Katalog

EKONOMI EPDK 4 şirkete ceza kesti Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), dört akaryakıt şirketine toplam 1 milyon 29 bin 196 lira ceza verdi. Cezanın gerekçeleri ‘istasyon otomasyon sisteminin sağlıklı çalışmaması, ruhsatsız tüplü LPG satışı ve lisansın verdiği haklar dışında faaliyet gösterme’ diye sıralandı. Apple’dan 1 milyar dolarlık dava Apple, tedarikçisi Qualcomm’a 1 milyar dolarlık tazminat davası açtı. Apple, iPhone’un çiplerini üreten şirketin, çip teknolojisi karşılığında kendisinden ‘haksız yere’ telif ücreti payı istediğini belirtti. 8 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 22 Ocak 2017 MIT danışmanlık CHP’nin iyimserliği satın alacak Ben demiyorum, Resmi Gazete diyor. Milli İstihbarat Teşkilatı’nın (MİT) yeni yatırımlar yapacağını da söylüyor üstelik. Cuma günü (20 Ocak) Resmi Gazete’de bir Bakanlar Kurulu kararnamesi yayımlandı. Kararname, MİT’in bir yatırım ve yeniden yapılanma atağı başlatacağının ipuçlarını taşıyor. İçeriği, doğal olarak açık değil. Ama MİT’in zaman kaybı yaşamadan, tek karar verici olarak dilediği mal ve hizmet alım ihalesini yapmasının önü açıldı diyebiliriz. MİT, ihalelerinde zaten Kamu İhale Kanunu’na (KİK) tabi değil. Yasa öteden beri doğrudan alım olanağını veriyor. Ama son kararname biraz “özel”. KİK’in “doğrudan alım” ihalelerine vize veren maddede köklü değişiklikler getiriyor. Toplam 26 maddeye ekleme yapılmış. Örneğin “yapım işi” denilen maddelere “ve yapım işine konu hizmet” ifadesi ekleniyor. (Hizmet, epeyi geniş aralıklı ve zengin çağrışımlı bir kavram.) İşlerin eskiden sadece MİT müsteşarı onayıyla yapılacağı belirtilirken, artık “müsteşarlıkça karar verilir” deniliyor. Yapılan değişikliklerin genelde formalite azaltıcı, hızı, takdir yetkisini arttıran düzenlemeler olduğunu söylemek mümkün. 2009 tarihli eski kararname ile yenisini karşılaştırırken altını çizdiğimiz somut yenilikleri paylaşalım: MİT artık danışmanlık hizmeti satın alabilecek. Satın almalarda, farklı sözleşme türleri ayrıntılı olarak belirleniyor: Anahtar teslim götürü bedel, toplam bedel üzerinden götürü bedel, toplam bedel üzerinden birim fiyat, karma sözleşme gibi türleri kararname ye eklendi. MİT’e iş yapacak şirketlere dönük avans ödemeleri yeni kurala bağlandı. Avans sistemi, MİT’in yurtiçi ve yurtdışından satın alacağı mal ve hizmet bedellerinin, hangi kamu kaynağından ödeneceğine göre farklılaştırıldı. Eğer ihale bedeli, Savunma Sanayi Destekleme Fonu’nun MİT’in özel hesaplarına aktardığı kaynaklardan ödenecekse, teminat mektubu karşılığında yüzde 30’a kadar avans verilebilecek. Bu kadar köklü değişiklikler yapılan MİT ihale sisteminde, temel kriterin KİK’te yer alan “devlet güvenliğine ilişkin temel menfaatler” olduğunu da belirtelim. Son olarak da zamanlamaya da dikkat çekelim. Kararnamenin, başkanlık getirecek anayasa değişiklik paketinin son görüşme gününde yayımlandığına yani. İflas erteleme yasağı zorluyor Tanınmış kozmetik zinciri markası Tekin Acar’ın aynı adı taşıyan sahibi, mağazaları kapattığını açıkladı. Sadece üç büyük kentte 47 şubesi bulunan Tekin Acar, yeni AVM’lerle yaptığı sözleşmeleri de iptal ettiğini söylüyor. Tekin Acar’ın açıklamasında önemli bir ayrıntı mevcut. OHAL kararnamesiyle iflas ertelemenin yasaklandığını anımsatıyor: “İflas erteleme kararı alınamıyor. İnsanlar da birer birer batıyor. Ve bu devam edecek” diyor. Bu söz, piyasanın ciddi bir derdine işaret ediyor. Tekin Acar’ı bu kadar rahat konuştura nın, kaybettiğini kabul etmesi olduğu kanısındayım. Muhtemeldir ki, pek çok işadamı benzer zorlukları yaşamasına karşın, bu rahatlıkta konuşamıyor. “FETÖ”cü diye damgalanmaktan korkuyor. Ne ilgisi var derseniz? OHAL süresince iflas erteleme yasağı, iktidarın FETÖ soruşturmasında hızlı hareket etmesi için getirildi. Çünkü iflas erteleme verildiğinde borçluyla ilgili takip yapılamıyor. Başlamış takipler duruyor. Bu da şirketlere zaman kazandırıyor. İcra takipleri yapan hukukçu dostlarla konuştum. OHAL’le gelen bu yasağın, kötü niyet li iflas erteleme taleplerinin önüne geçtiğini ama büyük ölçüde şirketleri zorda bıraktığını, batışları arttırdığını söylüyorlar. İktidar, anayasa değişiklik paketini on beş günde bitirmeyi hedeflemişti. On bir günde bitirdi. Milletvekillerini, rezidansı için taşeron işçileri gecenin kör karanlığında çalıştıran zalim patron gibisabahlara kadar çalıştırarak bitirdi. Anayasayı alenen ihlal edip vekiliyle, bakanıyla bunu savunarak, ihlali yüzlerce kez tekrarlayarak, kadınıyla, erkeğiyle kaba kuvvet kullanarak, Aylin Nazlıaka’nın eyleminde görsel kanıtının olduğu gibi çevresini kuşatıp baskı uygulamak için erkek milletvekilinden işaret alarak, saç çekerek, sahte hesaplarla Periscope yayını yapıp reddederek ve nihayet Meclis’in kendini fiilen feshi anlamına gelen bu oylamayı muzaffer ifadelerle fo toğraf çektirerek bitirdi. Başbakan Binali Yıldırım dayatmacı, şiddet dolu, her bakımdan hukuksuz süreci işleten arkadaşlarını “özverili çalışmalarından dolayı” kutladı. CHP, son ana kadar MHP’nin destek vermeyeceğini düşünüyordu. Verdi. CHP anayasa değişikliğinin geçmeyeceğini düşünüyordu. Geçti. CHP şimdi “Halk evet demez” diyor. Gerçekle bağını koparmış iyimserliğin sorunlu olduğunu anlamak neden bu kadar zor? Üstelik SEÇSİS sisteminin müdahaleye açık olduğu bu kadar tartışmalıyken. Muhalefetin, “hayır”ı anlatma gerekçelerine SEÇSİS sisteminin güvenilmezliğini de eklemesi zorunludur. Yasak istihdamı vuruyor İflas erteleme yasağı, son verilerle 11.8’e yükselen işsizliği daha da yukarıya çekebilir. Ankara’dan çok taze örnek: Bir elektrik firması, “yazılan” çeklerini birkaç gün sonra ödemek üzere plan yapıyor. Ödemelerine iki gün kala, yabancı sahipli bir banka, müşterisi şirketi riskli görerek ihtiyati haciz kararı alıyor. Yani krediyi geri çağırıyor. İki gün sonra fabrikaya hacze gidiliyor. Mallar muhafaza altına alınınca, firma sahibi 200 işçisini çıkarıyor. Avukat dostumun söylediği aynen şu: “Hacze gitmeden önce şirketin aktifi ve pasifi birbirini karşılarken şu an batık durumdalar. Eğer iflas erteleme yasağı olmasaydı ya da kredisi bulunan bankalar konsorsiyum oluşturarak, firmaya destek olsaydı kendini toparlayabilirdi.” Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, kredileri geri çağıran bankaları sert dille eleştiriyor. Ama anlaşılan o ki, bankalara bu aracı bu kadar kolay kullanmalarını sağlayan da OHAL kararnamesi. Merkez’den faiz adımı bekleniyor Mustafa Koç için dedesi Vehbi Koç’un yanında yer alan kabri başında düzenlenen anma törenine tüm aile üyeleriyle birlikte Koç Holding çalışanları Mustafa Koç anıldıve Koç’un sevenleri katıldı. Baba Rahmi Koç oğlunun mezarı başında dua etti. Özel harekât ekipleri tören nedeniyle geniş güvenlik önlemleri aldı. Geçen yıl geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybeden ünlü işadamı Mustafa Koç, ölüm yıldönümünde kabri başında düzenlenen törenle anıldı Geçirdiği kalp krizi sonucu 55 yaşında hayata gözlerini yuman Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç, ölümünün birinci yıldönümünde Zincirlikuyu’daki mezarı başında ailesi ve sevenlerinin katılımıyla düzenlenen törenle anıldı. Törene eşi Caroline Giraud Koç, kızları Esra ve Aylin Koç, annesi Çiğdem Meserretçioğlu (Simavi), babası Rahmi Koç, kardeşleri Ömer ve Ali Koç, halası Semahat Arsel, İnan Kıraç, Kudret Önen, Koç Holding Üst Yöneticisi (CEO) Levent Çakıroğlu ile Holding çalışanları katıldı. Koç’un mezarına eşi ve kızları tarafından kalp şeklinde hazırlatılan kırmızı güller ile beyaz çiçekler içinde ‘Annen’ notu yazılı bir buket bırakıldı. 907 Ünifeb üyeleri ile Mustafa Koç’un sevenleri törene katılanlar arasında yer aldı. Ayrıca eski Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül, Fenerbahçe Spor Kulübü Asbaşkanı Murat Özaydın lı, Fenerbahçe’nin eski Teknik Direktörü İsmail Kartal da gelenler arasındaydı. Levent Çakıroğlu, “Aramızdan ayrılışıyla içimizde bıraktığı derin boşluğu her geçen gün daha fazla hissediyoruz. Üzüntümüz ve özlemimiz çok büyük. Aradan geçen bir yılda onun düşünceleri, vizyonu ve hayatımıza kattığı değerler bizleri yalnız bırakmadı. Yaptıkları ve söyledikleriyle bizlerin güneşi olmaya, bizleri aydınlatmaya, ısıtmaya devam ediyor. Bizler Mustafa Bey’in de hayallerini gerçekleştirmek üzere emin adımlarla geleceğe yürüyoruz. Bu yolda kendisinin manevi varlığını daima yanımızda hissediyoruz. Kendisini rahmet ve özlemle anıyoruz” dedi. Kuranı Kerim okunması ile başlayan anma töreni yaklaşık 1 saat sürdü. Kalp krizi sonucu yaşamını yitiren ünlü işadamı, 20032016 yılları arasında Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürütmüştü. l Ekonomi Servisi TÜSİAD’dan mesaj: Onu çok özlüyoruz Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), 20052010 dönemi Yüksek İstişare Konseyi Başkanı ve TÜSİAD Onursal Başkanı merhum Mustafa V. Koç’un vefatının birinci yıldönümü nedeniyle mesaj yayımladı. TÜSİAD’ın açıklaması şu şekilde: “Aramızdan ayrılışının birinci yıldönümünde TÜSİAD 20052010 dönemi Yüksek İstişare Konseyi Başkanı ve TÜSİAD Onursal Başkanı merhum Mustafa V. Koç’u sevgi ve saygı ile anıyoruz. Mustafa V. Koç iş ve sivil toplum yaşamındaki büyük birikimi ve vizyonuyla, Cumhuriyet dönemimizin önemli bir simgesi haline dönüşmüş Koç Grubu’nun yönetimini başarıyla sürdürmüş ve TÜSİAD’ın çalışmalarına uzun yıllar boyunca emsalsiz katkılar sağlamıştır. Sayın Koç’un Türk iş dünyasının ge lişimine verdiği desteği, evrensel demokratik değerlere bağlılığı ve toplumsal gelişme için gerçekleştirdiği gönüllü çalışmaları özellikle genç kuşaklar için rol modeli olmuştur. Kendisini şükran ve sevgi ile anıyoruz; çok özlüyoruz.” Koç Holding’den video Öte yandan Mustafa Koç’un ölüm yıldönümü nedeniyle Koç Holding tarafından hazırlanan bir video “Ardında silinmeyecek izler bırakan Mustafa V. Koç’u, vedasının birinci yılında saygı, sevgi ve özlemle anıyoruz” denilerek paylaşıldı. Videoda Mustafa Koç’un fotoğrafları ve “Hepimizin bu dünyada sınırlı hayatı var ve hayatlarımızı mümkün olan en dolu şekilde yaşamak için birbirimizi yüreklendirmemiz gerekiyor” sözü yer aldı. Merkez Bankası’nın (TCMB) örtülü faiz artışları olarak da adlandırılan likidite adımlarının ardından 24 Ocak’taki Para Piyasası Kurulu (PPK) toplantısında faizleri artırması bekleniyor. Artırım miktarına ilişkin beklentiler çeşitlilik gösteriyor. Reuters’ın 18 ekonomistin katılımıyla yaptığı ankete göre gecelik borç verme faizinde 6 katılımcı 150 baz puan, 6 katılımcı 50 baz puan, 2 katılımcı 100 baz puan, 2 katılımcı 75 baz puan, 1 katılımcı 25 baz puan artırım, bir katılımcı ise sabit tutulmasını bekliyor. Bir hafta vadeli repo faizi olan politika faizinde 9 katılımcı 50 baz puan artırım beklerken, 4 katılımcı 100 baz puan, 2 katılımcı 25 baz puan artırım, 3 katılımcı ise sabit tutulmasını öngörüyor. TCMB’nin gün sonunda bankaları fonlamak için kullandığı geç likidite penceresi faizinde ise 7 katılımcı 100 baz puan, 4 katılımcı 200 baz puan, 2 katılımcı 150 baz puan, 2 katılımcı 50 baz puan, 1 katılımcı 300 baz puan, 1 katılım cı 75 baz puan artırım, bir katılımcı ise sabit tutulmasını bekliyor. Gecelik borç alma faizinde 9 katılımcı değişim beklemezken, 3 katılımcı 75 baz puan, 2 katılımcı 50 baz puan, 2 katılımcı 25 baz puan, 1 katılımcı ise 125 baz puan artırım öngörüyor. Hükümetin baskısı TL’de son dönemde dolar karşısında rekor değer kayıpları görülürken, hükümet kanadından faizlerin düşük tutulması gerektiği yönünde açıklamalar devam ederek, TL’deki değer kaybının önüne geçmek için faiz dışı araçların da kullanılabileceği vurgusu yapılıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan TCMB’nin kurdaki oynaklığı önlemek için elindeki enstrümanları kullanacağını ancak prensip olarak faiz oranlarını aşağı çekmek gerektiğini belirterek, yüksek faiz eleştirilerini sürdürüyor ve döviz kurundaki hareketliliği Türkiye ekonomisine dışarıdan yapılan bir darbe olarak yorumluyor. l Ekonomi Servisi Kur zararı için veri tabanı hazırlanacak Hükümet, şirketlerin TL’nin sert değer kaybı dolayısıyla yaşadıkları zarar ve sıkıntıların ekonominin geneline yayılmasını önlemek adına çalışma başlattı. Çalışma kapsamında önce veri tabanı oluşturulacak, ardından düzenleyici kurullar makro ihtiyati önlemlere karar verecek. Reuters’a konuşan bir ekonomi yetkilisi “Kur artışının kaç şirketi ne kadarlık bir yük altına soktuğu şu anda tam olarak bilinmiyor” diyerek ilk olarak bunun belirlenmesine ve bir veri tabanı oluşturulmasına ilişkin bir çalışma yapılacağını belirtti. Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü: “Bunların ne kadar döviz riski olduğu ve ne kadarlık bir miktarın hedge edilebileceğine bakılacak. Hedge konusunda ne tür adımlar atılacak bunun üzerinde çalışılacak. Ardından bu şirketlere ne tür kolaylıklar sağlanabilir bunlar kararlaştırılacak; burada son adım olarak şirketlere yönelik makro ihtiyati tedbirlerin geliş tirilmesi lazım. Bu kapsamda düzenleyici kurullar tarafından bazı kuralların getirilmesi de ele alınacak.” İflaslar artabilir Üst düzey bir ekonomi yetkilisi, “Kurdaki hızlı artışın şirketler üzerinde önemli etkisinin olduğu bir gerçek. Bu hızlı artış şu anda birçok şirketi ciddi zarara soktu. İflasların artması riski güçlü bir olasılık” diye konuştu. Yetkili, alınacak kararların yılın ikinci çeyreğinden önce yürürlüğe girmesinin beklenmemesi gerektiğini de vurguladı. l Ekonomi Servisi C MY B