Katalog

BULMACA 16 TASARIM: SERPİL ÜNAY BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, şiirlerinin yanı sıra “Ah Beyoğlu, Vah Beyoğlu”, “Boğaziçi Şıngır Mıngır”, “Kahveler Kitabı” gibi yapıtlarıyla da tanınmış şair ve yazarımız... Mal ve kadında ortaklığı savunan, İslamın yasakladığı bütün eylemlerin helal olduğunu kabul eden bir inanç. 2 Günlük yaşama ait küçük ve geçici belgeleri toplama şeklindeki koleksiyonculuk... Fasulye ya da börülceye verilen bir ad... Ekin demetlerini arabaya yüklemekte ya da harman aktarmakta kullanılan çatallı araç. 3 Büyük su şişesi... Hıristiyanlıkta kilise tarafından verilen “cemaatten kovma” cezası... “Şebi yeldayı müneccimle muvakkit ne bilir /Müptelâyı gama sor kim geceler kaç ” (Sabit). 4 Bir etkinliğin geçici olarak durdurulduğu süre... Hıristiyan... Yunan mitolojisinde savaş tanrıçası... Bilgisiz, kültürsüz kimse... Japon lirik dramı. 5 Tantal elementinin simgesi... Arapçada “ben”... Adana’nın Pozantı ilçesinde bir yayla... Sivas’ın Şarkışla ilçesinde bir kaplıca. 6 Danimarka’nın plaka imi... Otomobilin ön düzeninde bulunan, her yöne dönebilen ve mafsal olarak kullanılan küre biçiminde parça... Bir tür yabanmersini... Kısa bacaklı bir köpek ırkı. 7 Duygusal yetenek... Beynin üçüncü karıncığının yan duvarlarının büyük bir bölümünü oluşturan oval biçimli bir çift büyük organ. 8 “Hayır” anlamında kullanılan söz... Bir haber ajansının kısa yazılışı... Olağanı aşan büyüklüğü olan... Konya ilinde bir baraj... “Yâr elinden içmiş deliyim / Üstü kan köpüklü meşe seliyim” (Pir Sultan Abdal). 9 Özdeş... Ay’a ait, Ay’la ilgili olan... Taşıtların hasarlarına karşı yapılan sigorta. 10 “Geç fark ettim taşın olduğunu” (C. S. Tarancı)... Uyuşturucu bir maddenin kısa yazılışı... Yelkenlere açılan deliklere ve halat ilmiklerine geçirilen metal halka... Pasifik yerlilerinin, ayak bileklerine dallar bağlayarak yüksek bir kuleden atlamalarına dayanan tören. Bu haftaki bulmaca ödülü Başka Bir Dünya Mümkün Küreselleşme ve Antikapitalizm David McNally Yordam Kitap 14.02.2016 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Bertell Ollman’ın “Atları Hatırlayın... Ve Sopayı Kapın!” (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 14 ŞUBAT 2016 1560 Kazananlar Ali Rıza Uğurlu, Gürol İlhan, Hüseyin Türk, Mehmet Karabey, İris Ergin, Alım Irmak, ANKARA, Alım Irmak, ADANA, S. Semra Larçın, M. Okyay Ülgen, ANTALYA, Orhan Otar, BALIKESİR, Erkan Yıldırım, BARTIN, Emre Gönüllü, ESKİŞEHİR, Rüya Tokmakçıoüğlu, Sibel Fadıllıoğlu, Şahin Özkök, İSTANBUL, Volkan Çilingirlioğlu, Ersin Elbingil, Nazan Kutlu Toledo, Ali Rıza Avcan, Mahir Yücel Keskin, Solmaz Aygün, İZMİR, Cevat Bayhan, KIRKLARELİ, Orhan Keskinsoy, MUĞLA, Necdet Dızman, TEKİRDAĞ, Türkan Çakır, ZONGULDAK Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@ cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 HA L DUNDORM E N P L AKOMA 2AZARYA LA BO S U L AHE Y 3 RAME L L E T GE EN S AR RA 4 OD NU L UKA L A T ENZUY İ 5LEB KA S OR ENBURG DER 6 D A Z MÜB R İ M A R UMAM İ 7 P E L E KANON E R GUN A S AN 8 İ DAR E EK D ERŞ EK İNİ 9NA S AH ALATYA KAB A 10 T TA AŞ T İ YA S P İ RAL P 11 E R SOL EA I RA ARASAR İ 12 R E A K S İ Y O N A R A S T İ BET 13 A B E T H UMB E R TO E CO İ 14 K UMT Ş İ NGA SK İ 15 İ N J E R A AAR E AS 16 Y U A N Z AM İLİÇ 17 İ M ÇO İ BA L S AN I 18 Z A B U K AZAT LAT 19 Ü R Ü N Ö R RAZAK I 20 Y A Ş A R N A B İ N A Y I R Pazar 28 Şubat 2016 11 Toprağın nemi... Kabadayı... Etoburların bağırsaklarında yaşayan tenya türü... Genelev işleten kadın. 12 Çek ulusal müzik okulunun kurucusu olan ve “Satılmış Nişanlı”, “Dalibor” gibi yapıtlarıyla tanınan besteci... İlave... Hokkabaz yardakçılarının giydiği bir tür başlık. 13 ABD basketbol ligini simgeleyen harfler... Doğu Anadolu’da yetişen ve otlupeynire katılan bir ot... Alt alta yazılmış şeylerin tümü... İffet, namus. 14 “ odur ki alçak dura /Yüceden bakan göz değil” (Yunus Emre)... Tavlada “üç” sayısı... İzmir ilinde gemi yapım ve onarım tesisi. 15 Germen folklorunda evin koruyucusu olan cin... İsrail’in plaka imi... Trabzon’un Akçaabat ilçesindeki Sera Gölü’ne verilen bir başka ad. 16 Anlaşılması güç, karışık, çapraşık... Batı Sibirya’da bir ırmak... Eski Mısır’da güneş tanrısı. 17 Vietnam’ın ulusal giysisi olan ipek tunik... Halk dilinde, şeftaliye verilen ad. 18 Güzel sanat... Bir renk... Slovenya’nın plaka imi. 19 Yakut Türklerinin inancında evin koruyucusu olan ruh... Arabistan kıyılarında sefer yapan bir çeşit tekne. 20 Anadolu’nun çeşitli yörelerinde yaşayan ve “Tahtacılar” da denilen AleviTürkmen topluluğu... “ derdiyle hoşem el çek ilâcımdan tabib” (Fuzuli). YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Türk halkbilimi konusundaki “100 Soruda İlkellerde Din, Büyü, Sanat, Efsane”, “Anadolu Folklorunda Ölüm”, “Geleneksel Kültürümüzde Çocuk” gibi kitaplarıyla tanınmış halkbilimcimiz... Mango turşusu. 2 Harman yerindeki tahılın taş ve toprakla karışık kalıntısı... Benzerini yapmak için seçilmiş şey... Endonezya’da etkin bir yanardağ... Şebeke. 3 Parıltı, parlaklık... Bir nota... Koca... Suudi Arabistan’ın plaka imi... Konya’nın Akşehir ilçesine özgü bir tür börek. 4 Japonya’da Buda rahibelerine verilen ad... Tıp dilinde, deride ortaya çıkan kızartı ya da kırmızı renkte kabartıya verilen ad... Elazığ yöresine özgü, salça ve soğanın kavrulmasıyla yapılan sos. 5 Tek hörgüçlü bir deve... Kalkan 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:........................ ............................................................................................................. ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... ve zırh gibi korunma aracı... Kars ve Ardahan yöresinde, sac üzerinde pişirilen ince açılmış hamura verilen ad... Gürcistan’ın plaka imi. 6 İçine kor kömür doldurulan, açık havada ısınmaya yarayan ayaklı ve delikli madeni kap... Mesaj... Rusçada “evet”... Adana yöresine özgü, köfte ve nohutla yapılan bir tür çorba. 7 Yardım amacıyla toplanan para... Damarlı ve yarı saydam bir taş... Avuç içi... Laboratuvarda damıtma işlerinde kullanılan, geniş karınlı ve eğri boyunlu cam kap 8 James Cameron’un ünlü bilimkurgu filmi... ABD’nin Alaska eyaletinde “ulusal park” kapsamına alınmış bir yöre... Çin müziğine özgü bir tür flüt. 9 Asker... Terlemekten ya da sıcaktan vücutta görülen küçük pembe kabartılar... Güneydoğu Anadolu’da kemerli sokaklara verilen ad... Asaf Halet Çelebi’nin bir şiir kitabı. 10 Bir göz rengi... Antalya’nın Gündoğmuş ilçesinde, Helenistik dönemden kalma bir köprünün adı... Nazilerin politikasında Germen ırkından kimselere yakıştırılan ad... Rey... Ayın etkisiyle huyunun değiştiği sanılan kimse. 11 Beyaz etli bir balık... “Dinleyin ağalar azgın / Yiğidin başında döner bir kuzgun” (Karacaoğlan)... Koyu renkli ve sert bir volka nik kayaç. 12 Japon ölüler bayramı... Kendini tanrı ilan ettiğine ve Etna Dağı’nın kraterine attığına ilişkin söylenceyle de tanınmış eski Yunanlı filozof... Doğu Karadeniz yöresinde böğürtlene verilen ad. 13 Özel olarak yapılmış kuyuda pişirilen kuzu eti kebabı... “Çalma, hırsızlık” anlamında argo sözcük... Asya’nın güneyinde yaşayan, yeşilimsi ve sarı tüyleri olan ötücü bir kuş... Yemek. 14 Balık yumurtasına benzer taneciklerden oluşmuş kalker... Paslanmaz çelik... Güney Afrika Cumhuriyeti’nin para birimi. 15 Doğan kuşunun erkeği... Romanya’da bir kent... Üç kişi arasında 32 kâğıtla oynanan, briçe benzer bir iskambil oyunu. 16 Hayvanlara vurulan damga... Umman’ın plaka imi... Pasaklı, kılıksız... Bir bağlaç. 17 Osmaniye ilinde antik bir kent... Kuzu sesi. 18 Kaz Dağı’nın antik dönemlerdeki adı... Aziz Nesin’in bir öykü kitabı. 19 Çin’in para birimi... Kenar süsü... Doğu Karadeniz yöresinde yetişen ve “kara ağu” da denen ormangülü. 20 “Aile”, “Özel Bir Gün”, “Balo” gibi filmleriyle tanınan ve geçenlerde 85 yaşındayken ölen İtalyan sinema yönetmeni. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com Türkiye Kadın Dörtlü Birinciliği 24 takımın katıldığı ve tek devreli lig usülü oynanan yarışmayı Mey Zaim (kaptan), Belis Atalay, Vera Adut, Dilek Yavaş, Oya Bayülkem ve Jülide Yardımcı’dan kurulu ECE takımı kazandı. BARIŞ HEMEN ŞİMDİ takımı ikinci ve VAHABOĞLU takımı üçüncü oldu. Sonuçlara TBF sitesinden ve www.bricciyiz.biz adresinden ulaşabilirsiniz. Özen yoksa ödül de yoktur! ¦ 42 ¦ AR6 ¦ J97 ¦ J7632 ¦4 ¦A ¦ ¦ J7 ¦ T85 ¦ ¦ ¦R ¦ 76 ¦ 93 ¦ ¦ ¦ AR9 ¦ ¦ ¦5 Şimdi son körü çekip elden trefl atarız. Batı ne atsın? Piki atarsa eldeki ¦9, trefli atarsa yerdeki ¦ V onikinci elimiz olur. İşte savunmanın dağılımı: ¦ ARD9 ¦ DT ¦ ARD4 ¦ A54 2¦ açtıktan sonra Güneyde 6NT oynuyorsunuz. Atak ¦Vale. Analiz: Üç pik, üç kör, dört karo ve bir trefli olmak üzere onbir lövemiz var. Kalan bir lövemizi pikten veya treflden çıkarabiliriz. ¦10’lunun gelmesi zayıf olasılık olduğundan trefle yoğunlaşalım. Treflden de bir löve daha çıkarabilmemiz için RD’ın sek olması gerek. Bu da zayıf bir olasılık olduğundan iki zayıf olasılığı kombine edip, şansımızı artırmalıyız. Bunun için de Batıyı pik ve treflde sıkıştırmaya oynamalıyız. Çözüm: Skuizin genel prensiplerine göre verilmesi gereken kadar el skuiz kâğıdı çekilmeden verilir. Örneğin 3NT’ye oynuyorsanız ve sekiz löve sayabiliyorsanız tabii koşullar uygunsa dört eli önceden vermeli ve sonra dokuz eli almaya çalışmalısınız. Hatta bu konuda 3NT oynarken “İyi oyuncular sonda dokuz eli alır, zayıf oyuncular sonda beş eli verir” şeklinde bir söz vardır. Bu prensibe göre vermemiz gereken bir eli hemen vermeliyiz. Bu elde sadece treflden dışarı el verebiliriz. Yalnız özen göstermeden yere doğru bir trefl oynayarak Doğuya el verirsek pik dönüşü antremizi yıkar ve skuiz koşulları bozulur. Bu yüzden Vale ile yere geçer ve bir trefl çevirir, Doğu RD’dan birini girmezse boşlarız. Batı alır ve kırmızı bir renk döner. Şimdi en son iki körü olmak üzere ¦As ve karolarımızı çeker şu duruma geliriz: ¦ VT85 ¦ V854 ¦ 63 ¦ RT9 ¦ 763 ¦ 9732 ¦ T852 ¦ D8 Haftanın Problemi Bu haftaki problemimiz köşemizin devamlı takipçilerinden sevgili Abdullah Cenkciler Bey’in gönderdiği bir el. Kendisine teşekkür ediyoruz. Takım maçı, KG zonda: ¦2 ¦ RV ¦ A6 ¦ AJ875432 ¦ ARDVT9 ¦ A932 ¦ D3 ¦6 Artırma: Batı Kuzey Doğu Güney 1 ¦ 5 ¦ 5 ¦ pas 6 ¦ x pas 6 ¦ Herkes pas ¦R atağını Asla alıyorsunuz, Doğu bir karo atıyor, yerden koz çeviriyorsunuz Doğu ona da bir karo atıyor. Batıya DTx kör plase ederek oyunu yapmanın bir yolunu görüyor musunuz? İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ Terk GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Hiçbir oyun terk edilerek kazanılmamıştır! Tahran Kadınlar GrandPrix’sinin son turunda olanlar bu özdeyişi anımsattı. Konumumuz IM HademalışariGM Jukova, Tahran 2016 partisinde İranlı oyuncunun terk ettiği an. Beyazların terk etmek için neden özellikle bu anı seçtiğini anlamak, Hademalışari’nin turnuvadaki birçok kazancında bulduğu inanılmaz ‘bilgisayar hamlelerini’ akla getirmek kadar zor. 1.Şf2! Kb3 2.Fc6? Kb2! 3.Şf3 Kb6 4.Fa8 Ka6 5.Fb7 Ka7 6.Fc6 Şc5! sonrası Beyaz File a8h1 diyagonalinde yer kalmadığından 7.Fe8 Ka3 8.Şf2 Şd5! Siyah kritik e4 karesini ele geçirerek kazanır. Bana göre bu devamyolunun oyunda bulunması da 2.Fg2!! Kb2 3.Şf3 Ka2 4.Fh1! ile beraberliğin sağlanabileceğini akletmek kadar zor ama imkânsız değil. Kolay olan tek fikir ise 3...Kg2? 4.Şg2 Şe4 5.Şg3 Şe3 6.Şg2! Şf4 7.Şf2! neticesinde Beyazın opozisyonu alarak beraberliğe ulaşması. Selanik Olimpiyatlarından birinde İskoç bir bayan oyuncu f4 eri yitirilince, f3’te olduğu gibi partinin de kaybedileceğini zannedip, ZnoskoBorovski’nin yalancı mancınık adını verdiği konumda terk etmişti! Satranç fiziksel, teknik ve psikolojik unsurları olan bir mücadele. Geriye dönüp baktığımızda dünya şampiyonluğu maçlarının en dramatik kazançlarından biri her dem imkânsız gözükmekte: Alekhine Bogoljubow, Maç (19. Parti.) 1929, Kabul Edilmeyen Ve zir Gambiti 1.d4 Af6 2.c4 c6 3.Af3 d5 4.Ac3 e6 5.Fg5 Abd7 6.e4!? (6.e3 Va5 ile Cambridge Springs ve 6.cd5 ed5 ile Karlsbad yapılarına bu ham leyi tercih eden tek ciddi oyuncu Alekhine.) de4 7.Ae4 Fe7 8.Ac3! (8.Af6 Af6 9.Fd3 c5 10.dc5 Va5!) 00 9.Vc2 b6?! (9...c5 10.000 cd4 11.Ad4 Va5 12.h4 Ac5 daha doğal.) 10.000 Fb7 11.h4 Vc7 12.Fd3 Kfe8 (Siyah 13.Fh7 tehdidini önlemek isterken Şah Kanadında hedef göstermek istemiyor ama 12...h6!? da mümkün.) 13.Şb1 Af8!? 14.Ff6!! (Atak edebilmek göründüğünden çok zor olan bir yeti. Alekhine’in çıkardığı hücum takdire şayan.) Ff6 15.Ae4 c5! (15...Fe7 16.Aeg5! h6?? 17.Fh7 gibi 16...g6? 17.h5 de matla biter.15...f5 16.c5!) 16.Af6 gf6 17.Vd2 (17.d5 Kad8) Ag6! 18.h5 (18.Vh6? Vf4!) Af4 19.Kh4 Ff3! 20.gf3 e5 21.d5 Vd6 (Bogoljubow konumu çok iyi savundu.) 22.h6! (22.Vc2?! h6) Şh8 23.Vc2! Ad3? (23...Ag6 daha sağlamdı.) 24.Vd3 Kg8 25.f4 Kg6 26.Vf5 a6 (26...ef4 27.Ke1!) 27.Ke1 ef4!? (27...Ke8) 28.Kf4 Kh6 29.Kfe4 Kg8? (Siyah bir tempo kaybediyor. 29...Kg6!) 30.Ke7 Kf8 31.a4 Kh4 32.Ke8! Ke8 33.Ke8 Şg7 34.Vc8! (İkinci atak dalgası geliyor. 34.Ke3?! Kh6!) Şh6 (34...Kc4? 35.Kg8 Şh6 36.Vh3) 35.Kg8 Ve7 (Siyah Ve8 tehdidini önlerken Ve4 de istiyor.) 36.Şa2! b5 37.Kg3! f5! 38.Vf5 f6 (38... Kc4? 39.Kh3 Kh4 40.d6!) 39.Ke3?? (Zaman sıkışmasında Alekhine bu kez oyun sonunda kazanabileceği ni gözden kaçırıyor: 39.Ve6! Ve6 40.de6 Ke4 41.Ke3 Ke3 42.fe3 Şg6 43.cb5) Vf7 40.Ke6? (40.Ve6!) Şg7 41.Kd6? (41.d6 Kf4! 42.Vh3! Şh8 43.Ve3 kazanır.) Vg6 42.Kd7 Şh6 43.Vg6 Şg6! (Tek karşı şans h geçerinde.) 44.ab5 ab5 45.cb5 Ka4 46.Şb3! Kb4 47.Şc3 Kb5 48.Kc7 h5! 49.d6 Kb8! 50.Kc5! (Er Şahla alınırsa Kale h geçerini marke ede mez: 50.d7? Kd8 51.Şc4 Şf7! 52.Şc5 Şe7 53.Şc6 h4 54.Ka7 h3 55.Ka3 Kd7 56.Ke3 Şd8 57.Kh3 Kd2=) Kd8 51.Kd5 h4 52.Şc4 Şf7 53.Şc5? (Tek kazanç şansı 53.Kd4!! Şe6 (53...Kh8 54.Şd5 h3 55.Kd1 h2 56.Kh1 ve Şc6 kazanır.) 54.Kh4 Kc8 55.Şd3 Şd6 56.Kd4! Şe5 57.f4 Şf5 58.b4) Şe6! 54.Kd4 Kc8! 55.Şb6 Şd7! 56.Kh4 Kc6? (Oyun sonu bir nevi taş değişme sanatıdır. 56...Kc2 57.b4 Kf2 58.Kd4 f5 doğru eri yok ederdi.) 57.Şa5!? Kc2 58.b4! (58.Kf4? Kb2 59.Kf6 Şc6! Beyaz Şah kesik olduğu için hemen berabere olur.) Şd6? (Bogoljubow inanılmaz şekilde zor yolu seçiyor. 58...Kf2! 59.Kd4 f5=) 59.f3 (59.Kf4 Şe5 60.Kf3 f5 61.b5 f4 62.b6 Kb2! 63.Şa6 Şe4 eri alır.59.f4 Kc4!= Kalenin yerinden yararlanır.) Kc3 60.f4 Ka3?! (60... Kc4! 61.b5 f5 yine basit olan.) 61.Şb6 Şe6?! (Bir kez daha 61... Kb3 62.b5 Kb4!=) 62.Kh5!? (62.b5 Şf5 63.Şb7 Kb3 64.b6 Şe4 65.Şc6 f5 66.b7 Kc3 67.Şd7 Kb3 68.Şc8 Kc3 69.Şb8 Kb3= sonrası Beyaz Kalenin yardımı olmadan eri terfi edemeyeceğinden f piyonu düşer.) Kf3 63.f5 Şe5! (63...Kf5?? 64.Kf5 Şf5 yarışta geri kalır.) 64.b5 Şf4 65.Şc6 Şg4 66.Kh1 Kc3!? (67...Şf5) 67.Şd5 Şf5 68.Kb1 Kd3 69.Şc6 Kd8 70.b6 Oyun sonu kuralı tarafların kendi erlerinin terfiine Şahlarıyla yardım etmelerini emrediyor. Oyunda bu ana kadar büyük badireler atlatan Bogoljubow beklenmedik bir hatayla beraberliği kaçırıyor: 70... Şg4?? (70...Şe4! 71.b7 f5 72.b8V Kb8 73.Kb8 f4 74.Şc5 f3 75.Şc4 f2 76.Kf8 Şe3= varyantında Siyah Şah rakibininkinin ere yaklaşma yolu üzerinde durduğundan adeta ‘omuz şarjı’ yapar.) 71.b7 f5 72.b8V Kb8 73.Kb8 f4 74.Şd5 f3 75.Şe4 f2 76.Kf8 Şg3 77.Şe3 Terk 10 CMY B