Katalog

DUNYA ‘Ben olsam Trump’a oy verirdim’ ABD’de başkan aday adayı Donald Trump’a Fransa’dan destek geldi. Irkçı açıklamaları nedeniyle kendi kurduğu Front National partisinden atılan JeanMarie Le Pen “Amerikalı olsam Do İsrail’de ayrımcılık davası İsrail havayolları El Al’ın NewarkTel Aviv uçuşunda aşırı Ortodoks Yahudi bir yolcu Renee Rabinowitz’in (81) yanına oturmayı reddetti. Emekli avukat yerini değiştirmeyi kabul etti, nald Trump’a oy verirdim” dedi. ama sonra havayoluna ayrımcılık davası açtı. Trump Le Pen Rabinowitz Pazartesi 29 Şubat 2016 dishab@cumhuriyet.com TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN 13 Clinton arayı açtı Güney Carolina’daki önseçimi büyük farkla kazandı ABD başkanlık yarışında Hampshire’da farklı yenilmiş, çevirdi. Milyarder işadamının Demokrat Parti’nin ada Nevada’da ise rakibinin 5 pu ‘Amerika’yı yeniden büyük yı olmak için yarışan Hillary an önüne geçmişti. Güney yapalım’ sloganına atıfta bulu Clinton ve Bernie Sanders, son Carolina’da ise çoğunluğu si nan Clinton, “Amerika hep bü olarak Güney Carolina eyale yahi olan seçmenin Clinton yüktü zaten, biz Amerika’yı tinde kozlarını paylaştı. Es çiftine sadık kalacağı tahmin yeniden bütün yapalım” diye ki first lady ve dışişleri bakanı leri doğru çıktı. rek azınlıklara göz kırptı. Clinton oyların yüzde 73.5’ini Zafer konuşmasında Rakibine tebriklerini alırken, Vermont senatörü “Yarından itibaren bu ileten Sanders ise “Kam Sanders bu kez açık ara yeni kampanya ulusal bir panya daha yeni başlı lerek yüzde 26 oyda kaldı. boyuta taşınacak” di yor” diyerek pes etme ABD’nin ilk kadın başka yen Clinton, dikkati yeceğini duyurdu. nı olmayı hedefleyen Clin ni Cumhuriyetçilerin Şimdi gözler, 11 eya ton, böylece ilk 4 ön seçimden adayı olma yolunda lette önseçimlerin yapı 3’ünü kazanmış oldu. Iowa’da hızla ilerleyen Do lacağı “Süper Sa Hillary Clinton’un destekçileri yüzde 75’lik galibiyeti böyle kutladı. küsurat farkla kazanmış, New nald Trump’a lı” gününde. Clinton YUNANİSTAN İzmir çıkışlı Isviçre’de karagemidesilah 4 Şubat’ta İzmir Limanı’ndan hareket ettiği belirtilen ve uzun süredir Akdeniz’de dolaşması nedeniyle Yunanistan Sahil Güvenlik ekiplerinin dikkatini çeken Togo bayraklı ‘Kuki Boy’ isimli gemiye operasyon koyunların zaferi düzenlendi. www.enikos.gr’nin haberine göre Rodos açıklarında durdurulan gemide patlayıcı ve silah olduğu belirtildi. Göçmenleri hafif suçlar nedeniyle de sınır dışı etmeye izin İRAN Reformcular 30’da 30 yaptı İran seçimlerindeki resmi olmayan son verilere göre, başkent Tahran’da 30 milletvekilinin tümü ve Uzmanlar Meclisi’ne seçilen ilk 16 üyeden 15’i reformcuılımlı adaylardan seçildi. Muhafazakârların 1. sıra adayı Gulamali Haddad Adil ise koltuğunu kaybedebilir. IRAK Bağdat’ta IŞİD saldırısı: 70 ölü Irak’ın başkenti Bağdat’ta Şii nüfusun yoğunlukta olduğu Sadr bölgesinde çifte intihar saldırısı düzenlendi. Polis kaynakları motorsikletli saldırganların kalabalık bir cep telefonu çarşısını hedef aldığını söyledi. İlk belirlemelere göre 70 kişi öldü, 60’dan fazlası yaralandı. veren tasarı referandumda destek görmedi Avrupa ülkeleri sığınmacı akınına karşı sert önlemler alma de rekor vekille birinci çıkan çimlerinde de kullandığı beyaz muhafazakâr sağcı İsviçre Halk bir koyunun, siyah bir koyuPartisi’nin (SVP) yasayı refe nu İsviçre bayrağından aşağı ya devam ederken, kıtanın de randuma götürecek imza sayı ya doğru iteklediğini gösteren mokrasi kültürüyle ünlü ülkesi sını kısa sürede toplamayı ba afişin referandum için tekrar İsviçre, “hafif suç işleyen göç şarması referandumdan olum kullanması ülkede büyük tepmenlerin dahi sınır dışı edilme lu yanıt çıkabileceği yönünde kiye neden oldu. Zira poster Afişte “Güvenliği sağlayacağız” yazıyor. si” teklifini oylamak için dün endişeleri beraberinde getir de karikatürize edilen kara ko sı sivil toplum kuruluşlarından sandık başına gitti. Tasarı ülke mişti. Ancak ilk sonuçlara göre yun ülkedeki azınlıkları sim geniş tepki topladı. Düzenleme de cinayet, tecavüz, silahlı soy halkın yüzde 59’u tasarıya ‘ha geliyor. Ülkede cinsel saldırı yi destekleyenler cezaevlerinde gun gibi ağır suçların dışında, yır’ oyu verdi. da bulunan ya da cinayet işle mahkumların çoğunun yaban 10 yıl içinde aşırı hız ve haneye tecavüz gibi hafif suçları 2 2007’de kullanmıştı yen yabancıların sınır dışı edilmelerinin önü 2010 yılında yi cı uyruklu olduğunu belirterek, yasanın geçmesiyle İsviçre’nin kez işleyen göçmenlerin de ce Sığınmacı krizinin yarattı ne SVP’nin düzenlediği refe daha güvenli bir ülke olacağı zalarını tamamladıktan sonra ğı etkiyle iktidarını pekişti randumla açılmıştı. Ancak ye nu savunurken İsviçre Adalet temyiz hakkı verilmeden sınır ren SVP, tasarı için hayli kış ni yasanın alkollü araç kullanı Bakanı Simonette Sommaruga dışı edilmesini öngörüyordu. kırtıcı ve ayrılıkçı bir kampan mı gibi basit bir suçla bile sınır dahi yasa tasarısını “insanlık Ekim ayında yapılan seçimler ya yürüttü. Partinin 2007 se dışı edilebilmenin önünü açma dışı” olarak nitelemişti. Çanakkale’nin Ayvacık kıyılarında lastik bota sığmaya çalışan sığınmacılar yola çıkmadan önce çocuklarını dalgalara böyle hazırladı. KANADA 25 bin Suriyeli hedefi tamam Kanada hükümeti, geçen yılın sonuna dek 25 bin Suriyeli mülteci alma hedefini iki ay gecikmeli de olsa tamamladı. Son kafile Montreal’e inerken, Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı mültecilerin ülkeye taşındığı 92 uçak seferi için yaklaşık 35 milyon dolar harcandığını açıkladı. S. ARABİSTAN Dev tatbikat başladı Suudi Arabistan “Ortadoğu’nun en büyüğü” olarak lanse ettiği Kuzey Gök Gürültüsü askeri tatbikatını başlattı. Türkiye dahil 20 ülkenin katıldığı 3 haftalık tatbikatı duyuran Suudi komutan, “Allah’tan tüm katılımcıların gayretlerini başarıyla taçlandırmasını temenni ederiz” dedi. ALMANYA ‘Kavgam’ yok satıyor Nazi lideri Adolf Hitler’in Almanya’da 70 yıl yasaklı kalan kitabı Kavgam, yeniden raflara çıkmasının ardından 24 bin adet satarak en çok satanlar listesine girdi. Çağdaş Tarih Enstitüsü (IfZ), tarihçilerin eklediği notlar ve eleştirilerle yayımladığı kitabın 3. baskısını yapacak. Delik deşik ateşkese devam Suriye savaşının ilk büyük ateşkesi, yer yer ihlallere karşın 2. gün de yürürlükte kaldı. Sakin geçen gecenin sabahında Şam ve Halep sokakları canlandı, halk alışverişe çıktı. Ebu Ömer adlı fırıncı “Bu sessizlik tuhaf, saldırı ve bombardıman sesiyle yatıp kalkmaya alışmışız” dedi. Muhalif yanlısı Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Suriye ya da Rus jetlerinin dün Halep ve Hama’daki 7 köyü bombaladığını bildirdi. Suriye devlet haber ajansı ise Türkiye sınırına yakın tepelerdeki isyancıların Lazkiye kırsalına havan topları attığını, saldırıda ölenlerin olduğunu duyurdu. Öte yandan ateşkesin ilk günündeki ihlallere ilişkin taraflardan farklı açıklamalar geldi. RiyadAnkara güdümlü muhalif lerin Yüksek Müzakere Komitesi, rejimin 15 ihlalde bulunduğunu ve BM’ye şikâyet edeceklerini duyurdu. ‘Türkiye’den geldiler’ Rusya’nın Hmeimin üssüne kurulan ateşkes izleme merkezinin başındaki Sergey Kuralenko ise 24 saat içerisinde 9 ihlal kaydedildiğini belirtti. Ateşkesi fırsat bilip Tel Abyad’a saldıran IŞİD militanlarının Türkiye’den geçtiği iddialarını da doğrulayan Kuralenko, “Türkiye’den gelen yaklaşık 100 militan, Suriye sınırlarını ihlal etti. Militanlar, Türkiye’den topçu ateşiyle de desteklendi” dedi. Suriye sınırında Şanlıurfa’nın Akçakele ilçesinde de 2 militan Türk askerlerince yakalandı. 2 IŞİD’li de ölü bulundu. Polonya’da 80 bin kişi ‘yeter’ dedi Polonya’da önce Anayasa Mahkemesi’nin hükümet aleyhinde karar almasını güçleştirecek yasayı geçiren, ardından kamu devlet televizyon ve radyolarına el atan iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi (PiS), başkent Varşova’da 80 bin kişinin katıldığı dev bir eylemle protesto edildi. Polon ya İşçi Partisi’nin efsane lideri ve ülkenin ikinci cumhurbaşkanı Lech Walesa’nin posterlerini taşıyan on binlerce kişi soğuk havaya rağmen saatlerce “Özgür Polonya” sloganları atarak PiS’i antidemokratik eylemlerine son vermeye çağırdı. PiS ülkede kendi rejimini kurmakla suçlanıyor. İran’a bak, oturup ağla! Şu talihe bakın! Türkiye olarak demokratik, laik, hukuk devleti olmaktan çıkıp “tek adamın sultasının” eşiğine geldik. Ve “teokratik molla rejimi” deyip geçtiğimiz İran, 1979’daki İslam Devrimi’nden beri siyaseti belirleyen “dini liderliğin” dahi tartışılabildiği bir ülkeye dönüşüyor. İran dünya güçleriyle Temmuz 2015’te imzalanan nükleer anlaşma sonrası 26 Şubat’ta ilk kez sandığa gitti. Ve olanca sorunlarına rağmen uluslararası planda güçlü ekonomik potansiyelleriyle 80 milyon nüfuslu bir bölge gücü olarak anılır oldu. En başta siyaset erbabının iç ve dış siyasette sergilediği itidal ve uzlaşma adabı sayesinde... HHH Peki 26 Şubat seçimlerinde ne oldu, manası ne? Seçimler ılımlı Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani için nükleer anlaşmanın adeta referandumuydu. 2017’de ikinci kez seçilmek, hatta rivayet o ki, ileride dini lider olabilmesi açısından da mühimdi. İranlılar, İslam Devrimi sonrası ilk kez hem meclis hem de dini lideri belirleyen Uzmanlar Meclisi (Meclisi Hobregan) için aynı gün sandığa gitti. Dini lider Ayetullah Ali Hamaney 76 yaşında ve sağlık sorunları yüzünden yeni Hobregan’ın, halefini belirleme olasılığı yüksek. Seçim öncesi Batı’da başlıkları “Reformcu adaylar elendi” vurgusu belirledi. Doğru olsa da İran siyasetinin inceliklerini gözden kaçırıyor. Milletvekili adaylığı için üniversite diplomasının bile kâfi gelmediği İran’da siyasi partiler var ama seçime parti olarak girmiyor, destekledikleri adayları koyuyorlar. Demokratik ve teokratik unsurların bileşimi bu sistemde farklı fraksiyonlar, ekonomik ve sosyal hedefleri için konjonktürel ittifaklar tesis ediyor. Geçirgenlik had safhada. HHH Reformcuların ezilmesinden beri iki ana hat var: Ilımlılar ve muhafazakârlar. 26 Şubat’ın ayırt ediciliği, 2009’da gömülmüş reform hareketinin dünyaya açılmayı ve itidalli sosyal/siyasi reformları salık veren ılımlı/pragmatist kanatla buluşmasıydı. Öncülüğü “Ilımlılık İslamdır” sloganını benimsemiş “Mutedilliğin Dostları Bloku”nu kuran Ruhani, ılımlı/pragmatik Haşimi Rafsancani ve reformcu eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi yaptı. Seçime bağımsız girseler de muhafazakâr Meclis Başkanı Ali Laricani, Ali Mutahari gibi isimler de onlarla durdu. Diğer kanatta Batı’nın sosyal ve kültürel etkisine direnen, nükleer anlaşma karşıtı aşırı muhafazakâr/sertlik yanlıları var. Kendilerine odak olarak dini lider Hameney’i alan Ahmet Cenneti, Muhammed Yezdi, Misbah Yezdi gibi ulemayı öncü sayabiliriz. HHH 290 sandalyeli Meclis’te ılımlı/pragmatist cephe durumu yarı yarıya dengeleyip diğer cephenin etkisini kırmış görünüyor. Muhafazakârlar lidersiz. Ilımlı/pragmatist kanadın lider kadrosu mecliste, başkent Tahran’da 30 sandalyenin tümünü süpürdüler. 88 sandalyeli Hobregan’da ise Rafsancani 1’inci, Ruhani 3’üncü sırada seçildi. Buna karşılık, Cenneti 15’inci, Muhammed Yezdi 17’nci, Muhammed Taghi Misbah Yezdi 19’uncu sırada. Büyük hezimet! Tam da Rafsancani “dini liderin” pozisyonunu tartışmaya açıp ülkenin Hamaney’e halef seçmek yerine anayasada da yeri olan “liderlik konseyini” önermişken... Şii ulema için “uzlaşma sanatının hakiki üstatları” desek yeridir. Hobregan’da bu tartışma büyürse de şaşırmayalım. HHH İran, yarıdan fazlasını kadınların, yüzde 60’ını 30 yaş altı nüfusun oluşturduğu ülke, yılların tecridinin ardından kalkınmak için altyapı ve yatırıma ihtiyaç duyuyor. İslam Devrimi’nin “sosyal adalet ve özgürlük” vaatlerini öne çıkaran 2009’un ezileni Yeşil Hareket’in liderleri Mir Hüseyin Musavi ve Mehri Kerrubi hâlâ ev hapsinde, insan hakları alanında sorunlar büyük. “Reformculara oy vermiş 10 milyonu dışlayamayız” diyen Ruhani ve ittifakı ise sorunları “itidalle” çözeceği iddiasında. Başarır başarmaz orası ayrı... Karşımızda içeride iktidar mücadelelerinde istikrarsızlığa geçit vermeden “kapsayıcılık ve itidali” öne çıkaran; dış politikada elindeki kaynakları optimal kullanan, rasyonel bir İran var. İnsanın oturup ağlayası geliyor. S. Arabistan’da ateizm mesajına 10 yıl hapis Suudi Arabistan’da sosyal medyada ateist olduğuna dair mesajlar paylaşan bir kişiye 2 bin kırbaç ve 10 yıl hapis cezası verildi. İsmi verilmeyen genç ise paylaşımlarının kendi fikirleri olduğunu ve bunları dilediği şekilde ifade etme özgürlüğüne sahip olduğunu söylerek geri adım atmayacağını açıkladı. Aktiviste ayrıca 20 bin riyal (5 bin 300 dolar) para cezası da verildi. C MY B