Katalog

Pazartesi 29 Ağustos 2016 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Yatırım engellendi fiber fakiri olduk TELKODER Başkanı Yusuf Ata Arıak: Türkiye yatırım yapmak isteyenlerin önünün tıkandığı ender yerlerden biri. Türk Telekom ve İBB fiberde tekel haline geliyor Türkiye’nin 4.5G’ye geçişle birlikte fiber altyapıya olan ihtiyacı daha n Yeni bir alt yapı kurmak hem çok para hem de çok zaman istiyor. Telekomünikas da arttı. 270 bin kilometreyi aş yonda gerçekten bir altyapı re kın fiber altyapının yüzde 80’i kabeti olabilmesi için ülke şu anda Türk Telekom’un elin nin her tarafında hizmet vere de. Yasalarda bu bilen bir altyapı olması lazım. altyapının diğer Yani sadece Ankara, İstanbul operatörlerle pay İzmir’de altyapınız var başka laşılması mec yerde yoksa büyük şebeke sa buriyeti olsa da hipleriyle rekabet edemezsiniz. pratikte bu pay Onun için bazı ülkeler şunu ter ŞEHRİBAN KIRAÇ laşım olmuyor. Türkiye’nin fiber cih etti. Elinde bir altyapı varsa onu başka şirketlerle paylaşma Türkiye’de altyapıyı kurma ya mecbur kıldı. İyi fiyatla ayak 270 bin sı için en az 16 milyar dolar ya diretmeden firmaların altyapı tırım yapması gerekiyor. Bu ra hizmetini diğer şirketlerle pay kilometreyi aşkın fiber kam tek tek şirketlerin altından laşmaya mecbur etti. Bu müthiş altyapı var. kalkabileceği bir miktar değil. bir seçme hakkı veriyor vatan Türkiye’nin kıt kaynaklarıyla daşa. Rekabeti çok geliştiriyor. iyi ve paylaşımcı bir fiber altyapının kurulması için geçen gün Yapılanlar yetersiz lerde Serbest Telekomünikas n Türkiye’de bizim bu işi yon İşletmecileri Derneği (TEL çözmekle ilgili son 10 yıla bak KODER), Turkcell, Vodafone ve tığımızda yaptıklarımız çok ye Türksat bir araya gelerek bir tersiz. Türk Telekom’da kâğıt Ortak Altyapı Şirketi kurma çalışmalarına başladılar. Bundan sonra bir şirketin bir sokakta altyapısı varsa bunu diğer şir üzerinde altyapısını diğer şirketlere açmaya mecbur ama fiiliyatta bu olmadı. Bizim dolayısıyla fiberi tüm Türkiye’ye çok Milletin altyapısı ketlerle de paylaşacak. hızlı bir şekilde yaygınlaştır Rekabet şart TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Ata Arıak, fiber şebekenin çok yetersiz ve bunun yüz mak gibi bir görev var önümüzde. Bunu da herkes ayrı ayrı altyapı yapsın, her sokağı herkes kazıp kablo döşesin dediğimiz zaman hem parasal olarak n Türk Telekom’un kullandığı fiber altyapı milletin altyapısı, büyük bölümü özelleştirilmeden önce kuruldu. Kuracağımız ortak altyapı şirke cılar çok sayıda firma geldi. Ama bunlara yatırım yaptırılmadı. Niye yatırım yapmadınız sorusu tamamen anlamsız bir soru. Türk Telekom altya Belediyenin işi değil de 80’inin tek şirketin elinde olduğunu belirterek “Hem yatırım az, şebeke kabiliyetleri az. Hem de bu tekele yakın bir güç tarafından kontrol ediliyor. Şimdi İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin görev alanı olmadığı halde bu alanda tekel oluşturmaya çalışıyor. Türkiye’nin bundan çıkması lazım. Altyapıda rekabetin sağlanması şart” dedi. Türkiye’de yatırım yapmak isteyenlerin önünün tıkandığı ender yerlerden biri olduğunu vurgulayan Arıak ile yeni kurulan Ortak Altyapı Şirketi ve Türkiye’nin fiber meselesini konuştuk. Arıak ile sohbetimizin satır başları şöyle: hem de zaman olarak bunu yapamıyoruz. O zaman yeni bir çözüm bulmak gerekiyor. O çözümü de Turkcell Superonline, Vodafone, Türksat ve TELKODER üyesi operatörlerin bir araya gelerek kuracağı Ortak Altyapı Şirketin’de bulduk. n Herkes kendi başına altyapı kurmaya çalışsa 16 milyar dolar harcanması gerekiyor. Bu çok büyük bir rakam. Bu rakam sektörün 1 yıllık cirosuna karşılık geliyor. Eğer ortak altyapıyla fiber kurulsa 4 milyar dolar gerekiyor. Türkiye ile ilgili bir meseleden bahsediyoruz. Kıtlıktan para kazanmak doğru bir şey değil. Danışman firmayla çalışacağız ti büyük bir ağırlık merkezi oluşturacak. n Türkiye’nin her tarafında sanayiyi geliştireceğim diyorsun. Birinci şartın ulaşım, ikinci şartın haberleşme. Nasıl yapacaksın haberleşme yoksa? Teşvik verdim diyorsun. Ama teşvikin arkasında bir haberleşme lazım. Burada biz Ortak Altyapı Şirketi kurmakla çok ender olan, çok zor olan bir şey gerçekleştirmiş olacağız. n Türk Telekom’un altyapısını diğer operatörlerle paylaşmaması doğru bir duruş değil. Uzaktan bakan fark etmeyebilir ama Türkiye’deki serbestleşme sistemi mobil operatörlerin sabit yatırım yapmasını önleyen bir sistem. Türk Telekom diğer mobil operatörle pısını yasa gereği kullandırmaya mecbur. Şimdi Türk Telekom adil kullandırdı da şirketler mi almadı? Telekom’un inadı n Türk Telekom’un inadı ve direnişi kendisine ve Türkiye’ye faydalı olmadı. Mesela sabit telefon hizmetleri neredeyse hayatımızdan çıktı. Bu hiç normal değil. Türk Telekom’un özelleştirildiği tarihte ses trafiğinin yüzde 80’i sabit telefonlardandı. Şimdi bu oran yüzde 5’e düştü. Avrupa’da hâlâ sabitin payı yüzde 40’larda. 12 milyon sabit hat kullanıcısının içinden devlet kurumlarını çekseniz bir şey kalmaz orada. Bu kendisine faydamı yani. Niye? Re n İBB tarafından kurulmuş olan İstanbul Elektronik Haberleşme ve Altyapı Hizmetleri (İSTTELKOM) telekom şirketlerinin kurması gereken fiber altyapı kuruyor. İBB tarafından İSTTELKOM aracılığı ile İstanbul’da yapılan olumsuz ve kanun dışı hamleler Türkiye için çok kritik olan haberleşme sektörü için önemli zararlar doğuracak. Belediyenin şimdi yaptıkları o altyapıların tamamı kanunsuz. Belediyelerin telekominikasyon faaliyeti yapma hakkı yok. Bunu yaparken diğer alternatif operatörlerin altyapı kurmasına da engel oluyor. Belediye burada sadece “benim sokağım burada her defasında kazılmasın kardeşim” diyebilir. Ama gidiyor her so n Ortak Altyapı Şirketi sayesinde bundan sonra bir noktada Vodafone’nun yatırımı varsa Turkcell aynı yatırımı yapmayacak var olanı kullanacak. Diğerleri oradan hizmet ala ma yapabilecek. Hat alabilecek. Türk Telekom’a da açık bir yapıdır. Ortak altyapı şirketimizin çalış re bundan 510 sene önce neden sen fiber altyapıya yatırım yapmadın sorusunu soramaz. Çünkü bu alana yatırım yapma yolları kapalıydı. Biz alternatif iş kabet yok. Rekabeti önledi ne kendine yaradı ne bize yaradı. Şimdi aynı sorunu fiber altyapıda görüyoruz. Bu mantık yanlış kağı kendisi kazıyor. Bana izin vermiyor. Yani bir devlet kuruluşunun bunu yapması mümkün değil. Bu sorunların tamamı geçmişte iyi bir düzen kurulmamış olmasından kaynaklanıyor. cak. Mesela üç şirketin aynı noktada bir yatırım planı varsa ortak altyapı şirketi yatırımı yapacak, diğerleri de ondan alacak. Müşterileriyle rekabet etmeyecek. Türk Tele malara başlaması için bir danışman firmayla çalışmaya başlıyoruz. Elimizdeki şebekeleri nasıl kul letmeciler altyapı yapmanın önündeki engelleri aşmak için 10 senedir mücadele veriyoruz. n Bu sektöre Türkiye’nin en bü n Türkiye yatırım yapmak isteyenlerin önünün tıkandığı ender yerlerden biri. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ayrıca önemli bir engeldir. Şimdi yatırım yapayım di n İBB, internet ve telefon hizmetleri sunan tüm şirketlerin fiber kablo döşeme (geçiş hakkı) izinlerini, metro, metrobüs ve füniküler güzergâhları için feshettiğini ve izinlerin 2017’de kom gibi hem altyapıya sahip olacak hem de internet, ses, Tivibu gibi hizmetleri vermeyecek. Türk Telekom da gelip ortak altyapı şirketinden kirala lanabileceğimize bakılacak. yük grupları, Koç, Sabancı, Borusan, Ülker, yaban yorsun belediyeler yaptırmıyor. Kiralayayım diyorsun Telekom kiralamıyor. Bu mantık Türkiye’yi fiber fakiri ülke haline getiriyor. yenilenmeyeceğini duyurdu. Bu durumun milyonlarca kullanıcıya hizmet veren haberleşme şirketlerinin hizmetlerinde ilgili bölgelerde aksaklıklar yaşatacak. Yusuf Ata Arıak Rusya yasağı kaldırdı Cep satışı düşüyor Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Ekşi, yeni düzenlemeyle akıllı telefonlardan alınan TRT bandrol ücretlerinin artırılmasının sektörde ciddi daralmalar yaşanmasına sebep olduğunu söyledi. Ekşi, “Son yıllarda cep telefonu satışlarında beklenen adetlere ulaşılamazken, son birkaç ayda cep telefon satışları yüzde 20’ye yakın düştü. Bu nedenle, abone sayısı 40 milyonun üzerine çıkan 4.5G hizmetinde aktif kullanıcı sayısı 15 milyonda kaldı” dedi. l Ekonomi Servisi Medvedev, Türkiye’ye charter uçuşları serbest bırakan kararnameyi imzaladı Rus hükümeti, uçak krizinin ardından getirilen, deme gelmişti. Rusya, TSK’nin 24 Kasım’da Türkiye ile charter uçuşlarına Rus Su24 uçağını düşürmesi yönelik yasağı kaldırdı. nin ardından Türkiye ile char Rusya Başbakanlığından ya ter uçuşları yasağı getirmişti. pılan açıklamaya göre, Başbakan Dimitri Medvedev, Başvurular başladı Türkiye’ye yönelik charter Ulaştırma Bakanlığı da uçuşları serbest bırakan karar Rus havayolu şirketlerinin nameyi imzaladı. Türkiye’ye charter seferleri dü Açıklamada, Türkiye ve Rus zenlemek için başvurulara baş ya arasındaki tarifeli seferlerde ladığını bildirdi. Bakanlık açık güvenliğin sağlanması için ge lamasında “Rusya Havacılık rekli ilave önlemlerin alınması Kurumu (Rosaviatsiya), Rus talimatı da verildi. havayolu şirketlerine yasağın Cumhurbaşkanı Recep Tay kaldırıldığını bildiren telgraflar yip Erdoğan ve Rusya Dev gönderdi. Rus havayolu şirket let Başkanı Vladimir Putin’in leri ise, Türkiye’deki noktalara 9 Ağustos’ta gerçekleştirdiği tarifesiz seferler düzenlemek görüşmede, Türkiye’ye yöne için kuruma dilekçe vermeye lik charter seferlerinin tekrar başladı” denildi. başlatılması konusu da gün l Ekonomi Servisi Türkiye’ye gelen Rus ziyaretçi sayısı haziranda yüzde 93, yılın ilk yarısında yüzde 87.4 azaldı. ekonomi 9 İkinci ‘Uzun Yürüyüş’ Ekim 1934’ten Ekim 1935’e kadar süren 9000 km’lik “Uzun Yürüyüş,” yalnızca Çin devriminin geleceğini güvence altına almakla kalmamış, aynı zamanda Mao’nun liderlik kapasitesini de kanıtlamıştı. Son yıllarda, süper bilgisayarlar, hayalet uçaklar, süpersonik hava araçları alanındaki ilerlemeleri, nihayet geçen hafta salı günü uzaya gönderilen quantumiletişimi uydusuyla, Çin’in bu kez dünyanın teknoloji lideri olma yolunda bir “Uzun Yürüyüş”e başladığını gösteriyor. TH2’den TaihuLight’a On beş yıl önce, dünyanın en hızlı 500 süper bilgisayarı içinde hiç Çin yapımı bilgisayar yoktu. Bugün ABD’nin 165 süper bilgisayarı, Çin’in 167 süper bilgisayarı var. 2013 yılında en hızlı 500 süper bilgisayarın içinde Çin imalatı TH2 1’inci sıraya oturdu. TH2 Çin’de tasarlanmıştı, kendi özgün işletim sistemini kullanıyordu ancak hâlâ Intel chip’lerinden yararlanıyordu. TH2 2016 yerini 2016 yılının Haziran ayına kadar korudu. Bu yıl haziran ayında dünyanın en hızlı bilgisayarları listesinin başına, TaihuLight oturdu. Bir farkla ki TaihuLight, artık Intel kullanmıyor, yüzde yüz Çin yapımı, 125 peta (10 15) flops hıza ulaşabiliyordu. Dünyanın 6. süper bilgisayarı Mira 800,000 çekirdeğe sahipken, TaihuLight 10,649,600 çekirdekle, 1.31 petabyte ana hafızayla çalışıyor; ABD’nin en hızlı bilgisayarı Titan’dan 20 kat daha hızlı. Quantum iletişim uydusu Geçen hafta, ABD’nin en önemli ulusal güvenlik ajansı NSA’nın “sanal uzay savaşlarında” kullandığı programın kodlarının çalınarak internete konduğu günlerde Çin’in uzaya gönderdiği bir uyduyla artık Quantumiletişimi çağına giriyorduk. Quantum iletişimin en önemli özelliği kriptolama (encryption) alanında kendini gösteriyor. Bu teknolojiyle gönderilen bir mesaj adeta sabun köpüğüne benziyor. Biri yolda yakalayıp okumak isterse, köpüğe dokunmuş gibi oluyor, köpük patlıyor, mesaj yok oluyor. Bu hack edilmesi olanaksız iletişim teknolojisi, sanal uzayda rekabetin, bilişim savaşlarının hızlandığı günümüzde, Çin’i rakiplerinin çok önünde bir yere taşıyor. Savaştan söz açılmışken ABD, Rusya ve Çin arasında yaşanmakta olan Hipersonik Hava Araçları (HHA) yarışına da değinelim. HHA uçuşa başlamak için platform olarak balistik füzeleri, stratejik bombardıman uçaklarını kullanabiliyor, saatte yaklaşık 6000 km hıza ulaşabildiklerinden var olan tüm taarruz araçlarından çok daha hızlılar, daha az destek gerektiriyorlar, nükleer ve konvansiyonel başlık kullanabiliyorlar. The National Inerest dergisinde bu konuya eğilen bir araştırma dünyada yalnızca ABD, Rusya ve Çin’in HHA kapasitesi geliştirmekte olduğunu, yapılan deneme uçuşlarında Çin HHA programının ABD ve Rusya’nın programlarından ilerde ve daha başarılı olduğu ileri sürülüyordu. Rand Corporation’ın kısa süre önce yayımladığı bir çalışma, gelecekte, ABD ile Çin arasındaki olası bir savaşın sonucunun artık ABD’li plancıların bekledikleri yönde gelişmeyebileceğini vurguluyordu. Bitirirken Çin’in liderlik etmeye başladığı üç farklı alana daha değinmek istiyorum: Sechuan üniversitesinde bir ekip bu ay dünyada ilk kez edit edilmiş genleri bir insan embriyosuna enjekte edecek. Çin kısa süre önce, 500m çapında, dünyanın en büyük teleskopunu hizmete soktu. Geçen aralık ayında uzaya, evrenin yaklaşık yüzde 85’ini oluşturduğu düşünülen “Dark Matter” parçacıklarını araştırmaya yönelik bir uydu gönderildi... Çin’in bu ikinci “Uzun Yürüyüş”ünün bu kadar hızlı ilerlemekte olmasının arkasında, gelişmelerin özel sektörün kâr amaçlı öncelikleriyle değil, stratejik araştırma alanlarına devletin yönlendirdiği fonlarla destekleniyor olması yatıyor. En tasarruflu il Tunceli Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, yurtdışı hariç tutulduğunda, 2015 sonunda 702 milyar 666 milyon 975 bin lira olan bankalardaki tasarruf mevduatı hesapları, 2016 Haziran sonunda 746 milyar 33 milyon 758 bin liraya çıktı. Bankalardaki toplam tasarruf mevduatları ilk yarıda 43 milyar 366 milyon 783 bin lira artarken kişi başına düşen tasarruf artışının şampiyonu da Tunceli oldu. İkinci sırada ise Ankara yer aldı. Tunceli’de kişi başına düşen tasarruf mevduatı 2015 sonunda 8 bin 431,3 lira olarak hesaplanırken, bu rakam 2016 haziran sonunda 9 bin 157.5 liraya çıktı. Kişi başına düşen tasarruf miktarının en düşük olduğu il Muş. Aynı dönemde kişi başına düşen tasarrufun en az arttığı il Ardahan olarak belirlendi. l Ekonomi Servisi C MY B