Katalog

Salı 10 Ekim 2017 EDİTÖR: ÖZGÜR ÖZKÜ TASARIM: YALÇIN ERZAN En büyük soğukluk Dünya basını vize krizini manşetlerine taşıdı. İngiliz Times gazetesi, kriz için “İki NATO müttefiki arasında on yıllardır yaşanan en büyük soğukluk” yorumunu yaptı İngiliz Times gazetesi, vize krizine sayfalarında yer verdi. Gazete kriz için, “İki NATO müttefiki arasında on yıllardır yaşanan en büyük soğukluk” yorumunu yaptı. Gazete, vize krizinin, FETÖ ile bağlantısı olduğu iddiasıyla bir ABD Konsolosluğu çalışanının İstanbul’da tutuklanması sonrası çıktığını duyurdu. Haberin devamında yakın zamanda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Gülen’e karşılık olarak Türkiye’de tutuklanan bir Amerikalı din adamının değiştokuş edilebileceği” yönündeki ifadesi yer buldu. Gazete, ABD’nin Ankara Büyükelçisi John Bass’ın veda basın toplantısında bazı hükümet yanlısı gazetecilere akreditasyon verilmemesi de gerilimi artıran etkenlerden biri olarak gösterdi. Bass, konsolosluk çalışanı nın tutuklanmasına ilişkin yaptığı açıklamada, “Bazı hükümet yetkililerinin bu davayı, hukuk yolları yerine medya organları üzerinden yürütmesinden derin rahatsızlık duydum” demişti. Gazete, iki ülke arasındaki ilişkilerin bir önceki “dip yaptığı” dönem olarak da 1974 Kıbrıs sürecini gösterdi. Times, ABD Savunma Bakanlığı’nın son 3 yıldır Suriye’de Kürt güçlere verdiği desteğin de ABDTürkiye ilişkilerinin gerilme sebepleri arasında saydı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın koruma polisleri ile protestocular arasında mayıs ayındaki ABD ziyareti sırasında yaşanan kavganın da “Birleşik Devletler nezdinde Erdoğan’ın imajını bozan bir etken” olduğunu vurgulayan gazete kararın, ABD’ye turizm, sağlık nedenleri, iş, geçici çalışma veya okumak için alınan vizelerin tümünü kapsadığını da yazdı. ‘Sıra dışı azar’ Amerikan Washington Post gazetesi ise iki ülke arasında on yıllardır yaşanan en büyük krize neden olan vize kararını, “ABD’nin Türkiye’ye sıra dışı azarı” şeklinde yorumladı. Gazete, bir konsolosluk çalı şanının tutuklanması sonrası gelen vize engeli kararının “misilleme” gibi göründüğünü ve gerilimin konsolosluk çalışanının tutuklanması sonrası “patlayarak açığa çıktığı” belirtildi. Haberde Bass’ın “Burada bana adalet aranıyormuş gibi gelmiyor. Bu daha çok intikam al ma amacı taşıyor gibi” ifadeleri de yer buldu. CNN ise krizi “CNN çalışanları Türkiye Cumhuriyeti’nin vize başvuru sayfasına girmeye çalıştı fakat siteye erişim engelleme mesajıyla açıldı. Mesajda “Maalesef seçmiş olduğunuz ülkenin vatandaşları eVize başvurusu yapmaya yetkili değildir. En yakın Türk elçilik veya konsolosluğuna başvurmanızı rica ediyoruz” yazıyor. 2016 yılında 37 binden fazla ABD vatandaşı Türkiye’yi ziyaret etti. Bu rakam Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre 2015 yılında 88 bin 301’di” diyerek duyurdu. The Guardian, Der Spiegel, Die Welt, Le Monde, The New York Times, Aljazeere, BBC ve China Daily vize krizini flaş gelişme olarak yansıttı. l Haber Merkezi ABD İLE KRİZE KISA YORUM: ÜZÜNTÜ VERİCİ CUybuakapmrsaıılnhymuntaarobspzıailbyşaekanarkteınlsetııninEöeırdinnpocteğaslaient, ti CHP’denCHP’Lİ AĞBABA: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, resmi temaslarda bulunmak üzere gittiği Ukrayna’ya uçuşu öncesinde Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi’nde yapılması planlanan basın toplantısını iptal etti. Erdoğan basın toplantısını gerçekleştirmeden saat 11.55’te beraberindeki heyetle Ukrayna’ya hareket etti. AKP Sözcüsü Mahir Ünal, dün sabah saatlerinde yaptığı açıklamada, vize kriziyle ilgili “Bugün (dün) Sayın Cumhurbaşkanımız da açıklama yapacak” demişti. Ukrayna’nın başkenti Kiev’de bir arayan gelen Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Pedro Poroşenko görüşme sonrası ortak basın toplantısı düzenledi. Rusya’ya Kırım çıkışı Toplantıda Karadeniz havzasının güvenliği, uluslararası ve bölgesel konuları ele aldıklarını belirten Erdoğan, “Türkiye’nin Ukrayna’nın egemenliğini, Kırım dahil toprak bütünlüğünü ve siyasi birliğini desteklemeye devam edeceğini bir kez daha ifade ettim. Kırım’ın yasa dışı ilhakını tanımadık ve tanımayacağız. Ukrayna’nın Kırım Tatarlarına verdiği destekten ötürü mem nuniyet duyuyoruz. Sorunun ancak uluslararası hukuk ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğü çerçevesinde çözüme kavuşabileceğine inanıyoruz. Bu çerçevede Minsk sürecini destekliyoruz” ifadelerini kullandı. Erdoğan, “ABD ile Türkiye vizeleri askıya aldı. Değerlendirmeleriniz nelerdir” şeklindeki soruyu ise şöyle cevapladı: “Bu karar her şeyden önce çok çok üzüntü verici. Bakanımız bana bu konuyu ilettiği anda da kendilerine ben sadece şunu söyledim: ‘Türkiye bir hukuk devletidir. Bir kabile devleti değiliz. Onların açıkladığı metin ne ise mütekabiliyet esasına dayalı olarak o metnin karşı metnini aynen bizim de Amerika’da yine büyükelçimiz anında açıklasın.’ Süreç bundan ibarettir.” Ukrayna Cumhurbaşkanı Pedro Poroşenko da açıklamasında Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü desteklediği için Erdoğan’a teşekkür ederek, “Maalesef bütün barışçıl inisiyatiflere rağmen Rusya Federasyonu’nun saldırısı ve Ukrayna Kırım’ının işgali devam ediyor” dedi. Poroşenko, Türkiye ile her alanda ilişkileri geliştirmek için çaba göstermeye devam edeceklerini belirtti. l Haber Merkezi diyalog çağrısı Veli Ağbaba Önce Tütün Yasası’nı geri çekin CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba da ABD’ye misilleme için Tütün Yasası’nın Meclis’ten çekilmesi gerektiğini savunarak, “Ey hükümet, ABD’ye cevap vereceksen ilk yapacağın şey, Tütün Yasası’nı Meclis’ten çekmektir” dedi. Adıyamanlı çiftçilere destek için kente gelen Ağbaba, Parti Meclisi Üyesi Ali Öztunç, Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, Gaziantep Milletvekili Mehmet Gökdağ ve İstanbul Milletvekili Oğuz Kaan Salıcı’yla birlikte Tütüncüler Pazarı’nı ziyaret etti. CHP heyeti, ziyaret ettiği esnafın taleplerini dinledi. Adıyamanlı tütüncülerin sorunlarını Meclis’te gündeme getireceklerini belirten CHP’li Ağbaba, “ABD, Türkiye’ye her türlü vizeyi yasakladı; ama çıkarılmak istenen Tütün Yasası, Amerika’nın büyük şirketleri için çıkarılıyor. Ey hükümet, ABD’ye cevap vereceksen ilk yapacağın şey, Tütün Yasası’nı Meclis’ten çekmektir. Tütün ekimini yasaklayacağına tütün ekimini desteklemelisin” dedi. 4 Altay: Basiretsizlik, beceriksizliğin en somut örneği 4 Özel: Çok abartılı tepki 4 Yılmaz: Çözüm aranmalı. Türkiye’nin NATO’dan uzaklaştığı gündeme getirilecek CHP, gerilen Türk Amerikan ilişkilerinde tarafları sağduyuya çağırdı. CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, “Hem NATO UYARISI AK Parti yöneticilerine, hükümete, Cumhurbaşkanı’na hem de hiç şüphesiz hiç hak etmediğimiz bu muameleyi bize reva gören ABD’ye de aynı sağduyu çağrısını yapmak durumundayız. Basiretsiz, düzeysiz, uçuk, maceracı dış politika Türkiye’de iş adamından öğrencisine, sporcusundan politikacısına herkesin hayatını biraz daha zora sokmakta. Türkiye’ye Somali, Yemen, İran, Libya, Kamboçya gibi ülkelere yapılan muamelenin aynısının yapılması Türkiye için vahim bir durumdur” değerlendirmesini yaptı. ‘Beceriksizlik’ CHP’li Engin Altay, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında hükümetin derhal bir diyalog süreci başlatması gerektiğini ifade etti. Altay, bir gazetenin ErdoğanTrump görüşmesi sonrasında attığı “Hiç olmadığı kadar yakınız” başlığını gösterdi ve “Hiç olmadığı kadar yakınızdan ilişkilerin dip noktasına gelmesi Erdoğan’ın ve AK Parti yöneticilerinin basiretsizliğinin, tutarsızlığının, beceriksizliğinin en somut örneğidir” dedi. l ANKARA / Cumhuriyet Özgür Özel ‘KİMSEYE FAYDA SAĞLAMAZ’ CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, vize krizinin, Türk ve Amerikan vatandaşlarını sıkıntıya sokacağını vurguladı. Özel, şu ifadeleri kullandı. “Amerika’nın vize yasaklaması, son derece abartılı bir tepkidir. Uluslararası ilişkilerde hukuki bir karara karşı siyasi bir tepki göstermenin TürkiyeAmerika ilişkileri açısından ve ilişkilerin taşındığı nokta açısından kimseye fayda sağlamayacağı ortada. Bu verilen karar, Türkiye’deki hükümet ile Amerika’yı yönetenler arasındaki çelişkinin ötesinde Türk ve Amerikan vatandaşlarını ciddi bir şekilde sıkıntıya sokacak, mağdur edecek bir durumdur. Bu yüzden Türkiye’yi sadece iktidar partisinden, Recep Tayyip Erdoğan’dan ibaret gören bir anlayış ile böylesine yaygın etki yaratacak bir tepkinin abartılı olduğu, doğru olmadığını düşünüyoruz. Türkiye, geleneksel dış politikasını terk etmesinin bedelini ödüyor. Türkiye yanlış Suriye politikasının bedelini ödüyor. Ancak ABD’nin buna karşı göstermiş olduğu ölçüsüz tepki hem Türk vatandaşlarını hem de Türkiye’nin Amerikalı misafirlerini cezalandırmaktan başka bir şey değildir. İki yanlış bir doğru etmez. Amerika’nın yanlışına karşı Türkiye’nin yanlışlarla devam etmek yerine biraz durup, yapıcı bir şekilde sorunları masaya yatırması gerekir.” CHP Genel Başkan Yardımcısı Öztürk Yılmaz ise Meclis’te, ABDTürkiye ilişkilerinin hiç bu kadar gergin olmadığını ifade etti. Yılmaz, bu noktaya gelen süreci, “İktidarın darbede ABD’nin rolü olduğu yönünde yaratmak istediği algı, FETÖ, Rıza Sarraf, Halk Bankası dosyası, Astana’da başlayan Suriye süreci, S400 füze savunma sistemlerinin alınması konusunda Rusya ile yakınlaşma, ABD’nin PYD’yi silahlandırma kararı, Cumhurbaşkanı’nın ABD ziyaretinde korumaların karıştığı münakaşalar ve son olarak ABD Büyükelçisi’nin giderayak yaptığı açıklamalar süreci buraya getirdi” dedi. Yılmaz, “Bulunduğumuz aşama, iki ülke ilişkileri açısından kriz aşamasıdır. Eğer iyi yönetilmezse bunun devamının karşılıklı provokatif adımlarla gelebileceğinden endişe duyuyoruz. Trump ve Erdoğan’ın diplomasiyi değil, kamuoyu ve basın üzerinden konuşma alışkanlığının, ilişkilerin sağlıklı bir şekilde yürütülmesine engel teşkil ettiğini görüyoruz” diye konuştu. Yılmaz, “Suhuletle ve diplomasi ve diyalog kanalları ile var olan sorunları konuşmak ve çözüm aramak gerekir. Eğer kriz ortamı devam ederse, Türkiye’nin yönü ile alakalı bir algı oluşacak. Türkiye’nin Rusya’nın tarafına geçip NATO’dan uzaklaştığı gündeme getirilecek” dedi. l ANKARA / Cumhuriyet haber 5 uzmanlar: Türkiye’ye gözdağı Uzmanlar, ABD’nin Türkiye’den vize başvurularını askıya alma kararı ile başlayıp Türkiye’nin de ABD vatandaşlarının vize başvurularını askıya almasıyla devam eden süreci değerlendirdi. SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL Bahçeşehir Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ebru Canan Sokullu, vize yaptırımının sürdürülebilirliği mümkün olmadığını söyledi. Son dönemde iki ülke arasında birçok gerginliğin yaşandığını anımsatan Sokullu, şunları kaydetti: “Normalde iki devlet arasındaki krizler genel itibariyla diplomatik olarak bürokrasiyi ilgilendirir. Fakat bu ilk defa Türk vatandaşlarına yönelik bir yaptırım oldu. Dolayısıyla burada mağdur olacak olanlar Türk vatandaşları. Kapsamına bakıldığında göçmen olmayan kişiler; yani iş adamları giriyor bu vizeye, öğrenciler giriyor, gazeteciler giriyor. Tüm bunları kapsayan geniş kapsamlı bir yaptırım olarak kabul ediliyor. Pek de diplomaside alışkın olunan bir yaptırım değil. Öncelikle buna bakmak lazım ve kısa dönemli bir cezalandırma ya da gözdağı olduğunu okumak lazım. İki tarafın da çıkarlarının kesiştiği noktalar var. Bu bağlamda bu vize yaptırımının sürdürülebilir olması çok mümkün gözükmüyor.” Türkiye’nin zararına olur Okan Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Can Büyükbay da vize kısıtlamasına gitmesinin insan haklarıyla bağdaşmadığını ve tavrın yanlış olduğunu dile getirdi. Büyükbay, “Her iki ülkenin de ılımlı açıklamalarda bulunması gerekiyor çünkü NATO’da partneriz. Bundan sonra misillemeler silsilesiyle devam ederse Türkiye’nin ulusal çıkarlarına olmayacaktır. Bu gerginlik güç dengeleri gözetildiğinde Türkiye’nin zararına olacaktır” açıklamalarında bulundu. ‘Soğukkanlı davranılmalı’ Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mithat Baydur da özetle şunları kaydetti: “Her iki tarafın empati yaparak karşılıklı birbirini anlayabilecekleri bir dili süratle ortaya koymaları lazım. Eğer bunu yapamıyorlarsa üçüncü ülkelerin araya girip bir şekilde arayı yumuşatması gerekiyor. Bu ülkeler Fransa ve İngiltere olabilir. Bu yaşanan gerginlik her iki ülkenin halkına da fayda ve mutluluk getirmez. Bugün Türkiye’nin tavrı onurlu bir ülkenin duruşudur. Ama bunların çok ileriye götürülmemesi için de çok soğukkanlı davranılmasında fayda var. Çünkü bu kimseye yarar getirmez” l DHA/İHA HDP’Lİ BEŞTAŞ: 3’üncü dünya ülkesi yaptılar HDP’li Meral Danış Beştaş, ABD’nin vize başvurularını durdurmasına ilişkin, “ABD’nin bu kararıyla Türkiye 3’üncü dünya ülkesi konumuna düştü. ABD ile ilişkilerin bu aşamaya gelmesinin tek sorumlusu AKP ve Erdoğan’dır” dedi. Beştaş, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında “Şöyle bir tablo var Türkiye’de; başka bir ülkenin vatandaşını istediğim gibi tutuklarım, gözaltına alırım diyor. Sonucu da böyle olur. ABD aslında bununla Türkiye’ye açıkça ‘Biz size AKP ve Erdoğan’a güvenmiyoruz’ diyor. Trump ile görüşmesinde ‘aramızda sorun yok’ demesine bakmayın, asıl düşünce ve siyaset budur; ‘güvenmiyoruz’ diyor. Şimdi Türkiye’nin yerlerde sürünen itibarı var. ABD’nin bu kararıyla Türkiye 3’üncü dünya ülkesi konumuna düştü. Tek sorumlu AKP ve Erdoğan’dır. Ama bedeli halklar ödeyecek” dedi. l DHA C MY B