Katalog

BULMACA 12 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 22 Ocak 2017 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, XX. yüzyılın en etkili düşünürlerinden biri olan Fransız, filozof ve edebiyatçı... Tahıl yığınları üzerine, çalınmasını önlemek amacıyla vurulan damga. 2 Nevşehir yöresine özgü bir tür toprak çömlek... Bir tür döşemelik kumaş... Bir görevi, bir eylemi yerine getirmekle yükümlü kuruluş... Arjantin’in plaka imi. 3 Bir nota... Birdenbire ortaya çıkan ruhsal darbe... Aydın yöresinde, hıdrellezde genç kızlarla delikanlıların tanışmalarına aracılık eden kimseye verilen ad... Ödünç, eğreti. 4 Kabadayı... Yahudilerde, elli yılda bir Tanrı’ya ve dinlenmeye ayrılan yıl... Gemilerde kullanılan halatların çevresini belirtmekte kullanılan birim. 5 Beyaz, ince tanecikli ve genellikle ışığı geçiren camsı çanak çömlek... “Ölmek kaderde var, bize ürküntü vermiyor / Lakin vatandan ayrılışın ıstırabı ” (Y.K. Beyatlı)... Eski dilde bin sayısı. 6 Eski Mısır inanışında, koç başlı insan biçiminde betimlenen tanrı... Yanardağ kaya lıkları arasında bulunan bir feldispat türü... Sinek, sivrisinek gibi böcekleri öldürmek için püskürtülen ilaca ve bu iş için kullanılan araca verilen ad... Güney Amerika’daki dağ sırası. 7 Bilgisizlik... Bir peygamber... Asya’nın güneydoğusunda, dünyanın en büyük adalarından biri. 8 Kemiklerin yuvarlak ucu... Ege Bölgesi’ne özgü, çeşitli sebzelerle yapılan zeytinyağlı bir yemek... Boru sesi... Köpüklü ve delikli lav akıntısı. 9 Hizmet hayvanlarının ayağına çakılan demir... Gemilerde kullanılan üçgen şeklinde yelken... Soluk borusu... Yalova’nın Çınarcık ilçesinin eski adı. 10 “Beni görüp yönün dönersin” (Karacaoğlan)... Eski Türklerde yeraltı tanrısı... Fas’ın plaka imi... Tıpta en gelişmiş görüntüleme tekniğinin kısa yazılışı. 11 İçine konan içkiyi buharlaşma yoluyla soğutan ve gözenekli topraktan yapılan bir çeşit testi... Ödenti... Ateşli ve tehlikeli bir bağırsak hastalığı. Bu haftaki bulmaca ödülü Francisco Sanctis’in Uzun Gecesi Humberto Costantini Yordam Kitap 08.01.2017 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Lenora Foerstel’in “Gerçekler Nasıl Karartılıyor? Medya ve Savaş Yalanları” (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 8 Ocak 2017 1606 KAZANANLAR: Atilla Oğuzhanoğlu, DENİZLİ, Tahsin Şimşek, AYDIN, Aydan Göksever, BURSA, Haşim Sarısoy, Ali Çöllüoğlu, ANTALYA, Osman Nevres Yılmazlar, KONYA, Şükrü Daban, Arslan Eser, Tuncer Özgüner, ANKARA, Yurtsevin Baş, ÇORUM, Melek Veral, İsmail Akyol, Metin Uyar, Nesim Niso Toledo, Solmaz Aygün, Dengiz Toprak, Sema Elçi, İZMİR, Gülüzar Ocak, TRABZON, Azmi Cinsoy, Akın Çamcı, İSTANBUL, İsmail İlhan, Aytaç İşeren, MANİSA, Hilmi Yakut, KIRKLARELİ, Gülnaz Bölükbaşı, BALIKESİR, Erkan Yıldırım, BARTIN Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@ cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1ORHANA S ENA FAR İ NE L L İ 2 KAUNO S S E F ERCE L İ YE D 3T İK TAKAV S AV K LAKÖR 4AŞ EY L İ TAS NE Ş E LAR İ 5Y Ş OM D İ L MA Ç İ LKE ES 6 AMA EM İ R İ BOOZ OT E K İ 7 RANA OK Ç E R İ MOY A YEL 8AR LOR KOTA S K I L AN E 9 YUK İ S UAR E OTURAK SR 10 I L I C A S P İ N O Z A T A L İ 11 C A R A TAÇ E KONOMA ALA 12 I ANZ A R O T RN VAZ E L ON 13 A Ç E L EN İ KA P A Ç AMOR A 14 F L A M B E İ KA HE L 15 R İ A R P A İ L A R A 16 A B A N İ BA CAZ İ M 17 V O L O N T A R İ Z M F A 18 A R A A U R U M İ NEÇ 19 Ş O R O T A B A S S U R 20 İ N A L L U A L B E N İ Z 12 Bir nota... Eskiden kara ve deniz savaşlarında kullanılan bir tür top... Üstten sağa doğru eğik basım harfi. 13 Maden külçelerinin eritilip arındırılması... Şaşma belirten bir ünlem... Moğolların destansı tarihine göre Cengiz Han’ın yetiştiği soyun kutsal anası... İsmailiye tarikatının önderlerine verilen ad. 14 Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinde bir yayla... Slovakya’nın plaka imi... Anlam, kavram. 15 Muğla’nın bir ilçesi... Eski Mezopotamya halklarının ay tanrısı... Güneydoğu Anadolu’da, daha çok kadınların çeşitli yerlerine yaptırdıkları bir tür dövme. 16 Yeni Zelanda’da yaşayan ve “vaızcıkuş” da denilen ötücü bir kuş... Hisse senedi, tahvil, yabancı para gibi değerli kâğıtları daha kârlı görülen başka kâğıtlarla değiştirme işi. 17 Tropikal Amerika’da yetişen ve “yeşil abanoz” da denilen bir ağaç... Kemik dokusunun yerel ya da genel olarak harap olması... Kimononun beline bağlanan ve daha çok ipekten yapılan uzun Japon kemeri. 18 İlgi çekmek için değişik şekillerde katlanan broşür... Ceket. 19 Osmanlılarda gece bekçisi... Yeşim Ustaoğlu’nun bir filmi... Rıhtım, iskele gibi yerlere yanaşmış gemilere girip çıkmak için konulan köprü. 20 Japon lirik dramı... At tüyünün rengi... Artvin’in Şavşat ilçesinde bir kaplıca. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Dilimize de çevrilen “Lord Jim”, “Nostromo”, “Zafer” gibi romanlarıyla tanınmış Polonya asıllı İngiliz yazar... Önüne konan saman ve sudan birini seçemediği için açlıktan ölen eşek öyküsüyle ünlü Fransız filozof. 2 Bir anlatıyı, bir söylevi bitiren özlüsöz... Belli bir yere, bölgeye ilişkin olan... Küba’nın para birimi. 3 İskambilde bir kâğıt... Siirt’in bir ilçesi... Bir tür erkek deve... Çanakkale’nin Ayvacık ilçesinde, “Zeus Altarı”nın da bulunduğu turistik bir köy. 4 “Git, defol” anlamında argo sözcük... Basketbolda, yakın mesafeden topu sertçe çemberden geçirme... Hint müziğine özgü, bir çift küçük davuldan oluşan vurmalı çalgı... Uyuşturucu bir maddenin kısa yazılışı. 5 Tasarı... Doğu Karadeniz’de yetişen ve derideki tahrişleri iyileştirmekte 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:..................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... kullanılan bir ot... “Evrensel hayat enerjisi” anlamına gelen, çok eski bir Japon sağlık tekniği. 6 Kayseri ilinde, “Kaneş, Keşa” gibi adlar da verilen ünlü bir höyük... Vida sıkmakta kullanılan, altıgen ve L biçimli anahtar... “Can bedenden uçunca / Menzilinden göçünce / O cihana gidince / Göze olasın” (Yunus Emre). 7 Sınır boyu... Üüçgen biçimli ve sert kabuklu tohumları yenilen, “Brezilya fındığı” da denilen büyük bir ağaç... “Karadır kaşların benzer kömüre / Yârdan ayrılması ömüre” (Türkü). 8 Muğla’nın Yatağan ilçesinde antik bir kent... Anlamsız ve saçma söz... Güney Amerika’da bir ülke. 9 Antik çağda mezar taşı işlevi gören taş levha... Geliştirilmiş biyolojik yöntemlerle bir canlının benzerini yapmak... Berilyum elementinin simgesi... “Altın Oran” da denilen, yaklaşık 1.61 değerindeki sayıya verilen ad. 10 Hafıza kaybı... Cezayir’de doğan ve Arap müziğiyle Batı müziğinin karışımı olan müzik türü... Yabancı... Atletlerin attığı yuvarlak, ağır ve yassı kaydırak. 11 Eski dilde mide... Kulak iltihabı... Bombalardan korunmak için yerin altına kazılmış siper... Büyük erkek kardeş. 12 “Sedef su almayınca i nisandan güher vermez” (Fuzuli)... Yüzeysel... Arkeolojide eski kentlerin mezarlıklarına verilen ad. 13 Bir tür deniz taşımacılığı... Bir nota... Karahindibanın sebze olarak yenen yaprakları... Kuran’da bir sure. 14 Yiğit, kahraman... Yapmacıklı davranış... Ölümün belirtilerini, nedenlerini ve niteliklerini inceleyen bilim dalı... Satrançta bir taş. 15 Bir oyun ya da filmde aniden yaratılan komik durumlar... Horoz, hindi gibi hayvanların tepesinde bulunan kırmızı deri uzantısı... En uygun durum ve zaman. 16 Trabzon yöresine özgü, un ve pekmezle yapılan bir tür tatlı... İlaç... Bir nota. 17 Bir ders programının başlıca bölümlerinden her biri... Radyum elementinin simgesi... “çıkınca ortaya mazi silinmeli” (Tevfik Fikret). 18 Rapor... Türk müziğinde “usul” anlamında kullanılan sözcük. 19 Sakarya iline özgü bir tür tatlı... Yapısına girdiği sözcüğe “yakışır şekilde” anlamı katan Farsça sonek... Uluslararası Para Fonu’nun kısa yazılışı. 20 Güzel sanatlarda, İsa çarmıha gerilirken Meryem’in çektiği acıyı betimleyen resimlere verilen ad. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com 2016 Masterpoint Kralı Yılankıran çaktırmak için önce trefleri oynayarak biraz yükseltebiliriz. Fakat bu şekilde asla % 68’e çıkaramayız. Oysa dışarda beş tane koz var ve bu beş kartın 32 dağılma olasılığı % 68. Ve kozlar 32 dağılmışsa trefl dağılımından bağımsız 60 olması dışında, % 1 olasılık oyunu yapmanın yolu var. Pike çakılır ve bir karo boşlanır. Savunmanın en iyi hamlesi koz oynamaktır; yerden alınır, As çekilip karoya çakılır, treflle yere geçilir ve bir karoya daha As kozla çakılır. Şimdi eldeki son koz ezilerek yere geçilir ve Rua çekilerek son koz da toplanır, yer sağdır! Diğer eller: Yılankıran’a ödülünü TBF Başkanı Sayın Nafiz Zorlu verdi. Salim Yılankıran 2015 yılındaki kendi rekorunu kırarak 2016 yılında da masterpoint şampiyonluğunu kimseye bırakmadı. Son 18 TBF turnuvasının 14’ünü kazanan Yılankıran, 2017 sezonuna da birincilikle başlamıştı. Masterpoint krallığında ikinciliği Süleyman Kolata, üçüncülüğü İsmail Kandemir aldı. % 36’ya mı % 68’e mi oynarsınız? ¦ 964 ¦ RV8 ¦ A653 ¦ R63 ¦ V5 ¦ AD093 ¦ V2 ¦ AD54 Batı Kuzey Doğu pas 1SA* pas pas 3¦ pas herkes pas *Bir tur forsing Güney 1¦ 2¦ 4¦ Takım maçı, DB zonda, dağıtan Güney Doğu ¦A atak ediyor, ortağının devam sinyali vermesi üzerine ¦R’yı da çekip pik devam ediyor; Doğu Damı koyuyor, çaktınız. Nasıl devam edeceksiniz? Analiz ve çözüm: Pike karo atar, sonraki dönüşü alır, kozları çekersek; kozun kötü dağılımına karşı kozları güvenli bir şekilde toplarız, ancak trefli 33 değilse bir trefli vermekten kurtulamayız. Belki şansımızı, bir taraftaki kozları bitirdikten sonra kozlarla dörtlü trefl aynı tarafta ise dördüncü trefli ¦ AK82 ¦ 765 ¦ D987 ¦ 92 ¦ D073 ¦ 42 ¦ R04 ¦ V087 Antalya 11. Kış Briç Festivali 2629 Ocak 2017 Otel Porto BelloAntalya Haftanın Problemi ¦ 8732 ¦ D742 ¦ A7 ¦ 854 ¦ RDV094 ¦6 ¦ R83 ¦ AD2 Batı Kuzey pas 2¦ 3¦ herkes pas Doğu pas pas Güney 1¦ 4¦ Takım maçı, DB zonda, dağıtan Kuzey Doğu Rua atak ediyor, daha sonra ¦Ası çekip pik oynuyor. Doğu ilk pike uyuyor, ikinciye ¦5’li veriyor. (Karoya ilgi) Oyunu nasıl yapmayı planlıyorsunuz? İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Belirsizlik Bilinen ve bilinmeyen arasındaki denge her zaman ilgi çekmiştir. Satrancın sonu gelmemiş olsa da, bilginin ulaştığı son nokta hem bilimsel hem de korkutucu: Siyah oynar kazanır! Konumumuz SalweRubinştayn, Prag 1908 oyunundan ve azalmış materyale rağmen Beyaz Şah, şah kanadında mahsur kalmış olduğundan kazanç yöntemi basit: 1) Siyah Şah önce e2’ye girecek, 2) Siyah Kale g4’e konulacak bunun sonucunda Beyaz Şah h hattına sıkışınca Siyah Şf3 oynayabilecek, 3) Kg3 sonrası Siyah Şah g4’e sokulacak, 4) Siyah Kale e hattında konuşlandırılırken, Şah da g3’e yerleşecek. 5) Zugzwang: Elde edilecek Beyaz: Şf1, Fg5, h4, Siyah: Şg3, Ke8, h5 konumunda Beyaz hem e1’den matı hem de h4 erini tutmak zorunda kalacağından tek sağlıklı hamle gözüken Ff6 da Kf8 ile taş kaybedecektir. Şimdi bu planı tahta üzerinde görelim: 1...Şd3 2.Ff4 Şe2 (Etap1) 3.Fg5 Kf3 4.Şg2 Ka3 5.Fh6 Ka4 6.Fg5 Kg4 7.Şh3 Şf3 (Etap2) 8.Ff6 Kg3 9.Şh2 Şg4 (Etap3) 10.Fg5 Kf3! 11.Şg2 Kf8 12.Fe7 (12.Fh6 Ke8 13.Fg5 Ke2) Ke8 13.Fg5 Ke2 14.Şf1 Şf3 15.Ff6 (15.Şg1 Şg3 16.Şf1 Ke8) Ke4 16.Fg5 Şg3 (Etap4) 17.Fd8 Ke6! 18.Fg5 Ke8! Zugzwang! (Etap5) Peki oyuncu şah kanadındaki kazancı göremezse ne olacak? Akla gelen 2. yöntem Beyaz Şahı kademeli olarak uzaklaştırıp kalite fedasıyla h erinin terfii. Acaba Rubinştayn’ın oyunda uyguladığı bu plan da kazanır mı?1...Kf7?! 2.Fh6 Kf3 3.Şg2 Kd3? 4.Fg5? (4.Şf2!=) Şf5? (4...Kf3! tekrar ana plana döner.) 5.Şf2!= Şg4 6.Şe2! Kf3 7.Fh6!? (7.Şd2) Şg3 8.Fg5 Kf8 9.Şe3 Ke8 10.Şd3 Şf3 11.Şd4 Ke6 12.Şd5? (12.Şd3! Kd6 13.Şc2 ve kritik kare e3’ün denetimiyle Beyaz Şah daha uzak bir dikeyden ‘kesilemez’.) Ke4! (Bu kez Beyaz Şah yataydan ‘kesik’ ve er finalinde geri dönememe tehlikesi içinde.) 13.Ff6 (13. Şc5 Şg3 14.Şd5 Kh4! Rubinştayn’ın yanlış planının esası.) Şf4! 14.Fd8 Şf5 15.Fg5 Kg4 16.Fe7 Kg7! 17.Ff8 (Diğer tüm hamleler de kaybeder: a)17.Fg5 Kg5!, b)17.Şd6 Ke7! , c)17. Fc5 Şg4 18.Ff2 Kf7 19.Fe1 Kf1) Kd7 18.Şc6 Kd4 19.Fe7 Şe6!? Rubinştayn neticede oyunu kazanmış olsa da 19...Şg4! 20.Şc5 Ke4 21.Fg5 Şg3 ve 22...Kh4 oynamamış olması ilerdeki hataların habercisi. Senenin ilk süper turnuvası her zamanki gibi Hollanda’nın Wijk aan Zee kentinde başladı: Konumumuz Wei YiNepomniyaşçi, Wijk aa Zee 2017 oyunundan ve yukarıda incelediğimiz finalin izdüşümü. Siyah Şahını Vezir Kanadında sıkıştırtmamalı ve tahtanın ortasındayken ‘kesik’ yememeli! 1...Şf7?! (1...Şf5 2.Ke8 Fb4 3.Şe3 Fa3 4.Şd4 Fb4 5.Şd5 Şf6! bize bu kez kritik d6 karesi kontrol edildiği sürece Şd6d7, Kf3 ile rakibinin Şahını g hattına atamayan Beyazın ilerleme kaydedemeyeceğini gösterir. Ama 5...Fa3? 6.Ke3f3 ve 5...Şf4? 6.Ke6 Şf5 7.Kb6! Şf4 8.Kb7 kaybetmenin yolları.) 2.Ke4 Şf6 3.Şe2 Fc3? (3...Fb4? 4.Kb4! aşikâr ama Fil a3f8 diyagonalinin kontrolünü kaybetmemeli. 3...Fc1! 4.Şd3 Fa3 5.Şc4 Fb4 6.Şd5 Fa3 (6...Şf7 aynı fikirle.) 7.Ke6 Şf7! 8.Ke3 Fb4 9.Şc6 Şf6! 10.Şd7 Şf5! kaybetmez.) 4.Kc4! (Bu hamleden sonra koskoca tahtada File a5 erini tutacak yer kalmaz çünkü 4...Fb4 5.Kb4!) Fe5 5.Kc5 ve Beyaz önce a erini sonra da oyunu kazandı. Açılış prensipleri ve teorisi, oyunortası kalıpları ve oyunsonu bilgisiyle birçok konum ve safhada nasıl oynanması gerektiği belliyken, oyunculuk rakibini belirsizliğe yöneltmekte: GM Magnus Carlsen (2840)GM Wei Yi (2706), Wijk aan Zee, Fil Açılışı 1.e4 e5 2.Fc4!? Af6 3.d3 c6 4.Af3 d6!? (Philidorvari bu yaklaşım yerine 4...d5 bence Wei Yi’nin stiline daha uygun.) 5.00 Fe7 6.Fb3 00 7.c3 Abd7 8.Ke1 Ac5 9.Fc2 Fg4?! (9...Vc7 10.Abd2 Ke8 11.Af1 Ae6 12.Ag3 g6 Breyer’i andırır.) 10.Abd2 Ae6 11.h3!? (11.Af1 Ad7 12.Ae3) Fh5 12.Af1 Ad7 13.g4! (13.Ag3?! Ff3! 14.Vf3 g6 sonrası Fg5.) Fg6 14.Ag3 Ag5 15.Fg5! (15.Şg2 Af3 16.Vf3 Fg5!) Fg5 16.d4! Ff4 17.Ae2 Vf6 18.Şg2 ed4? (Carlsen’e göre ‘Tam anlamıyla bir hediye’.18... Kad8 gerilimi tutardı.) 19.Afd4 Kfe8 20.Af4 Vf4 21.f3 Ab6! 22.Vc1! Vc1 23.Kac1 d5? (23...f6! 24.Fb3 Ff7 25.Af5 Kad8 26.Kcd1 Fb3 27.ab3 d5!) 24.e5 (Carlsen 24.Fb3?! de4 25.f4 h6 26.f5 Fh7 varyantının belirsizliğini iyi saptıyor.) Ad7 25.f4 Fc2 26.Kc2 Ac5 27.Ke3! (d3 karesi!) Kad8 28.Şf3 Ae4? (28...Ae6 29.h4!(29.f5? Ag5 30.Şf4 Ae4 31.b4 g5!, 29.Af5 g5!) Ad4 30.cd4 ve tek umut Tartakower’in dediği gibi ‘Tüm Kale Finalleri beraberedir!’ üzerine.) 29.b4!! (Mahsur kalan Ae4 ile etkili plan 30.c4 sonrası cd5) g5? (29... f6 30.ef6! Af6 31.Ae6 Kd7 32.Kce2 Kde7 33.Ac5! Beyazın üstünlüğünü vurgular ama Çinli oyuncu hemen kaybediyor.) 30.c4 c5 31.Ab5 gf4 32.Şf4 cb4 33.cd5 Terk çünkü 33... Ac3 34.Ac3 bc3 35. Şe4! kazanılması basit bir oyunsonu verir.) 10 C MY B