Katalog

Pazar 22 Ocak 2017 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY Yurttaş enflasyonuDEĞTÜERİKL,ESNEDPİERTEİCEK daha şiddetli hissedecek Enflasyon sepetinde gıdanın ağırlığının yüzde 20’ye indirilmesi beklenirken ekonomistlere göre bu durum alt ve orta gelir grubunun enflasyonu daha şiddetli hissetmesine yol açar Enver Erkan Altorta gelirli ile makas açılır KapitalFX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan, “Enflasyon sepetindeki ağırlıklar, hanehalkının tüketim ve harcama eğilimlerini tam olarak yansıtmazsa bu durum resmi enflasyonla hissedilen enflasyonun arasındaki makasın gitgide açılmasına yol açar. Çünkü yüksek ihtimalle maaşlar enflasyon oranı kadar artacaktır, hatta bazen o kadar bile artmıyor” dedi. Erkan, gıda ve alkolsüz içeceklerin sepetteki ağırlığı yüzde 20’ye indirilirse enflasyonda nasıl bir değişim olacağını şöyle açıkladı: “Bunu 2015 ve 2016’ya ait 12 aylık ortalama değişim oranını kullanarak iki yöntemle inceledik. Birinci yöntemde gıda ve alkolsüz içeceklerin azaltılan yüzdesini, diğer kalemlerin ağırlıklarına göre dağıttık. İkinci yöntemde gıda ve alkolsüz içeceklerin azaltılan yüzdesini, fiyat artışı en düşük olan kaleme verdik. 2016 için birinci yöntemle yüzde 7.78 olan12 aylık enflasyon yüzde 7.87’ye yükseliyor. İkinci yöntemle oran yüzde 7.67’ye iniyor. (Haberleşme kaleminin ağırlığı yüzde 4.42’den 8.10’a çıkıyor.) 2015 için ise birinci yöntemle yüzde 7.67 olan 12 aylık enflasyon, yüzde 7.52’ye geriliyor. İkinci yöntemle oran yüzde 7.30’a iniyor. (Ulaştırma kaleminin ağırlığı yüzde 15.38’den 19.63’e çıkıyor.) Buna göre kayda değer düşüş ikinci yöntemle oluyor.” Kurların ithal girdi ve mal maliyetlerini artırarak enflasyon üzerinde etkili olduğunu belirten Erkan “İthal mal sadece gıdada yok, haliyle diğer kalemlerdeki etki sürer. Hatta gıdanın azaltılan ağırlığı çerçevesince, diğer grupların ağırlığı artacağı için daha da artabilir” dedi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), büyüme veri setindeki değişimden sonra şimdi de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) 2017 sepetinin metodolojisinde değişikliğe gitmeye hazırlanıyor. Kurum, TÜFE ve Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (YİÜFE) 2017 sepetiyle ilgili 25 Ocak Çarşamba günü bir toplantı yapacağını açıkladı. Bilgilendirme toplantısında geçen yıla ilişkin gelişmeler, bu yıl için planlanan çalışmalar ile TÜFE ve YİÜFE 2017 sepetine yönelik konular ele alınacak. Alım gücü zayıflar Ekonomi Bakanı Nihat Zeybek ci daha önce enflasyon sepetin de gıda kaleminin ağırlığının yüz de 20’nin altına ineceği yönün de söylemlerde bulunmuştu. Baş bakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ise enflasyon sepetine müdahalenin olma yacağını söylemişti. PELİN ÜNKER TÜİK’in açıklaması ise sepette değişiklik yapılacağı bek lentisini artırdı. Mevcut durumda gıda ve alkolsüz içecekler kalemi nin enflasyon sepetindeki ağırlığı yüzde 23.68 seviyesinde. Sepette en yüksek ağırlık gıda ve alkolsüz içeceklere ait. TÜFE sepeti hanehalkı anketiy le belirleniyor. Bu ankette ülke genelinde hanehalklarının toplam tüketim harcamalarının, harcama kalemleri nasıl dağıldığı saptanı yor. Sepet, yaklaşık 27 bin işye rinden toplanan perakende fiyat ları, 426 maddenin 945 çeşidinin fiyatlarını ve 4 bin hanehalkından edilen bilgilerle oluşturulan kira fiyatlarını içeriyor. Gösterge olamaz Gıda fiyatlarındaki artış ve azalışların enflasyon oranını daha az etkilemesine yol açacak düzenleme ise tartışmalı. Uzmanlara göre gıdanın ağırlığının azaltılması, resmi enflasyon ile hissedilen enflasyonun arasındaki makasın gitgide açılmasına, altorta gelir grubunun alım gücünün zayıflamasına ve parasının ve gelirinin enflasyon karşısında erimesine yol açacak. BETAM’ın Mart 2016 araştırması, gıda ve alkolsüz içeceklerin en yoksul kesimin enflasyonuna 87.8 puanlık katkı yaparken, en zenginin enflasyonuna olan katkısının 36.8 puanla sınırlı olduğunu gösteriyor. IşıkFX Başanalisti Gizmen Nal En yüksek katkı gıdadan Yıllık enflasyon, 2016’da zamların etkisiyle Merkez Bankası (TCMB) beklentisini aşarak yüzde 8.53’e yükselmıştı. Tüketici fiyatları enflasyonu (TÜFE) gıda fiyatlarındaki yüksek seyir ve TL’deki değer kaybı nedeniyle aralıkta yüzde 0.93 olan beklentilerin oldukça üzerinde yüzde 1.64 artmış, gıdanın enflasyona 0.8 puan, alkollü içeceklerin 0.37 puan, ulaştırmanın ise 0.29 puan artış yönlü katkıda bulunduğu hesaplanmıştı. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık artış yüzde 5.65 olmuştu. ‘Eurostat ile uyumlu olmalı’ Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Direktörü Prof. Seyfettin Gürsel ise TÜİK’in tüketici enflasyonunu hesaplarken Hanehalkı Bütçe Anketi’ni (HBA) kullanarak ortanca gelire sahip hanehalkının tüketim sepetindeki paylarını dikkate aldığını belirterek “HBA verisi değiştirilemeyeceği ne göre nasıl bir yöntem değişikliği yapacak da ortanca hanenin bütçesindeki gıda payı azalacak bilmiyorum. TÜİK’in 25 tarihindeki toplantısı beklemek lazım. Bir yöntem değişikliği olsa bile bunun Eurostat kurallarıyla uyumlu olması şart. TÜİK bu kuralların dışına çıkamaz” diye konuştu. Fiyatların seyrine bağlı Mevcut haliyle TÜFE hesabının aslında ortanca hanehalkı nın enflasyonu olduğuna dikkat çeken Gürsel, gıda pa Seyfettin Gürsel yının düşük gelirli hanelere gidildikçe arttığını ifade etti. Gürsel, gıda fiyatlarının son yıllarda TÜFE’den daha hızlı artmasının sonucu olarak “yoksul ile zengin enflasyonu”nun yoksulun aleyhine farklılaştığını vurguladı. Gürsel, “Olur da gıda payı düşürülür TÜFE de böyle hesaplanmaya başlarsa enflasyon oranının nasıl etkileneceği gıda fiyatlarının diğer mallara göre nasıl seyredeceğine bağlı. Enerji fiyatları (ulaştırma ve konut ısıtma) ve vergiler artarken gıda fiyatları düşük kalırsa enflasyon yeni hesapla daha yüksek olur” dedi. bantlı “Buradaki asıl yapılmak istenen, gıdanın enflasyondaki payının azaltılıp daha makul bir enflasyon rakamına ulaşmak” dedi. TÜFE ağırlıklarına Hanehalkı Bütçe Anketleri’nin temel oluşturduğunu belirten Nalbantlı, bu yıl için açıklanacak ağırlıklarda 2013, 2014 ve 2015 verilerinin kullanılacağına işaret etti. “Sepetteki değişimin ufak miktarda olması makul olabilir. Ancak büyük değişiklikler sepetin gösterge olma özelliğini kaybetmesine neden olur” diyen Nalbantlı, “Sonuç itibarıyla gıdadan kaynaklanan bir enflasyon var diye yüzde 24’ten 17’ye indireme yiz. O zaman tartışmalı bir durum ortaya çıkar” ifadesini kullandı. AB’de gelirler fazla Gıda payının yüzde 20’ye düşürülmesinin gıda fiyatlarındaki yükselişin enflasyonu 0.05 baz puan daha etkileyeceği anlamına geldiğini belirten Nalbantlı, bu durumda diğer kalemler sabitken enflasyonun 0.25 puan düşmesinin mümkün olduğunu ifade etti. Dünya geneline bakıldığında gelişen ülkelere göre gıdanın sepetteki payının makul gözüktüğünü, AB’de ise bu oranın yüzde 1617 civarında olduğunu söyleyen Nalbantlı, AB’de gelirlerin Türkiye’nin üç katı ol duğuna dikkat çek ti. Nalbantlı “Geli şen ülkelerde ha nehalkı gelirleri nin düşük olma sı harcamaların büyük bölümü nün temel ihtiyaç lara yapılmasına neden oluyor. Kira, ısınma, yiyecek ve gi yecek harcamala rı enflasyo nu direkt olarak et kiliyor” dedi. Gizmen Nalbantlı Taksit yasağı GSM’cilere yaradı Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği’ne göre 2015’te GSM operatörlerinin telefon satışı 4.3 milyonu bulurken bu rakam 2016’da 6 milyonun üzerine çıkarak rekor kırdı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun tasarrufları artırmak amacıyla 1 Şubat 2014’ten itibaren cep telefonu satışında kredi kartına taksitli satışı yasaklamasının üzerinden yaklaşık üç yıl geçerken bu durum tüketicilerin telefon satın alma tercihlerini de değiştirdi. MOBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Ekşi, taksit yasağının etkisiyle yasal yollardan cep telefonu almak isteyen tüketicilerin çoğunluğunun GSM operatörlerinden kontrat dahilinde alım yapmayı tercih ettiğini söyledi. Ekşi, GSM operatörlerinin 2016’daki kontratlı cihaz satışlarının şimdiye kadarki en yüksek rakam olduğunu aktardı. l Ekonomi Servisi Turizm yarıyıl tatilinden umutlu TÜRSAB Başkanı Ulusoy’un verdiği bilgiye göre yurtiçinde üç gece dört günlük turlar kişi başı 1000 liradan başlıyor. Yurtdışında ise konaklanacak otele göre değişmekle birlikte kişi başı ortalama tur fiyatı 650 Avro’yu buluyor. Yurtiçi ve yurtdışında yaşanan bazı jeopolitik, siyasi ve ekonomik gelişmeler nedeniyle zor bir yılı geride bırakan turizm sektörü, yeni yıla yarıyıl tatili umuduyla başladı. Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Başaran Ulusoy, yarıyıl tatilinin iç turizmin en hareketli dönemi olduğunu belirterek, özellikle kış turizmi merkezleri ve termal otellerle öne çıkan yerlerin yüzde 100’e yakın doluluğa ulaştığını kaydetti. Ulusoy, “Bu yıl kar yağışının yoğun olması ve kar kalınlığının yüksek seviyelere çıkması nedeniyle Uludağ, Palandöken, Kartalkaya, Kartepe ve Erciyes gibi kış turizmi merkezlerine talep de üst seviyede. Sömestr döneminde öne çıkan bir diğer tatil segmenti ise termal turizm. Afyonkarahisar ve Yalova başta olmak üzere Balıkesir ve Pamukkale’deki termal tesislere talebin yoğunlaştığını görüyoruz. Yurtdışında da kayak merkezlerine Mavrovo (Makedonya), Bansko’ya (Bulgaristan) ilgi yüksek seviyede. Orta Avrupa turları da sömestr sezonunun ilgi gören tur çeşitleri arasında yer alıyor” dedi. Ulusoy, yarıyıl tatilinde 350 bin ila 400 bin civarında yurttaşın tatile çıkacağını öngördüğünü belirtti. l Ekonomi Servisi ekonomi 9 Ajay Banga Mastercard’a BM’den ödül Küresel sosyal sorumluluk çalışmalarıyla da tanınan ödeme teknolojileri firması Mastercard, açlıkla mücadele konusunda sağladığı katkılar dolayısıyla Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) tarafından ödüllendirildi. Ödülü, Mastercard Başkanı ve Üst Yöneticisi (CEO) Ajay Banga, Davos’ta Dünya Ekonomik Forumu’nda teslim aldı. 2017 Açlıkla Mücadele Kahramanı ödülü alan proje ile Mastercard, elektronik ödeme altyapısı ve dijital desteği aracılığıyla en çok ihtiyacı duyan topluluklara gıda yardımlarını doğrudan ulaştırıyor. Mastercard’ın iş ortağı bankalarla ve perakendecilerle ortak oluşturulan fon sayesinde dünya genelinde 17 milyon çocuğa okul yemeği imkânı sunuldu. Ebru Dildar Edin Garanti Bankası FTSE4GOOD’da Londra Borsası ve Financial Times’ın ortak sahipliğindeki bağımsız organizasyon FTSE, şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim konusundaki performanslarını FTSE4GOOD ile ölçüyor. Garanti Bankası, ilk defa bu sene hayata geçirilen “FTSE4GOOD Gelişmekte Olan Piyasalar Endeksi”nde yer aldı. Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ebru Dildar Edin “Sürdürülebilirlik, Garanti’nin kurum kültürünün ve iş modelinin vazgeçilmez bir parçası. Tüm paydaşlarımız için uzun vadeli değer yaratmak üzere çalışmaya devam ediyoruz” dedi. OPET yılın en başarılı markası Marketing Türkiye ile Akademetre tarafından bu yıl üçüncüsü düzenlenen “The ONE Awards Bütünleşik Pazarlama Ödülleri”nde akaryakıt dağıtım sektöründe “yılın en başarılı markası” seçildi. “İtibar ve Marka Değer Performans Ölçümü” araştırmasını temel alan ödüller kapsamında bu yıl 43 kategori üzerinden değerlendirme yapıldı. İlk olarak saha araştırması ile ilk beşe kalan markalar tespit edildi. Toplam 12 ilde 1200 kişiyle gerçekleştirilen yüz yüze görüşmeler sonucunda ise 38 sektörün yıl içinde itibarını en çok artıran markaları belirlendi. ‘Borusanlı’nın ev halleri Borusan Grubu’nun bu yılki Sürdürülebilirlik Raporu’nun temasını çalışanların bireysel sürdürülebilirlik uygulamaları oluşturdu. 2009 yılından bu yana düzenli olarak hazırlanan raporun bu yılki teması “Ekolojik Borusanlı” oldu. Evde deterjan yapımı ve atık yağların toplanmasından, artık yiyeceklerin hayvanlara verilmesine; evde, şehir ortamında damla sulama yöntemiyle bahçecilik yapmaktan, kefir, yoğurt ve tarhana yapımına kadar Borusanlıların benimsedikleri sürdürülebilir yaşam tarzı, raporda yer aldı. İMOB’a 5 bin Çinli katılıyor Türkiye mobilya ihracatının yüzde 75’ini gerçekleştiren firmaların katıldığı, Türkiye’nin en büyük mobilya fuarı 13. İMOB (İstanbul Mobilya Fuarı) kapılarını 24 Ocak’ta Yeşilköy CNR Expo’da açıyor. 1 milyar 500 milyon dolarlık ihracatın gerçekleşeceği ve 40 bin yabancı ziyaretçinin ağırlanacağı fuara 5 bin Çinlinin katılması bekleniyor. C MY B