Katalog

Salı 24 Ocak 2017 12 yorum TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ ünyanın en zengin 400 kişisi” listesine 10 milyar dolarlık Özgen “Dserveti ile giren, yıllık geliri 557 milyon dolar olan Donald John AcarTrump, ABD’nin 45. başkanı olarak Özgen Acar de gelmiş burada bir yerde bir marka koymuşlar onun adına. O markayı aslında binasına ateş etmek eğlenceli!” demişti. Senatör Jeff Sessions’ı Adalet Bakanlığı’na atadı. Sessions Irak Savaşı’nı desteklemiş, Trump ise “korkunç ve aptalca bir iş” diye Trump ‘Çirkin Amerikalı’ mı? Donald Trump’ın başkanlığı birçokları için, Vietnam sonrası 1963’te çevrilen, Marlon Brando’nun da başrol oynadığı “The Ugly American” filmini çağrıştırır gibi. Aslında Trump’ın yeni duruşu, Amerika’nın 1970’lerde hazırlayıp dünyaya sunduğu (dayattığı) “Washington Uzlaşısı”nın iflasıdır. Washington Uzlaşısı o dönemde, “yeni küresel kapitalizmin” azgelişmiş dünya dahil, bir dayatması idi (*) Öyle ya, Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecinin sinyalleri ortaya çıkmaya başlamıştı. İşin ilginç yanı, Washington Uzlaşısı’nı ilk uygulayan, 24 Ocak 1980 kararları ile Türkiye (ve Özal) oldu. Ancak 1961 Anayasası’na uymuyordu; “sosyal örgütlenmelerin ve hakların ortadan kaldırılması” ve elbisenin daraltılması sistem açısından zorunluydu. 12 Eylül 1980 darbesi bunun için yapıldı ve 24 Ocak kararlarının uygulayıcısı, yine işbaşında olmak zorundaydı. İşin ilginç yanı, 20 Aralık 1977’de Vehbi Koç’un, Beyaz Saray’a kuruldu. 1.91m boyundaki Trump (70K),aAvBşDa’knin en yaşlı başkanı olarak seçildi. 2005’te evlendiği Slovenyalı 3. eşi Melania Trump 46 yaşında, 1.80m boyunda, eski bir model olup çıplak resimler de çektirmişti. Şimdilerde mücevher ve saat tasarımcılığı yapıyor. Başkan’ın biri Melenia’dan, 5 çocuğu var. HHH Trump, Nev York Times gazetesinde yayımlanan bir söyleşisinde “Ben Kürtlerin büyük hayranıyım” demişti. Soruyu soran gazetecinin “Ama Recep Tayyip Erdoğan değil, bu durumla nasıl baş edeceksiniz” diye sorunca şu yanıtı vermişti: “İdeali, onların hepsini bir araya getirmek olur. Ama ben Kürt güçlerin büyük bir hayranıyım. Aynı zamanda, Türkiye’yle potansiyel olarak çok başarılı bir ilişkimizin olabileceğini düşünüyorum. Ve ikisini bir biçimde bir araya toplamak gerçekten harika olacaktır!” 15 Temmuz olayı hakkında, Erdoğan’ı övmüş, “Yaşananları tersine çevirebildiği için onu çok takdir ediyorum... Bazıları ‘darbe girişiminin’ tertip olduğunu söylüyor, ama ben öyle olduğunu düşünmüyorum!” demişti. koyanlar onu süratle Kavşak Trump Dönemi… kaldırması lazım. Ben de bir yanlış yaptım, oranın açılışını yaptım!” dedi.Trump’ın cuma günkü törenine, Türkiye’den resmen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, özel olarak Doğan ailesinden 5 kişi katıldı… HHH Trump, bakanlarını milyarder işadamları ile emekli generallerden Trump ve Doğan ailesi geçici olarak da olsa ABD’ye girişlerinin engellenmesi gerektiğini” söylemesi çeşitli tepkilere yol açmıştı. HHH Doğan Holding’in girişimiyle Şişli’de temeli atılan, 62 bin m2’lik alışveriş merkezi, işyerleri ve konutları barındıran, 39 ve 37 katlı 2 adet kuleden oluşan “Trump Tovers İstanbul’u” Erdoğan, 2012’de törenle açmıştı. Trump’ın, İstanbul Trump Tovers’ın lisansından yılda 15 milyon dolar, Azerbaycan’daki Trump Hotel’den de 2.5 seçti! Başkan yardımcılığına Indiana Valisi olan, sağ kolu Michael Richard “Mike” Pence’i getirdi. Pence, “küresel ısınmanın çevreci örgütlerin uydurduğu bir masal olduğunu” ileri sürüyor. Dışişleri Bakanlığı’na enerji devi Ekskson Mobil yöneticisi Reks Tillerson’u oturttu. 40 yıldır enerji sektöründe çalışan Tillerson’a 2014’te, 20 yıllık dostu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin “Halk Kardeşliği Nişanı” vermişti. Savunma Bakanlığı’na “Kuduz köpek” denilen, emekli General James Mattis’i seçti. Mattis, eski Başkan Barack Obama’yla İran konusunda fikir ayrılığı yaşadığı için emekliye ayrılmıştı. nitelemişti. İç Güvenlik Bakanlığı’na emekli General John Kelly’i seçti. Kelly’den “yasadışı göçü acilen durdurması, sınır güvenliğini sağlaması” bekleniyor. Halktaki Kelly sevgisi, oğlunu 2010’da Afganistan’da kaybetmesinden kaynaklanıyor. Ticaret Bakanlığı koltuğuna milyarder işadamı Vilbur Ross’u oturttu. Trump’ın seçim kampanyasına en fazla mali destek veren Ross’un net varlığının 2.9 milyar dolar olduğu belirtiliyor. Sağlık Bakanlığı görevini Temsilciler Meclisi Bütçe Komisyonu Başkanı Tom Price’a verdi. Price, Obama’nın sağlık reformu olan “Obamacare” karşıtlığıyla tanınıyor. Trump, yeminden sonra ilk imzasını “Obamacare” yasasının iptalini öngören metne attı. HHH Vaşington ve Nev York’ta kadınların başı çektiği on binlerce insanın katıldığı Trump karşıtı gösterilerde, pop müziğin kraliçesi Madonna, Trump’a küfür etti. Gösterilere, Robert de Niro, Cher, Alec Baldvin, Sally Field ve daha birçok ünlü katıldı. Almanya, Finlandiya, Avustralya, İtalya’da kadınlar tepki gösterileri Turgut Özal’ın ve benim konuşmacı olarak yer aldığımız Bir konuşmasında, “Ben Müslümanları milyon dolar kazandığı bildiriliyor. Afganistan ve Irak’ta Felluce’de düzenlerken, Avrupa’nın aşırı sağ parti Ekonomik Hukuk Vakfı’nın Park Otel’deki toplantısın seviyorum. Bence onlar harika insanlar!” Trump’ın Müslümanlar aleyhinde 2004’teki kanlı çatışmaları yönetmiş, bir yöneticileri Koblenz kentinde buluşarak da Özal, Washington Uzlaşısı’nı Türkiye’ye model olarak anlattı. Vehbi Koç dahil hepimiz çok şaşırmıştık. Ve 24 demiş, ancak daha sonra “Müslümanların konuşmasına tepki olarak Erdoğan, “Bir konuşmasında askerlere “Bazı insanlara Trump’ı desteklediklerini açıkladılar. Ocak 1980 kararları darbeden sonra yürürlüğe kondu.(**) Bugünkü yeni anayasa dayatması, “12 Eylül’de getiri len toplumsal örgütlenme yasaklarının, dini boyutlarıyla, otoriter bir rejimle yerleştirilmesi içindir”. İç siyasal gelişmeler ile küresel dayatmalar bu noktada örtüşmüş Olaylar ve GOrUSler EDİTÖR: NAZAN ÖZCAN posta@cumhuriyet.com.tr tür. İşin kılıfı ise “Osmanlı’ya dönüş” olarak sunulmaktadır. Ilımlı İslam ve “Yeni Türkiye Cumhuriyeti” pazarlamaları bunun için yapıldı. Yeni başkanın çıkışı Serbest ticareti istemiyoruz Trump “yeni kapitalizmin” 1970’lerde önerdiği (ve da yattığı) Washington Uzlaşısı’nı reddetmek zorunday dı. Çünkü önerilmiş bulunan küresel kapitalizm içinde ABD, Çin ve Almanya karşısında rekabet edemez duruma geldi. Çin, içerdeki otoriter rejimini küresel ekonomik ilişkilerinde bir araç olarak kullanarak, küresel yarışta üstünlük sağladı. Dış ticarette büyük avantajlar sağladı, küresel sermaye ve yatırımları cezbeder hale geldi. Kısacası, “ABD’nin kendi üstünlüğü için yarattığı Washington Uzlaşısı, Çin’i avantajlı konuma sokmuştu”. Küreselleşmenin “dışsallıkları” Çin’in yararına çalışıyordu. Yüzde 10’lara varan yıllık büyüme hızı, dev dış ticaret DEFNE GÖNENÇ İsviçre Uluslararası Çevre Araştırmaları, doktora öğrencisi Bilmem farkında mısınız? Dünya büyük bir değişimden geçiyor. Irak ve Suriye’nin içinde bulunduğu durum, IŞİD tehlikesi, dünyanın çeşitli yerlerinde patla ABD elitleri, kaybettikleri güçlerini yeniden kazanmak için Avrupa ülkeleri ile Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) serbest ticaret anlaşmalarını yürürlüğe sokmaya çabalıyor. Anlaşma imzalandığı takdirde, genetiği değiştirilmiş gıdalar, Avrupa marketlerinin de raflarını süsleyecek. fazlası, küresel sermayenin kontrolü, dev şirketlerle sağ tılan bombalar, mülteci “krizi”, Bre lanan egemenlik son 25 yılda Çin’e üstünlük getirdi. İşte bu nedenlerle Trump, ABD kapitalizminin ken di yarattığı “küresel kapitalist sisteme” karşı çıkıyordu. Roller değişmişti; Davos’ta olduğu gibi, Washington Uzlaşısı’nın yarattığı “ABD’nin küresel kapitalizmini, artık Çin savunur hale geldi”. xit, Trump’ın ABD başkanlık seçimlerini kazanması, Le Pen’in yükselişi ve birçok ülkede sürekli el değiştiren iktidarlar... Bazılarına göre 3. Dünya Savaşı’nın ortasındayız. Bu sa İstenen ne? vaşın ortasında gözümüzden kaçmaması gereken çok önemli bir bölüşüm Trump ABD’nin ürettiği “küresel kapitalizmin” ABD’ye savaşı da veriliyor. Savaş sonrasının getirdiği olumsuzlukları ortadan kaldırmak istiyor. ekonomik düzeni belirlenmeye ça Dış ticarette ve sermaye hareketlerinde “müdahaleci ve korumacı” yöntemler uygulamak amacında. ABD’de Obama döneminde geliştirilmeye çalışılan sosyal hakları bile tamamen ortadan kaldırmak istiyor. Küresel kapitalizm ve liberalizmin yerine “müdahaleci ve korumacı” kapitalizmi öne sürüyor. Trump’a yeni lışılıyor. ABD elitleri, son dönemde kaybettikleri güçlerini yeniden kazanmak için Asya ülkeleri ile Transpasifik Ortaklığı Antlaşması (TTP), Avrupa ülkeleri ile Transatlantik Keynes demek yanlış olmaz. Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) İthalat vergileri başta olmak üzere kısıtlamalar getirmeye çalışıyor. Ancak ortada, Amerika’nın uzun yıllardan beri mimarlığını yaptığı bir “düzen” var. Üstelik Almanya’dan Çin’e, Rusya’dan Hindistan ve Japonya’ya kadar çok güçlü ve etkili ülkeler bu sistemin bir parçası haline gelmişler. serbest ticaret anlaşmalarını yürürlüğe sokmaya çabalıyor. İstemeyenler var Fakat bu hiç de kolay olmayacak. Trump şimdi, “Ben bu oyunu oynamaktan vazgeç Avrupa’nın birçok kentinde binler tim, kuralları değiştireceğim” diyor. Ve çoğunluk tarafından da “çirkin Amerikalı” olarak tanımlanıyor. Üstelik Trump kendi bölgesindeki Meksika ve Kanada ile de kavga ederek bunları yapmak istiyor, hem de çok hızlı bir kapitalist olarak. AfroAmerikan Obama’dan sonra gelen sarışın AvroAmerikan Trump, 19. yüzyıl Avrupa’sını anımsatan bir strateji peşinde koşmuyor mu? “First Lady” bile yüzde yüz Avrupa’dan ithal... (*) Doç. Dr. Arzu Azer, Anılarda Gizli Kalan Bir Aydının Portresi, Derin Yay., 2016, syf. 159165. (**) E. Manisalı, “Ortak Pazar’dan Avrupa Birliği’ne”, Cumhuriyet Kitapları, 2009, syf. 161168. ce kişi TTIP’yi protesto etmek için defalarca sokağa döküldü. Ayrıca ABD içinde de TTIP’ye karşı çıkan önemli bir grup mevcut. Önseçimlerde Clinton’ı kimsenin beklemediği kadar zorlayan Bernie Sanders taraftarları ve Donald Trump destekçileri TTIP’yi istemeyenler arasında. TTIP görüşmeleri TTIP görüşmeleri 2013 yılında başladı. 2013 yılından beri ABD ve İnsan sağlığını ciddi boyutta tehlikeye atan TTIP anlaşması Avrupa’nın çeşitli şehirlerinde protestolara sebep oluyor. len ve uğrunda senelerce mücadele edilmiş demokratik hakların ve standartların birçoğunu geri alacak. Ayrıca anlaşma, getirdiği antidemokratik yargı sistemiyle şirketlerin karlarında azalma olduğu takdirde şirketlerin devletlerin politikalarını mahkemeye taşımasına olanak sağlayacak. Yani tehlikesi ve diğer ülkeler tarafından da takip edilmesi. Konsey planı Kapalı kapılar ardında devam eden antlaşma görüşmelerinden sızan dokümanlara göre TTIP “Düzenleyici İş Birliği Konseyi” adı altında ulusüstü sa bunun Türkiye’nin zararına olacağı iddia ediliyor. Bunun en önemli sebeplerinden biri ise Avrupa Birliği ile yapmış olduğumuz Gümrük Birliği Antlaşması. Fakat Gümrük Birliği’nin kapsamı TTIP’nin kapsamına göre çok daha küçük. TTIP daha fazla sektörü içeren çok daha kapsamlı düzen AB tam 15 kez kapalı kapılar ar anlaşma Avrupa halklarını ve dolaylı bir yapı da getirmeyi planlıyor. Avru lemeler içeriyor. Ayrıca TTIP’nin son 24 OCAK 2017 SAYI: 33347 dında masaya oturdu. Uzun zaman olarak etkileyeceği geri kalanları bir pa Kimya Sanayi Konseyi, Amerikan metnini görmeden antlaşmaya da dan beri üzerinde görüşülmesine çok açıdan tehdit ediyor. Ticaret Odası gibi endüstri lobilerinin hil olmanın Türkiye’nin yararına mı İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına Orhan Erİnç İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay rağmen anlaşma metninde hâlâ uzlaşmaya varılamamasının sebebi TTIP’nin aldığı sert eleştiriler. Peki nedir TTIP? Nasıl bir felaket İnsan sağlığına tehdit En önemlisi TTIP, gıda güvenliğini, yani insan güvenliğini tehdit edi kuvvetle desteklediği Konseyin görevi, Atlantik’in her iki tarafında çıkarılmasına karar verilen yeni hukuki düzenlemeleri birbirlerine uygun zararına mı olacağını kestirmek çok zor. Fakat şu kadarı kesin: Tekelleşmeyi, sosyal ve çevresel standartların indirilmesini öngören, bu stan Genel Yayın Yönetmeni MURAT SABUNCU senaryosu öngörüyor? TTIP ana hat yor. Şu anda ABD’de marketlerde sa luk açısından değerlendirmek ve ta dartların “bir maddenin tehlikesi kelarıyla karşılıklı ekonomik büyüme tılan işlenmiş gıdaların yüzde 70 ka rafları önceden haberdar etmek ola sinleşmediği sürece piyasada kulla Yazıişleri Müdürü Bülent Özdoğan Haber Koordinatörü Aykut Küçükkaya yi hedefleyen bir ticaret antlaşması. dar yüksek bir oranında genetiği de cak. Yani TTIP sadece halihazırdaki nılmasında sakınca yoktur” anlayıAmaç, şirketlerin hem ABD hem de ğiştirilmiş katkı maddeleri bulunu mevzuatta değişiklik öngörmüyor. şıyla hareket eden hiçbir anlaşma Yayın Danışmanı Kadri Gürsel Sorumlu Müdür Abbas Yalçın AB piyasalarında daha rahat faaliyet yor. Avrupa’da bu sayı yok denecek Aynı zamanda, gelecekte çıkarıla Türkiye’nin yararına değildir. Reklam ve Pazarlama Direktörü Ayşe Cemal Reklam Grup Koordinatörü Deniz Tufan Rezervasyon ve Planlama Koordinatörü Bülent Gürel l Görsel Yönetmen: Hakan Akarsu l Ekonomi: Olcay Büyüktaş l Dış Haberler: Mine Esen l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Yurt Haberler: Selin Görgüner l Fotoğraf: Uğur Demir l Düzeltme: Mustafa Çolak Web Koordinatörü: Oğuz Güven editor@cumhuriyet.com.tr Ankara Temsilcisi: Erdem Gül Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 İzmir Reklam Tel: (0232) 441 12 20 0530 430 74 17 Okur Temsilcisi: Güray Öz guray@cumhuriyet.com.tr gösterebilmesi. İmzalandığı takdirde 850 milyon tüketiciyi etkileyecek olan TTIP dünyanın en büyük serbest ticaret bölgesini oluşturacak. Her ticaret anlaşmasında olduğu gibi TTIP de yeni birçok iş olanağı vaat ediyor. Dengesizlik derinleşecek Fakat TTIP’ye karşı çıkanlar hiç de haksız değil. Küreselleşme adı altında uzun zamandır gerçekleşen ekonomik dönüşümler, serbest ticaret kadar az. Anlaşma imzalandığı takdirde, genetiği değiştirilmiş gıdalar, Avrupa marketlerinin de raflarını süsleyecek. Ayrıca ABD’nin tarım ilaçlanmasında kullandığı ürünlerin ve hayvancılıkta kullanılan yemlerin birçoğu kanser yaptığı gerekçesiyle Avrupa’da yasak. Anlaşma bu yasakları kaldırabilecek. Çevresel standartlarda ve toksin maddelerde de durum benzer. Örneğin, ABD’de satılan kozmetik ürünlerinin üretimin cak çevresel ve sosyal standartların da değiştirilebilmesi ve engellenebilmesi için bir yapı oluşturuyor. NAFTA örneği Anlaşmanın ticaret ve ekonomik büyümeyi destekleyip yeni iş olanakları yaratacağı aslen her ticaret antlaşması öncesi söylenen bir uydurma. Avrupa Birliği, üye ülkelere anlaşmanın imzalanması durumunda işsizlik artarsa Avrupa fonlarından Tehlike hep var Şimdilik TTIP kabul edilecek gibi durmuyor. Trump’ın seçilmesi, Fransa’nın anlaşmaya sürekli itirazı, Almanya’da sokaklara dökülen binlerce insan ve Avrupa’nın her köşesinden yüksek biçimde çıkan itiraz sesleri bunun en önemli sebepleri. Fakat TTIP düşse bile tehlike burada bitmeyecektir. Yeni bir anlaşma hazırlanması her zaman çok ulus Yayın Kurulu: Orhan Erinç (Başkan), Güray Öz (Bşk. Yrd.), Ali Sirmen, Hikmet Çetinkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Hakan Kara. yoluyla tekelleşmeyi destekledi. Böy de sadece 11 maddenin kullanılma yararlanabileceklerini söyledi bile. lu küresel şirketlerin hedefinde ola lece dünya ekonomisinin çarkını sı yasak. Avrupa’da bu sayı 1300. Bu Bu durum, başka ticaret anlaşmaları caktır. ABD’deki politika yapıcıların l Muhasebe Müdürü: Günseli Özaltay l Satış Dağıtım: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr ufak bir zümrenin keyfine terk etti. TTIP bu dengesizliği daha da derinleştirecek. Gümrük tarifesi dışı tica farklılığın sebebi ise şu: Avrupa’da için de benzer. Örneğin NAFTA’nın bir şirket herhangi bir maddeyi kul da çok fazla iş olanağı yaratacağı lanmadan önce onun güvenli olduğu söylenirdi ama 12 yılda bir milyon dan bazıları temsil ettikleri insanlara rağmen kendi “güçlerini” artırmaya ve ABD’nin uluslararası sistem Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Dağıtım: Doğan Dağıtım Satış Pazarlama Matbaacılık Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri AŞ Esenyurt/İstanbul Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İmsak 06.45 06.28 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi Akşam 08.15 13.23 15.54 18.19 07.57 13.08 15.41 18.06 Yatsı 19.42 19.28 ret engellerinin yok edilmesini hedefleyerek ekonomik düzeni yeniden şekillendirmeyi amaçlıyor. Mevzuatta yakınlaşmayı hedefleyen TTIP, çevre standartlarını ve işçi haklarını Avrupa normlarının çok altına çekecek. Çünkü Amerikan endüstrisinin standartları Avrupa’nın çok altında. Zaten bir elin parmaklarıyla sayılabi nu kanıtlamak durumda. ABD’de ise durum tam tersi. Bir maddenin güvenli olmadığı ortaya çıkana kadar şirketler o maddeyi kullanmaya devam edebilir. TTIP çevre mevzuatında yakınlaşmayı öngördüğü için Avrupa tüketicisi için bir felaket demek. Daha da beteri, bu durumun bir “dünya standardı” oluşturma kadar Amerikalının işini kaybetmesine sebep olmuştu. Türkiye’ye etkisi Peki, Türkiye bu anlaşmanın neresinde? Şu anda Türkiye TTIP’ye dahil değil fakat olabilmek için büyük çaba sarf ediyor. Anlaşma geçerse ve Türkiye bu anlaşmanın dışında kalır deki “gücünü” onarmaya çalışacaklardır. Bu politika yapıcılar çokuluslu şirketlerin yöneticileriyle el ele verip “toplum için topluma rağmen demeye devam edecekler”. Hedeflenmesi gereken şey TTIP’nin engellenmesinin yanı sıra bu şirketlerin hepimizin hayatını tehdit eden gücünün en kısa zamanda kırılmasıdır. İzmir 06.49 08.16 13.30 16.08 18.32 18.52 C MY B