Katalog

DUNYA Shhaideh Obama ve eşi, hafta sonu Çarşamba 28 Aralık 2016 Noel kutlaması çerçevesinde ‘Ben seniAFP Hawaii’de askerlerle buluştu. Başbakan adayına veto Romanya’da geçen yılki gece kulübü yangınının tetiklediği protestolarla devrilip ay başındaki seçimlerde yeniden iktidara gelen Sosyal Demokrat Parti (PSD), başbakanlığa önerdiği isme Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis’in onayını alamadı. Ülkenin ilk kadın ve Müslüman başbakanı olacak Tatar asıllı Sevil Shhaideh’i niçin reddettiğini açıklamayan Iohannis, PSD’nin yeni bir isim önermesini istedi. Parti lideri Liviu Dragnea seçim yolsuzluğundan hükümlü olduğu için başbakanlığa aday olmamış, siyasi tecrübesi yetersiz görülen Shhaideh’i kuklası olarak kullanacağı eleştirileri yapılmıştı. yenerdim’ dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN 7 TOmrobuekamyumdpdaa’uan ABD Başkanı Barack Obama, koltuğu devretmesine sayılı gün kala halefi seçilen Donald Trump’a meydan okudu. ABD anayasası üç dönem baş kanlığı yasaklarken ikinci dönemi TÇrump’ın hedefi BMsglşetieoşiewdmnlnleieldolpedirvkeikiy.ineekt“KeurliğBdemomğhlMedenraeeğain’slnsdyvşideşiieemenniyeğneiia2cb’innDs0eybüsdığoönyiaOreiünnannnkclkaeriaualİaldrdpslikükğıreno’Tpatmktabrsitalauen’öeuirnnmnanzlisutlrypBeiiişybbçe,MrueaıairöknpllrrieGmreeegsvşntüaoeaüi”mvsrBhktd,eıelnblMeaeinyıeymd’redetiüina.neke 20 Ocak’ta sona erecek Obama, yeniden aday olabilseydi seçimi kazanacağından emin olduğunu söyledi. Verdiği desteğe rağmen Demokrat aday Hillary Clinton’ın Cumhuriyetçi Trump karşısında yenilmesini engelleyemeyen Obama, “Tekrar seçime girseydim Amerikan halkının çoğunluğunu vizyonumun ardında birleştirip harekete geçireceğimden de eminim” diye konuştu. Çeşitlilik vurgusu CNN ve Chicago Üniversitesi’nin prodüksiyonunu yaptığı internet yayını için mülakat veren Obama şu görüşlerini dile getirdi: “Görevdeyken popüler olanı değil doğru olanı yapmaya çalıştığım için gurur duyuyorum. Amerikan ruhu hâlâ farklı şekillerde pek çok yerde kol geziyor. Daha akıllı, daha hoşgörülü, yenilikçi, yaratıcı, girişimci genç kuşaklarda bunu görüyoruz, onlar kimseye örneğin cinsel yönelimi nedeniyle ayrımcılık yapmayı akıllarından bile geçirmiyor.” Trump’ın popülist sağa keskin dönüş sinyali vermesine karşın “kendi başkanlığında kültürün değiştiğini, çoğunluğun hoşgörülü, çeşitlikçi, açık ve enerji dolu, dinamik tek bir Amerika fikrini benimsediğini, sorunun bunun her zaman siyasete yansımamasından kaynaklandığını” savunan Obama, seçimin sonucunu ise şöyle yorumladı: “Kaybetmek hiçbir zaman eğlenceli değildir. Hep söylerim, siyasette kaybetmenin yarattığı kamuoyu önünde küçük düşmeyi hafife almayın. Bu herkesin tecrübe edebileceği bir his değildir.” Bu meydan okumaya Trump Twitter’dan yanıt verdi: “Başkan Obama beni yeneceğini düşündüğünü söyledi. Ama yenmesi HAYATTA MÜMKÜN OLMAZDI! istihdamda azalma, IŞİD, sağlık sistemi reformu varken.” Bibi’den ‘misilleme’ BM Güvenlik Konseyi’nde ABD’nin çekimser kalması ve diğer 14 üyenin evet oyuyla “Yahudi yerleşimlerine son” kararı alınmasının ardından “Bibi” lakaplı İsrail Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Benyamin Netanyahu’nun bu ülkelerden 12’siyle diplomatik çalışma ilişkilerini askıya aldığı iddia edildi. CNN, iki üst düzey İsrailli yetkiliye dayanarak, Netanyahu’nun Dışişlerine Britanya, Fransa, Rusya, Çin, Japonya, Angola, Uruguay, Senegal, Ukrayna, Mısır, İspanya, Yeni Zelanda elçilikleriyle çalışma ilişkilerini askıya alma talimatı verdiğini duyurdu. Bu ülkelerin büyükelçileri ve dışişleri bakanları ne İsrail Dışişleri’nde ağırlanacak ne de Netanyahu ile görüşebilecek. İsrail Dışişleri haberi yalanladı ama Netanyahu’nun Britanya Başbakanı ile ocaktaki görüşmesini iptal ettiği basına sızdı. Gazeteciyi kaçırdılar Iraklı gazeteci Afrah Şavki Kaisi önceki gece kimliği belirsiz si lahlı kişilerce başkent Bağdat’ın Seyidiye Mahallesi’nde bulunan evinden kaçırıldı. Olay sırasın da kocası uzakta ve çocukları ev de olan Kaisi’nin kapıyı açmama sı üzerine saldırganların kapıyı kı rarak eve girdiği, evde bulunan pa ra ve Kaisi’nin ara basını da çaldıkları belirtildi. Irak Baş bakanı Haydar İba di faillerin derhal yakalanması için Kaisi güvenlik güçlerine talimat verirken İçişleri Bakan lığı da özel bir soruşturma eki bi kurdu. Kadın gazetecinin kaçı rılmasını Şii lider Mukteda Sadr dahil tüm siyasiler kınadı. Yerel medyada hükümeti eleştiren mi zahi yazıları çıkan Kaisi, Londra merkezli Suudi gazetesi Şark’ül Evsat’ta da çalışmıştı. REUTERS Suriye SOĞUKTA YAŞAM MÜCADELESİ IŞİD’e karşı operasyonun devam ettiği Musul’da çatışmalardan kaçan bin lerce Iraklı, yağmurla birlikte çamur deryasına dönen derme çatma Hazer Kampı’nda hayata tutunmaya çalışıyor. Bu arada daha önce Musul’un yıl sonuna dek kurtulacağını ilan eden Irak Başbakanı İbadi, şimdi üç aya da ha ihtiyaçları olduğunu söyledi. Üst düzey bir ABD’li komutan da Suriye ve Irak’tan IŞİD’in çıkarılmasının 2 yılı pazarlığıbulabileceğinisavundu. Rus ve Türk askeri yetkililerin muhalefetle olası bir genel ateşkesi görüştüğü iddia ediliyor Ankara büyükelçisine suikasttan Karadeniz’e düşen uçağa, zor günler yaşayan Rusya, Suriye diplo lı pratik adımlara dair anlaşmaların tamamlanmasının” önemi vurgulandı. Çavuşoğlu’nun dün ayrıca İranlı mevki masisine ara vermiyor. Rusya Dışişleri Ba daşı Cevad Zarif ile de telefonla görüştü kanı Sergey Lavrov, Kazakistan’ın baş ğü gündeme yansıdı. İran Savunma Ba kenti Astana’da Suriye, Rusya, İran ve kanı Hüseyin Değhan ise Russia Today’e Türkiye’nin katılımıyla yapılması planla verdiği söyleşide Suudi Arabistan’ın Suri nan toplantı için “Suriye hükümeti ve mu ye görüşmelerinde yer almaması gerekti LAVROV’DAN KERRY’YE: AKAN KAN ARTAR Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ABD’li mevkidaşı John Kerry ile telefonda görüşen Lavrov’un, ABD’nin Suriye’deki muhaliflere gönderdiği yardımlarla ilgili de uyarıda bulunduğu ifade edildi. Açıklamaya göre Lavrov, Kerry’ye “Suriye’deki silahlı gruplara yapılan yardımlar ülkede akan kanın artmasına yol açabilir” dedi. halifleri arasında görüşmeler yapıldığını” ğini söyledi. Değhan, İran’ın gerekli gör söyledi. Rus bakan bu görüşmelerin nerede yapıldığını belirtmezken isyancıların Yüksek Müzakere Komitesi’nden “Bizimle hiçbir bağı yok” açıklaması geldi. RIA’ya konuşan bir diplomatik kaynak ise “Rus ve Türk ordularının Ankara’da Suriye muhalefetiyle olası bir genel ateşkesin nasıl gerçekleşebileceğini görüştüğünü” söyledi. Tahran Riyad’a karşı düğü takdirde Halep’e askeri danışmanlar göndereceğini de ekledi. ‘Düşmanca hamle’ Lavrov’un tabiriyle Suriye için “Ankara ve Tahran’la işbirliğini yoğunlaştıran” Moskova, bir yandan da Washington’ın ay başında Suriyeli isyancılara verilen silahlarla ilgili kısıtlamaları kaldırmasına olan tepkisini sürdürüyor. Rusya Dışişleri Sözcüsü Maria Zaharova, isyancılara taşınabi rayak “dünyadaki durumu daha karmaşık hale getirmeye çalıştığını” savundu. Bu arada, Halep’i tamamen kontrol altına alan Suriye ordusu, cihatçıların şebeke suyunu mazotla zehirlediği başkent Şam çevresine yoğunlaştı. Kentin kuzeybatısında, ana su kaynaklarının bulunduğu Barada Vadisi’ni elinde tutan cihatçılara yönelik hava bombardımanı başlatıldı. 45 ton Noel hediyesi Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapı lir hava savunma füzeleri (MANPAD) ve Rusya Savunma Bakanlığı, ülke çapında lan açıklamaya göre Lavrov’un dün Türk rilmesinin önünü açan ABD’nin kararı yürütülen bir kampanyayla Rusya’nın dört mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile yaptı nı “Rus savaş uçakları ve askeri personeli bir yanındaki çocukların Suriyeli yaşıtları ğı telefon görüşmesinde de “Suriye’de as ni tehlikeye atan düşmanca bir hamle” ola için bini aşkın Noel hediyesi hazırladığını keri eylemlerin durdurulması, muha rak gördüklerini açıkladı. Bu silahların kı açıkladı. Suudi Arabistan da yerinden yur lif grupların terör örgütlerinden ayrılma sa sürede cihatçıların eline geçeceğini be dundan edilen 11 milyon Suriyeli için yar sı ve Astana toplantısına hazırlık amaç lirten Zaharova, Obama yönetiminin gide dım kampanyası başlattı. AFP Japonya Başbakanı Pearl Harbor’daki anıt mezarlıklara giderek çelenk bıraktı. Kurbanlar için anmalar sürüyor. Tupolev 154 uçmayacak Rusya, pazar günü Karadeniz’e düşerek Kızıl Ordu Korosu’nun 64 üyesi dahil 92 kişiye mezar olan Tupolev154 model uçakların kullanımını askıya aldı. Interfaks ajansı, kazanın nedeni kesinleşinceye dek 1972’den beri hizmette olan Tu154’lerin hiçbirinin havalanmayacağını duyurdu. Karadeniz’de 192 dalgıç, 45 gemi, 12 uçak, 5 helikopter ve 15 derinlik tarama makinesiyle yürütülen aramalar sonucunda sahilden 1600 metre mesafede ve 17 metre derinlikte uçağın ana kara kutusuna ulaşıldı. AFP Seçim öncesi Kerrubi’den istifa adımı İran’da 2009 cumhurbaşkanlığı seçiminin iki muhalif adayı olup protestocuların Yeşil Hareketi’ne liderlik eden Mir Hüseyin Musavi ile Mehdi Kerrubi altı yıldır yargılanmaksızın ev hapsinde tutulurken Kerrubi liderliğini yaptığı partiden istifa kararı aldı. Sonuncusu bu ay olmak üzere tam 12 kez anayasanın 168. madde sine dayanarak yargılanmaları talebinde bulunan Kerrubi (79), bu kez hapsedildiğinden beri yasaklı durumdaki Milli Güven Partisi’nin liderliğinden ayrılma yoluna gitti. Kerrubi, mayıstaki cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi partinin birliğinin korunması ama diğer reformcu gruplarla işbirliğinin sağlanması çağrısında bulundu. İlk giden Abe değilmiş... Japonya Başbakanı Şinzo Abe, dün tarihi Pearl Harbor ziyareti için ABD’nin Hawaii eyaletine gitti. Japonya’nın 7 Aralık 1941’de bombaladığı ve ABD’nin 2. Dünya Savaşı’na girmesinin yolunu açan Pearl Harbor saldırısının 75. yıldönümünde ABD Başkanı Barack Obama ile buluşmasının öncesinde Hawaii’deki anıt mezarlıklara giderek çelenk bıraktı. Abe’nin Pearl Harbor’ı ziyaret edeceğini duyuran Japonya Dışişleri Bakanlığı, “ilk kez görevdeki bir Japon başbakanın 75 yıl önce saldırının düzenlendiği bölgeyi ziyaret edeceğini” açıklamıştı. Ancak New York Times’ın haberine göre bu açıklamadan birkaç gün sonra Japonya’nın eski Başbakanı Yoşida’nın, 1951’de San Francisco’da bir anlaşma imzaladıktan sonra ülkesine dönerken saldırıda ölenlerin anısına yapılan Arizona Anıtı henüz yapılmamışken Pearl Harbor’ı ziyaret ettiği ortaya çıktı. Geçen hafta da Hawaii’de Japonca yayımlanan bir gazete, 1950’lerde iki başbakanın daha Pearl Harbor’ı ziyaret ettiğini gösteren arşivlerini çıkardı. Hatta bunlardan biri Abe’nin büyükbabası Nobusuke Kishi idi. İhvan’ı sollayınca ‘Pax Rusya’ fikri Suriye’de; arkasında Batı ile ‘Vahhabi/Selefi’ Körfez’in aklının bulunduğu, adına en naif haliyle ‘siyasal İslam eliyle demokrasi götürme’ denilebilecek rejim değişikliği projesi, Halep’in doğusunun yıllar sonra ilk kez cihatçı gruplardan temizlenmesiyle tabutuna konuldu. Çivisi, mümkün olabilirse eğer, Astana’da çakılacak. Rusya’nın öncülüğünde, bölgenin iki önemli gücü Türkiye ve İran’ın garantörlüğünde… Elbette bu pilav daha çok su kaldırır. Lakin Suriye ordusunun Halep zaferiyle önemli bir eşik aşıldı. Bunun sosyal psikolojik görüntüsü her kesimden Suriyelinin nüfusun yüzde 70’ten fazlasının yaşadığı büyük kentlerde ‘Noel vesilesiyle’ ilk kez ulusal bayrakları eşliğinde göbek atmasıdır. Batı medyası karalar bağlayıp ‘Halep düştü’ diyedursun, Suriyelilerin ezici kısmı için ‘Halep özgürleştirildi’. Halep’in doğusundan çıkartılan hakiki sivillerin anlattıkları da ibret vesikası. HHH Velhasıl Suriye’nin modernleşme sürecini hiç anlamamış olan Batı, ipleri elinden fena kaçırdı. Telafisi de kolay değil. Aslına bakılırsa Obama yönetimi gidişatı görmüştü. Rusya’nın son bir yıldır uluslararası hukuk çerçevesinde kalarak ABD ile işbirliği için harcadığı çabanın haddi hesabı yok. Nitekim Obama/Kerry yıl sonuna doğru Putin/Lavrov ile anlaşmayı da kotardı. Ancak Pentagon, Deyr ez Zor’da Suriye ordusunu vurarak bunu sabote etti. ABD Hava Kuvvetleri göstere göstere IŞİD’in Hava Kuvvetleri kılındı. Ve Rusya için iş bitti. Moskova stratejisini değiştirip bölgesel güçlere yöneldi. Özellikle Suriye politikası iflas etmiş Türkiye’ye… Halep’ten Nusra Cephesi başta olmak üzere cihatçı grupların tahliyesi Türkiye sayesinde kotarıldı. Ardından Putin, Astana uzlaşmasını duyurdu. Besbelli ki pazarlıklar sürüyor. ‘Suriye’nin laik karakterine güçlü vurgu’ yapan mutabakat eşliğinde hakikaten başarılırsa Ortadoğu’da bir ‘Pax Rusya’ fikri bile doğabilir; ki bu ayrı yazının konusu. Kısa vadede belki İdlib’e doluşturulan Nusra Cephesi ve diğer cihatçı gruplarla büyük bir yıkım daha yaşanmadan çözüm çıkabilecek. Mümkün mü? Çok zor. Ama mutabakat sonrası hiç olmazsa ‘imkânsız’ demeyelim. HHH Şimdi Donald Trump’ın 20 Ocak’taki yemin törenine kadar ‘geçiş süreci’ yaşanıldığı için ‘devre dışı kalmış’ görünen ABD’nin elinde kala kala Kürtlerin öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri kaldı. Bu konuda Trump yönetimiyle nasıl pazarlık yapılacağı meçhul. HHH Bölgede kendilerini Batı destekli bu siyasal İslamcı projelerin sac ayakları görenler için ise tablo çoktandır ibretlik. En ‘ucuz atlatanı’ Tunus’ta, İhvan’ın kolu Ennahda’nın lideri Raşit Gannuşi’den son olarak ‘laik güçlere karşı taviz gerektiği’ ve ‘Suriye ve Irak’ta siyasi çözüm istedikleri’ mesajını işittik. Ennahda yazılıp çizilenin aksine hiç de ‘ılımlı’ değil. Sırf laik direnişe tosladığı için diyaloğu seçmek zorunda kaldı. Ellerinde olsa Tunus’a şeriat anayasası giydireceklerini detaylarıyla yazmıştım. HHH Asıl İhvancı projeyi ‘yeni Osmanlı’ başlığıyla sunan Türkiye’nin mesajları mühim. Ankara’nın, Astana sürecinde Rusya ve İran ile birlikte garantör olmaya hazır olduğunu duyururken, “Altı yıldır devam eden modern dönemin en kanlı savaşını artık bir şekilde durdurmak zorundayız” vurgusu esaslı bir trajedinin tezahürü. Suriye’nin ‘toprak bütünlüğüne’ dikkat çekilmesi, Şam ile muhalefet temsilcileri arasında ‘kolaylaştırıcı ve pozitif rol oynamaktan’ söz edilmesi, siyasi geçiş süreci için ‘çoğulculuk, kapsayıcılık’ denilmesi de öyle. En başta “siyasal İslamcı aklın Batı tipinde kurumsal demokrasi ile var olamayacağının dünyada bugün en somut gösteren ülke hangisi”, diye sorulsa yeridir. HHH Peki bu iflas üzerinde düşünürler mi? Zannetmiyorum. Tıpkı proje önce Libya, ardından Mısır’da çöktüğünde düşünmedikleri gibi… İhvan projesi çökse de enkazı üzerinde çok tepinilecek. Bunun memleketin enkazına dönüşmemesi için Suriye’de girişilen askeri maceranın sorgulanması şart. Peki hâlâ akıllarının bir kenarında ABD ile pazarlıklarla Rakka’ya ÖSO ile girmek bulunanlarla nasıl olacak? AB bayrağını indirdi Moldova’da kasım ayındaki seçimleri kazanan Rusya yanlısı, sosyalist Devlet Başkanı Igor Dodon’un göreve başlamasının yalnızca ikinci gününde devlet başkanlığı binasından AB bayrağı indirildi. Bayrağın kaldırılmasına tepki gösteren Liberal Partili bir grup milletvekili, yasaların ihlal edildiği gerekçesiyle bayrağı yeniden astı ancak bayrak bir süre sonra bulunduğu yerden alındı. C MY B