Katalog

DUNYA Toprak müzakereleri Kıbrıs müzakareleri bir haftalık aranın ardından dün yeniden İsviçre’de başladı. Mont Pelerin’de iki gün sürecek 2. tur görüşmeler çerçevesinde KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis ile birlikte BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, Kıbrıs Özel Pazartesi 21 Kasım 2016 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ Halep bölünsün teklifi Temsilcisi Elizabeth Sphear bir araya geldi. Rum basınında yer alan haberlerde, müzakerelerde toprak konusunda anlaşmaya çok yakın olunduğu iddia edildi. Geriye sadece 34 hafta içinde Türkiye, Yunanistan ve Britanya’nın da katılımıyla “Güvenlik ve Garanti” başlığının ele alınacağı beşli konferansın tarihinin belirlenmesinin kaldığı savunuldu. 7 Musul’un IŞİD’in elinden alınmasına yönelik Irak güçlerinin operasyonları sürerken çatışma bölgelerinde insani durum tablosu da ağırlaşıyor. Çatışmalardan kaçan siviller gıda yardımına ulaşabilmek için adeta birbirini ezdi. Şii milisler: Tel Afer’e gireriz Irak’ta Şii milis gücü Asaib Ehlil Hak Hareketi, Türkiye’nin Haşdi Şabi’nin Tel Afer’e girmesi konusundaki tutumunun kendilerinin bölgeye girmelerini engellemeyeceğini savundu. DHA’nın haberine göre, Asaib Ehlil Hak Hareketi’nin sözcüsü, skypressiq sitesine yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin Başbakan İbadi’ye Haşdi Şabi’nin Tel Afer’e girmemesi uyarısına Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi terörü destekleyen ülkeler destek vermiştir. Biz de her türlü dış müdahaleyi reddediyoruz”’ dedi. Ayrıca, ‘’Bölgedeki Haşdi Şabi kente girmek için komut bekliyor”’ ifadesini kullandı. Merkel dünyaya ilan etti: Adayım Almanya’da gelecek yıl yapılacak seçimlere, hali hazırdaki Baş bakan Angela Merkel dördüncü dö nem için adaylığını koymak istediği ni açıkladı. Bir süredir yeniden aday olup olmayacağı yönünde tartış malar yapılan, partisi Hıristiyan De mokrat Birlik’in geçen hafta san dığa kendisiyle gitme yönünde gö rüş bildirdiği Merkel’den (62) bek lenen açıklama dün geldi. Partisi nin kongre çalışmaları için Berlin’de bir araya gelen yönetim kurulu üye lerine hitap eden Merkel, aday ol mak istediğini söyledi. Emnid araş tırma şirketi tarafından Bild am Sonntag gazetesi için yapılan bir an kete göre, Almanların yüzde 55’i Merkel’i yeniden başbakan görmek istiyor. Halkın yüzde 39’u ise karşı. Britanya’nın AB’den çıkış kararı, ABD’de Trump dönemine doğru gi dilmesiyle kimi çev relerce Merkel, Av rupa için istikrarın korunması için ki lit lider olarak görü lüyor. Merkel 11 yıldır AB’nin ekonomi devi Almanya’da başba kanlık koltu Merkel ğunda. Fransa’da merkez sağ liderini arıyor Fransa merkez sağ Cumhuriyetçiler Partisi cumhurbaşkanı adaylarını belirlemek için dün sandık başına gitti. Yedi ismin yarıştığı önseçimlerin ilk turunda sandık çıkışı anketlere göre, önde gelen iki isim eski başbakan François Fillon ile eski Başbakan, Dışişleri Bakanı Alain Juppe oldu. Resmi olmayan kısmi sonuçlara göre, eski Cumhurbaşkanı François Sarkozy’nin üçüncü sırada yer alarak yarış dışı kaldığı iddia edildi. İlk turda adaylardan hiçbiri yüzde 50’nin üzerinde oy oranına ulaşamazsa sandıktan ilk iki sırada çıkan aday gelecek haftaki ikinci tura gidecek. Seçimlere yoğun katılım gözlendi. Ülkede gelecek yıl düzenlenecek olan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu 23 Nisan, ikinci turu ise 7 Mayıs’ta. Sarkozy Fillon Şam’a giden BM Özel Temsilcisi De Mistura, muhaliflerin elindeki Doğu Halep’e bir nevi özerklik verilmesi önerisini masaya getirdi Suriye’nin Halep kentinde hükümet güçleri ve militanlar arasında şiddetli çatışmalar sürerken Birleşmiş Milletler (BM) Şam hükümetine tartışma yaratacak bir öneri sundu. BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura ile Şam’da dün bir araya gelen Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, BM’nin Halep’in cihatçıların elinde bulunan doğu kesiminde özerklik teklifinde bulunduğunu ancak bu teklifin reddedildiğini açıkladı. Batı Halep’e yönelik cihatçıların saldırısında bir okul hedef oldu. ‘Egemenliğin ihlali’ Görüşmeden sonra basına yaptığı açıklamada Muallim, “Teklif tamamıyle reddedildi. Bu bizim egemenliğimizin ihlalidir” dedi. Muallim, ABD’nin yeni başkanı seçilen Donald Trump’a hitaben de “Yeni yönetimden istediğimiz sadece silahlı gruplara desteği sonlandırması değil aynı zamanda bu grupları destekleyen bölgesel güçleri dizginlemesi” ifadelerini kullandı. De Mistura ise basına verdiği demeçte, önerinin cihatçı militanların Doğu Halep’ten ayrılması ancak hükümetin muhaliflerin hâkim olduğu bu bölgede yerel yönetimlerin çalışmaya devam etmesine izin vermesini içerdiğini kaydetti. ‘Türkiye’ye akın olur’ Halep’in doğusu için “zamanın azaldığına” vurgu yapan De Mistura, hükümet güçlerinin bombardımanının uluslararası arenada tepki çektiğini de belirtti. BM Temsilcisi, bu önlemlerin geçici olarak uygulanabileceğini ve Halep’in “özel bir durum” olarak değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Öte yandan De Mistura, ordu operasyonlarının sürmesi halinde Halep’in doğusunun tümüyle yıkılabileceğini ve 200 bin kişinin Türkiye’ye doğru gitmeye çalışacağını, insani bir felaketin yaşanabileceğini de sözlerine ekledi. 7 çocuk yaşamını yitirdi Suriye resmi ajansı SANA’nın haberine göre militanların hükümet güçlerinin kontrolündeki Batı Halep’e düzenlediği füze saldırısında 1 kadın ve 7 çocuk yaşamını yitirdi. Bir ilkokulun hedef olduğu saldırıda en az 32 kişi de yaralandı. Öte yandan, Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Aoun, Esad’ın yenilmesi durumunda Suriye’nin “ikinci Libya’ya dönüşeceğini” söyledi. ABD’li general Ankara’da IŞİD’e karşı Rakka operasyonunda, Türk ve ABD’li yetkili makamlar arasında irtibat noktası görevi üstlenecek ABD’li üst düzey general Genelkurmay Başkanlığı’nda görevlendirildi. ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford ile Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’ın, Ankara’da 6 Kasım’da yaptıkları görüşmede üzerinde mutabakata vardıkları Rakka anlaşmasının ilk adımı atıldı. Rakka’nın IŞİD’in elinden kurtarılması ve yönetilmesi konularında uzun vadeli planda yer aldığı belirtilen bir ABD’li generalin Ankara’da görevlendirilmesi de gerçekleşti. Ankara’da Genelkurmay Karargâhı’nda görevlendirilen ABD’li general, ABD Merkez Kuvvetler Komutanı General Joseph Votel’e rapor verecek. l ANKARA/Cumhuriyet VagonlarHTEİRNNEDANİZSFT1A2AC0NİÖA’DSLAÜI: peşi sıra devrildi Hindistan’ın Uttar Pradesh eyaletinde vagonların raydan çıkmasıyla meydana gelen tren kazasında en az 120 kişi yaşamını yitirdi, 100 kişi yaralandı. 14 vagonlu yolcu treninin sabaha karşı raylardan henüz belirlenemeyen bir sebeple çıkarak devrildiği belirtiliyor. Yolcuların ço ğunun olay sırasında uyuduğu kaydediliyor. Facianın ardından enkaz altında kalanların kurtarılması için ekipler olay yerine giderken kazanın nasıl meydana geldiğine ilişkin soruşturmanın sürdüğü duyuruldu. Ülkede 2010 yılında Batı Bengal’de meydana gelen tren kazasında 146 kişi yaşamını yitirmişti. BBC’nin haberine göre, dünyanın en büyük dördüncü demiryolu ağına sahip olan Hindistan’da, her gün 23 milyon kişi trenle seyahat ediyor. Ancak bu ağın eski olduğuna, gerekli teknolojik desteklerle yenilenmemesine ilişkin uzun süredir eleştiriler yükseliyor. Savaş baltalarını gömdüler Trump’ın Cumhuriyetçilerin önde gelen ismi Romney’e dışişleri bakanlığını teklif ettiği ileri sürüldü. İkili kampanya döneminde birbirlerini ağır sözlerle hedef almıştı ABD’nin 45. başkanı seçilen Donald Trump, tartışmaların merkezine oturan isimlerle ekibini ve kabineyi kurma yönünde çalışmalarını sürdürüyor. Trump’ın görüştüğü isimlerden biri de seçim kampanyası döneminde kendisine ağır eleştiriler yönelten Cumhuriyetçi Parti’nin 2012 seçimlerinde Demokrat aday Barack Obama’ya yenilen başkan adayı Mitt Romney oldu. ABD basınındaki haberlere göre, Trump, “ezik” olarak nitelendirdiği Romney’e Dışişleri Bakanlığı teklif etti. ‘Gerilimi artırmak istiyor’ Reuters’in haberine göre, Demokratlar Romney’in dışişleri bakanı olma ihtimaline şüpheyle yaklaşıyor. CNN’e konuşan Demokrat Partili Temsilciler Meclisi üyesi Adam Schiff, Romney’nin iyi bir diplomat olacağını ancak Trump’ın ama cının “kazananı sadece kendi sinin bildiği bir şovda gerili mi artırmak” olduğunu söyledi. Kampanya döneminde Romney, Trump’ı sahtekârlık ve düzen bazlıkla suçlamış, Trump’a oy vermeme çağrısında bulunmuş tu. Trump ise Romney’nin des tek için kendisine yalvardığını, kötü bir seçim kampanyası yü rüttüğünü ve “köpek gibi” kaybettiğini söylemişti. Bu arada, Trump’ın Ulusal Gü Obama ile Putin’in zirvede birbirlerine zaman zaman venlik Danışmanı olarak atadığı soğuk tavırları da Michael Flynn’in başında oldu kameralara yansıdı. ğu Flynn Intel grubunun Erdoğan yönetimi için lobicilik yapmak üzere tutulduğu iddialarının dayandırıldığı Türk Amerikan İş Konseyi Başkanı Ekim Alptekin, New York Times gazetesine verdiği söyleşide SON ZİRVELER... Lima’da gerçekleşen As ya Pasifik Ekonomik İşbirliği zirvesi dün ABD Başkanı Obama ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in ayaküstü sohbetine de sahne oldu. Obama’nın koltuğu Trump’a devretmesi için geri sayım sürerken ABD Başkanı’nın Putin’e Suriye’de şiddetin sona erdirilme haberleri yalanladı. si için çabaların artırılması çağrısı yaptığı belirtildi. Kadınçocuk, Mısır, Tunus demeyin “2002’den bu yana 18 yaşın altında 440 bin kız çocuğu, doğum yaparak ‘anne’ oldu. 15 yaşın altında cinsel istismara uğrayarak ‘anne’ olan çocuk sayısı 15 bin 937. Çocuk istismarı davaları son 10 yılda üçe katlandı, 483 bin kız çocuğu evlendirildi.” Utanç tablosunu sergileyen rakamlar Türkiye İstatistik Kurumu ve Adalet Bakanlığı’na ait. Türkiye’de 15 yaşın altında çocuklarla “gayri resmi” şekilde evlenip cinsel istismarda bulunan 3 bin kişiye, mağdurla evlenme halinde getirilecek “af” (ceza ertelemesi) vesilesiyle ortaya seriliyor. Sosyal hukuk devletinde başvurulan yöntem, “yasalara göre suç teşkil eden eylemleri cezalandırmak yerine, yasaları değiştirip bu eylemleri suç olmaktan çıkartmak”. İzahat için göbek çatlatanların baş gerekçeleri muhafazakâr damarın sabiteleri: “Evrensel değerler geçerli olamaz; yerel, dini, örfi ve kültürel değerler önce gelir.” HHH Bundan daha büyük facia olabilir mi? Olur. Bu zihniyetin egemen olduğu yerlerde bal gibi olur. Olur ama, direnişi eksik olmaz. Bakınız en başta Batılıların “Aydınlanma” değerlerini hiçe sayarak bölgemizde çıkarları icabı “siyasal İslam” yatırımı yaptıkları ülkelere... HHH Misal, Mısır; “muhafazakârlaştırma” projesinde öne çıkan örnek. İhvan’ın ilk icraatlarından biri kızlarda evlilik yaşını 14’e düşürme teklifi olmuştu. Muhammed Mursi liderliğindeki “İhvan Mısır’ı” BM’nin Kadın Hakları Bildirisi’ne en keskin itiraz eden ülkeydi. İtiraz hususları şunlardı: “Kadınların evlilik yaşının yükseltilmesi, evlilikte kadın ve erkeğin eşit hak ve sorumluluklara sahip olması, mülklerin eşit paylaşımı, Müslüman kadının Müslüman olmayan erkekle evlenme hakkı, boşanmanın erkeğin sözünden öte yargı kararına bağlanması, kadının eşinden izinsiz seyahati, çalışması yahut doğum kontrolü ile aile harcamalarında söz sahipliği, eşlerin tecavüz ve cinsel saldırılarına itiraz hakkı, genç kadınların cinsel konularda söz hakkı, kürtaj veya gebelik önlemlerinin yasallaştırılması, gayri meşru ilişkilerden doğan çocuklara eşit haklar sunulması, homoseksüellere eşit haklar ve korunmanın salık verilmesi.” Mısır İhvan’ının iki iddiası vardı: “Kadın haklarının bu şekilde korunması ‘toplumu’ yok eder” ve “Ulusal yasalar, dini, örfi ve kültürel değerler evrensel olandan üstündür. ” HHH İhvan hükümeti, zaten verili şeriatı daha pekiştiren anayasayı zorlayarak ülkeyi gererken, 30 Haziran 2013’te halk isyanını fırsat bilen ordu tarafından devrildi. “Muhafazakâr toplum” projesi darbe yedi. “İhvan’sız Mısır”da 2014 Anayasası’nda kadın hakları belli temellerde korundu. “Kadın ve erkeğin tüm medeni, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel haklarda eşitliği” temel alındı. Kadınların siyasete katılımını güçlendirecek maddeler yer aldı. Sorunlar devasa ve hâlâ baki elbette. Beğenilmeyen El Sisi ise Mısır’da büyük sorun olan tecavüz vakalarında ilk kez bir mağdur kadını ziyaret etti. İçişleri bakanığı karakollarda kadınlara şiddete karşı özel polis birimleri tesis etti, kadın görevliler atadı. HHH Batılıların ballandıra ballandıra “uzlaştı, siyasal İslamdan vazgeçti” diye pazarladığı Tunus da farklı değil. Ennahda’nın “şeriatı yasaların temel kaynağı” kılarken, pek çok gerici hükmün yanı sıra “evlilik yaşının 14”e indirilmesi, kadının “erkeğin bütünleyicisi” diye tanımlanarak eşitliğinin dışlanması, “çocuk ‘evlat edinmenin’ yasaklanması” gibi unsurları içeren anayasa teklifi, Tunus’un örgütlü seküler güçlerinin direnişiyle boşa çıkarıldı. Bu sayede “hukukun üstünlüğüne dayalı sivil cumhuriyet” vurgusuyla “inanç, vicdan ve dini ibadet özgürlüğünü koruyan”, “kadınları erkeklerle eşit statüde” gözeten, “çocuk haklarına sahip çıkan” laik anayasa oluşturulabildi. Gannuşi de “Konsensüs yoktu” diyerek şu meşhur “rıza”ya vurgu yapmak zorunda kaldı. HHH Mısır’dan, Tunus’tan bize ne diyecek halimiz kalmadı. Sürüklenilen yer ortada. Dolayısıyla modernleşme deneyimimizin kazanımlarını idrak için bölgedeki güçlü mücadele damarına da bakmakta fayda var. Gazeteciler Sendikası Başkanı’na hapis Mısır’da Gazeteciler Sendikası Başkanı Yahya Kallaş ile sendikanın 2 yönetim kurulu üyesi “aranan meslektaşlarını saklamak ve yalan haber yapmak” suçlamasıyla yargılandıkları davada, 2 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Uluslararası Af Örgütü karara tepki gösterirken bunun Sisi yönetiminin ülkede medya ve ifade özgürlüğüne yönelik baskılarının yeni bir aşaması olduğunu belirtti. Başkent Kahire’de mahkemenin önceki gün verdiği kararın ardından protesto gösterileri düzenlendi. Kararın temyiz süreci açık. C MY B