Katalog

DUNYA Putin: NATO saldırganlaşıyor Rus lider Vladimir Putin parlamentonun alt kanadı Duma’da NATO’nun Rusya sınırlarında varlığını arttırdığına dikkat çekti. “NATO saldırgan söylem ve eylemlerini artırıyor. Rusya cevap vermek zorunda bırakılıyor” dedi. Perşembe 23 Haziran 2016 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ZARİFE SELÇUK IŞİD’in Türk pizzacısı tutuklandı Danimarka’da Türk asıllı bir pizzacı, Suriye’ye gidip IŞİD saflarında savaşmaktan hüküm giydi. “Savaşmadım, sadece fırıncılık yaptım” ifadesine karşın silahlı pozları delil kabul edilen sanık cezasını tamamlayınca sınır dışı edilecek. Putin 7 Britanya’da kader günü nilgun@cumhuriyet.com.tr AB üyeliğini oylamak için bugün sandık başına giden Britanya’da taraflar son ana dek kararsız oyları kapmaya çalıştı. Avrupalı liderlerden ikaz yağdı Britanya halkı bu sabah açılan sandıklarda “Avrupa Birliği’ne (AB) üye mi kalalım yoksa ayrılalım mı?” sorusunu yanıtlıyor. Anketler sonucun bıçak sırtında olacağını gösteriyor. Üstelik Britanya ister tamam ister devam desin, AB’de ‘işlerin eskisi gibi devam edemeyeceği’ fikri genel kabul görüyor. Referanduma saatler kala taraflar kararsız seçmenleri ikna edebilmek için son hamlelerini yaptı. BBC’nin Wembley Stadyumu’nda düzenlediği açık oturumda Türkiye’nin olası AB üyeliği tartışıldı. Londra Belediye Başkanı Sadık Han, selefi Boris Öldürülmese dün 42. doğum gününü kutlayacak olan Cox, başkent Londra’nın ünlü Trafalgar meydanında düzenlenen törenle anıldı. İşçi Partisi milletvekili Jo Cox’un öldürülmesi sonrası ‘Kalalım’ oylarında az da olsa yükseliş görüldü. Ancak dün yayımlanan Opinium anketine göre taraflar arasındaki fark yalnızca bir puan. Seçmenlerin yüzde 9’u ise kararsızlığını koruyor. Gençler belirleyecek Johnson’a “İnsanları korkutuyorsunuz. Yalan söylüyorsunuz. Türkiye, AB’ye üye olmak üzere değil” dedi. Han’a gülerek “Ben Türküm” diye yanıt veren Johnson ise “Perşembenin ülkemizin Bağımsızlık Günü olabileceğine inanıyorum” diye konuştu. Cameron dört döndü Seçimleri kazanmak uğruna gittiği referandumdan AB’yle ayrılık çıkarsa istifa çağrılarıyla yüzleşecek olan Başbakan David Cameron ise dün kampanya otobüsüyle ülkeyi turlayıp “Çıkarsak ülkemizi küçültürüz” dedi. Ülkenin önde gelen 1285 işvereni Times gazetesine yazdıkları mektupla “AB’de daha güçlüyüz” derken, James Bond yıldızı Daniel Craig ve ünlü rock grubu U2 da ‘Kalalım’ çağrısı yaptı. Referandum arifesinde Avrupalı liderler de İngilizlere uyarılarını yinele ‘Kruvasan OperaSyonu’ Britanya’dan ayrılmak istemeyen Fransız gençler Londra’da renkli bir eyleme imza attı. Yaklaşık 15 gönüllü, King’s Cross tren istasyonu önünde yüzlerce taze kruvasan ve elle yazılmış aşk mektupları dağıtacaktı. Polis ‘oyları etkiler’ diye yemek dağıtmalarına engel olunca, kruvasanları evsizlere verip kartpostalları dağıttılar. di. Almanya Başbakanı Angela Merkel “Kalmalarını isterim ama karar Britanyalıların” diye konuşurken, Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve AB Komisyonu Başkanı JeanClau de Juncker sandıktan çıkacak olumsuz sonucun geri dönüşünün olmayacağını vurguladı. Referandum tarihi yaklaştıkça giderek kutuplaşan ülkede, AB yanlısı Uzmanlar referanduma katılım oranlarının belirleyici olacağını, zira kuşaklar arasındaki farkın sandığa yansıyabileceğini söylüyor. Normalde sandığa pek gitmeyen gençler AB’de kalma yanlısıyken, daha düzenli oy kullanan yaşlı seçmenler çıkmak istiyor. Avrupalı liderleri endişelendiren ise yalnızca birliğin 2. büyük ekonomisinin kopuşuyla doğacak kaos değil. Referandumun domino etkisi yaratarak diğer üye ülkelerdeki AB karşıtlarına emsal olmasından korkuluyor. Yalnızca Britanya değil tüm Avrupa’yı ve dünyayı ilgilendiren referandumda sandıklar geceyarısı kapanacak. 382 seçim bölgesi gece boyunca sonuçlarını bağımsız olarak açıklayacak. Nihai sonucun yarın sabah duyurulması bekleniyor. AB ile yeni fasıl 30 Haziran’da Felluce’de cihatçı avı Avrupa’da ‘Türk hükümetiyle işbirliği yapılmaması’ çağrıları çoğalırken AB’nin üyelik müzakerelerinde yeni fasıl açmaya hazırlandığı öne sürüldü. AFP’ye konuşan bir AB diplomatı, üye ülkelerin 30 Haziran’da bir araya gelerek ‘Mali ve Bütçesel Hükümler’ başlıklı 33. faslın açılmasını onaylayacağını söyledi. Brüksel’deki Britanyalı bir sözcüye göre ise toplantı formaliteden ibaret olacak. Zira AB liderleri martta üzerinde uzlaşılan sığınmacı anlaşmasının koşullarından biri olarak haziran sonunda yeni fasıl açma sözü vermişti. AP: Haberleri soruşturun AB’nin “Türkiye’ye kaçan Suriyelilere sınırda ateş açıldığı” haberlerinin doğruluğunu kontrol etmesini isteyen Avrupa Parlamentosu (AP) Sivil Özgürlükler Komitesi, Avrupa Komisyonu’nun bu koşullar altında AB ve Türkiye arasındaki sığınmacı anlaşmasının devam edip edemeyece ğini değerlendirmesini de talep etti. Irak’ın Felluce kentini IŞİD’den kurtarmak için bir ay önce operasyon başlatan ordu ve müttefikleri sona geldiklerini duyurdu. Operasyonun komutanı General Abdülvahap Saadi, “Felluce’nin merkez ve kuzey bölgeleri IŞİD’den temizlendi. Colan’daki militanlar direniyor ama bastırıyoruz. Bir kısmını öldürdük” dedi. Kent merkezindeki hükümet binalarına cuma günü Irak bayrağı çekilmiş, Başbakan Haydar İbadi zafer ilan etmişti. Ancak Iraklıların kentin dörtte üçünü kontrol ettikleri yönündeki beyanları ABD’yi ikna etmiyor. IŞİD karşıtı koalisyon sözcüsü Christopher Garver, Amerikan ordusunun tanımına göre Felluce’nin üçte birinin kurtarıldığını söyledi. Öte yandan operasyonun başlamasıyla kentten kaçan sivillerin sayısı 80 bini geçti. Çevredeki kamplara insani yardım gerekiyor. Fransa eylem yasağından jet hızıyla döndü Fransa’da işçi haklarını kırpan çalışma ya çesiyle yalnızca bir meydanda yapılacak sa uve ile yürüttükleri “zorlu konuşmalarla” el sası değişikliğine karşı baş bit eyleme izin verileceğini duyuran polis, de ettikleri U dönüşünü “sendikalar ve de kent Paris’te bugün yapıla yedi sendikanın ve öğrenci birliklerinin dire mokrasi adına zafer” diye niteledi. cak yürüyüşü yasakladığını nişiyle karşılaştı. Masaya oturan taraflar da Euro 2016 futbol turnuvasının başlamasından duyuran Sosyalist hükümet ha kısa bir rota üzerinde uzlaştı. 4 gün sonraki protestolar meydan savaşına birkaç saat içinde geri adım Genel Emek Konfederasyonu Başkanı Philip dönünce Cumhurbaşkanı François Hollande attı. Güvenlik endişeleri gerek pe Martinez, İçişleri Bakanı Bernard Cazene gösteri yasağı tehdidi savurmuştu. Martinez Eleştiri dolu rapora onay Türkiye‘egteikzdileışrıi’AKPM’de, Türkiye’ye demokrasi çağrısı yapan rapor 24’e karşı 96 oyla kabul edildi ABD KONGRESİ ÜYELERİ EL AYAK ÇEKTİ Türkiye’ye eleştiriler yönelten Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi İzleme Komitesi’nin Türkiye raporu, 24’e karşı 96 oyla kabul edildi. Türkiye’nin siyasi denetime alınsın önergesi ise son anda 64’e karşı 68 oyla reddedildi. Strasbourg’daki AKPM Yaz Dönemi Oturumu’nda, Gazetemiz Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve Ankara temsilcisi Erdem Gül’ün 5 yıl 10 ay mahkumiyet kararını ve Dündar’ın silahlı saldırıya uğramasını ‘endişe işareti’ olarak belirten “Türkiye’de Demokratik Kurumların İşleyişi” başlıklı rapor ve karar tasarısı tartışıldı. Karar metninde Türkiye’de ifade ve medya özgürlükleriyle ilgili gelişme ler, hukuk devletinin erozyona uğraması, insan hakkı ihlalleri ve terörle mücadele operasyonlarının ‘demokratik kurumların işleyişi’ konusunda ciddi şüpheler uyandırdığı not edildi. Kararda, “Dört bakan ve Erdoğan’ın oğlu hakkındaki 1725 Aralık yolsuzluk iddiaları ulusal politik süreçlerle ilgili değişikliklerin başlangıç noktası oldu” ifadelerine yer verildi. Dokunulmazlıkları kaldırılan milletvekillerine yönelik yargı sürecinin, “Avrupa Konseyi normları ve ifade özgürlüğüne saygı çerçevesinde sürdürülmesi” istendi. Ankara’dan terörle mücadeleyle ilgili yasal mevzuatını Avrupa normlarına uyarlaması talep edildi. PKK’ye “terör eylemlerine son verme ve silah bırakma” çağrısı yapılan kararda, “tüm taraflardan” siyasi yolla çözüm aramaları istendi. Karar metninde, Türkiye’de medya ve gazeteciler üzerindeki baskı da kınandı. “Gazetecilere yönelik saldırılar, medyalara el konulması, gazeteciler üzerindeki baskılar ve gazetecilerin cezalandırılması otosansüre yol açmaktadır” ifadeleri kullanıldı. Kararda, Cumhurbaşkanına hakaretle ve Türk Devletini Aşağılama’yla ilgili maddelerinin kaldırılması talep edildi. “Yargının yürütmenin kontrolüne girdiği” mesajı da verilen kararda, Erdoğan’ın Anayasa Mahkemesi kararına saygı duymayacağına ilişkin ifadeleri örnek gösterildi. ABD Kongresi üyelerinin bir zamanlar ‘favori destinasyonu’ olan Türkiye’den el ayak çektiği ortaya çıktı. Amerikan USA Today gazetesi, vekillerin özel kurumların finansörlüğünde yaptığı gezilerin etik incelemeye takıldığının basına yansıdığı Mayıs 2015’ten beri yalnızca bir vekilin Norveçli bir kurumun sponsorluğunda Türkiye’ye geldiğini yazdı. Halbuki sadece 2011’de 100’den fazla Kongre üyesi Türkiye’ye gelmişti. ABD Temsilciler Meclisi’ndeki Etik Komisyonu’nun başlattığı soruşturmada, “Türkiye’de dini bir grubun milletvekilleri ve çalışanlarını götürdüğü gezilerin mali kaynağını gizlediği” belgelenmişti. USA Today 200 gezinin yasadışı yollardan finanse edildiğini belirtti. Washington Büyükelçiliği Basın Müşaviri Fatih Öke, özel sponsorlu seyahatlerin durmasına karşın Kongre finansörlüğündeki ziyaretlerin arttığını savundu. Brexit ve gerçek saati İngilizler bugün Brexit’i oyluyor. Londra’nın AB’yle yoluna devam edip etmeyeceğini belirleyecek referandumunun sonuçları, sadece İngiltere’de değil dünyada küresel bir ilgiyle izleniyor. IMF gibi kuruluşlardan Wall Street’e; Şanghay, Frankfurt, Pekin, Moskova, Sao Paulo, Delhi ve Cape Town gibi gelişmiş/yükselen ülkeler borsalarına, ABDAB merkez bankalarına kadar dünyanın bütün para tapınakları aportta. Kamuoyu yoklamalarında başa baş görünen “AB’den çıkalımcılar” ile “AB’de kalalımcılar” arasındaki gerilimli oylamadan çıkacak sonuçlar öncelikle Avro ve doları etkileyecek. Yanıt ister “evet” ister “hayır” olsun, spekülatörlere gün doğacak. Tehlikeli teamül Etkiler salt ekonomi ile sınırlı kalmayacak. Dünya gündemini günlerdir hemen ilk sırada meşgul eden Brexit referandumunun uzun dönemli etkileri eski kıtanın “AB karşıtı” partileri arasında olası “domino etkisi” yaratacak. İngiliz seçmenleri AB’de kalmakta karar kılsa dahi, İngilizlerin bu “AB’ye tamam mı devam mı” referandumu, Birliğe kuşkuyla yaklaşan Avrupa’nın bilumum popülist, milliyetçi, faşizan partileri için mumla aranan bir “teamül” yaratmış olacak. Pes etmeyen AB karşıtı İngiliz Brexit’çilerinin sil baştan referandum serüvenine girip girmeyeceklerinin bir garantisi olmadığı gibi; Avrupa’nın hız alan popülizmlerinin Brexit benzeri girişimlerde bulunup bulunmayacakları belli değil. Dün Fransa’da Figaro bu yüzden “Brexit Avrupa’ya bulaşma tehdidi” manşeti ile çıktı. Fransa’nın “Ulusal Cephe”si başta olmak üzere Avrupa’nın tüm diğer ülkelerinde Brexit zincirine takılabilecek partiler var. İtalya’da hafta sonu yapılan son yerel seçimde baş döndürücü zafer sağlayan, başkent Roma ile sanayi merkezi Torino gibi en büyük ve en önemli kentlerde belediye başkanlıklarını kapan Beş Yıldız Hareketi örneğin Avrupa’nın bu yükselen AB karşıtları arasında yer alıyor. Almanya’da hızla ivme kazanan ve faşist eğilimleri ile kaygı yaratan “Almanya için Alternatif” (AfD) partisi keza gene Brexit dalgasına ilgi duyuyor. İspanya’da bu hafta sonu yapılacak genel seçimlerde sosyalistleri sollayıp ülkenin ikinci partisi olması beklenen sol kanattaki “Podemos” beri yandan AB’den çıkmayı değilse bile “İspanya’nın AB üyelik şartlarının Brüksel’le yeniden müzakeresini” istiyor. Bu kısa liste bile Avrupa’nın en baba ülkelerinde Brexit referandumunun açabileceği gedikler hakkında fikir vermeye yeter. Tarihi darbe Britanya referandumu 60 yıllık geçmişi olan Avrupa mimarisinin finansal kriz, göç ve küreselleşme gibi büyük sorunlar karşısında kifayetsiz kalmış olduğunu ortaya koydu. Yapısal sorunlara çözüm üretemeyen AB’nin prestiji yaralandı. İngiltere’ye verilen çok büyük tavizler karşılığında dahi bu yapıcı olmayan, gereksiz referandum engellenemedi. İnisiyatifi elinde tutamayan Brüksel gol yedi ve karizmayı çizdirdi. Eski komisyon başkanlarından Romano Prodi Brexit’in, AB’nin geleceğini bu itibarla her şekilde etkileyeceğini ve Brexit’ten “çift veya çok vitesli” bir Avrupa çıkacağını söylüyor. Prodi gibi AB’nin eski komisyon üyelerinden olan Mario Monti aynı şekilde Cameron’un kendi iktidarını sağlama almak amacıyla oynadığı bu Brexit kumarının Avrupa projesine tarihi bir darbe indirdiğini belirtiyor. Brüksel’de gerçekte hemen herkes böyle düşünüyor. Financial Times (21 Haziran) referandumun ardından Brüksel’e gidecek olan Cameron’un referandumu kazanması durumunda dahi bu nedenlerle Avrupa’nın merkezinde “bezginlikle” karşılanacağını yazıyor. Hele AB’den kopuşa geçit veren kâbus senaryosunun gerçekleşmesi halinde AB çevrelerinde İngiltere Başbakanı’nı tam “buz gibi” bir karşılama bekliyor. Türkiye Alman vekillerin İncirlik ziyaretini engelledi Alman Savunma Bakanlığı sözcüsü, parlamenter bir heyetin temmuzda İncirlik Hava Üssü’ne yapacağı ziyaretin Ankara tarafından iptal edildiğini açıkladı. “Türk yetkililer seyahat planlarını onaylamıyorlar. Gerekçesi hakkında yazılı bir ifade bulunmuyor” diyen sözcü, heyetin seyahati gerçekleştirmeyi planladığını ekledi. Spigel dergisi gezinin Alman Federal Meclisi’nin Ermeni Soykırımı kararı yüzünden engellendiğini yazmıştı. C MY B nilgun@