Katalog

EKONOMİ İş’ten HGS ve OGS’lerde otomatik limit artışı İş Bankası’ndan temin edilen HGS ve OGS’lerle, 26 Ağustos tarihinde açılan Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve bağlı ücretli yollarından geçiş yaparken de bankaya herhangi bir bildirimde bu lunmaya veya SMS göndermeye gerek olmaksızın ödemeler otomatik olarak yapılabiliyor. İş Bankası’ndan HGS veya OGS almayı tercih edenlerin sayısı Haziran ayı itibarıyla 1 milyonu geçti. 8 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Yurttaş kurbanlıklara Pazartesi 29 Ağustos 2016 7.5 milyar TL ödeyecek Fitch’ingördüğü TZOB’ye göre kurbanlık fiyatları büyükbaşta 15 bin liraya, küçükbaşta 1700 liraya kadar çıkıyor. Bu yıl kurbanlıklar için harcanacak tutar 7 milyar 535 milyon lirayı bulacak Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, hayvan fiyatlarının illere ve canlı ağırlığa göre farklılık göstermekle birlikte hayvan başına, büyükbaşta 2 bin 850 lira ile 15 bin 200 lira, küçükbaşta ise 450 lira ile bin 700 lira arasında değişeceğini söyledi. Bayraktar, canlı ağırlık fiyatının da kilogram başına büyükbaş hayvanlarda kilogram başına 14 ile 22 lira, küçükbaş hayvanlarda 11 lira ile 20 lira arasında olacağını tahmin ettikleri bildirdi. Yüzde 9 artış Bayraktar, kurbanlık fiyatlarıyla ilgili düzenlediği basın toplantısında, ülke ortalamasında fiyatların geçen yıla göre büyükbaşta yüzde 8.9, küçükbaşta ise yüzde 9.1 arttığını belirterek, temmuz ayı itibarıyla yıllık enflasyonun yüzde 8.79 düzeyinde gerçekleştiği gözönüne alındığında fiyatlarda ciddi bir artış olmadığını bildirdi. 850 bin büyükbaş Geçen yıl 867 bin büyükbaş, 2 milyon 700 bin küçükbaş hayvan kesildiğini anlatan Bayraktar, bu yıl da en az 850 bin büyükbaş, 2.7 milyon küçükbaş olmak üzere 3 milyon 550 bin civarında hayvan kesileceğini tahmin ettiklerini, halkın ödeyeceği tutarın 7 milyar 535 milyon lirayı bulacağını hesapladıklarını kaydetti. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, belediyelerin, satış yerlerini kiralayarak, uygun fiyattan üreticilere kullandırmalarını istedi. l Ekonomi Servisi Bu yıl büyükbaş kurbanlıkların fiyatı 2 bin 850 lira ile 15 bin 200 lira arasında değişecek. Bayram tatili 9 gün Kurban Bayramı tatili resmi olarak 9 güne çıktı. Başbakan Binali Yıldırım, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların 16 Eylül Cuma günü tam gün izinli sayılmasına ilişkin yazıyı imzaladı. Buna göre, kurum yöneticilerince gerekli tedbirlerin alınarak hizmetlerin aksatılmaması, zorunlu hizmetlerin yürütülmesi için asgari seviyede eleman bulundurulması kaydıyla, kamu kurum ve kuruluşlarındaki tüm çalışanlar, Kurban Bayramı’nın ertesi günü (16 Eylül Cuma) tam gün idari izinli sayılacak. Böylelikle Kurban Bayramı tatili 9 gün olacak. Erken ödenecek Başbakan Yıldırım, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar ile SGK ve BAĞKUR emeklilerinin maaş ödemelerinin de Kurban Bayramı’ndan önce yapılması için bakanlıklara talimat verdi. Maaş ödemelerinin 0809 Eylül 2016 tarihinde yapılması kararlaştırıldı. Uzun tatil Üreticiyi endişelendirdi Üreticilerin, bu yıl bayram tatilinin çok uzun olması nedeniyle birçok kişinin tatili tercih edip, kesim yapmayacakları, bunun da satışları olumsuz etkileyeceğini düşünerek, endişe yaşadıklarını dile getiren TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, “İnşallah bu endişe yersiz çıkar, üreticilerimiz emeklerinin karşılığını alır ve hayvanlarını uygun fiyata satarlar” diye konuştu. Kurbanlıklardan, standartlara uyulursa yaklaşık 103 mil yon 500 bin liralık deri elde edileceğini belirten Bayraktar, ehil olmayan kişiler tarafından kesilen kurbanlıklarda derideki kaybın yüzde 20’ler civarında olduğunu ve toplam kaybın 20 milyon 700 bin lirayı bulduğunu söyledi. Kurban bayramlarının, son yıllarda kasaplar için önemli bir gelir kapısı olduğunu anlatan Bayraktar, büyükbaş hayvanların yarısının ücret karşılığında kesileceği tahminiyle 425 bin büyükbaş hayvan için kasaplara 106 milyon 250 bin lira, yine aynı hesapla 1 milyon 350 bin küçükbaş hayvan için de 67 milyon 500 bin lira olmak üzere toplam 173 milyon 750 bin lira ödeneceğini kaydetti. Geçen yılki talebin üzerinde kurbanlık hayvan mevcudu bulunduğunu belirten Bayraktar, satışların beklendiği gibi olmadığı durumda, üreticilerin bayram döneminde satılamayan hayvanlarını maliyetlerinin altında ellerinden çıkarmaması gerektiğini ifade etti. “Böyle bir durum gerçekleşir de üreticinin elinde satılamayan hayvan kalırsa, Et ve Süt Kurumu’nun bu hayvanları bayram sonrasında uygun bir fiyata alması üreticimiz açısından çok önemlidir” diyen Bayraktar, yetkililerden beklentinin, elinde kurbanlık kalan üreticilere yönelik belirleyecekleri alım fiyatlarını, maliyetlerin yanı sıra yapılan ek masrafları da dikkate alarak kurbana özel belirlemeleri olduğunu söyledi. Enerji tüketimi doyum noktasında ABD merkezli finansal danışmanlık firması Bernstein’ın petrol analisti Neil Beveridge’e göre dünyanın giderek yaşlanması nedeniyle kişi başına düşen enerji tüketimi zirve seviyesine yaklaşmış durumda. Beveridge’in raporuna göre 1970’lerdeki yüksek fiyatlar nedeniyle düşüşe geçen, 2000’lerde Çin ve Hindistan’daki büyümeyle yükselen kişi başına enerji tüketimi son üç yılda geriledi. Uluslararası Enerji Ajansı, gelecek 25 yılda enerji talebinin mevcut seviyelerden çok fazla fark etmeyeceğini açıkladı. Dünyadaki nüfus artışının yavaşlaması, enerji talebindeki azalmanın en önemli nedeni. Diğer bir neden ise temiz enerji ve “elektrikle çalışan otomobil” örneğindeki gibi gelişmiş teknolojik fırsatlar. “Enerji tüketiminin zirvesi, enerjinin küresel ekonomideki payının ekonomik büyümenin gerisinde kalmasıyla yaşanacak” diyen Beveridge, yüzde 2.5 seviyesindeki küresel büyümenin 2050’ye kadar benzer seviyede kalacağını, nüfusun azalacağını ve bunun da enerji tüketimini sınırlandıracağını belirtti. Bernstein’ın tahminlerine göre 2020’de kömür tüketimi, 2030’da petrol tüketimi en üst seviyeye çıkacak. 30 yıl içerisinde de dünya enerji tüketimine doymuş olacak. l Ekonomi Servisi 3. Köprü’nün betonu Sabancı Holding’den Sabancı Holding ve yapı malzemeleri şirketi Akçansa, 59 metrelik genişliği, 1408 metre açıklığıyla üzerinden raylı sistem geçen 3. Köprü (Yavuz Sultan Selim Köprüsü) için; Betonsa markasıyla geliştirilen özel ürünle önemli bir yatırım yaptı. Akçansa’nın ArGe gücüyle yarattığı özel ürünler kullanılarak inşa edilen köprü için, 1.5 milyon metreküp hazır beton üretimi gerçekleştirildi. Sabancı Holding Üst Yöneticisi (CEO) Zafer Kurtul Türkiye’nin Sabancı’sı olarak ülkenin geleceğine inandıkla rını belirterek, “Ülkemi ze bugüne kadar çok bü yük yatırımlar yap mış bir topluluk ola rak, bu büyük pro jenin içinde yer al maktan ve Akçan sa şirketimizle im za atmaktan gurur luyuz. Betonsa’nın proje için özel ta sarladığı ve üret tiği ürünle önem li bir projeye im za atmış olduk” dedi. l Ekonomi Servisi Zafer Kurtul Sanayide yabancıHaziran ayında sanayi üretimi aylık bazda yüzde 1.4 düştü. Ciro ise yüzde 0.6 yükseldi. yatırım düşüyor TİSK’e göre yılın ilk altı ayında sanayide doğrudan yabancı yatırım girişi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 68 azaldı. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) gündemdeki reform paketlerinin önemine dikkat çekilerek, “Hükümet tasarruf, yatırım ortamı, sanayi üretimi ve ihracatı başta olmak üzere kalkınmanın temel unsurlarını geliştirmek amacıyla geniş bir reform gündemini yürütüyor. Teknolojiye odaklı yeni bir teşvik sistemi oluşturma planı da bu kapsamda yer alıyor. Bu çabalar hem sanayileşmede ivme sağlanması, hem de 15 Temmuz darbe girişiminin piyasa lar üzerindeki etkisinin kısa sürede nötralize edilmesi açısından çok olumlu” denildi. TİSK ağustos ayı Ekonomi Bülteni’ni yayımladı. Bültende haziranda sanayi üretiminin aylık bazda yüzde 1.4 düştüğü, yıllık bazda yüzde 1.1 arttığı belirtildi. Sanayi cirosunun ise aylık bazda yüzde 0.6, yıllık bazda yüzde 5.7 yükseldiği anlatıldı. Yüzde 56 azalış TİSK’e göre 2016 Haziran’da bir önceki yılın aynı ayına gö re doğrudan yabancı yatırımlar 267 milyon dolar azalarak 271 milyon dolara indi. OcakHaziran döneminde azalış yüzde 56.3 oldu ve 6 aylık yatırım tutarı 2 milyar 270 milyon dolara düştü. TİSK, doğrudan yabancı yatırım girişindeki düşüşün sanayi sektöründe daha da belirgin olduğuna dikkat çekti. Yılın ilk altı ayında sanayi sektörüne doğrudan yabancı yatırım girişi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 68 oranında azalarak 866 milyon dolarda kaldı. l Ekonomi Servisi ‘bozulma’ Kredi dereceleme kuruluşu Fitch 8 Türk bankasıyla birlikte üç şirketin “durağan” olan görünümlerini “negatif”e çevirdi. Fitch’in açıkladığı yeni “görünüm”, Türkiye’deki siyasal çalkantı ile ekonomideki durgunluğu teyit ediyor. (Bankaların kredi notu ise teyit edildi.) Değerlendirmeye konu 18 Türk bankasının 7’si kamu sermayeli: Ziraat Bankası, Halk Bankası, Vakıfbank, TSKB, TKB, Eximbank, Takasbank. Fitch’in 7 Türk bankasına dair görünümü negatife çevirmesinin gerekçesi kritik: “Devletin destek sağlama yeterliliği konusundaki bozulma riskinin artması.” Bu ifade, içerdiği soru açısından özel bir dikkati hak edebilir. Kuruluş, Hazine’nin kamu bankalarına sağladığı destek konusunda neden kuşku duyuyor olabilir? Açıklamada, bu konuda ayrıntı yer almıyorsa da tahminde bulunabiliriz. Fitch’in yeni görünüm açıklaması 25 Ağustos 2016 tarihli. 3. köprü açılışından bir gün önce. Anımsatalım ki, kamu bankaları, YapİşletDevret (YİD) modeline göre yaptırılan ve “devletin kasasından bir kuruş çıkmayacağı” Beştepe düzeyinde ilan edilen 3. köprü finansmanında önemli rol ve pay üstlendi. İçtaşAstaldi’nin üstlendiği Kuzey Marmara Otoyol Projesi kapsamındaki 3. köprünün proje finansmanı için imzalanan kredi sözleşmesi, 2.3 milyar dolar tutarındaydı. 9 yıl vadeli bu tutara imza atan 7 bankanın üçü kamu bankası: Ziraat Bankası, Halk Bankası, Vakıfbank. HHH Üç kamu bankası, sadece 3. köprü değil, 3. havalimanı finansmanında da başat bir rol ve paya sahip. İlk etap yatırıma yönelik 4.5 milyar Avro’luk finansman paketinin yüzde 70’ini kamu bankalarının üstlendiğini de bizzat Limak başkanı Nihat Özdemir duyurmuştu. Devlet kasasından bir kuruş çıkmayacağı söylenen 3. havalimanı için 3 kamu bankasının üstlendiği toplam tutar, daha sonra 3.5 milyar Avro olarak açıklandı. Fitch değerlendirmesinde, ağırlık olarak kamu bankalarından sağlanan finansmanda, yükün Hazine sırtına binmiş olması, bir bozulma endişesi yaratmış olabilir mi? Belki. Yeri gelmişken aktaralım. Hazine Müsteşarlığı kısa bir süre önce Yıllık Kamu Borç Yönetimi raporunu açıkla. Raporun “Borç Üstlenim Taahhütleri” başlıklı bölümünde önemli bir veri yer alıyor. İzleyen bilir, YİD projelerinde Hazine garantisi yerine borç üstlenimi düzenlemesinin yapıldığını sıkça işliyoruz. İşte bu raporda Hazine’nin verdiği borç üstlenim taahhütleri listelenmiş. Üç büyük proje görüyoruz: Avrasya Tüneli, 3. boğaz köprüsü dahil Kuzey Marmara Otoyolu ve Osmangazi Köprüsü dahil, GebzeOrhangaziİzmir otoyolu. Hazine’nin kendi raporunda açıkladığı üç projedeki taahhüt tutarları tarihleriyle şöyle: YİD projeleri finansman bulamayınca çare olarak getirilen borç üstlenimi için çıkarılan yönetmelikte, hangi projeler için neye imza atıldığının gizli olacağı yazıyordu. Hazine raporu vesilesiyle, devletin şirketler lehine üç proje için üstlendiği tutarı öğrenmiş olduk. Fitch’den nereye geldik. Başa dönelim o halde. Kamu bankalarının görünümündeki değişim, “devletin destek sağlama yeterliliği bozuluyor” diye açıklanıyor. Ki bunu Hazine desteği olarak okumakta sakınca yok. Peki böylesi bir durum, Hazine sermayeli kamu bankaları açısından YİD projelerinin finansmanından ne kadar bağımsız olabilir? Darbe girişimi sonrası, açılış törenleriyle ansızın “milli mutabakat” kapsamına alınan YİD projelerine bir de bu açıdan bakalım. Hurda ithalatına 68 milyar dolar gitti Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, son 10 yılda hurda ithalatına 68 milyar dolar ödendiğini belirterek, “Sanayi envanterinin yanında hurda envanteri yaparsak, ithalatımız ve cari açığımız azalır, sanayicinin hammadde ihtiyacı karşılanır ve çevre kirliliği azalır” dedi. l Ekonomi Servisi C MY B