Katalog

Çarşamba 3 Şubat 2016 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY Bankacılıkta alarm Türkiye Bankalar Birliği’nin verilerine göre, bankalar 2015 yılında 30 şubesini kapattı. Çalışan sayısı TemmuzEylül 2015 dönemine göre 400 kişi azaldı esap işletim ücreti, kart ücreti, havale ücreti gibi alanlarda yurttaştan sürekli para kısan bankalar istihdam yaratmaya gelince neredeyse yerinde saydı. Türkiye Bankalar Birliği şube sayıları ve sektördeki istihdam ile ilgili verileri yayımladı. Birliğin verilerine göre sektörde şube sayısı 2015’te 30 adet azaldı. 2015 sonu itibarıyla mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının toplam şube sayısı, TemmuzEylül 2015 dönemine göre 87 adet, geçen yıl sonuna göre 30 adet azalarak 11 bin 193 oldu. ekonomi 11 H re 319 kişi (yüzde 0.2 oranında) artarak 201 bin 205 oldu. 2014 yılsonu rakamları ile karşılaştırıldığında çalışan sayısı, kalkınma ve yatırım bankalarında 157 kişi azaldı. Türkiye’deki sorunlu krediler 2015’te yüzde 30.6 artarak 16 milyar dolara ulaştı ve toplam kredilerdeki artışın yüzde 3 üzerinde büyüdü. Bloomberg Intelligence analistleri, önümüzdeki dönemde de sorunlu kredilerdeki büyümenin devam etmesini bekliyor. Analistler Tomazs Noetzel ve Jonathan Tyce tarafından kaleme alınan notta, Türk lirasındaki oynaklığın yanı sıra artan fonlama maliyetleri ve ekonomideki yavaşlamanın şirketlerin borçlarını ödemekte zorlanmasına sebep olacağı, bunun da analistleri 2016 için tahminlerini yenilemek zorunda bırakabileceği belirtiliyor. Türkiye’de sorunlu krediler Kasım ayına kadar geçen bir yıl içinde yüzde 24 büyürken, yüzde 37 artışla 5.3 milyar dolara çıkan küçük ve orta ölçekli şirketlerin sorunlu kredilerinin payı toplamın üçte birine ulaştı. Asgari ücretteki artışla da beraber bu oranın daha da artabileceğinden endişe ediliyor. l Ekonomi Servisi Kartta Avrupa’yı solladık Türkiye’de son yıllarda artan tüketim kültürü, banka ve kredi kartı kullanımını zirveye taşıdı. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Soner Canko, 2015 yılında, Türkiye’nin kredi kartı kullanımı bakımından Avrupa’da ilk sırada yer aldığını söyledi. BKM araştırmasına göre, Türkiye, geçen sene yüzde 5’lik büyümeyle 171 milyon kredi kartı ve banka kartı rakamına ulaşılarak bu alanda Avrupa’nın zirvesine yerleşti. Küresel kapitalizmin yüzde 1’i ünya Ekonomi Forumu toplantıları Davos’ta tamamlanırken OXFAM tarafından sessiz sedasız bir rapor paylaşılmakta idi: Yüzde 1 İçin Ekonomi (*). Burada “Yüzde 1”den kastedilen, gezegenimizin en zengin gelire sahip yüzde 1’lik nüfusunun, toplam gelirden aldığı pay. Oxfam raporuna göre, söz konusu yüzde 1 süper zengin zümrenin sahip olduğu servet, gezegenimizin geride kalan yüzde 99’u tarafından elde edilmiş bulunan toplam servetten daha fazla. Rapor bununla da yetinmiyor ve dünyanın en zengin 62 (altmış iki!) kişisinin toplam servetinin, dünyamızın yoksul ikinci yarısının (yani toplam 3.6 milyar kişinin) tüm servetinden daha yüksek olduğunu belirtiyor. 2010 yılında dünyanın yoksul yarısından daha zengin olan kişi sayısı 388 imiş. Söz konusu 62 kişinin, 53’ünün erkek, 9’unun kadın olduğu da ayrıca not edilmiş. Daha vahim olan bulgular ise dünyamızda yoksulluğun ve gelir dağılımındaki çarpıklığın uzun dönemli seyrine ilişkin. Bulgular burada vurgulanan en zengin 62 kişinin toplam servetinin son 5 yılda (küresel kriz döneminde) yüzde 45 arttığını ve 1.76 trilyon dolara ulaştığını gösteriyor. Oysa aynı dönemde dünyanın yoksul ikinci yarısının, 3.6 milyar kişinin, servetleri yüzde 38 gerilemiş. Dünyamızın en yoksul yüzde 10’unun yıllık geliri son çeyrek yüzyılda yılda 3 dolardan daha az artış gösterebilmiş. Son 25 sene içerisinde dünyanın en yoksul yüzde 10’unun günlük gelirindeki artış 1 sentten daha az! Küresel kriz, genişleyen işsizler ordusunun yanına “güvencesiz istihdam” biçimlerinin de yaygınlaşmasına zemin sağlamakta. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), “güvencesiz” istihdamı, “kendi hesabına çalışanlar” ve “ücretsiz aile işçisi” olarak tanımlıyor. 2015 yılında bu tanıma giren emekçilerin sayısının 1 milyar 100 milyon kişiye ulaşmış olduğu tahmin ediliyor. Bu rakam gelişmekte olan ülkelerde istihdam edilenlerin yarısından fazlasına; aralarında Türkiye’nin de bulunduğu yükselen piyasa ekonomilerinde ise üçte birine ulaşıyor. Düşük üretkenlik güvencesiz istihdam ve enformalleşme tuzağına sıkışmış geniş emekçi kitleleri gerek kendilerinin, gerekse ailelerinin sağlık ve eğitim becerilerine gerekli katkıyı sağlamaktan mahrum olarak, bu sürecin küresel anlamda yeniden üretilmesine seyirci kalmaya itiliyorlar. Böylece, toplam işçi nüfusunun üçte birinin (toplam 457 milyon emekçi) günde 2 dolardan daha az bir gelir ile yoksulluk sınırının altında çalışmak zorunda kaldığını görüyoruz. Bütün bu gelişmeler sürerken IMF ve Dünya Bankası başta olmak üzere, Washington Uzlaşısı örgütlerinin “dünyamızda yoksulluğun yarı yarıya azaltıldığı ve yoksulluğun sona erdirilmek üzere olduğu” propagandasının hâlâ nasıl da sürdürülebildiği. Ve belki de daha da ilginç olanı ise, işsizlik, yoksulluk ve güvencesizlik giderek daha da ağırlaşmakta iken ekonomi yönetimlerinin anlaşılmaz bir bağnazlık içerisinde “önce mali disiplin ve enflasyonla mücadele” diyerek reel ekonomilerin sorunlarına sırt çevirmeyi nasıl da meşrulaştırabildiği... Sorunlu artış D Mevduat azaldı EkimAralık 2015 döneminde şube sayısı, 2014 yılsonuna göre kamusal sermayeli mevduat bankalarında 181 adet, yabancı sermayeli mevduat bankalarında şube sayısı Türkiye Garanti Bankası AŞ’nin özel sermayeli bankalar grubundan Türkiye’de kurulmuş yabancı bankalar grubuna geçişi nedeniyle 944 adet artarken, özel sermayeli mevduat bankalarında 1 bin 156 adet azaldı. Yükseliş sürecek FinTech İstanbul kuruldu inansal hizmetleri daha kullanıcı dostu haline getirerek tüketicilerin finansal hizmetlere erişimine yardımcı olmak için teknolojik ürünler geliştiren girişimcilere destek olmak amacıyla FinTech İstanbul pPlatformu kuruldu. Platforma destek Mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarında çalışan sayısı TemmuzEylül 2015 dönemine göre 400 kişi (yüzde 0.2 oranında) azalırken, Aralık 2014 yılsonu rakamlarına gö Çalışan sayısı düştü F veren BKM’nin genel müdürü Soner Canko, söz konusu girişim ve yatırımlarının çoğunun ödeme sistemleri alanında gerçekleştiğine dikkat çekti. Kendilerinin de doğal olarak destekçi konumunda olduklarını belirtti. Türkiye’deki finansal tek noloji şirketlerinin işlem hacmi yıllık yüzde 20 büyüyor. FinTech 2016’da pazarın toplam değerini 19.6 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor. 20122016 arası Türkiye’de FinTech girişimlerine yaklaşık 15.8 milyon dolar yatırım yapıldı. İş Bankası’ndan 3 milyar lira kâr ürkiye İş Bankası, 2015 yılında 3 milyar 83 milyon TL kâr elde ederken, kredilerini yüzde 14.2 artışla 177.9 milyar TL’ye yükseltti. Bankanın aktif toplamı 275.7 milyar TL düzeyine ulaşırken özkaynak büyüklüğü 32 milyar TL olarak gerçekleşti. İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, “Gerek yurtiçi gerek yurtdışında belirsizliklerin yoğun olarak yaşandığı ve bölgesel jeopolitik sorunların ülkemizi de olumsuz etkileAdnan Bali IMF raporuna göre dünyada konut fiyatıkira makasının en yüksek olduğu ülke Türkiye. T diği 2015 yılında, sürdürülebilir ve sorunsuz büyüme politikamızdan ödün vermeyerek, bilançomuzun yüzde 64.5’ini oluşturan kredilerimiz vasıtasıyla ülke ekonomisine destek olmayı sürdürdük. Yılsonu itibarıyla ekonomiye nakdi ve gayri nakdi krediler aracılığıyla sağladığımız toplam kaynak 229 milyar TL’ye ulaştı” dedi. Bali “91 yıldır olduğu gibi bundan sonra da özveri, çalışkanlık, samimiyet, paylaşım ve kaliteli hizmet gibi değerler İş Bankası anlayışının merkezinde olacak” diye konuştu. Bankanın takipteki alacaklar oranı yüzde 2 seviyesinde gerçekleşti. Toplam mevduat hacmi önceki yıla göre yüzde 15 oranında artarak 153.8 milyar TL’ye ulaştı. Özkaynakları 32 milyar TL’ye çıkarken, sermaye yeterlilik oranı yüzde 15.6 oldu. l Ekonomi Servisi Bir günde üç uyarı IMF, Dünya Bankası ve S&P dün yayımladığı raporlarda Türkiye’yi ekonomide artan risklere karşı uyardı. IMF ‘enflasyon artacak’ derken Dünya Bankası ‘reformları hızlandırın’ çağrısı yaptı. luslararası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası ve kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor’s’tan, Türkiye ekonomisindeki mevcut risklere ilişkin uyarı geldi. IMF heyeti, yıllık olağan “madde 4 gözden geçirme” görüşmeleri ardından yaptığı açıklamada, Türkiye’de para politikasının yeteri kadar sıkı olmadığına vurgu yaptı. Kurum, enflasyonun yüzde 5 olması için daha sıkı para politikasına ihtiyaç duyulduğunu da belirtti. Türkiye’nin 2015’te yüzde 3.8 büyüdüğü tahminini aktaran IMF 2016’da da yüzde 3.54 arasında büyüme olacağını beklediklerini belirtti. IMF açıklamasında, “Yurtiçi talebin bu yıl da, yüksek asgari ücret, düşük petrol fiyatları ve destekleyici para, maliye politikalarının etkisiyle büyümeyi yönlendirmeye devam etmesi bekleniyor. Dış finansman ihtiyaçları yüksek kalmaya devam edecek, bununla birlikte zayıf sermaye akışları rezervler üzerinde baskı yaratacak ve enflasyon, hedefin üze U Akbank’ın kredileri 185 milyar TL’yi aştı kbank 2015 yılında 3 milyar 229 milyon TL konsolide net kâr elde etti. Akbank’ın 2015 yılı finansal performansına ilişkin olarak yaptığı açıklamada Genel Müdür Hakan Binbaşgil, “Belirsizliklerin ülkemizde ve küresel ölçekte yoğun olduğu bir yılı geride bıraktık. 2015 bankacılık sektöründe kârlılıkların önemli ölçüde azaldığı bir yıl oldu. Akbank olarak bu koşullara rağmen iyi bir performans sergiledik. Aktiflerimizi, yüzde 15 büyüterek 252 milyar TL’nin üzerine çıkardık” dedi. Akbank’ın 4 milyar 179 milyon TL brüt kârından 950 milyon TL vergi karşılığı ayırdığını açıklayan Binbaşgil, 2015 sonunda bankanın konsolide net kârının 3 milyar 229 milyon TL seviyesine rinde kalmaya ve artmaya devam edecek” denildi. S&P ise petrol fiyatlarındaki sert düşüşün Türkiye’nin kredi notunu olumlu etkileme ihtimalinin düşük olduğunu belirtti. S&P tarafından yayımlanan raporda “Türkiye’nin diğer büyük gelişmekte olan ülke ekonomiler arasında en zayıf dış profillerden birine sahip olduğunu ve yatırımcı güveni ve küresel likiditedeki değişikliklere karşı son derece hassas olduğunu değerlendiriyoruz” denildi. Dünya Bankası da Türkiye’nin yapısal dönüşüm hızının yavaşladığını ve ekonominin verimlilik artışını sürdürebilmesi için bu yavaşlamayı telafi etmenin yollarını bulması gerektiğini bildirdi. Özellikle 2007 sonrasında reform ivmesinin zayıflaması ile birlikte kaynak dağılımındaki iyileşmenin önemli ölçüde yavaşladığına işaret eden kuruluş, sektör içi kaynak dağılımlarındaki bozukluğun daha düşük toplam faktör verimliliğine yol açabileceğini belirtti. l Ekonomi Servisi Türkiye konut kredisinde lider IMF’nin ocak ayı “Küresel Konut İzleme Raporu”na göre Türkiye, yüzde 10.4 ile dünyada konut fiyatları en fazla artan 7. ülke oldu. Türkiye bunun yanında 44 ülke arasında reel konut kredisi artışında ilk sırada geldi. Türkiye’de reel konut kredisi yüzde 17.1 büyüdü. Türkiye’yi Kolombiya (14.9), Çin (yüzde 13.1), Filipinler (12.2) izledi. IMF raporuna göre dünyada konut fiyatıkira makasının en açık olduğu ülke de Türkiye oldu. Ülkelerin yarısında konut fiyatları gelirlerden ve kiralardan daha hızlı artıyor. Konut fiyatıkira oranında, tarihi ortalamadan en yüksek sapma oranı, 2010 yılı 100 kabul edildiğinde, 2015 yılında 142 ile Türkiye’de. Konut fiyatı/ kira rasyosu endeksinde Almanya 123 ile ikinci, Yeni Zelanda ve İsrail 122 ile üçüncü, İsveç 120 ile dördüncü, Kanada 117 ile beşinci oldu. Yatırımcı güveni A ulaştığını belirtti. Bankanın toplam mevduatının yüzde 22 büyüyerek 149 milyar TL’ye çıktığını belirten Binbaşgil, “Kredilerimiz vasıtasıyla ekonomiye sağladığımız desteği 153 milyar TL’si nakdi kredi olmak üzere toplam 185 milyar TL’nin üstüne çıkardık. KOBİ ve kurumsal kredilerimizle reel sektöre verdiğimiz destek ise geçen yıla kıyasla yüzde 22 artışla 113 milyarın üzerine çıktı” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Hakan Binbaşgil Şu anda dana kuşbaşının kilosu 3045 TL. Et ithalatına izin ıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, et fiyatlarındaki spekülatif hareketlere karşı ithalat yapılmasına imkân sağlayan Bakanlar Kurulu kararının imzalandığını söyledi. Çelik, “İhtiyaç olduğunda spekülatif hareketlere karşı et ithalatını gerçekleştirme imkânımız var. Bu bizim önceliğimiz ya da arzu ettiğimiz bir şey değildir ama bu elimizde olacak. Bununla ilgili Bakanlar Kurulu kararı dün (önceki gün) imzalandı” dedi. Çelik ilgili kararın hemen yürürlüğe girebileceğini, orta ve uzun vadede ise hayvancılığı destekleyerek et fiyatlarının aşağı çekilmesini hedeflediklerini belirtti. Merkez Bankası verilerine göre kırmızı ette fiyat artışı 2015’te yüzde 21’e ulaştı. Çelik ayrıca ekmek fiyatlarına yapılan zammın gözden geçirilmesi ve ekmeğin 61 kuruş olması gerektiğini dile getirdi. l Ekonomi Servisi Baskı yaratacak G C M Y B