Katalog

EKONOMI Bu hafta piyasalarda neler yaşandı? ALTIN Fed kararlarıyla altının ons fiyatı düştü, 24 ayar altın yüzde 1.92 azalışla 127.90, Cumhuriyet altını yüzde 1.95 düşüşle 856 liraya indi. Dolar Dolar/TL bu hafta da büyüme verisi ve ABD Merkez Bankası’ndan gelen faiz artırımının etkisiyle yüzde 0.83 artışla 3.5040 liraya yükseldi. AVRO BORSA Dolardaki küresel güç Borsa İstanbul bu lenme nedeniye Avro/ hafta yatırımcısına dolar paritesi düşerken, kazandırdı. BIST100 Avro/TL de yüzde 0.41 endeksi haftayı yüzde 2.46 artış azalışla 3.6600 liraya geriledi. la 77 bin 590 puanda tamamladı. 8 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 18 Aralık 2016 Güvenlik bütçesi kimin içindir? Siz hiç seçimlerde “şehadet şerbeti” vaadiyle oy isteyen bir milletvekili adayı gördünüz mü? Veya programındaki “ilk 100 gün”e, içilecek şehadet şerbetini çoğaltma hedefini koymuş bir siyasi parti? En oportünist, en pragmatist, en koyu siyasal İslamcısı bile, kampanya sırasında bu vahim hatayı yapmadı. Güvenlik; devlet olmanın temel unsurlarından biri çünkü. Devlet yönetmeye ta lip olan her politikacı, vergilerimizi toplayıp bunları dağıtma yetkisini isterken teorik olarak güvenliğimizi korumayı üstleniyor. Bu ülkede, 7 Haziran seçimlerinden bu yana, 34 terör saldırısında 459 kişi yaşamını yitirdi. Sadece son bir haftanın bilançosu 57 kişi. 2017 bütçesi evvelsi gün TBMM’den geçti. Yüce yasama, AKP iktidarına önümüzdeki yıl “645 milyar TL harca” demiş bulunuyor. Güvenliğe harcanacak para, bütçenin yüzde 10’unu geçmekte. (Örtülü ödenek hariç) Buyrun bütçe cetvelinden seçilmiş rakamlar: Milli Savunma Bakanlığı: Emniyet Genel Müdürlüğü: Jandarma Genel Komutanlığı: İçişleri Bakanlığı: MİT Müsteşarlığı: Sahil Güvenlik Komutanlığı: MGK Genel Sekreterliği: Kamu Düzeni ve Güvenliği: TOPLAM: 28.7 milyar 23.5 milyar 9.4 milyar 5.8 milyar 2 milyar TL 650 milyon TL 28 milyon TL 18 milyon TL 67 milyar lira. Sorumuz basit: Bu harcama yetkisi neden veriliyor? Bir stadyumun kıyısında, bir ana caddede, taksinin, bir halk otobüsünün içinde, bir bulvarın orta yerinde parça parça ölelim, şans eseri hayatta kaldıysak, kolumuz bacağımız kopsun, ciğerimiz dalağımız yarılsın diye mi? T cetvelinde halk otobüsü yok Bombalı araçla düzenlenen terör saldırısının hedefinde halk otobüsü vardı. İçinde çarşı iznine çıkan askerlerin bulunduğu halk otobüsü. 2017 bütçesi Meclis’ten geçmişken size biraz T cetvelinden söz edeyim. T cetveli, her yıl devlet kurumlarının sahip olacağı araç sayısını ve modellerini gösterir. Meclis başkanlığı araçları da bu listede olur, emniyet de falanca üniversite de. Toplam sayı binlerle ölçülür. Pek azı hibeyle edinilir. Büyük çoğunluğunu biz alırız. Her terör saldırısının ardından bakanların, ekranlarda üzgün üzgün konuştuktan sonra bindiği makam araçlarını da. Ki çoğu zırhlıdır onların. Biz derken Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını kastediyorum. O araçlar; her yıl çalışmalarımız, emeklerimiz, yenilediğimiz cep telefonu veya kira gelirlerimiz üzerinden toplanan vergilerden alınıyor. Ekonomi brifing, bu ülkede her başbakana verilen ilk brifingler arasında yer alır. Ve bütün ekonomi brifingleri sonrasında, başbakanlar araç ve bina tasarrufundan söz eden açıklamalar yapar. Hiçbir zaman o araçlardan tasarruf edilmez. Ama bizim askerlerin payına T cetvelinde olmayan modeli eski bir halk otobüsünde şehadet şerbeti içmek düşer. Özhaseki ne hissediyordur Haberin daha mürekkebi kurumadı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki’nin Kayseri Emniyeti’nde elini sıktığı polislere “İnşallah sizler de şehit olun” demesinin üzerinden dört gün geçti. O kapkara, hurdaya dönmüş halk otobüsünü ekranda gören sayısız insanın aklından aynı soru geçti dün. Özhaseki, polisler değilse bile, memleketinde görev yapan askerlerin ölümü karşısında ne hissetti acaba? Dileğinin bu kadar çabuk gerçekleşmesi, bakanı sevindirmiş mi yoksa üzmüş müdür? Hangisi? Bir hızlı tren kadar Eksiliyoruz. Durmaksızın eksiliyoruz. Kimilerimiz toprağın altına, zindanlara doğru kimimiz. Arkadaşlarımız, evlatlarımız, büyüklerimiz, çocuklarımız beşer, onar, yirmişer gidiyor. Fotoğraflardan, masalardan, okullardan, caddelerden, birliklerden ve stadyumlardan eksile eksile birbirine ekleniyor günler. Dizi dizi vesikalık fotoğraflardaki o gülümseyişler zihnimize kazılı, daha bir hafta geçmemişken 44 canın gittiği Beşiktaş’ın üzerinden... 40 yıllık lanetleme ezberini tekrar etmemizden başka bir şey istemiyorlar bizden. Bir haftadır her düzeyde onca güvenlik toplantısı yapılmışken, bu nasıl olur gibi basit bir soru, rahatsız ediyor sözgelimi. “Toplu açılış ve temel atma töreni” olan mitingin adı, bu yüzden “milli birlik ve kardeşlik buluşması”na dönüştürülüyor. Oysa her patlama, yoksul evlere düşmüş ateş topları bırakıyor ardında. Ve her bir terör saldırısı, hızla unuttururken bir öncekinin acısını; sakatlanmış bedenler kadar çoğalıyor sakatlanmış ruhlar da. Bir hızlı tren projesi kadar kıymetimiz, bir tünel kadar hükmü yok hiçbirimizin. Bir tutanak 2017 bütçe görüşmeleri, gündeme gelme fırsatı pek bulamayan hararetli tartışmalara da sahne oldu. Son gün görüşmelerinde, CHP’li Levent Gök’ün konuşması sırasında tutanaklara yansıyan bir diyalog: LEVENT GÖK (Devamla) )...) burada, FETÖ’cülük konusunda en son sözü diyecek olan Bülent Turan’dır. Neden mi? Bülent Turan birkaç yıl önce bir açıklama yaptı, biz: “Fethullah Gülen yargılansın. Ya, bu suç örgütü” dediğimiz zaman, çıktı basın toplantısı yaptı ve Fethullahçılara ellerini açarak, minnet ederek “Gülen’i AK PARTİ kurtardı” dedi. BÜLENT TURAN (Çanakkale) Yapma Levent Gök ya, Levent Bey! LEVENT GÖK (Devamla) “Ba kın, aramızda fitne çıkartmaya çalışıyorlar. Fethullah Gülen, AKP’nin yaptığı değişiklikle suç örgütü lideri olmaktan çıkartılmıştır” dedi. Dedin mi, demedin mi Bülent Turan; dedin mi, demedin mi? BÜLENT TURAN (Çanakkale) – Söyledim. LEVENT GÖK (Devamla) Dedin değil mi? Yani, Fethullah Gülen’in bir örgüt lideri olmaktan kurtarıldığını burada itiraf eden Bülent Turan’dır. Hepinize şikâyet ediyorum. Saygılar sunarım. (CHP sıralarından alkışlar) BAŞKAN Teşekkür ediyorum Sayın Gök. Venezüella’da kriz darbe doğurabilir Para biriminin altı yılda 430 kat değer yitirdiği, gelecek yıl yüzde 1660 enflasyon beklenen Venezüella’da Nomura’ya göre yeni tehlike darbe Petroldeki çöküşten en fazla etkilenen ülkelerden biri olan Venezüella, bu hafta en büyük banknotlarını bozuk paraya çevirirken, ülkeye şimdi de askeri darbe uyarısı geldi. Nomura’dan Latin Amerika SGMK Strateji Başkanı Sioban Morden’a göre ekonomideki gidişatın daha da kötüleşmesi ülkede doğrudan askeri darbe ya da rejim Venezüellalılar, 100 bolivarın bozuk paraya dönüştürülmesinin ardından yeni banknotların henüz piyasaya çıkmamasını cuma günü Tachira eyaletinde bulunan San Cristobal’daki Troncal 5 yolunda protesto etti. değişikliğine giden anayasal yolu açacak dolaylı bir askeri müdaha le yaşanması riski taşıyor. ‘Gizli bir risk’ Morden “Haziran 2013’te başlayan ve aylardır devam eden ağır stagflasyonla birleşen ekonomik kriz şu ana kadar siyasi bir dönüşümü zorlamakta başarılı olamadı. Ancak askeri bir darbe ile halen bunun yaşanmasına neden olacak gizli bir risk var. Krizin daha ileri aşamaya hangi noktada geçeceğini tahmin etmek ise çok zor. Hiperenflasyonun daha ileri safhası gibi ekonominin daha ıstıraplı bir safhaya girip girmediğini anlamak için ekonomik verileri izlemeye devam ediyoruz” dedi. Hafta içinde ülkenin en büyük banknotu olan 100 bolivar madeni paraya dönüştürülmüştü. Devlet Başkanı Nicolas Maduro kaçakçılığı durdurmak, gıda ve diğer ürünlerdeki stok noksanlığını azaltmak için bu yöntemin denendiğini açıklamıştı. Nakit sıkıntısı 100 bolivarlık banknotlar tedavülden kaldırılırken yerine geçe cek banknotların henüz bankalara ve ATM’lere ulaşmaması ülkede kaosa neden oldu. Venezüella hükümeti nakit kaçakçılığının önüne geçmek amacıyla Kolombiya sınırını 72 saatliğine kapattı. Nakit sıkıntısının yaşandığı ülkede ATM’lerden sadece düşük miktarlarda para çekilebiliyor. Venezüella’nın en büyük gelir kalemini petrol oluşturuyordu. Petrol fiyatlarının son iki sene AFP içinde 120 dolardan 40 dolarlara inmesi nedeniyle ülkenin gelirleri oldukça azaldı. Venezüella’da enflasyon bu yıl yüzde 500’ü aşacak. Uluslararası Para Fonu’nun 2017 enflasyon beklentisi ise yüzde 1660. Venezüella bolivarı altı yılda 430 kat ucuzladı. Ülkenin en yüksek banknotu olan 100 bolivar sadece iki Amerikan centine (7 kuruş) denk geliyor. l Ekonomi Servisi Bayraktar’a göre sulama yatırımları tamamlanıp maliyetler düşürülmeli. Kur etkisini azaltmak yerli malıyla mümkün Gübreden tarım ilacına ithal edilen girdiler nede niyle dolar arttıkça bütün ürünlerin fiyatı artıyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı Şemsi Bayraktar, doların etkisini azaltmanın yolunun yerli malından geçtiğini belirterek “Bir ürünün yerlisi varsa hepimiz onu tüketmeli, kullanmalıyız” dedi. Bayraktar, Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası nedeniyle yaptığı açıklamada, “Doların artması ekonominin hemen hemen bütün alanlarına, tarıma da zarar veriyor. Mazotun hammaddesi petrolün neredeyse yüzde 93’ü ithal ediliyor. Gübre hammaddesinin neredeyse tamamı ithal, önemli miktarda gübre ithalatımız var. Gübre üretiminde kullanılan doğalgazın yüzde 99’unu, tarım ilaçlarının önemli bölümünü ithal ediyoruz. Yine elektriğin yarıya yakını ithal doğalgazla üretiliyor. Fiyatlar dolara endeksli. Kur arttıkça bütün ürünlerin fiyatları etkilenecek” diye konuştu. l Ekonomi Servisi GEREKSİZ İTHALAT İthalatın 2014 yılında 12.4 milyar dolar, 2015’te 11.2 milyar dolar olduğunu bildiren Bayraktar, “Son 10 yıl 10 ayda 16.5 milyar dolarlık yağlı tohum ve meyveler, 16 milyar dolarlık hububat, 16.1 milyar dolarlık hayvansal ile bitkisel katı ve sıvı yağ ithal ettik. Bu dönemde toplamda 97.5 milyar dolarlık tarım ve gıda ithalatı yapıldı. Bunun büyük bölümü yurtiçinde üretilen veya üretim açığı kapatılabilecek ürünler” dedi. Bayraktar, “Acilen sulama yatırımları tamamlanmalı, üretim açığımız olan ürünler daha fazla desteklenmeli, üretim maliyetleri düşürülmeli, verimlilik artırılmalı” önerisinde bulundu. Doğuş’a İspanyollardan ödül Türkiye ve İspanya arasındaki ticari, kültürel ve sosyal alanlarda güçlü ilişkilerin yapılandırılmasına destek olan Türk ve İspanyol kurumlarına ve kişilere verilen Türkİspanyol Sanayi ve Ticaret Odası Ödülü’nü bu yıl Türkiye’den Doğuş Grubu aldı. Türkİspanyol Sanayi ve Ti caret Odası Başkanı ve Başkan Yardımcıları, Genel Sekreter ile İspanya ve Türkiye’deki büyü kelçilerden oluşan jürinin değerlendirmeleri sonucunda ödül bir Türk, bir İspanyol kuruma takdim edildi. Türkiye’den Doğuş Grubu ödül alırken, İspanyol şirket kategorisinde Ficosa şirketi ödüle değer görüldü. l Ekonomi Servisi Komşufırın mutfağa girdi Komşufırın, 25 mağazasında daha KF Mutfak bölümü açmayı planlıyor. KF Mutfak konsepti hakkında bilgi veren Doruk Grup Başkanı Hasip Gencer, “Bugüne kadar yeni nesil fırıncılık alanında birçok ilke imza attık. Komşufırın’ın ekmek konusunda bilinen uzmanlığı ve sunduğu çeşitliliğinin bir yansıması olan ilk KF Mutfak, Etiler mağa zamızda açıldı. Hedefimiz 2017 yılında mevcut 25 mağazamızda ve yeni açılacak mağazalarımızın tamamının içinde de KF Mutfak açmak” dedi. KF Mutfak mönüsü, mevsimsel değişimler ve tüketici taleplerine göre değişecek. l Ekonomi Servisi Hasip Gencer İş Faktoring’in riskini paylaşacak Allianz Grup üyesi Euler Hermes, İş Faktoring ile güçlerini birleştirdi. İşbirliği kapsamında, İş Faktoring müşterilerinin alacakları, Marsh aracılığıyla Euler Hermes tarafından sigortalanacak. Euler Hermes, poliçesi kapsamında İş Faktoring’in iş hacmi ile birlikte pazar payını da artırmasına destek olacak. Euler Hermes; imzalanan anlaşma kapsamında, Gayrikabulü Rücu Faktoring ve İt Özlem Özüner Erdal Aral halat Faktoringi işlemlerinde İş Faktoring’in riskini paylaşacak. l Ekonomi Servisi C MY B