Katalog

Pazar 29 Ocak 2017 EDİTÖR: OLCAY BÜYÜKTAŞ TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Krizin ayak sesleri ekonomi 9 papFtıalrattılynaadacıak Fitch’in üç dikkate alınan kuruluştan sonuncusu olarak notu indirmesi, Merkez Bankası’nın sınırlı rezervi, yurtdışı fon ihtiyacı ve özel şirketlerin borcu gibi ciddi yumuşak karnı olan Türkiye ekonomisi için sonun başlangıcından daha fazlasına tekabül ediyor Yatırımcıların, bir ülkede yatırım yapmak için habercileri gibi... Kozanoğlu’na göre ilk yumuşak karın; dikkate aldığı üç dere Fitch’in de raporun celendirme kuruluşun da belirttiği gibi Mer dan üçüncüsü de önce kez Bankası’nın dö ki gece geç vakitlerde viz rezervleri... Mer Türkiye’nin notunu yaptırım yapılabilir seviyesinin altına indirdi. Da OBülcyaüyktaş kezin rezervleri böyle sıkıntılı bir dönemi atlatabilecek bir ha önce bu seviyenin al düzeyde değil. En tına indiren Moody’s ve S&P’nin son açıklanan verilere göre 107 ardından Fitch’in de ülkeyi izle milyar dolar civarındaki rezerv meye başladığı 1994’ten 18 yıl lerin kullanılabilir net revzervi sonra 2012’de yatırım yapılabi 30 milyar dolar civarında. lir notu verdiği Türkiye’yi dün itibarıyla yatırım yapılamaz statüsine çekti. Konuyu değerlendirmesini rica ettiğimiz Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, bunun her ne kadar beklenen bir karar olduğunu söylese de etkileri açısından sessiz sedasız geçiştirilecek bir durum olmadığı görüşünde. Kozanoğlu’nun özetlediği kadarıyla ülke artık bir dizi ekonomik sorunu görmezden gelemeyecek bir noktada. Tablo özetle şöyle; Türkiye artık üç rating kuruluşunun üçünde de yatırım yapılabilir statüsü dışına çıktı. Bu aslında beklenen bir karardı, ülkede sıcak para Borç hızla arttı İkinci yumuşak karın ise yenilenmesi gereken yurtdışı fon ihtiyacı. Bu da bir yıl içerisinde vadesi dolacak olan borçlarla 163 milyar dolar. Buna olası cari işlemler açığı 32 milyar dolar da eklenince toplam miktar 195 milyar dolara ulaşıyor. Üçüncü ve belki de en hassas noktayı da şirketlerin 312 milyar dolar seviyesine ulaşmış borçları oluşturuyor. Bu miktar, 2012’den bu yana, 87 milyar dolar artış durumda. Özellikle yurtiçi bankalara olan 172 milyar dolarlık döviz borcu çok ciddi bir risk nedeni... tabir edilen borsa ve borçlanma senetlerine yatırım yapanlar zaten büyük ölçüde ülkeyi terketmişlerdi. Bu kararla bu cephede önemli bir sarsıntı yaşanmaz. Ancak Türkiye ekonomisinin üç önemli yumuşak karnı var ki bunlar neredeyse krizin Kamu yeterli değil Kamu ekonomi politikası yetkililerinin, kamu borçlarının sınırlı olduğunu öner sürerek önemli bir risk bulunmadığını iddia ettiklerini anlatan Kozanoğlu, “Oysa yakın dönemde yaşanan küresel kriz sırasında Avrupa’nın kamu borcu en az olan iki ülkesi İspanya ve İrlanda idi. Bu iki ülke özel sektör borçları nedeniyle ciddi bir bankacılık krizine sürüklenmişler di” diye konuştu. Hem Fitch hem de S&P’un ra porunda da Meclis’ten geçen Anayasa taslağının onaylan ması halinde denge ve denetim mekanizmalarını ortadan ka ladırdığını, demokrasi ve buna bağlı olarak ekonomi için bü yük bir risk oluşturduğuna dik kat çekildiğini vurgulayan Ko zanoğlu, yurt dışı borçlanmala rının giderek zorlaşacağını, re ferandumda bu gidişe dur de nilmezse ekonominin daha ciddi bir krize sürükle Hayri Kozanoğlu neceğini dile getirdi. Anayasa değişikliği onaylanırsa kontrol ve denge mekanizmalarının sarsıldığı sistem sağlamlaşmış olacak Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch’in daha önce Türkiye’yi “BBB” olarak değerlendirirken önceki gece geç saatlerde yaptığı açıklama ile ülkenin notunun BB+ olarak revize edildiğini açıkladı. Görünümü ise durağan olarak değiştirdi. Kurum notu neden indirdiğini de bir raporla açıkladı. Öne çıkan nedenler özetle şöyle; 4 Siyaset ve güvenlikle ilgili endişeler ekonomik performansı ve kurumsal bağımsızlığı gölgeledi. 4 Siyaset dengelenebilir, ancak güvenlikle ilgili önemli sıkıntılar devam edecektir. 4 Anayasa değişikliği süreci devam ediyor ve Fitch’in düşüncesine göre, değişiklik paketinin Mart veya Nisan aylarında yapılması beklenen referandumda onaylanması durumunda, kontrol ve denge mekanizmalarının sarsıldığı bir sistem sağlamlaş mış olacak. 4 Kamuda olağanüst hal durumu sürüyor. 4 Büyük terör olaylarının devam etmesi tüketici güveni ve turizm sektörü üzerinde olumsuz etki yarattı. 4 Uzun soluklu dış kırılganlıkların giderilmemesi kendini kurda yaşanan sert düşüşle gösterdi. 4 Fitch finansal istikrarı zora sokacak veya bir ödemeler dengesi krizi yaratacak sistemik sorunlar beklemese de özel sektör üzerinde hasar yaratıcı etkisi olacağını düşünüyor. 4 Kısıtlı uluslararası likidite pozisyonu, ülkeyi yatırımcı algısındaki değişimlere karşı kırılgan yapıyor. 4 Ekonomik büyüme 2016’nın ikinci yarısında keskin şekilde düştü. 4 Ekonomik büyümenin son yıllardaki performansın oldukça altında bir hızla toparlanması bekleniyor. 4 Devam eden güvenlik endişeleri, turizm gelirlerinin tahmin döneminde 20132015 döneminin oldukça altında olacağı anlamına geliyor. 4 Enflasyon benzer ülkelerdeki seviyeyi aştı ve 2017’nin ilk yarısında geçici olarak çift haneli rakamlara geri dönecek. 4 Yapısal reformlar daha hızlı devreye sokulmazsa yatırımların toparlanması beklenmiyor. 4 Bankalar ekonomideki yavaşlamadan zarar görüyor. 4 Takipteki kredi oranları düşük ve dengeli; ancak turizm ve enerji sektörleri de dahil olmak üzere yeniden yapılandırılan riskli kredilerin hacmi arttı ve yeniden yapılandırmaların daha da devam etmesi bekleniyor, muhtemelen artan döviz maliyetlerinin de etkisiyle. 4 Zayıflayan büyüme varlık kalitesi üzerinde de baskı yaratabilir. Hafta içi stres olur Fitch’in kararı öncesinde de 20 Temmuz’da TKÜRREDKİİYNEO’NTİNLARI rak belirlenmişti, piyasanın önemli bir kısmı tarafın Türkiye’nin ‘BB+’ seviyesindeki notunu ‘BB’ye düşü MYaotoırıdmys’sınBıfıaa1/ltında dan bekleniyordu. Not indiriminin para piyasala ren ve not görünümünü negatif ya FYiattcırhımBBsı+n/ıfı altında rının kapanmasına çok yakın bir pan ve kasımda görünümü durağana çeviren diğer bir Ssı&nıfPı aBltBın/dYaatırım zaman diliminde gelmesi itibarıyla çok net hareket kredi derecelendir me ku ler görülmemekte. Ancak Pa ruluşu Standard&Poor’s’un zar akşamı Asya kotasyonla kararı geldi. S&P Türkiye’nin rıyla beraber daha belirgin bir görünümünü yeniden negati fiyatlama görebiliriz. Geçen fe indirdi. haftanın ortasından itibaren KapitalFX Araştırma Müdür kurdaki yükselişin bir kısmı Yardımcısı Enver Erkan ka not indirimi endişesini de içer rar sonrasında Cumhuriyet’e mekteydi. Ancak geniş resim yaptığı değerlendirmede, “Bu de hafta içinde bir stres duru not indirimi baz senaryo ola mu yaşanacak ve Türk finan sal varlıkları üzerinde negatif etki yaşanacaktır” dedi. Bankalar etkilenecek Işık FX Başanalisti Gizmen Nalbantlı da, söz konusu değerlendirme ile Türkiye’nin son yatırım yapılabilir notu da kaybettiğini hatırlatarak, “Fitch’den önce sürpriz bir şekilde görünümü düşüren S&P ise zayıf büyüme ve para politikası adımlarının enflasyon ve kur baskıları karşı yetersiz olduğunu savundu. Karar piyasadan çok bankalar üzerinde etkili olabilir. Not indirimi sonrası bankaların sermaye yeterlilik rasyoları düşecek. Kredi maliyetleri bir miktar yükselebilir. Fitch ve S&P kararı baskıyı artırabilir TİM Başkan Vekili ?Kocasert, “Fitch ve S&P’nin dün açıkladığı kararlar finansal varlıklar üzerindeki baskıyı artırabileceği ve negatif etki yaratabileceğini dile getirdi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkan Vekili Süleyman Kocasert, Fitch ve S&P’nin dün açıklanan değerlendirmelerine ilişkin, “Fitch ve S&P’nin dün açıkladığı kararlar finansal varlıklar üzerindeki baskıyı artırabilir ve negatif etki yaratabilir, ancak önümüzdeki dönemde yapısal reformlara daha fazla odaklanarak ve makro ekonomik göstergelerde iyileşme sağlayarak kredi notumuzu tekrardan daha üst kademelere taşıyabiliriz” ifadesini kullandı. l Ekonomi Servisi Komşuda iflas gündemde Yunanistan meclisince hazırlanan bir rapora göre, ülkenin kreditörleri ile anlaşmazlıklar çözülmezse 4. kurtarma paketi ve hatta iflas gibi senaryolar gerçekleşebilir. Rapora göre, kreditörler ve Yunanistan arasındaki gözden geçirme sürecinin tamamlanmaması halinde ülkenin sermaye piyasalarına erişiminin son memorandumun biteceği 2018 sonrasına sarkabileceği vurgulanırken, bu durumun dördüncü bir kurtarma paketi programına yol açabileceği kaydedildi. l Ekonomi Servisi Hükümet ile memur konfederasyonları da ağustos ayında 3 milyonu aşkın memur ile yaklaşık 2 milyon memur emeklisini kapsayan 20182019 toplu sözleşmesi için masaya oturacak. İki yıl geçti sözler tutulmadı Hükümet önce işçilerle ardından da memurlarla masaya oturacak MUSTAFA ÇAKIR Hükümet bu yıl önce işçilerle, ardından da memurlarla toplu sözleşme masasına oturacak. Kamu işçilerini kapsayan sözleşmenin referandum öncesine yetişip yetişmeyeceği henüz belli değil. Ancak hükümetin sözleşmeyi referandum öncesinde imzalayabileceğine dikkat çekiliyor. Buna karşın 2 yıl önce imzalanan çerçeve sözleşmede kamudaki asıl işlerde taşeron işçi çalıştırılmayacağı, taşeron işçilerin kadroya alınacağı belirtilmişti. Ancak bu karar hükümet tarafından üstelik sözleşme hükmü ol masına karşın 2 yıldır uygulanmadı. Memurlarla 2015’te imzalanan sözleşmede karar altına alınan 21 madde de hâlâ yaşama geçirilmedi. 210 işçi bekliyor Hükümet ile Türkİş önümüzdeki günlerde kamudaki yaklaşık 170 bin işçiyi kapsayan 20172018 dönemi toplu sözleşmesi için masaya oturacak. Hükümet ile Türkİş arasında çerçeve protokolü imzalanacak. Çerçeve protokol kamudaki yaklaşık 210 bin işçi için emsal olacak. Bu yılki görüşmelerde Türkİş ücret zammı dışında vergi konusunu da gündeme getirecek. Taşeron unutuldu Yine 2015 yılında imzalanan sözleşmenin en önemli maddelerinden birisi de taşeron işçilerle ilgili maddeydi. Sözleşmeye göre, Bakanlar Kurulu tarafından yardımcı işlere ilişkin hizmet türlerinin belirlenmesi, ardından da kamu kurum ve kuruluşlarında asıl işlerde taşeron işçi çalıştırılmasına son verilmesi, asıl işte çalıştırılan taşeron işçilerin de kadroya alınması öngörülmüştü. Ancak aradan geçen 2 yıllık sürede, üstelik sözleşme ile imza altına alınmasına karşın kamudaki ta şeron işçiler kadroya alınmadı. Memurlar ağustosta Türkiye KamuSen Başkanı İsmail Koncuk, nisanda yapılacak anayasa oylaması nedeniyle TBMM’nin tatile gireceğine dikkat çekti. Koncuk, “Bu bakımdan hükümetin bu 21 maddeyi bir an önce gündemine alarak TBMM tatile girmeden önce gerekli düzenlemeleri yapması gerekmektedir. Kamu görevlilerinin çözüm bekleyen sayısız sorunu varken sorunu çözmesi gereken toplu sözleşme metinlerinin de sorunlara çare olmaması kabul edilemez” dedi. l ANKARA Şimdiye kadar 700 bin kadına ulaşıldı. ‘Önce Kadın’a jcı’dan ödül Vodafone’un kadınlar için düzenlediği sosyal sorumluluk projesi ‘Önce Kadın’ ödüle layık görüldü. ‘Teknoloji Hayatın Hizmetinde’ vizyonuyla kadınların ekonomik ve sosyal hayatta güçlendirilmesi için çalışmalar yürüttüğünü açıklayan Vodafone Türkiye’nin kadınlara fırsat eşitliği sağlamak ve ekonomik hayata katılımlarını desteklemek amacıyla hayata geçirdiğini belirten ‘Vodafone Önce Kadın’ programı, Junior Chamber International (JCI) tarafından düzenlenen Uluslararası Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ödülleri’nde ‘Telekomünikasyon’ kategorisinde ödül aldı. Program kapsamında kadınlara 7 ilde istihdam olanakları sağladığını duyuran Vodafone, bugüne kadar toplam 700 binin üzerinde kadına ulaştığını açıkladı. l Ekonomi Servisi Sabancı Kısa Film sahibini buldu Sabancı Vakfı tarafından, ‘Kısa Film Uzun Etki’ adıyla bu yıl ilki düzenlenen kısa film yarışmasının kazananları belli oldu. Başvuran 126 kısa filmin 15’inin finale kaldığı yarışmada birinciliğe layık görülen Duvar filminin yönetmeni Mustafa Koray Polat, ödülünü Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı’nın elinden aldı. Yarışmayla yeni bir yola çıktıklarını ifade eden Sabancı, kısa film yarışması ile Türkiye’nin toplumsal kalkınma ve gelişmesine katkı sağlayan faaliyetler gösterdiklerini belirtti. İlk yılında ‘Kadın Mülteciler’ temasıyla yola çıkan Sabancı Vakfı Kısa Film Yarışması’nın 2. teması ise ‘Çocuk İşçiler’ olacak. l Ekonomi Servisi§ Şirketlerin tasarımcıları da katıldı. 500 mobilya şirketi katıldı Türkiye’de yapılan tek uluslararası mobilya fuarı CNR İMOB13.Uluslararası İstanbul Mobilya Fuarı, CNR EXPO Yeşilköy’de 29 Ocak Pazar gününe kadar ziyaretçilerini ağırlayacak. CNR Holding kuruluşlarından İstanbul Fuarcılık ve Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) işbirliğinde Ekonomi Bakanlığı ve İstanbul İhracatçı Birlikleri (İİB) desteğinde gerçekleştirilen fuara, 500’ün üzerinde firma katılıyor. Fuarda sektörün katma değerli ürün ihraç etme hedefine destek olmak amacıyla mobilya alanında dünyaca ünlü Finlandiyalı tasarımcılar Mikko Laakkonen, Yuki Aben, Samuli Naamanka ve Sebastian Jansson fuar katılımcıları ile bir araya geldi. l Ekonomi Servisi Türkiye Finans kredi sağladı Türkiye Finans bankası, 5 bankanın katılımıyla 4 ülkeden 180 milyon dolar tutarında bir yıl vadeli murabaha finansmanı temin etti. İşlemin konsorsiyum eş liderliğini Standard Chartered Bank, HSBC, The Saudi British Bank ve Noor Islamic Bank PJSC üstlendi. Türkiye Finans Katılım Bankası Hazine ve Finansal Kurumlar Genel Müdür Yardımcısı Hakan Uzun, murabaha finansmanı ile öncelikle KOBİ’ler olmak üzere kurumsal finansmana ihtiyacı olan firmalara destek vereceklerini ifade etti. l Ekonomi Servisi C MY B