Katalog

Pazar 16 Ekim 2016 ekonomi@cumhuriyet.com.tr ekonomi TASARIM: SERPİL ÜNAY 9 Fındık can yakıyor Serpil Timuray Timuray, Vodafone Grubu’nda zirveye tırmanıyor Serpil Timuray, görevlerinin yanı sıra grubun ticari operasyonlar ve strateji dünya başkanlığına getirildi. Vodafone Grubu Ticari Operasyonlar ve Strateji Dünya Başkanlığına Serpil Timuray atandı. Şirketten yapılan açıklamaya göre, Vodafone Grubunun Afrika, Orta Doğu, Asya, Pasifik (AMAP) Bölge Üst Yöneticisi (CEO) olarak başarılı işlere imza atan Serpil Timuray, dün itibarıyla başladığı yeni pozisyonunda Grup Ticari Operasyonlar Dünya Başkanlığı ile Grup Strateji Dünya Başkanlığı görevlerini bir arada yürütecek. Timuray, yeni görevinde, Vodafone Grubu dünya icra kurulunda yer almaya ve Grup Üst Yöneticisi (CEO) Vittorio Colao’ya doğrudan bağlı olarak çalışmaya devam edecek. Vodafone Grubunun abonelerinin yaklaşık yüzde 74’ünün bulunduğu AMAP Bölgesi, son 3 yılda Timuray’ın liderliğinde güçlü bir büyüme performansı kaydetti. 2015/16 mali yılında AMAP Bölgesinin aboneleri yüzde 5 büyüme ile 341 milyona ve toplam gelirleri yüzde 7 büyüme ile 13.2 milyar sterline ulaşırken, FAVÖK yüzde 7.2 büyüme ile 4 milyar sterlin seviyesinde gerçekleşti. Önce kadın programı başlattı Timuray’ın 2009’da Türkiye’de sosyal iş modeli olarak başlattığı ve iki yılda 7 AMAP ülkesine yaygınlaştırdığı “Vodafone Çiftçi Kulübü” programı, bölgede 149 milyon çiftçiye erişmesi beklenen platformu ile tarımın dijitalleşmesi ve çiftçinin güçlendirilmesi için örnek bir girişim oldu. Ayrıca, kadınların mobil teknolojilere eşit erişimi sayesinde ekonomik ve sosyal hayata katılımını artırmaya yönelik Timuray’ın Türkiye’den başlattığı “Önce Kadın” programı, son dönemde 10 AMAP ülkesinde lanse edildi. l Ekonomi Servisi Finans Merkezi açılışına birçok bakan katıldı. ‘Avrupa çok soruyor paraya yeni adres lazım’ İstanbul Finans Merkezi’ne taşınacak SPK ve BDDK’nin hizmet binalarının temel atma töreni yapıldı. Ataşehir’de yükselen İstanbul Uluslararası Finans Merkezi’nin (İFM) kamu finansmanı fiziki altyapısında start Başbakan Binali Yıldırım’ın katıldığı törenle verildi. Bugünkü törende, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) binaları için temel atıldı. Kaynak soruyorlar Başbakan Binali Yıldırım, “Bu merkeze ne ihtiyaç var? Finansman yani dünyadaki nakit para artık yeni adresler arıyor. Niye? Çünkü Amerika, Avrupa fazla sıkıyorlar. 50 tane soru soruyorlar. Bu parayı nereden aldın, nerede buldun, nasıl getirdin? İnsanlar da parasıyla rezil olmak istemiyorlar. Onun için İstanbul finansman için, yatırımcılar için, yatırımcılara kaynak için en ideal yer. Onun için buraya, bu merkeze ihtiyaç var ve bunun kararını verdik. İnşallah 12 sene içerisinde, buralarda muazzam tesisler, binalar tamamlanacak ve finans merkezi çalışmaya devam edecek” diye konuştu. l Ekonomi Servisi TÜSİAD: Günlük değil sistemli yaklaşım şart Türk Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Cansen Başaran Symes, gerek kredi derecelendirme kuruluşlarının not indirimleri, gerekse küresel sermaye akımlarında yaşanan dalgalanmaların, finansal piyasaları etkisi altında tut maya devam ettiğini söyledi. Bursa Sanayicileri ve İşadamları Derneği (BUSİAD) tarafından bu yıl 22’ncisi düzenlenen ‘BUSİAD Doğan Ersöz Ödülü ve Başarı Ödülleri’ töreninde konuşan Başaran Symes, ekonominin yaşanan bu olağanüstü dönemden etkilenmemesinin mümkün olmadığını belirterek, olağanüstü hali aşmış, demokratik ve toplumsal uzlaşmasını sağlamış bir Türkiye’nin, iktisadi alanda daha hızlı gelişmesi, uluslararası planda ise daha itibarlı bir ülke olmasının mümkün olduğunu belirtti. l Ekonomi Servisi Cansen Başaran Symes Dünyanın bir numaralı üreticisi Türkiye’de çiftçi emeğinin karşılığını alamıyor, tüketici ucuz fındık bulamıyor, ailelerin yaşlılarına terk edilen üretimde verim düşüyor. Piyasa regüle edilmeli Ulusal Fındık Konseyi denen sözde fındığın tüm bileşenlerinin temsil edildiği bir kurum icat edildi. Ancak bu konseyin ayakları fındık bahçesinde değildi ve yönetim kurullarının karar mekanizmasında hiçbir fındık çiftçisi yoktu. Yönetimler tamamen ihracatçılar ve işverenlerden oluştu. Yani tarımın şirketleştirilmesinin önü tamamen açıldı. Fındıkta yaşanan kavganın ve kooperatiflerin tasfiyesinin asıl amacı fındık çiftçilerinin altın bir tepside yerli ve yabancı tarım ve gıda şirketlerine sunumundan başka da bir şey değil gibi görünüyor. Üretici hâkim olmalı Gelinen durum üzerine Çiftçi Sen’in çözüm önerileri ise özetle şöyle; 4 Kooperatif yönetimine talip olanların 4572 sayılı sözde özgürleştirme yasasının şirketler lehine ve üreticiler aleyhine olan kısımları değiştirilmeden yapacağı hiçbir şey yok. 4 Fiskobirlik sadece fındığını çiftçiden alan, depolayan sonra tekrar ihracatçılara satan bir anlayışı terk ederek, aldığı fındığı tesislerinde işleyerek iç ve dış piyasaya kendisi sürmeli. 4 Elde edeceği gelirle piyasaya şirketlere karşı çiftçileri koruyacak şekilde müdahil olmalı. 4 Üretimden pazarlamaya zincirin her halkasına egemen olmalı. 4 Eğer kaldıysa depolarını ve iştiraklerini asla ve asla satmamalı 4 Sonuç olarak, fındık çiftçileri kendilerinin temsil edilecekleri bir kooperatif anlayışını örgütleyemeden ve yaşama geçirmeden diğer bir ifade ile başka bir Fiskobirlik’i mümkün kılmadan, fındık çiftçilerinin sorunların çözümü mümkün olmayacak. Bir yandan iklim değişikliği nedeniyle özel biraz az (510 bin ton) olduğu gözlemlenecek. 100 bin ton kadar devreden likle son yıllarda gö stok miktarı ve bu stok rülen üretim dalgalan miktarının önemli bir maları, bir yandan yap kısmının emanet satış ol boz tahtasına çevrilen duğu düşünüldüğünde fi ve üreticinin yararı gözetilmeksizin şekillenen tarım politikaları fındıkta can yakmaya OBülcyaüyktaş yattaki dalgalanmalar yaşanmaya devam edecek. Üstelik de sermaye grubu fiyatı baskılama süre başladı. Ancak, ağaç cini uzatıp paskalya ön tan toplamakla başlanan ve ih cesi panik havası yaratarak dü racata giden tüm süreç bo şük fiyatlardan alım yapmak is yunca doğru adımlar atıl tiyor. Emanet satışların önüne mazsa canı yanan yal geçecek çiftçiler lehine bir de nız 400 bini çiftçi ka poculuk sistemine geçmeden ve yıt sistemine kayıtlı ol bu sistemi işletecek bir koopera mak üzere toplam 500 tif kurmadan fiyat dalgalanma bin üretici (aile) ve yer larını durdurmak mümkün ola li tüketici olmayacak. mayacak. Pazar kaybetmeye başlayan büyük tüccar da, Hâkimiyet azalıyor ihracatı düşen ülke de Verilere bakıldığında ülkede kaybedenler kulübünde fındık üretim alanları azalmıyor yerini alacak. tam tersine artıyor. Ancak ge Fiyat dalgalanmaları ile rek verim gerek üretim miktarı bir kez daha gündeme gelen nın zaman zaman düştüğü görü fındıkta Toprak Mahsulle lüyor. İklim dışındaki en önem ri Ofisi’nin (TMO) yaptı li etkinin, emeğinin karşılığı ğı alımlar 20062009 ara nı alamayan üretici ailelerin, sında 4.004.50 lira aralı üretim işini, ailelerin memle ğında oldu. Bu sezon ise kette kalan yaşlı bireylerine bı ağustos ayı içinde rekol rakmaları. Zira üreticinin, üre te tahminlerinin altında fın tim iştahı iyice azalmış durum dık üretimi gerçekleşmesi nede da. Üretim masrafları artı yüz niyle fiyatlar serbest piyasada de 25’lik refah payı alamayan 15.5 liraya yükseldi. Sezon açıl üreticinin, günden güne üre ması ile de önce 14 TL bandına, timden uzaklaşma fikrini içsel ardından 13 ve 12’ye geriledi. leştirdiği belirtiliyor. Hatta ihtiyacı olan üreticinin 11 Zira Fiskobirlik’in işlevsizleş liradan sattığı bile gözlendi. tirilerek, piyasayı regüle eder Tüketici de mağdur pozisyondan uzaklaştırılması, üreticinin sayıları 10’u geçme Üreticinin 11 liraya kadar dü yen büyük tüccar ve şirketin in şürdüğü fiyat, ne yazık ki yer safına bırakılması içeride cid li tüketiciye yaramadı. Zira yer di sıkıntılara yol açacak gibi gö li tüketici fındığı 4555 lira ara rünüyor. Türkiye’nin dünyada lığında buldu. Durum öylesine yüzde 85 olan pazar hâkimiyeti vahim bir hal aldı ki Fiskobir yüzde 66’lara kadar gerilerken, lik Genel Müdürü bile beş katına başta Şili, Gürcistan ve ABD ol çıkmış fiyata isyan etti. Fındık mak üzere bazı ülkelere fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birli üretimi ciddi şekilde desteklen ği (FİSKOBİRLİK) Başkanı Lüt meye başladı. fi Bayraktar gelişmeler üzerine fındığın çok daha ucuz fiyatlar Nasıl gelindi? dan satılması gerektiğini, 40 li Fiskobirlik 2000’li yıllara ka ranın üzerindeki fiyatın olduk dar Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ça abartılı olduğu beyanatları nın emri ile devlet vesayetinde nı verdi. yönetildi. Daha sonra 4572 sayı Konuya ilişkin sorularımı lı yasa ile bu vesayet büyük çift zı yanıtlayan Çiftçi Sen Başkanı çilere geçti. Fındık çiftçisi ko Abdullah Aysu’nun verdiği bilgi operatif yönetimlerinde hiçbir ye göre de toplam ihracatın yüz zaman söz, yetki ve karar sahi de 10 ve fazlası kadarının alındı bi olamadı. AKP hükümeti ise ğı bu dönemde geçmiş yıllar baz FKB yerine TMO’yu da yama alındığında ihracat miktarının yarak bu süreci hızlandırdı. Kadın çiftçiler işveren olacak Şekerbank, Türkiye birincisi projeye 40 bin TL, ikinci projeye 30 bin TL, üçüncü projeye ise de 25 bin TL destek sağladı. Banka, Jüri Özel Ödülü kapsamındaki projeye ise 20 bin TL destek sunarken, dereceye giremeyen kadınlara da altın hediye etti. Tarım Bakanlığı ile Şekerbank işbirliğinde yapılan “Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi Programı” kapsamında yapılan yarışı kazanan dört kadın çiftçiye 20 ile 40 bin lira destek sağlandı. 424 kadın katıldı “Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi Programı” kapsamında 9 ilden 12 projenin finale kaldığı progra mın 2016 birincisi Adana’dan “Lavanta Kokulu Kelebekler” projesi ile Yeliz Tok oldu. Şekerbank, Adana, Adıyaman, Artvin, Bolu, Iğdır, Kırşehir, Sinop, Tekirdağ ve Yalova illerinden 12 projeye toplamda 150 bin TL destek sağladı. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın başlattığı ve Şekerbank desteği ile yürütülen “Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi Prog ramı” kapsamında 2016’nın en iyi projeleri ödüllendirildi. Adana, Adıyaman, Artvin, Bolu, Iğdır, Kırşehir, Sinop, Tekirdağ ve Yalova olmak üzere 9 farklı ilden 424 kadın çiftçinin projelerinin değerlendirildiği program kapsamında, her ilin dereceye giren birincileri, Başbakan Binali Yıldırım’ın katıldığı Dünya Kadın Çiftçiler Günü’ne özel İzmir’de düzenlenen ödül töreninde bir araya geldiler. l Ekonomi Servisi ING Bank’tan yenilikçi projelere destek ING Bank’ın bu yıl üçüncü kez düzenleyeceği, farklı düşünen, yaratıcı, çözüm üreten herkese kapılarını açtığı ve bankacılık sektörü için yenilikçi ürünler geliştirme fırsatı sunduğu “ING Hackathon” için geri sayım başladı. 56 Kasım’da yapılacak ING Hackathon’un teması “bankacılığı kolaylaştıracak finansal araçlar” ve “en gelsiz bankacılık ürünleri” olarak belirlendi. Son başvuru tarihi 29 Ekim olan Hackathon’un kazananı 7.500 TL’lik hediye çeki ka zanacak. ING Bank’ın 2014’ten bu yana her yıl düzenlediği ve bu yıl 3’üncüsü gerçekleşecek yarış, bankanın Maslak Genel Müdürlük binasında yapılacak. Başvurular hackathon.ingbank.com.tr adresinden 29 Ekim‘e kadar yapılabilecek. l Ekonomi Servisi 800 milyon aç 600milyonobez Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Başkanı Tarık Tezel, dünyada 800 milyon insanın beslenemediğini belirtti. Tezel, Dünya Gıda Günü nedeniye yaptığı açıklamada, sağlıklı ve temiz gıdaya erişimin temel insan hakkı olduğunu söyledi. Tezel, bu gün 800 milyon insanın aç, 1 milyon 200 bin insanın yoksul, buna karşılık 600 milyon insanın ise obez olduğuna dikkat çekti. Tezel, dünyada bir tarafta gelişmiş ülkeler gıdada arz fazlası yaşarken diğer tarafta pek çok ülke açlık ve yetersiz beslenme ile boğuştuğunu söyledi. İklim tehdidi Her yıl 12 milyon hektar tarım arazisinin erozyon ve çeşitli sebeplerle yok olduğunu vurgulayan Tezel, “Dünya her şeye rağmen 7 milyar insanı besleme potansiyeline sahip. Bu potansiyelin dünyada dengeli olarak kullanılması gerekli. Geleceğin liderleri daha çok silah üreten değil, insanların sağlıklı ve besleyici gıdaya daha kolay ve eşit erişebilmesine liderlik edenler olacak” dedi. l Ekonomi Servisi Tarık Tezel C MY B