Katalog

Cumartesi 30 Ocak 2016 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: BAHADIR AKTAŞ İndirim hayal oldu R us enerji şirketi Gazprom, 1 Ocak 2015’ten itibaren Türk özel sektör gaz dağıtıcılarına uyguladığı yüzde 10.25’lik indirimi iptal ederken, bu karar gelecek dönemde tüketicilere sattığı doğalgazda fiyat indirimine hazırlanan BOTAŞ’ın hazırlığını olumsuz etkileyebilir. Reuters’a bilgi veren doğalgaz sektöründen iki yetkili, indirimin 1 Ocak 2015’ten itibaren uygulanmaya başlandığına dikkat çekerek, iptal kararı sonrası yeni fiyatın ne zamandan geçerli olacağının netlik kazanmadığını belirtti. Gazprom’a yakın kaynaklar, indirimin kaldırılmasının halen müzakere edildiğini söylerken, Gazprom yetkilileri bu konuda yorum yapmadılar. Geçen yıl 24 Kasım’da Suriye sınırında bir Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından Rusya ile Türkiye ilişkilerinde gerilim yaşanmaya başlanmış ve Rusya bazı yaptırım kararlarını yürürlüğe koymuştu. Özel sektör temsilcileri, Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın bu hafta, BOTAŞ’ın sattığı doğalgazda fiyat indirimine yönelik çalışma yaptığını açıkladığını hatırlatarak, bu durumun indirim çalışmalarını nasıl etkileyeceğini izleyeceklerini söyledi. Türkiye’nin yıllık doğalgaz tüketimi 50 milyar metreküp düzeyindeyken, Rusya yıllık 30 milyar metreküplük kontratla en iyi tedarikçi konumunda. Türkiye Rusya dışında, İran ve Azerbaycan’dan gaz, Cezayir ve Nijerya’dan da LNG alıyor. Bir özel sektör yetkilisi, “Bu karardan sonra özel sektör şirketleri müşterilerine yeni durumu bir tebligatla bildirmeye başladı. Uygulamanın nasıl olacağına bakılıyor” dedi. Bir başka yetkili, indirim ka ekonomi 9 Gazprom, Türk özel sektör gaz dağıtıcılarına uyguladığı yüzde 10.25’lik indirimi iptal ‘Miad’ın en kısası etti. Bakan Albayrak’ın açıkladığı BOTAŞ’ın tüketiciye indirim hazırlığı sözde kalabilir insana biçilenidir.. rarının iptal edilmesinin ardından Rusya’dan alınan doğalgaz fiyatının özel sektör ithalatçıları için 196197 dolara çıkacağını söyledi. başka bir yetkili de indirim kararının iptaline rağmen BOTAŞ’ın halen alımsatım fiyatı arasında 90 dolar civarında bir fark oluştuğunu belirterek, “BOTAŞ, diğer kaynaklardan gelen gaz da dahil edildiğinde aldığı fiyatın 50 dolar üzerinde bir satış yapıyor. BOTAŞ şu halde yüzde 10 indirim yapabilir ama bu biraz da siyaseten alınması gereken bir karar” dedi. l Ekonomi Servisi umhurbaşkanı Erdoğan, kafasına taktığı “darbe anayasasından kurtulma” sloganlı, Türkiye tipi başkanlık sistemine geçişe ilişkin uygulama planını, “Yeni anayasa için hep birlikte” başlıklı programda açıkladı.. Görevlendirilmiş örgütlenmeler, kişiler desteğinde, kişisel, konumsal ağırlıklarını koymuş olarak, başta AKP, Hükümet, koşulsuz biatları beklenen medya, kamu kurumları, örgütlenmeler, oy verecek seçmenler olmak üzere.. yürütülecek kampanyanın sunumunda, “Parlamenter sistem Türkiye’de miadını artık doldurmuştur” dediler.. Parlamenter sistemimize ömür biçme “miadını doldurdu”ğu hükmünü verme hakkını kendilerinde nasıl gördükleri üzerine söyleyecek sözümüz olabilemez.. Benim kafam kişiye özel başkanlık takıntısı ile bağlantılı dayatılan başkanlık sisteminin, velevki öngörülmüş taktikler doğrultusunda geçerlilik kazanması halinde; “Kime niyet, kime kısmet” hesaplarıyla kimlerin işine yarayabileceğine takılıp kaldı.. Miadın, inançlara göre Tanrı katından insana biçileni; ya da doğa yasalarının kaçınılmaz sonuçlarına bakılarak insan ömrünün miadı; ülkeler, toplumsal örgütlülükler, rejimlerin, ideolojilerin, anayasal, hukuksal düzenlerin ayakta kalabilme ömürlerine göre en kısa olanı değil mi?.. Türkiye’de miadının dolduğuna ilişkin fetva verdikleri parlamenter sistem, bildiğim kadarı ile rejimi demokrasi olan ülkelerin tümünde, kuruluş tarihlerinden günümüze yıkılmamış ayakta durmaktalar. Demokrasi, insan hakları, hukuk devleti ilkelerinden gasplar, anayasal düzenlerin ister sivil ister askeri olsun darbelerle kesintiye uğratılmaları halinde yaşanmış olsun.. Sivil askeri darbe süreçlerinden kurtulunma sonrasında da, zorunlu gerekli gündeme giren kimi anayasal, yasal katkılarla yeniden parlamenter düzenlere geçilmiştir. Rejimi demokrasi olan, yani insan hakları, demokrasi, hukuk devleti düzeni ilkelerinin ayakta olduğu tüm ülkeler içinde çok az sayıda var olan başkanlık rejimlerine gelince.. HHH Başkanlık rejimlerinin oluşumu, insan hakları, hukuk devleti düzeni, demokrasi arayışları odaklı olarak gündeme gelmemiş, yaygın oluşum, federal, konfederal yapılanmalar, ayrı ayrı ülkelerin birleşmesi olarak yaşanmıştır. Başkanlık rejimleri içinde demokrasiye aykırı yapılanmaların engellenebilmesi yolunda da, parlamenter rejimlerden çok daha donanımlı güçlü parlamenter yapılanmalar ile bağımsız yargı, demokratik kurumlar oluşumu, işleyişlerine gereksinim duyulmuştur. Çağımızda sayıları artan seçimli, sandık rejimleri yapılanmasındaki başkanlık rejimlerinin önemli çoğunluğunun ise ırklardinler, mezhepler ordaklı dünya çapında yaşanan bölgeler, ülkeler için iç savaşlar kaosu, kirli çıkar paylaşım savaşlarında, paramparça oluşlarda, pıtrak gibi yaygınlaşan “21. yüzyıl otoriter rejimleri” uygulamalarıdır. Halkların barış içinde birlikte yaşam, ırkçılık, inanç çatışmalarından arındırılmış insanca yaşam için, başkanlık rejiminin kolaylaştırıcı olduğu savı kuyruklu yalandır. Tam tersi iç çatışmaların kaosunda yaşanmış acıların, akan kanların bedeli, öfke, ayrımcılıklardan beslenmiş ırkçı, inanca dayalı kirli çaresiz çatışmaların üzerine, kimlik travmaları da eklendiğinden, kimlikleri paramparça olmuş insanların ayırımcı reflekslerle, gettolaşmaları, insan hakları ile çelişen yeni ayrımcılıkları üretmektedir. Mikromiliyetçilik güdüleriyle demokratik kültür dibe vurmuş yeniden oluşumlardan, demokratik düzen üretebilmenin özlemleri, arayışları olsa da kalıcı örneği henüz ortalıkta yok gibi.. Çokkültürlülük, federal, konfederal yapılar içinden, özyönetim, özerklik kavramları ışığında yaratılmış en başarılı örnek Tito Yugoslavyası sayılabilirdi. AB yapılanmasına, çokkültürlülük arayışlarına yatkın modelin, AB sınırları içinde, AB merkez ülkeleri eliyle neden parçalanması yeğlendi, sonra 9 devletçiğe parçalanmış hepsi de çaresiz ülkecikler olarak arka bahçede bekletilmekteler.. sorgulanmalıdır.. Ülkemiz için yaşamsal sorgulama, Erdoğan kimliğine odaklanmış başkanlık rejimi arayışı olmalıdır.. C 196 dolara çıkacak Şimşek: İş Bankası’nın itibarı yüksek aşbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, İş Bankası’nın, Türkiye’nin en başarılı, en önemli, içeride ve dışarıda itibarı yüksek bir banka olduğunu belirterek “Hükümetimizin kesinlikle ne İş Bankası’na ne de başka bankaya yönelik olarak çalışması yoktur” dedi. Şimşek, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut’un İş Bankası’na yönelik açıklamalarını gündeme getiren milletvekillerine yanıt verdi. Şimşek, açıklamalara ilişkin bir sorun varsa SPK ve BDKK’nin mevzuat çerçevesinde bunu değerlendirmesi gerektiğini belirtti. l Ekonomi Servisi AKARYAKITTA 328 MİLYON İŞLEM Geçen yıl akaryakıt istasyonlarında toplam 328 milyon 867 bin 342 kartlı işlem gerçekleştirildi. Akaryakıt istasyonlarında yapılan harcama artışının, bir önceki yıla göre sınırlı kalmasının sebeplerinin başında, düşen petrol fiyatlarının pompaya yansıması gösterildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak , Haziran 2014’ten bu yana düşen petrol fiyatlarının akaryakıt fiyatlarına yansıdığını, bu süreçte benzinde litrede 90 kuruş, motorinde ise 1.15 lira indirim geldiğini ifade etmişti. B Enerjinin faturası kabarık Türkiye’nin enerji ithalatı geçen yıl 2014’e göre 17 milyar dolar azalarak 37.8 milyar dolar olurken, 2005’ten bu yana toplam fatura 463 milyar doları aştı. ürkiye’nin enerji ithalatı 2015 yılında bir önceki yıla göre yüzde 31.1 azalarak 37 milyar 842 milyon 886 bin dolar oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye geçen yıl toplam 207 milyar 203 milyon 370 bin dolarlık ithalat gerçekleştirdi. Bunun 37 milyar 842 milyon 886 bin dolarlık bölümünü “enerji ithalatı” olarak özetlenen, 27’nci fasıl olarak adlandırılan “mineral yakıtlar, mine Dış açık tahmini aştı ış ticaret açığı Aralık 2015’te 6 milyar 183 milyon dolarla beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre, Aralık 2015’te ihracat, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11.1 azalarak 11 milyar 802 milyon dolar, ithalat yüzde 17.5 azalarak 17 milyar 984 milyon dolar oldu. Aralıkta dış ticaret açığı yüzde 27.4 düştü. İhracatın ithalatı karşılama oranı Aralık 2014’te yüzde 60.9 iken, 2015’in aralık ayında yüzde 65.6’ya yükseldi. İhracatta ilk sırayı 1 milyar 150 milyon dolarla Almanya, ithalatta ilk sırayı 2 milyar 154 milyon dolarla Çin aldı. l Ekonomi Servisi T ral yağlar ve bunların damıtılmasında elde edilen ürünler, bitümlü maddeler, mineral mumlar” oluşturdu. D Depolar kartla doldu 2014 yılında 54 milyar 889 milyon dolar olan enerji ithalatı, geçen yıl yaklaşık 17 milyar dolar azalarak 37 milyar 842 milyon 886 bin dolara geriledi. Enerji ithalatı en son 2005 yılında 21.2 milyar dolarla son 11 yılın en düşük seviyesinde ger çekleşti. 2005’ten bu yana ithalatın faturası 463.4 milyar dolar oldu. Öte yandan Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, Türkiye’de benzin istasyonlarında banka ve kredi kartlarıyla yapılan harcamaların tutarı geçen yıl, 2014’e göre 25 milyon 100 bin liralık artışla 49 milyar 106 milyon 440 bin liraya ulaştı. Akaryakıt için harcanan miktarda bir önceki yıla göre 2015’te büyük değişiklik gö rülmezken, işlem sayısında 6 milyon 485 bin 473 adet artış oldu. İşlem sayısı 2015’te 328 milyon 867 bin 342’yi buldu. Geçen yıl akaryakıt istasyonlarında kredi kartlarıyla yapılan 269 milyon 189 bin 450 işlem sonucu 45 milyar 395 milyon 780 bin liralık harcama gerçekleşti. Aynı dönemde banka kartlarıyla ise 3 milyar 710 milyon 660 bin liralık, 59 milyon 677 bin 892 adet işlem yapıldı. l Ekonomi Servisi Turizm gelirleri eridi ürkiye’nin cari açığının finansmanında en büyük kalemlerden biri konumundaki turizm gelirleri 2015’te iç güvenlik endişeleri ve RusyaUkrayna gerginliği başta olmak üzere bölgedeki jeopolitik endişelerle bir önceki yıla göre yüzde 8.3 azalışla 31.46 milyar dolar oldu. Türkiye İstatis T tik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, turizm gelirleri geçen yılın son çeyreğinde ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 14.3 düşüşle 6.57 milyar dolar olarak gerçekleşti. Güncel Orta Vadeli Plan’a göre turizm (seyahat) gelirlerinin 2014’teki 29.6 milyar dolardan 2015’te 27 milyar dolara geri lemesi ve 2016’da da 27 milyar dolarda kalması bekleniyor. Yıllık olarak değerlendirildiğinde; kişi başına ortalama harcama 756 dolar, yabancıların ortalama harcaması 715 dolar, yurtdışında ikamet eden vatandaşların ortalama harcaması ise 970 dolar oldu. l Ekonomi Servisi Turizm gelirinin yüzde 81.3’ü yabancı ziyaretçilerden geldi. C M Y B