Katalog

KULTUR [email protected] Türkiye sinemada en çok komedi izliyor Ajans Press’in verilerine göre yılın ilk yarısında sinemaseverler en çok komedi filmlerine ilgi gösterdi. En çok izlenen ilk 10 filmin 7’sini yerli “yapımlar oluştururken, gişenin bir numarası ‘’Kardeşim Benim’’ oldu. “Dedemin Fişi” en çok izlenen ikinci film olurken, “Osman Pazarlama” üçüncü sırada yer aldı. İstatistiklere göre, Türkiye’de sinema sayısı bir önceki yıla göre yüzde 8.6 artış gösterdi. Yine aynı dönemde bu artışa paralel olarak sinema seyirci sayısı da arttı. Çarşamba 6 Temmuz 2016 EDİTÖR: CEREN ÇIPLAK TASARIM: ZARİFE SELÇUK 15 dbaKğiueaalğruçoişnlsam;trkaıueçmşnotidu’kn.iissnKienieavi rsdtoeeiğsrklti,enayrim,iaf2lion,0fıtz1oo5btğ’toirerğaafArğlaanfarklıçanaraorıanldadCraaaebksruMıgknçöouardndegüyröğanrn’üddsnüeıüdğsıüvğameınnaübı tzsusöaenyğvelaeüdçryelloeanrrrlael.e Sonsuzluk yolunun bilge tanığıydı NUSRET POLAT (Yrd. Doç. Dr., Okan Ünv. Sanat ve Kültür Yönetimi Bölümü) yete karşı bir tür direniş manifestosu gibidir. İran’daki politik 2006 yılında İstanbul’da Akbank Sanat Merkezi’nde düzenlediği sergi vesilesiyle yaptığı konuşmada Abbas Kiarostami, sanatının metafizik aurasını açıklarken ifade ettiği şey, bugün hâlâ zihnimde çok canlı bir im sansürün etkisinde çalışan bir sanatçının kelimelerini ve imgelerini düz anlamıyla kullanmasını beklemek saflık olurdu. Kiarostami’nin sanatı bu anlamda görüntünün arkasında derin anlamlar barındıran bir yapıya sahiptir. İran sinemasının ödüllü yönetmeni Kiarostami, 4 Temmuz Pazartesi günü 76 yaşında hayatını kaybetti. ge olarak duruyor. Şu minvalde bir şeydi: “Ben şu kapıdan çıkıp gittikten sonra arkamdan konuşulanların ne önemi var.” Hiç şüphesiz “ölüm” için kullanılan bu metafor, 4 Temmuz Pazartesi günü 76 yaşında hayatını kaybeden bu büyük sanatçı için bir şeyler yazmayı paradoksal bir biçimde daha da anlamlı kılıyor. Bir süredir kanser tedavisi gören ve mart ayında Tahran’da bir ameliyat geçiren Kiarostami’nin, geçen hafta Köker Üçlemesi Kiarostami’nin uluslararası alanda tanınması Köker Üçlemesi’nin ilki filmi olan 1987 tarihli “Arkadaşımın Evi Nerede?” ile oldu – diğer ikisi “Hayat Devam Ediyor” (1992) ve “Zeytin Ağaçları Altında” (1994). Bu harikulade filmde, yetişkin insanlarda zamanla körelen saf bir adalet ve dostluk duygusuna sahip bir çocuğun, unuttuğu defterini arkadaşına vermek için arkadaşının Resim, tasarım... Abbas Kiarostami 1940 yılında Tahran’da doğdu. evini arama süreci gösterilir. Eğer defter arkadaşına ulaşmazsa arkadaşı ödevini yapamayacak ve azar işittiği öğretmeni tarafın Onun Tahran Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde resim eğitimi aldı. 1960’lı dan okuldan uzaklaştırılacaktır... Köker Üç sanatı yıllarda ressam, illüstratör ve tasarımcı olarak çalıştı. 1970’lerde ilk kısa filmlerini lemesi, İran’ın kuzeydeki kırsal bölgelerin görüntünün yaptı. Bu sıralarda İran’da popüler sinemaya karşı halkın entelektüel bilincini artırmak ve deki yaşama odaklanır ve buradaki insan arkasında sanat zevkini yükseltmek için, İtalyan Yeni ların sıradan dünya Gerçekçiliği ve Fransız Yeni Dalgası etkisinde larını, Kiarostami’nin derin İran Yeni Dalga Sineması doğmaktaydı. Kiarostami İran İslam Devrimi’nden sanatsal üslubu gereği, belgesel olduğu kadar anlamlar sonraki İran Yeni Dalga Sineması’nın şiirsel bir dille de aktarır. ikinci dalgasının en önemli İran Yeni Dalga sineması barındıran bir yönetmenlerinden biri olarak nın en büyük başarısı zaten dikkat çekti. burada yatmaktadır. Gerçeklik yapıya sahip. duygusu şiirsel anlatımla o kadar iç içe geçer ki seyircinin fil Kiarostami, bir sanatçının durumunun ağırlaşması üzerine Fransa’ya transfer edildiği ve dün de hayatını kaybettiği açıklandı. ‘Kirazın Tadı’ Kiarostami, 1997’de Kiraz’ın Tadı adlı filmiyle Cannes’da Al mi yoğun bir bilinçle ya da entelektüel bir dikkat kesilmeyle izlemesi kaçınılmazdır. Öte yandan, seyircideki bu bilinçlilik hali ya da zihinsel zindelik saf bir belgeselin takibi değil nasıl olması gerektiğinin mükemmel tın Palmiye’yi kazandığından beri Batı’daki sinema ve sanat çevrelerinde daima büyük ilgi görmüş bir yönetmendi. Bu ilginin arkasında, ortaya koydu bir örneği ğu yapıtın sahip olduğu hayat ve ölüm üzerindeki derin tefek oldu. Farklı kürün, sıradan olanın içinde nasıl belirdiğini göstermesinin sanat türlerini kullandı. ‘Yol’ imgesi büyük katkısı olduğu kesindir. Nitekim “Kirazın Tadı”, ölümün mutlak mevcudiyeti karşısında hayatın yine de yaşanmaya değer “tatlı” bir şey olduğunu ifade eden basit bir mecazdır. Film, her ne kadar, ha onun için yattan umudunu kesmiş bir kişiye intiharın çözüm olmadı daima ğı ve her şeye rağmen yaşamanın değeri hatırlatılsa da, Or vazgeçilmez oldu. tadoğu coğrafyasında siyasal ve dinsel uyuşmazlıkların şiddeti nedeniyle, daima ölümün gölgesinde “bu dünya”yı “öteki dünya” karşısında sürekli de ğersizleştiren ruhban bir zihni dir; aksine film, kolaylıkla ifade edilemez/dile gelmez bir estetik ve/veya duygusal örtünün içinde sarıp sarmalanır. Böylece karşımızdaki filmin sanatsal bir üretim olduğunu içselleştirerek fark ederiz... Kiarostami’nin dikkate değer diğer filmleri; Britanya Film Enstitüsü tarafından bütün zamanların en iyi 50 filmi sıralamasında 42. sırada kendine yer bulan 1990 tarihli CloseUp, Venedik Film festivalinde Büyük Jüri Ödülü’nü aldığı 1999 tarihli Rüzgâr Bizi Taşıyacak ve Juliette Binoche’un başrolünde yer aldığı 2010 tarihli Aslı Gibidir. Sergileri Abbas Kiarostami, hiç şüphesiz, başını Nuri Bilge Ceylan’ın çektiği çağdaş sinemamızın üzerinde de önemli bir etkiye sahip olmuştur. Öte yandan görsel sanatlar alanında da çok iyi bilinen bir sanatçıydı ve ülkemizdeki sanat çevreleriyle iyi ilişkileri olmuştu. 2006 yılında Akbank Sanat Merkezi’nde Kar ve Yol adlı fotoğraflarından oluşan bir sergisini izlemiş ve kendisini burada daha yakından tanımıştık. Geçen aylarda Ankara Cer Modern’de fotoğraf ve video işlerinden oluşan geniş kapsamlı bir sergisini Ankaralı sanat takipçileri görme fırsatı bulmuştu. Yol imgesi Abbas Kiarostami günümüzde bir sanatçının nasıl olması gerektiğinin mükemmel bir örneğidir. Farklı sanat türlerini kullanarak hayata bakışını en iyi nasıl ifade edebileceğinin yollarını, sürekli arayış içinde, bulmaya çalışmıştır. Dolayısıyla “yol” imgesi onun için daima vazgeçilmez olmuştur. Yolu açık, ruhu şad olsun. Usmanbaşlar kentsel dönüşümde İlhan Usmanbaş ve eşi Atıfet Usmanbaş 68 yıldır birbirlerinin gözlerinin miş. Türk Beşleri’nin her birisiyle (Cemal Reşit Rey, Ahmed Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin, içine bakarak, adeta birbirle Hasan Ferid Alnar ve Necil Ka rinin soluğunu dinleyerek, ör zım Akses) çalışmış ve çağdaş nek bir evlilik yaşamışlar. Şim Türk müziğine 1940’lı yıllardan di her ikisi de doksan yaşın or beri 100’ü aşan yapıt armağan talarında. Bilge, filozof ve gör etmiş. Kendinden önceki kuşa gülü kimlikleriyle hepimizin ğı yakından tanımış, onların ye örnek alması gereken saygın niliklerini çok daha ileriye taşı kişiler. Kendilerine daha nice mış ve pek çok öğrenci yetiştir sağlıklı yıllar diliyoruz. miş bir müzik bilginimiz. Şu sıralarda yaşamlarında Atıfet Hanım, daha konser köklü bir değişiklik geçirmekte vatuvarda öğrenciyken Ankara ler: Selamiçeşme’deki evleri sos Devlet Operası’nın ilk temsille yal dönüşüme rinde rol almış; giriyor. Daha birkaç yıl önce yaşamla İlhan Usmanbaş ve eşi Atıfet Usmanbaş Karl Ebert ve Frida Böhm’ün öğrencileri ol rının çoğunu şu sıralarda muş. Leyla geçirdikleri ve her yaz gidip geldikleri Ayvalık’taki ev yaşamlarında köklü bir değişiklik geçirmekte. Selamiçeşme’deki evleri Gencer, Belkıs Aran, Semiha Berksoy, Suna Korat, Ay lerini satmak, zaten onların yaşamında bir dönüm noktası olmuştu. sosyal dönüşüme giriyor. Şimdi dönüşüme giren bu evin kapısına Türk besteciliğinin tarihini han Baran gibi isimlerle sahneyi paylaşmış; opera tarihimizin canlı Şimdi dönüşüme giren bu evin kapısına da, oradaki gibi bir tabela değiştiren İlhan Bey’in, Türk operasına onca emek veren Atıfet Hanım’ın o binada 40 tanığı. İlhan Bey, çağımız müziğine yön veren nice dün asılır mı acaba? Türk besteciliğinin ta yıla yakın yaşadıkları belgelenir mi? ya bestecisini yakından tanımış, onlarla rihini değiş irtibatını sür tiren İlhan dürmüş, böyle Bey’in, Türk ce dünyada ya operasına onca ratılan yeni müzi emek veren Atı ği yakından izle fet Hanım’ın o bi miş. Yapıtları ulus nada 40 yıla ya lararası müzik kın yaşadıkları merkezlerinde bi belgelenir mi? rincilikler almış İlhan Bey her yapıtıyla yeni bir ve dünyanın sayılı toplulukla soluk getirmiş, dünyanın her kö rı tarafından seslendirilip kay şesinde sanattaki yeni söylemle dedilmiş. ri izlemiş bir bilge. Yıllar önce bu Selamiçeşme’deki evlerin görüşünü şöyle anlatmıştı: “Geç de: Viva la Musica, Perpeti mişe bakmaktan çok, hemen bu um immobile/mobile, Mor gün yapılan ve sizinle aynı saat ton Feldman’a Göndermeler, lerde aynı şeyleri düşünen insan Uğur Mumcu Anısına Müzik, ların neler yaptığını görmek, ba İşte Sevgili Viyolonsellerimiz, na hep daha ilginç görünmüştür.” Bach’tan Sonra 250 ve Konçer Şimdiki kentsel dönüşüm to Orkestra İçin, gibi orkestra olayını da eskiye bağlanıp ha çalışmalarıyla, eser listesinin yıflanmaktan ziyade şöyle yan yarısını bestelemiş. sıtıyor: “Dönüşümdeğişim, gü Evler, insanların sessiz tanık zel şeyler,” diyor. Atıfet hoca larıdır. İlhan Bey ve Atıfet ha ise biraz daha tedirgin. Alıştı nım, 68 yıllık evliliklerinde öğ ğı ortamı terk etmek hiç de ko rencilerine bilgilerini aktardıkla lay değil. Oysa Darüşşafaka re rı kadar evlerini ve düzenlerini zidansında yerleri hazır. de açmışlar. Bugün kaç ülkenin İlhan Bey, ilkokuldan itibaren 95 yaşına gelmiş, 70 yıldır eser Galatasaray Lisesi’nde okumuş, üreten ve hâlâ gençleri aydınla Ankara Konservatuvarı’nı bitir tabilen bestecisi var! ODTÜ Prof. Dr. MUSTAFA N. PARLAR EĞİTİM VE ARAŞTIRMA VAKFI 2016 YILI ÖDÜL BAŞVURULARI ONUR ÖDÜLÜ HİZMET ÖDÜLÜ BİLİM ÖDÜLÜ ARAŞTIRMA TEŞVİK ÖDÜLÜ TEKNOLOJİ TEŞVİK ÖDÜLÜ DETAYLI BİLGİ ve BAŞVURU İÇİN www.parlar.org.tr [email protected] Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü 1661. Sokak No: 12 06800 Beytepe / ANKARA T: 0312 227 02 73/74, F: 0312 227 02 75 Son Başvuru Tarihi: 15 Temmuz 2016 C MY B