Katalog

DUNYA Fransa’da bıçaklı saldırı İslamcı saldırıların, kilisede rahibi boğazını keserek öldürme noktasına vardığı Fransa’nın Strasbourg kentinde bu kez tekbir getiren bir adam, bir Ortodoks Yahudiyi sokak ortasında bıçakladı. Bıçaklanan kişinin durumunun ağır olmadığı açıklandı. Pinochet’nin karısına dolandırıcılık soruşturması Şili’de sosyalist Salvador Allende’yi 1973’te kanlı bir darbeyle deviren Augusto Pinochet’nin eşi Lucia Hiriart hakkında dolandırıcılık suçlamasıyla soruşturma açıldı. Hiriart, kamu mallarından elde ettiği geliri zimmetine geçirmekle suçlanıyor. 14 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ Haseke’de güç savaşı nilwgun@cumhuriyet.com.tr Cumartesi 20 Ağustos 2016 Şam’ın ilk kez havadan Kürt güçlerini hedef alması, zamanlama tartışmalarını da beraberinde getirdi. PYD’ye göre bu adım, Suriye’nin kuzeyine ilerleyip federasyon SYİAVPİLALREARİKKKAALÇKAIŞN Suriye’de YPG liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) geçen hafta IŞİD’den tümüyle kurtardığı Mınbiç’ten cihatçıların uzun konvoy yönetimine geçmelerini engellemek isteyen AnkaraTahranŞam işbirliğinin sonucu. halinde kaçışlarının görüntüleri yayımlandı. SDG’nin yayımladığı fotoğraflarda araçlarla bölgeyi terk eden yüzü aşkın IŞİD’linin olası hava Suriye’nin kuzeydoğusundaki Haseke kentinde hükümet güçleri ile Kürt güçlerinin IŞİD’i kovalamalarının ardından birbirleriyle hâkimiyet kavgasını kızıştırmaları yeni bir kriz doğurdu. Hükümet güç saldırısına karşı sivilleri canlı kalkan olarak kullandıkları görülüyor. Sivillerin birçoğu daha sonra kurtulmuştu. Mınbiç’ten kaçan cihatçıların yönünün ise Türkiye sınırına doğru Cerablus olduğu belirtilmişti. leri Haseke’de Kürtleri üst üs te ikinci gün havadan bomba larken Kürt güçlerine destek veren ABD’den de tepki geldi. Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’i ABD jetlerinin de bölgede uçuş ağırlayan Ankara, son dönemde yaptığı öne sürüldü. PYD’nin askeri kanadı Suriye politikasını değiştirdiği sinyallerini veriyor. YPG’nin sözcüsü Redur Xelil, PYD liderliğindeki Rojava yö “5 yıllık savaşta Kürt güçleri ile netimi dün bir açıklama yayım hükümet güçleri arasında bu layarak Kürtlerin Suriye’nin güne kadar ki en şiddetli muha kuzeyine ilerleyip federas rebe Haseke’de yaşanıyor” dedi. yon yönetimine geçmesini en ABD: Olağandışı gellemek için, AnkaraTahranŞam’ın işbirliği yaptığını öne Esad yönetiminin Kürtleri ilk sürdü. Açıklamayı aktaran Kürt kez havadan hedef almasının haber ajansları, Dışişleri Baka zamanlaması tartışılıyor. Rus nı Çavuşoğlu’nun Zarif’i ağırla ya ile ilişkileri normalleştirme masının ardından “Türkiye’nin ye başlamasının ardından İran PKK, PYD ve PJAK arasında fark görmediği” açıklamasını hatırlattı. Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) gerisindeki siyasi bileşenlerin Suriye Demokratik Meclisi de, Haseke saldırılarının altında Türkiyeİran görüşmelerinin olduğunu savundu. SDG’yi destekleyen ABD’den de Haseke’de hükümet saldırılarını frenlemeye yönelik bir açıklama geldi. CNN’e konuşan bir Pentagon yetkilisi, hava saldırısını “olağandışı” diye niteleyip “Suriye uçakları Amerikan özel birliklerinin çok yakınındaki bir noktayı vurdu” iran’dan ‘Şii Kurtuluş Ordusu’ SlssdatklkrKtnyürOt“nMoeeeuBiiıuumueıiizaec..plnrunrluyen”rsnDFamdikdauThiuydakınuarkedkougemaçüraoeuybooltnuğiisnha,üvofrlyoşakanemrkuıüikaurSaçbletztmrndairi“eri”çşuülmmlyua,’iSeItcavtdunartaorlşe“tıctuerıeraemk.ğeennŞakMııleürkğ’yaBykSıukinnaisieniİpbl,hrumyı,aurukiıııaKkSnhabnhamotelhvepuGnakotuinuğeıeö’aenydlSrediınieerlrrrzlrtllfdllakıuiıiaştdigi”aeaıscrlnyyçkâzeue2irrldruekldanieeıliolleekadl0rnayaeeduslderl,aşİerrmer0erderytaaşidiedYliııkmaramrnl’vao“usedKe“ybiOoelncŞM.aiıİlatğokdoe,sielmnaBkşidnragıviueolliilkmdtuğmaaaönndeaöeKhIsntirşmuırrd,şbyuuinnusaagşaday.lsaıİleaökttıkv,ınrrmeküDaaulOmeatnaliıAtald,ayncçmyŞgu’enmnadrnşrSarafıeloimelvlıeddoiıçaıuguçaueerrMrnKİrıuımlnmlbşeausrrieğduaiimoui”nurnkizytrişiyalalrlAeiıd”hmiedmsanktohsiclaelduturı’liailvuidneeamşdadliğFlSuy2eyktenrğuiakouümieı3ş.oığnliğYlnevlnmlnMaredrOeiyduneeeulçek.y,uaaıdndamkeMir”lmyP,sş.idnuiişyaA“eçŞırüeaaunaaSrıçoseirkklcnnesdisriuılairrakieikousCkhaoirdvmdlsettirakaauyluykiademrminebifneuülllnuaaeieteads’zı’rdsşdrrkuiıieal. uyarısı yaptı. Ardından da ABD jetlerinin Haseke yakınlarında uçtuğu iddiası gündeme düştü. En az 22 sivil öldü Buna rağmen dün öğleden sonra rejim hem karadan hem havadan taarruza geçti. Önce Haseke Savunma Konseyi üyesi Nasır Hac Mansur, Mesakin, Nevşa Şerki mahalleleri, Merşo benzinliği ve çarşıdaki çatışmalarla ilgili “hükümetin çoğu mevzisi ele geçirildi, askerlerin çoğu ya teslim oldu ya da kaçtı” açıklaması yaptı. Buna “YPG ateşkesi ihlal edip Haseke’deki bütün ordu noktalarına saldırdı” yanıtını veren Suriye ordusu yeniden tank ve savaş uçaklarıyla saldırıya geçti. YPG sözcüsü, Haseke’den binlerce sivili tahliye ettiklerini duyurup ekledi: “Silah taşıyabilen herkes rejimle çarpışıyor.” Son iki günde bombardıman, çatışmalarda 9’u çocuk en az 22 sivilin öldüğü belirtiliyor. Pekin’den heyet Bu arada Çin’den bir heyetin hafta başında Şam’a ziyarette bulunduğu, askeri işbirliği, insani yardım konularının görüşüldüğü duyuruldu. Tahran aktarmalı Delhi Ümran’ın dramının ardındaki... Halep’te bir enkazdan çıkarılan beş yaşındaki Ümran’ın fotoğrafları, tüm dünyanın yüreğini sızlattı. ABD Dışişleri, Ümran’ın “Suriye savaşının gerçek yüzü” olduğunu söyledi. O kareleri çeken Mahmut Rislan’ın, çocuk kafası kesen cihatçılarla verdiği pozlar da ABD’yi haklı çıkardı. Ankara’nın da desteklediği “ılımlı” Nureddin Zengi Tugayı’ndan bir grup cihatçı, geçen ay Halep’te 12 yaşındaki Filistinli bir çocuğu “hükümet için savaşmakla” suçlayıp kafasını kesmişti. Katletmeden önce çocukla çektikleri fotoğrafı da sosyal medyada paylaşmışlardı. Rislan’ın bu olaydan yaklaşık 10 gün sonra o cihatçılarla çektiği ‘selfie’yi Facebook sayfasına yüklediği ortaya çıktı. BM’den Haiti itirafı geldi BM, 2010’da Haiti’de 10 bin kişinin ölümüne yol açan ve yüz binlerce kişinin hastalandığı kolera salgınındaki rolünü kabul etti. Araştırmalar hastalığın, BM’ye bağlı Nepal güçleri tarafından ülkeye taşındığını ortaya koymuştu. MSF, Yemen’i terk ediyor Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) Yemen’in kuzeyindeki hastanelerde görev yapan personelini geri çekme kararı aldığını açıkladı. MSF’nin bu kararı, pazartesi günü Hacce bölgesindeki bir hastanenin Suudi önderliğindeki koalisyon tarafından bombalanmasının ardından geldi. DUYGU GÜVENÇ Hindistan’a resmi ziyarette bulunacağı önceden duyurulan Dışişleri İran Dışişleri Bakanı Cevad Bakanı Çavuşoğlu, basından habersiz önceki gün İran’a gitti Zarif’in 12 Ağustos’taki Ankara ziyaretinin hemen ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu önceki gün, Suriye krizi ile ilgili gizlice İran’a gitti. Ziyarete ilişkin bilgi Dışişleri ve İran kaynaklarına sorulmasına rağmen ısrarla gizlendi. Çavuşoğlu’nun İran’da kiminle görüştüğü açıklanmazken Bakan, gizlenen İran seferinin nedenini “(Suriye sorununda) Çabalarımızı artırmamız lazım. Çavuşoğlu, Yeni Delhi’de Hindistan Dışişleri Bakanı Sushma Swaraj ile bir araya geldi. çekleşen iki telefon görüşmesinden birinde “Mınbiç operasyonu sonrası PYD’nin geri çekilmesi, DAEŞ ile mücadele ve Halep’teki durum”un değerlendirildiğini, Hindistan’dan yaptığı son görüşmede ise “PYD’nin Fırat’ın doğusuna geri dönmesi”ni ele aldıklarını söyledi. Çavuşoğlu, her iki görüşmede de Kerry’nin “sözlerine sadık olduklarını ve bunun ger Zaman geçtikçe sorun daha da çekleşmesi için gerekli olan ça derinleşiyor, çözülemez hale lışmaları yapacaklarını” söyle geliyor. Dün gelirken Tahran’a elimizden gelen çabayı göste dan Zarif’in Ankara ziyaretiy diğini belirtti. uğramamızın sebebi de buydu” riyoruz. İşbirliğine hazırız. Ye le devam eden Suriye politika Çavuşoğlu, El Şark gazetesi sözleriyle açıkladı. ter ki Suriye’nin toprak bütün sındaki değişiklik arayışlarında ne verdiği röportajda ise Esad’ın Bölgede Suriye, Irak gibi ül lüğü korunsun. Bu konuda za önemli bir adımı teşkil ediyor. geleceği konusunda Türkiye ile kelerde sorunu çözmek için İran ve Rusya’nın rolünün öne ten İran ile aynı düşünüyoruz. Rusya da aynı düşündüğünü bi ‘Kerry söz verdi’ Rusya arasında mutabakat olmadığına işaret etti: “Esed’in en mine değinen Çavuşoğlu, “Ne ze iletmişti” dedi. Tahran ziyaretinin ardından kısa zamanda gitmesi gerektiği gatif rol devam ederse çatışma Ziyaret, Cumhurbaşkanı Çavuşoğlu ile ABD Dışişleri Ba ni düşünüyoruz. Esed’le gerçek lar devam eder. Dolayısıyla bu Erdoğan’ın Rusya Devlet Başka kanı John Kerry telefonla gö bir geçiş süreci yürümez ama rolün pozitif olması için biz de nı Putin ile başlayan ve ardın rüştü. Çavuşoğlu Kerry ile ger Ruslar bu şekilde düşünmüyor.” Biden öncesi güvenlik ve demokrasi vurgusu ‘çKırpalal k’ ABD’nin New York, Seattle, San Francisco, Los Angeles ve Cleveland kentlerinin sakinleri perşembe günü uyandıklarında Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı Donald Trump’ın çıplak heykelleriyle karşılaşmanın şokunu yaşadı. Asık suratı, sarkmış göbeği ile Trump’ı hicveden heykellerin altına Hans Christian Andersen’in “İmparatorun yeni kıyafetleri” masalındaki “İmparator çıplak” repliğinden esinlenerek “İmparatorun testisleri yok” yazısı da konulmuş. INDECLINE adlı anarşist sanatçı girişimine ait heykeller selfie çekme çılgınlığına da, “Keşke görmeseydim” tepkisine de yol açtı. Dayanılmaz bu lanlar arasında New York Parklar Müdürlüğü de vardı. Yetkililer Union Meydanı’ndan heykeli izinsiz olduğu gerekçesiyle kaldırdı. Heykellere imzasını atan Johua Monroe, sırada Demokrat aday Hillary Clinton’ın heykellerinin olduğunu söyledi. Bu kez özür stratejisi Anketlerin ırkçı, cinsiyetçi, şiddete teşvik edici açıklamaları sebebiyle Clinton’a karşı kaybedeceğini öngördüğü Trump, ilk kez özür diledi. Kuzey Carolina mitinginde ilk kez teleprompterdan konuşan Trump, kampanyası boyunca yanlış sözler ettiği için pişmanlığını dile getirdi. ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Ned Price Türkiye’de 1718 Ağustos’ta yaşanan terör saldırılarını kınamak için yaptığı açıklamada Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın Ankara’da vereceği mesajı şöyle duyurdu: “Ayrım gözetmeksizin hem güvenlik güçlerinin hem de vatandaşların hayatlarını kaybetmelerine ve yaralanmalarına neden olan bu terörist saldırılarla sarsılan NATO müttefikimiz ve ortağımız Türkiye’ye kararlı desteğimiz devam edecektir... Biden, Türkiye’nin gü venlik ve demokrasisine olan taahhütünü tekrar teyit etmek için önümüzdeki hafta Ankara’yı ziyaret edecektir.” İncirlik’e ziyaret Bu arada, ABD Hava Kuvvetleri Komutanı General David L. Goldfein’in İncirlik’e geldiği duyuruldu. Suriye’de IŞİD’e karşı devam eden operasyonları yerinde incelemek ve operasyona katılan müttefiklerle görüşmek için İncirlik’e geldiği açıklanan Goldfein, “Zorlukların farkındayız” mesajı verdi. Burkaya ‘kısmi yasak’ planı Mülteci akını ve cihatçı saldırıların toplumsal uyumu sorgulattığı Almanya’da burka yasağı getirilmesi tartışılırken İçişleri Bakanı Thomas de Maiziere’den “kısmi yasak” önerisi geldi. Maiziere, federal yetkililerle görüşmesinin ardından “top lumumuzdaki bir arada yaşam için gerekli yerlerde direksiyon başında, devlet dairelerin de, okul, üniversitelerde, mahkemelerde yüzün gösterilmesini yasal zorunluluk kılmak istediğimiz konusunda mutabıkız” dedi. Ümran’ın çığlığı İnternet dilinde duygu dünyasının alfabesini tanımlayan şekiller kullanılıyor. Bunlardan biri Norveçli ressam Edvard Munch’un, resim sanatının şaheserlerinden sayılan, “çığlık” tablosuna yapılan bir gönderme. “Korku ikonu” tuşunun duygu alfabesindeki karşılığı, Munch tablosunun basitleştirilmiş versiyonu olan bir “Aman Tanrım/Eyvah eyvah!” betimlemesi olarak önümüze geliyor. Munch, bu tabloyu tüm varoluşsal korkularının bir temsili namına yapmış. Yalnız çizgileriyle değil, tuvali duygusal manada konuşturduğundan “dışavurumculuk/eskpresyonizm” ekolünün zirvesi sayılıyor.. Munch’u zirveye taşıyan şey, normalde yalnızca göze hitap etmesi gereken bir tablonun; duyguları teslim alması ve ismiyle orantılı biçimde olağanüstü etkinlikle çıkardığı “çığlık” oluyor. Sırf görsel kalması beklenen bir tasvir, resimden kulaklarımıza akustik bir çaresizlik feryadı şeklinde ulaşıyor. Bir başına kalmışlık İnternette “emoji” tabir edilen ikonlarda olduğu üzere, ağzı bir karış açık ve felaketleri duymamak için kulaklarını da tıkamış bir insan şekliyle betimlenen bu tablonun sembolizminde kol kanat kıran bir çaresizlik anlatılıyor. Çaresizliğinin etkili tasviri, maddi çığlığın kulaklarda doğrudan yankılanan sesi kadar etkili oluyor. Munch, günümüzde giderek bir internet çığlığına dönüşen “evrende bir başına kalmışlığın” birinci dereceden simgesi haline geliyor. Bu yazıyı kaleme almaktan amacım, gerçekte “emoji” ve “sanat tarihi” bağlantısına işaret etmek değil. Dünya basınının baş sayfalarında yer alan Suriye savaşı ile yaşıt beş yaşındaki yüzü gözü yaralı Ümran’ın kaybolmuş ifadesini görünce, aklıma Munch’un bu çok ünlü “ekspresyonist” “Çığlık” tablosu geldi. Burada da Ümran’ın ağzından çık(a) mayan çığlığı biz doğrudan duyuyoruz. Fotoğraflar o derece duygu yüklü ki, Suriye bombardımanı altında küçücük bir çocuğun hissettiği tüm savrulmuşluğu ve yitirilmişliği, yüreğimizin derinliklerinde hissediyoruz. Ümran’ın sosyal medya ve uluslararası yayın organlarında “tt” (bir numaralı ilgi konusu) olmasının baş nedeni bu. Beş yaşındaki o Halepli çocuğun hangi resmini görsek, minik yüreğine çöken tarifsiz kasvetin yükünü iliklerimizde hissediyoruz. Ufacık bir çocuğun umulmadık şekilde varoluşun birden tüm ağırlığıyla yüzleşmesinin şokunu hücrelerimizde duyumsayabiliyoruz. CNN’in gözyaşları Suriye “AKUT”u “Beyaz Miğferler” tarafından kurtarılıp oturtulduğu turuncu ambulans koltuğunda “Burası da neresi? Ben şimdi neredeyim? Niye buradayım? Neden ben?” diyen şaşkın gözlerle bakıyor Ümran. Atmak isteyip te atamadığı Munch’un tablosundaki kerte bir büyük varoluş sorgulaması çığlığı gibi tıpkı… Feryadı boğazında düğümleniyor. Varlığını aşan büyük olayların ortasında kendisini bulan minik Ümran, öyle donup kalsa da sessiz haykırışı Suriye’nin çığlığı olarak dünyaya ulaşıyor. “Suriye’de bombalar altında yaralanan küçük Ümran’ın ambulanstaki fotosu”, bu nedenle artık bir ikon olmuş durumda. Bir yıl önce sahile vuran Aylan’ın minik cansız bedeni karşısında dehşet emojisine tıklamış olan gözü yaşlı dünya, bu kez de gene Munch’un tablosuna özdeşleşen bu yeni ikonla günah çıkarıyor. O kadar ki CNN’in gözde ankırlarından Kate Bolduan haberi sunarken bizzat salya sümük ağladı. Bir küsur asır öncesinin Munch çığlığı ile bugünün çığlıkları arasındaki fark bu. Bugün Munch çığlığının salt vicdanlara hitap eden sessiz ve derin yankısı yetmiyor. Üstüne mutlaka Bolduan misali bir “medyatik çığlık” ta eklemeniz gerekiyor ki, etkisi (getirisi?) olsun. Merkel: Türkiye ile özel bir bağımız var Alman İçişleri Bakanlığı’nın Türkiye’nin “İslamcılar için merkezi eylem platformu” olduğuna dair belgesi Ankara’yı kızdırırken Başbakan Angela Merkel, “İki ülke arasında özel bir bağ var. Bu bağ böyle de kalacak” dedi. Sığınmacı anlaşması uğruna Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın otoriterliğine göz yumduğuna dair eleştirilere “Türkiye ile gerginlik yerine iyi bir ilişkiyi tercih ediyorum” yanıtını verdi. C MY B nilgun@