Katalog

Pazar 3 Temmuz 2016 EDİTÖR: CEREN ÇIPLAK TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN İlham yoktur19 fikir vardırmyüavİzeştMiaadsoyylüEyreannrannnyil’incaeboıornüniınynneüd:ken Satranç tutkusuyla bilinen, ‘Satranç matematiğin akrabasıdır, matematik de müziğin’ diyen Morricone ile ‘müziğin matematiğini’ konuştuk ÖVGÜ PINAR İtalya’nın ve dünyanın yaşayan büyük müzisyenlerinden Ennio Morricone 88. yaş gününü ve müzik kariyerindeki 60 yılını gelecek Ekim ayında çıkacak bir “en iyiler” albümüyle kutlamaya hazırlanıyor. Sinema ve televizyon filmleri için 500’den fazla beste yapan, yüzlerce klasik ve çağdaş müzik eseri bulunan, sayısız ödül sahibi “Maestro” Morricone, hâlâ büyük bir motivasyonla her sabah erkenden kalkıp müzik yapmaya devam ediyor. Birkaç ay önce geçirdiği omurga rahatsızlığı yüzünden konserlerini iptal etmek zorunda kalan Maestro, şimdilerde konser programına ve çalışmalarına kaldığı yerden devam ediyor. Bir ıslık sesiyle bir karakterin duruşunu, sahne nin repliklerini, filmin ruhunu hafızanıza işliyor. Müziği, filmlerin baş karakteri haline geliyor. O kadar ki, Spagetti Western’lerin “babası” Sergio Leone, önce Ennio Morricone’ye film müziklerini yazdırıyor, ardından oyuncuların canlandıracakları karakterin kişiliğini anlayabilmeleri ve atmosferi kafalarında canlandırabilmeleri için çekimler sırasında bu müziği dinletiyor. Çocukken yaptığı besteleri yırtıp atmış, üstelik ben hayretle ve 6 yaşında yaptığı ilk besteyi duyamayacak olmanın üzüntüsüyle “Hiç pişman olmadınız mı sonra?” diye sorunca şüpheye yer bırakmayacak bir netlikle “Hayır, çünkü önemli işler değildi, çocukça şeylerdi” diyor. 60 yıldır evli olan ve mazbut bir aile yaşamı olduğu anlaşılan Maestro, kendisi ni ailesine ve müziğe adamış, dış dünyaya ise nispeten kapalı bir görünüm veriyor. eposta yerine faksla yazışıyor. Fakat dünyada olup bitene tamamen kayıtsız olmadığı da, en azından “selfie” fenomeninden haberdar olmasından anlaşılıyor. Söyleşi talebi için her aradığımda ısrarla “Görüntü çekmeyin” diye yineliyor ancak yaklaşık yarım saat süren buluşmamızın sonunda bir kez daha şansımı deneyip “Tek bir fotoğraf dahi çekemez miyim?” demem üzerine “Selfie çekelim o zaman” diye yanıt veriyor. Derken o sırada odaya giren eşi Maria’dan bir fotoğrafımızı çekmesini rica ediyor. Satranç tutkusuyla bilinen, “Satranç matematiğin akrabasıdır, matematik de müziğin” diyen Morricone ile “müziğin matematiğini” konuştuk: ‘Evde müzik dinlemem’ n Birkaç yıl önce bir fes Türkiye’den müzisyenleri ederlerse yapabiliriz. Benim tivalde konuşurken sizi izli tanıyor musunuz? temsilcilerime ulaşmaları ge yordum, ‘müziğin matemati Hayır, tanımıyorum. Nasıl rekiyor. ğinden’ bahsettiniz. Bir his olduğunu tahmin edebilirim, n Bu yıl bir Oscar daha al si, düşünceyi notalara dök Arap müziğine mi yakın? dınız, bundan mutlu musu menin bir formülü var mı? n Tam olarak değil, Bi nuz? Daha önce de çok sayı Bir besteci yılların tecrübe zans, Osmanlı, Balkan müzi da ödüle layık görüldünüz, si ve yıllar süren çalışmaları ği gibi farklı unsurların da ödüller konusunda genel nın ardından bazı sırlar edi etkisi var. olarak ne düşünüyorsunuz? nir. “İlham” denilen şey aslın Dinlemeyi isterim, hiç din Çok fazla sayıda ödül ve da yoktur. Var olan ise bir fi lemedim. takdir aldım. İki Oscar’ım var. kirdir, bestecinin bu fikri alıp n Siz evde ne tür müzikle Ama bunlar için deli olmuyo ağır ağır geliştirmesi gerekir. ri, hangi müzisyenleri din rum. Artık çok fazla sayıda Beğenmediklerini atıp, yeni lersiniz? ödülüm var. den gözden geçirmesi, ba n Yine de takdir edildi şa dönüp yeniden başla ğinizi bilmek size mem ması gerekir, ta ki kendi nuniyet ve motivasyon sini ikna edecek bir şeyler sağlamıyor mu? yazana kadar. Ben 6 ya Tabii ki takdir görmek şındayken yazdığım par ten hoşnut oluyorum. Fa çaları neden yırtıp attım? kat bunun için tüm hayatı Çünkü beğenmiyordum. mı memnuniyetle geçirmi Yani size bir fikir ge yorum. Yaşananlardan de lir. Ne fikri mi? Bunu bile ğil yaşanacak olanlardan mem. Bir nevi şiir yazmak memnun olmalıyım. gibi. Ne yazacağınızı önce n Her sabah erkenden den bilemesiniz. Yazarsı kalkıp çalışmanızı sağ nız, işte o kadar. layan bu motivasyon, en n Bir sanatçı için yetenek ve kabiliyetten ziya Maestro ile fotoğrafımızı eşi Maria çekti. iyi parçanızı hâlâ yazmamış olduğunuz düşünce de çalışma ve bir fikri iş sinden mi kaynaklanı lemenin daha önemli oldu Evde müzik dinlemem. Mü yor? ğunu mu düşünüyorsunuz? zik dinlemek istediğimde kon Böyle düşünmüyorum. Ben Her türlü yaratıcı eylem çok sere giderim. elimden gelen en iyi şekilde hassastır. Kimin neyi ne şe n Gelecek ekim ayında ye yazmaya çalışıyorum. kilde ele aldığı, içine kattı ni bir albümünüz çıkacak. n Bugünün sanatçıları ğı tutku, tecrübeleri, o dalda Bir toparlama mı yoksa da arasında “ölümsüzlüğe” ula geçmişte yapılanların tarihi ha önce yayımlanmamış şanlar varsa siz de şüphe ve aynı zamanda sanatçının parçalarınız da var mı? siz onlardan birisiniz. Sizin kendi tecrübesi belirleyicidir. Bu albümdekiler, çok uzun ölümsüzlükle ilgili düşünce Bunların hepsini açıklamak hikâyeleri olan parçalar. Ye niz nedir? mümkün değil. ni eserler değil, en meşhur Bir sanatçının ölümsüz olup Yemek yediğiniz zaman al eserler. olmadığına bugünden karar dığınız gıdalar vüdunuzu bes n 2014’te Türkiye’de de verilemez. En azından 100 yıl ler, geri kalanı ise dışarı atar bir konser vermeyi planlı geçmesi gerekir. Mozart ha sınız. Buna benziyor. Tüm öğ yordunuz ancak iptal olmuş yattayken onun için ‘Ölümsüz rendiklerim, çalışmalarım, tu... Belki bir gün bir konser olacak’ denilmiyordu. Ölüm müziğin yüzlerce yıllık tari için Türkiye’ye gitmek ister süz hale geldi çünkü insan hinde yaşananlar benim için misiniz? lar bunu istedi. Başka sanatçı faydalıdır. Bu eski tecrübelere Yaklaşık 2.5 yıl önceydi. ların da böyle olup olmayaca çok büyük bir bağlılık gelişti İstanbul’a gidecektim ama ğını ancak 100 yıl sonra söy rebilirim, hepsini bilmem ge hastalandım. Ben konserler leyebiliriz. Fakat önemli olan rekir ama hepsini beğenmem için kendim girişimde bulu “ölümsüzlük” sözcüğü değil. gerekmez. muyorum, onların bana talep Önemli olan insanların onu n Türk müziğini ya da te bulunması gerekiyor. Talep dinlemeleri. l ROMA Ankara’da tarih katliamı sürüyorÖACZGAREN Belediye, ‘restorasyon’ diyerek ‘yıkım’ yapıyor Varan 1... 9Şubat 2010’da “Kavşak” köşemde “Augustus Tapınağının Irzına” başlıklı yazımda “okurlara, Kültür Bakanı Ertuğrul Günay’a ve İtalya Büyükelçisi Carlo Marsili’ye” hitaben 3 mektup yayımlamıştım. Mektupta şu bilgiler yer alıyordu: “Her dokunduğu altın olan Kral Midas’ın Frigleri Ankara’da Ulus’ta ‘Ana Tanrıça Kibele’ ile ‘Ay Tanrısı Men’ için İÖ 8. yy’da bir tapınak yapmışlar. Hani şu çizgi romanı ve filmlere konu olan AsteriksHopdediks’in Galatları’nın son kralı Amintos’un oğlu Pilamenes, Roma İmparatoru Augustus’a bağlılığını göstermek için Men tapınağının üstüne “Tanrıça Roma”ya adanan bir tapınak yaptırmış. Hani Brütüs’ün arkadan hançerlediği Sezar’ın yerine geçen Octavianus ya da öteki adıyla ‘Ağustos’ ayına adına veren İmparator Augustus için İÖ 25’de yapılmış bir tapınak! Tapınağın yeri Anadolu’da Roma Eyaletinin önemli yönetim merkezi ‘Ancyra = çapa (Ankara)’ da Men tapınağının bulunduğu nokta seçilmiş. İmparator Augustus, İÖ 14’te ölmeden önce Vesta rahibelerine dört belge vermiş. Birincisinde vasiyetini, ikincisinde cenaze töreninin düzenini, üçüncüsünde imparatorluğun ekonomik ve askeri durumunu, dördüncüsünde ise yaşam boyu yaptıklarını anlatmış. Roma’da mezarının önüne yerleştirilen özgün Latince metin zamanla kaybolmuş. Yalvaç’taki Antiokya kentindeki kazılarda ‘Res Gestae Divi Augusti’nin (tanrılaştırılmış Augustus’un işleri)’ adını taşıyan bölümünün kopyalarından bazı yetersiz parçalar bulunmuştu. Augustus’un metni Ankara’daki Tapınağın duvarlarında yalnızca Latince değil, üstelik Yunanca ile birlikte iki dilde kazınmış olarak günümüze ulaşmıştır. Arkeoloji dünyasına ‘Yazıtların Kraliçesi’ olarak geçen bu yazıt, Roma İmparatorluk tarihinin belirli bir dönemini aydınlatan tek belge olma özelliğini taşıyor.” Oraya Büyükşehir Belediye Başkanınca yapılmasına başlanan “havuzun”, bu tarihsel yapıya zarar vereceği için önlenmesini önermiştim. Yazı üzerine Bakan Günay, belediye yetkilileri ile beni o noktaya davet etmişti. Bakan Günay, yapılan işin ne olduğunu sorunca belediye yetkilileri “kuru havuz (!) yapıyoruz” olmuştu. Sonra “sulu havuz” yapılmadı mı? Varan 2... Ulus Bent Deresi’nde 5.000 kişilik antik Roma tiyatrosu 1. derece arkeolojik sit alanı ilan edilmiş, Anadolu Medeniyetleri Müzesi yetkililerince kurtarma kazısına ve “restorasyon (koruma – onarım)” çalışmalarına başlanmıştı. 2009’da Kültür Bakanlığı ile anlaşma imzalayan Ankara Büyükşehir Belediyesi devreye girdi. Ancak “koru Varan 3... Belediye “kuru havuzdan” sonra Augustus Tapınağı’nın yanındaki tarihsel duvar ve sütunlar “İnsanların kafasına düşüyor” diyerek yıkıldı. “Dozerler gece saatlerinde” alana girdi, çalışma gün boyunca devam etti. Tarihsel kalıntılar iş makinalarıyla alandan taşındı. HHH Belediye, ayrıca kalenin girişinde yeni bir düzenlemeye girişti. Ancak Yüksek İnşaat Mühendisi Yüksel Erimtan “kalenin duvar temellerinin altına kadar uza ma –onarım” yerine tiyatronun “renovasyon (yeniden yapımına)” geçildi. Hıdırlıktepe’deki taş ocağından sağlanan “gülkurusu” rengindeki “andezit” olan tiyatronun özgün taşları Ankara Kalesi’nin surlarında da kullanılmıştı. Ancak Belediye, “beyaz mermerleri” kullanınca tepki çekti. Onarılacak tiyatroda, “Ulus Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alanı Projesi” kapsamında konserler düzenlenecekti. Ama onarım işinden vazgeçildi ve tiyatro kaderine terk edildi! nan hafriyatın tehlikeli olduğu” konusunda Belediyeyi uyardı. Belediye, hafriyatın kale duvarından 2 m ötesinde yapıldığını yanıtladı. Ancak Erimtan Belediye’ye gönderdiği ikinci uyarıya eklediği fotoğraflarla “kazıların 2 m ötede değil kale surlarının sıfır noktasında yapıldığını” bildirdi. Melih Gökçek “Geçmişi, gelecekte yaratan belediye başkanı” olarak tarihe geçecek! C MY B