dek ek süre vere nasıl ayrılacağı değil, İspanya’da nasıl ğunlukta. Rajoy’un özerkliği feshedin miz Katalan hükümetinden bağımsız ceğini, ona göre özerkliğin askıya alı kalacağına odaklanacaklarını vurgula ce acil bölgesel seçim ilan etmesi bek lık ilan edip etmediğinin resmen teyi nacağını duyurdu. Sağcı lider “yasa dı. Bağımsızlık ilanına karşı 155. mad leniyor. Dün AB’nin yürütme organı tini talep ediyor. Katalan Başkanı’nın dışı itaatsizlikle” suçladığı Katalan deyi destekleyebileceğini söyledi. Avrupa Komisyonu, gelişmeleri yakın yanıtı gelecek günlerdeki olayları be yönetimiyle arabulucuğun sözkonusu Polis şiddeti altındaki referandum dan takip ettiklerini belirtip “anayasal lirleyecek” dedi. Resmi teyit talebi, olamayacağında ısrar etti. yüzde 42.3 katılımla yüzde 90 oranın düzene tam saygı” talep etti. Muallim: Kürtler Amerikan desteğinin sarhoşluğunda İran Devrim Muhafızları’nın füze programı da var. ‘Tüm dünyayı karşısına alır’ ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’la nükleer anlaşmayı iptal etme ve İran Devrim Muhafızları’nı “terör örgütleri” listesine alma çabasına bu kez İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani sert tepki gösterdi. Ruhani devlet televizyonunda yayımlanan kabine toplantısında “Eğer ABD, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) onayladığı uluslararası bir anlaşmaya karşı düşmanca tutum takınırsa sadece İran’ı değil tüm dünyayı karşısında bulur. Hangi yönetimin hukuksuz olduğu açıkça ortaya çıkar. Hangi ülkenin küresel kamuoyuna ve dünya uluslarına saygı gösterdiği görülür” diye konuştu. “Biz bir anlaşma yaparsak bu kendimize karşı verilmiş bir sözdür. Bu bizim için şeref meselesidir” vurgusu yapan Ruhani, “terör” listesi ihtimaline “Bu bir hata olur. Devrim Muhafızları sadece askeri güç değil, halkımızın kalbinde büyük yer tutuyor. Eğer IŞİD’i bölgede 20 yıl daha yararlı bir enstrüman olarak tutmak istiyorsanız, Devrim Muhafızları’na tepki göstermek sizin hakkınız. Çünkü, Irak, Suriye ve Lübnan’da IŞİD’i darmaduman eden güç Devrim Muhafızları’dır” tepkisini gösterdi. Trump’ın yarın İran’la nükleer anlaşmanın iptali yönünde açıklama yapması bekleniyor. ABD’den Hizbullah için para ödülü İran destekli Lübnanlı örgüt Hizbullah’ı da hedef tahtasına koyan ABD yönetimi, örgütün iki komutanının yakalanmasına yardımcı olacaklara ödül vereceğini duyurdu. ABD Dışişleri, “Adalet İçin Ödül Programı” kapsamında, Hizbullah’ın komutanlarından Telal Hamiye hakkında bilgi vereceklere 7 milyon, Fuat Şükür için bilgi vereceklere 5 milyon dolar ödül ilan etti. Hizbullah’ı 1997’den beri “terör örgütü” sayan ABD’nin açıklamasında “Hamiye, Hizbullah’ın küresel hücrelerini yöneten Dış Güvenlik Kuruluşu Başkanı; Şükür, 1983’te Beyrut’ta 241 ABD’li askerin öldüğü bombalı saldırının sorumlularından” denildi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Soçi’de Suriyeli mevkidaşı Velid Muallim’le yaptığı görüşmeye Şam ile Kürtler arasındaki ilişki damga vurdu. Geçen ay IŞİD’le mücadele sona erdikten sonra Kürtlerle özerklik müzakerelerine açık olduklarını söyleyen Muallim, bu kez ABD’nin desteklediği, Ankara’nın “terör” örgütü kabul ettiği YPG’nin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri’ni (SDG) petrolgaz zengini bölgelerin denetimini ele geçirmek için hükümet güçleriyle yarışmakla itham etti. Muallim Kürtler için “Suriye’nin, egemenliğinin ihlal edilmesine hiçbir şekilde izin vermeyeceğini çok iyi bilirler. Şu anda ABD’nin yardım ve desteğinin sarhoşluğu içindeler. Fakat bu yardımın sonsuza dek sürmeyeceğini anlamaları gerekiyor” dedi. PYD ve askeri kanadı YPG’nin öncülüğünde Kuzey Suriye’de tek taraflı şekilde oluşturulan özerk yönetim daha sonra “Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu” (KSDF) ilanına gitti ve seçimler düzenlemeye başladı. Petrol zengini kuzeydoğudan IŞİD’i atmak için bir koldan SDG diğer koldan hükümet güçleri operasyon yürütüyor. Şam’a müzakere yanıtı Muallim Kürtleri uyarırken Rus kanalı Sputnik’e konuşan KSDF’nin Ce Rusya ve Suriye dışişleri bakanları görüştü. zire Kantonu Dışişleri Eşbakanı Abdülkerim Umar, Şam’la müzakere masasına oturmayı kabul ettiklerini söyledi. Muallim’in özerklik istişaresine kapı açan önceki sözlerine yanıt veren Umar, “Bu açıklamaları olumlu ve gecikmiş buluyoruz. Bu adım, bir temel teşkil edebilir. Ülkedeki krizin çözüme kavuşturulması konusunda Şam’la diyaloğa açığız” dedi. Dün Suriye’nin başkenti IŞİD’in düzenlediği üç bombalı saldırıyla sarsıldı. Şam’da emniyet müdürlüğüne iki intihar bombacısı saldırdı ve ardından bir marketin dışında patlama meydana geldi. Saldırılarda en az 9 kişi öldü, 10 kişi yaralandı. IKBY: Irak Kerkük’e taarruza hazırlanıyor Bağımsızlık referandumu sonrası yaptırımlara maruz kalan Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY), ilginç bir iddia ortaya attı. Zaten Irak sınırlarına ait Musul ve Kerkük’e Irak güçlerinin büyük saldırı düzenlemeye hazırlandığını ileri süren IKBY Güvenlik Konseyi, Şii milis gücü Haşdi Şabi ve federal polis gücü dahil Iraklı güçlerin Kerkük’ün güney ve batısı ile Musul’un kuzeyine saldıracaklarına dair istihbarat aldığını Twitter’den duyurdu. Irak güçleri, temmuz ayında IŞİD’den tamamen temizledikleri Musul’u kontrol ediyor. Peşmergenin 2014’te IŞİD’le savaş gerekçesiyle istila ettiği Kerkük ise statüsü tartışmalı bölgelerden olup IKBY referandumuna dahil edilmişti. Rus kanalı Sputnik’e konuşan bir IKBY yetkilisi de Bağdat’ın KerkükCeyhan boru hattını onarma açıklamasına “Irak hükümeti Kerkük petrolüne zorla ey koyamaz” diye meydan okudu. Kürt yetkililer için tutuklama kararı Irak Başbakanı Haydar İbadi’nin başkanlığındaki Güvenlik Konseyi’nin başvurduğu Bağdat’taki Rusafa Mahkemesi, IKBY Seçim ve Referandum Komisyonu’nun başkanı ile iki üyesi hakkında tutuklama kararı aldı. Referandumda oy kullanan Kürt vekillerinin azledilmesi talebi ise Federal Yüksek Mahkeme tarafından reddedildi. En güzel hediye Bağımsız Devletler Topluluğu’na (BDT) üye ülke liderlerini Soçi’de ağırlayan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov sürpriz yaptı. Türkmen lider, Putin’e 5 gün önce 65 yaşına girmesi vesilesiyle Alabay cinsi çoban köpeği hediye etti. Putin’in “Sadık” isimli köpek yavrusuna şefkat göstermesi kameralara yansıdı. Trump’tan TV kapatma tehdidi ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın kabine üyeleri önünde Başkan Donald Trump hakkında “moron” dediğini iddia eden NBC kanalı, bu sözü söylemesinin sebebinin Trump’ın nükleer silah cephaneliğini 10 kat artırmak istemesi olduğunu ileri sürdü. Ortalığı karıştıran bu iddiaların ilki gibi ikincisi için de “yalan haber” diyen Trump, Twitter’dan “NBC ve diğer haber kanalı ağları bu kadar çok yalan haber yaparken niye yayın ruhsatları iptal edilmiyor” diye çıkıştı. ABD’de ifade özgürlüğü anayasa korumasında olmakla birlikte TV kanallarının yayın yapmak için hükümet kurumlarından ruhsat almaları gerekiyor. Bu arada Trump’ın Britanya ziyaretinde Kraliçe Elizabeth kendisiyle görüşmek istemediği için devlet değil çalışma ziyareti formülüne gidileceği ileri sürüldü. Katalonya’da taksitli bağımsızlık “Katalonya’da kaosu uzatan taksitli bağımsızlık.” El Pais, Katalonya özerk hükümet başkanı Carles Puigdemont’un bağımsızlık ilanı akabinde “diyalog” çağrısı yapan ve süreci askıya alan son çıkışı için dün bu manşeti attı: “Taksitle gelen bağımsızlık” Küresel köy TV’lerinde de; karışıklık, belirsizlik, keşmekeş diye değerlendirilen Katalanların son adımından sonra, top tekrar Madrid’e atıldı. İspanya Başbakanı Rajoy da dün acil kodlu bir bakanlar kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada; “Nedir bu? Bağımsızlık ilan ettiniz mi, etmediniz mi?” diye sonuçta danışıklı dövüş şekilde “anlamaza” yattı.    İki taraf da zaman kazanmaya çalışıyor. Madrid’de konuştuğum gazeteci dostlarım; “Şu anda bir kaos var” diyorlar: “Bağımsızlık ilan edildi mi, edilmedi mi, bilmiyoruz. Rajoy vaat ettiği gibi, Katalonya’nın özerkliğini askıya alan radikal tedbirlerle mukabele edecek mi, etmeyecek mi... Onu da bilmiyoruz. Taraflar ‘gerçeklerden’ kaçıyor. Korkuyor ve karar almaktan imtina ediyorlar. Çok büyük bir yön kaybı var.”   Tavşana kaç, tazıya tut         Madrid’de “bindik alamete, gidiyoruz kıyamete” duygusu daha güçlü. İspanya hükümeti, referandumda başvurduğu kaba güç görüntülerinden sonra, bir daha aynı hatayı tekrarlayıp “zulüm yapan devlet” konumuna düşmek istemiyor. Bu sebeple Katalan bölgesinde cebirle tatbik edilebilecek özerklik iptali veya OHAL görüntüleri vermekten kaçınıyor. Bu savaş çünkü sadece ulusal değil, uluslararası planda verilen bir “imaj mücadelesi” aynı zamanda. Madrid, “zulüm yapan devlet” görüntüsü verdiği anda, uluslararası kredibilitesini yitireceğini, “mazlum”u oynayan Katalanların elini güçlendireceğini biliyor. Bu nedenle sinir harbinde kendini dizginlemeye çalışıyor. Ne ki Katalan tarafı, Madrid’in bu zaafını kullanıyor. Bağımsızlık deklarasyonunu hemen aynı ağızda seri adımlarla “askıya alıp”, akabinde “diyalog çağrısı” yapmalarının mantığı bu: Dünyaya; “Bakın biz sonuna dek diyalogdan yanayız. Madrid iyi niyetli diyalog çağrılarımıza gene baskıyla karşılık verirse, bu onların demokrasiden nasip almamalarının delilidir!” demeye getiriyorlar. Madrid’in tüm gayreti bu “tavşana kaç, tazıya tut” oyununa düşmemekte. Ama bu gayret, Rajoy hükümetini, en temel “egemenlik” sorunsalında siyaseten felç ediyor.  Model: Slovenya  Katalanların yol haritası daha net. İspanyol medyasına göre, bağımsızlıkçı Katalanlar “Slovenya örneği”ni model alıyor. Slovenya, bağımsızlık öncesinde 1990 Aralık ayında Belgrad’ın tanımadığı bir bağımsızlık referandumu düzenlemiş; yüzde 95 çoğunlukla kazanılan referandumun ardından bu proje, “münasip konjonktür” kollamak amacıyla, bir süre ertelenmişti. Sonra Belgrad’la çatışma çıkmış, Almanya başta olmak üzere alınan uluslararası destekle 1991 Haziran’ında çatır çatır bağımsızlık ilan edilmişti. İspanya gibi bir ülke dahi bugün Avrupa’da “Balkanlaşma sürecine” girerse, vay anasına sayın seyirciler... Yugoslavya’dan farklı olarak İspanya, Avrupa’nın en eski devlet geleneklerine sahip olan bir ülke. ’90’lar Yugoslavya’sının dağılmasında başrolde olan Almanya, bugün ayrıca İspanya ile AB’de aynı safta yer alıyor. Ve AB ülkeleri, Almanya da dahil olmak üzere bugün İspanya’nın ulusal bütünlüğünün korunması için ısrarla Madrid’den yana çıkıyorlar. “Balkanlaşma tehdidi”nin, AB’de çünkü başka ülkelere sıçramasını kimse istemiyor. AB’nin kendisi bir defa, bir ulus devletler topluluğu üzerinde duruyor.   Katalonya’nın İspanya’dan kopması, son kertede Avrupa ulus devletler sisteminin krizi ve çöküşü olarak değerlendirilecek. Katolonya krizi bu nedenle sırf Katalonya’dan ibaret değil. Konu üzerinde bunca ısrarla durmamızın nedeni bu. Avrupa böyle yeni bir tarih evresinin eşiğinde mi değil mi? Soru bu. Kenya’da seçim kaosu Kenya ağustosta düzenlenen seçimin mahkeme tarafından hile karıştığının tespiti üzerine 26 Ekim’de yenilenmesine hazırlanırken muhalefet lideri Raila Odinga seçim sistemi ve seçim komisyonunda hile imkanını kaldıran değişikliklere gidilmediği için çekildiğini duyurdu. Bunun üzerine sokaklara dökülen ve barikatlar kuran Odinga yanlıları ile polis arasında çatışmalar çıkarken onlarca kişi yaralandı. 26 Ekim’de seçimin yapılmasında ısrar eden Devlet Başkanı Uhuru Kenyatta’nın otomatikman yeniden seçilmiş sayılıp sayılmayacağı tartışılırken seçim komisyonu “Odinga çekildiğini bize bildirmedi. Oy pusulalarında 8 adayın tamamı olacak” dedi. C MY B