Katalog

Perşembe 28 Ocak 2016 KULTUR Dev çınar Yaşar Kemal Adana’da anılacak Yaşar Kemal, ‘7 Kent 7 Matine’ etkinliği kapsamında Adana’da, “Ölümsüzlüğünün Birinci Yılında Yaşar Kemal Dostlarıyla Buluşuyor” adıyla, 30 Ocak günü 13.00’te Seyhan Belediyesi Yaşar Kemal Kültür Merkezi’nde dostları ve okurları tarafından anılacak. Toplantıya Hürriyet gazetesi yazarı Selahattin Duman, yazar Hasan Özkılıç ile film yapımcısı ve yazar Arif Keskiner katılacak. l Adana / Cumhuriyet EDİTÖR: EZGİ ATABİLEN TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ kultur@cumhuriyet.com.tr 17 B Düşlerin tavanarasındaki ressamı anıyoruz ugün, sanatçı Ömer Uluç’un beşinci ölüm yıldönümü. İlk kişisel sergisini 1955’te ABD’nin Boston kentinde açan Uluç, 28 Ocak 2010’da, 79 yaşında iken hayatını yitirmişti. Uluç, 1953’te Robert Kolej’i bitirdikten sonra 19531957 arasında ABD’de, önFotoğraf: ŞAHİN KAYGUN, 7 Temce mühendislik, sonmuz 1980, Cumhuriyet Arşivi ra resim eğitimi gördü. 1953’te, Nuri İyem yaşayan sanatçı yılın önemöncülüğünde kurulan “Tali bir bölümünü İstanbul’da vanarası Ressamları” olageçirmekteydi. Uluç, kenrak adlandırılan grupta dini sadece tuval resmi ile yer aldı. 1965’te bir yıl süsınırlandırmayan, değişik reyle Londra ve Paris’te, malzemeler kullanmak su19721973’de ABD ve retiyle birçok sanat yapıtı Meksika’da, 19731977 üreten bir yaklaarası Nijerya’da bulundu. şıma sahipti. 1983’ten itibaren Paris’te Yüksel Aksu’nun, Ege’de, 1970’li yıllarda geçen, yarın gösterime girecek “İftarlık Gazoz” filmi, önce güldürüyor, son on dakikasındaysa ağlatıyor leştirmenlerle seyirciden geçer notu alan, üstelik gişesi de parlak “Dondurmam Kaymak” (2005) ve “Entelköy Efeköye Karşı” (2011) gibi çenebaz ama sevimli 2 komediden sonra, Muğlalı senaristyönetmen Yüksel Aksu’nun, bir süre önce kaybettiğimiz, sinemamızın emektar isimlerinden Yusuf Kurçenli’ye ithaf ettiği yeni filmi “İftarlık Gazoz” yarın gösterime giriyor. Ege bölgesinin Ula kasabasında, ilkokulu iftiharla bitirip karne almış, tütün yetiştiricisi yoksul anasınınbabasının (Okan Avcı) biricik oğlu, çakır gözlü Adem’in (Berat Efe Parlar) 12 Eylül karanlığında ölüm orucuna yatarak dramatik bir finalle noktalanan, kısacık hayat hikâyesi bağlamında 1970’li yıllara bakıyor “İftarlık Gazoz”. ‘Ademler ölümsüzdür!’ nat yönetimi, dekor kostümleriyle de bir dönem filminden beklentileri karşılayan, müzikleri görselliğiyle de yer yer göz alan filmde hikâyenin1970’lerden karanlık 80’lere geçişi biraz sert kaçmış olsa da, son tahlilde hoş, eğlendirip hüzünlendiren, seyredeğer bir iş çıkardığı söylenebilir Aksu’nun, kamerasını yine yöre insanına çevirdiği bu üçüncü filminde. Bosnalı kameraman Mirsad Herovic’in başarılı görüntülerine, Cem Yılmaz’ın oyunculuğunu kanıtlama çabalarına da dikkat. ‘İftarlık Gazoz’da Adem’in (Berat Efe Parlar) gazozcu ustasını Cem Yılmaz, babası Yörük Osman’ı Okan Avcı canlandırıyor. Filmde Cibar Kemal usta rolünü Cem Yılmaz oynuyor. JK Rowling’e PEN ödülü Harry Potter başta olmak üzere bir çok çocuk kitabına imzasını atan İngiliz kadın yazar JK Rowling, edebiyat ve insan hakları alanında çaba gösteren PEN Amerika tarafından ödüle değer görüldü. Rowling, ifade özgürlüğü ve yardım kampanyalarına verdiği destekten ötürü hak ettiği ve daha önce de Sör Salman Rüşdi ile Sör Tom Stoppard gibi imzalara verilmiş olan ödülünü 16 Mayıs’ta PEN’in yıllık bahar galası etkinliğinde alacak. E Doğup büyüdüğü Muğla yöresinin özelliklerinden yararlanıp başarıyla filmlerine malzeme yapan yönetmen Aksu biraz ‘otobiyografikimsi’ de sayılabilecek “Gazoz”da, yaz tatilini kendi üretip şişelediği sade ve meyvalı gazozlarla büyük markalara karşı mücadele eden, müteşebbis Cibar Kemal (Cem Yılmaz) ustanın çırağı olarak çalışmakla geçiren Adem, Ankara ODTÜ’de okurken devrimci düşünceyle tanışıp ‘anarşik’ olmuş, mahalle gençlerinin DevGenç’li abisi Hasan’dan (Yılmaz Bayraktar) çok etkileniyor. Okuması için Adem’e Gorki’nin ‘Ekmeğimi Kazanırken’ini verip çevresindekileri bilinçlendirmeye çalışan, ağa babasıyla da hep çatışan, solcu Hasan Abi’sini rol model alarak büyüyor. Bu arada yeni başlayan 12 ayın sultanı Ramazan’da yaşına bakmadan (ve gazoz kapağı biriktiren, sınıf arkadaşı, güzel kızın da etkisiyle) oruç tutmak isteyen, hocaefendinin (Macit Koper) camideki nefsi yenmek, gözdil zinası yapmamak vb. din ve ahlak konuşmalarını da aklından çıkarmayan küçük Adem’imiz, dayanılmaz yaz sıcağında hem nefsini yenmeye çalışıp hem de gazoz satmaya çabalarken tabii ki çok zorlanıyor. Ülkücü katillerin Hasan Abi’yi katletmesine bilmeden aracılık edince solcu olmayı seçip 12 Eylül döneminde de yattığı ölüm orucundan sağ çıkamayan Adem’in güldürü çizgisinde gelişen hikâyesini oldukça şen şakrak anlatan filmini sonunda ağlatan bir finale dümen kırarak noktalıyor Aksu. TV’den yayımlanacak 1974 AlmanyaHollanda finalini seyretmek isteyen cemaatin, maç saatiyle teravi namazının çakışması konusunda hocaefendiyi ikna etme çabaları, hocaefendinin cami konuşmaları ya da deniz kıyısındaki ninenin oruca niyetli Adem’e illa ki yemek yedirme ısrarı gibi komik sahneler de barındıran bu sıcak, duyarlı ve naif “İftarlık Gazoz”, 80 dakika güldürüp son 10 dakikasında da resmen ağlatan bir Yüksel Aksu filmi sonuçta. Sa Otobiyografik unsurlar ‘Politik doz’a Cem Yılmaz etkisi ün akşam galası yapılan ‘İftarlık Gazoz’ filmi sabah yapılan gösterim ve toplantıyla basına tanıtıldı. Filmin yönetmeni Yüksel Aksu ve oyuncu kadrosunun başlıca isimleri Cem Yılmaz, Berat Efe Parlar, Okan Avcı, Yılmaz Bayraktar ve Ümmü Putgül’ün katıldığı toplantıda Yüksel Aksu üzerine “Ege filmleri çeken yönetmen” etiketinin yapışmış olmasından yakınmadığını, ancak anlattığı hikâyelerin Ege filmlerinden öte olduğunun altını çizdi: “Bu Ege teması bana yapıştı. Bundan en ufak bir kompleksim yok, keyif de alıyorum. Ben Ege filmleri yapıyorum ama hikâyelerim sadece yerelliği ilgilendiren filmler değil. Hikâyelerimin dekoru Ege. Büyük sermaye karşısındaki küçük bir dondurmacının hezimete uğraması Arjantin’deki kapitalizmin sürecinin de hikâyesidir aynı zamanda. İftarlık Gazoz’u da herhangi bir bölgedeki çocuğun oruç tutma hikâyesi olarak görebiliriz.” Aksu, filmini Yusuf Kurçenli’ye adamasıyla ilgili olarak ise, “Film bir ustaçırak ilişkisi izleğinde ilerliyor. Yusuf Kurçenli de benim ustamdı. Vefatından sonraki ilk filmim bu. Kendi yazıp yönettiğim bir film olduğu için hocaya uzak Furst’ten Oscar tepkisi Oscar’da ‘beyaz’ adaylık manzarasına tepkili sanatçılara Stephen Furst de eklendi. Variety dergisine yazdığı açık mektupta akademiyi cinsiyetçi diye niteleyen Furst, adaylıklardaki çeşitlilik kaybının akademi üyelerinin aslen filmleri bile izlemeyişinden kaynaklandığını belirtti. l Kültür Servisi Weiwei’den boykot kararı Çinli sanatçı Ai Weiwei, Danimarka’da geçen marttan bu yana devam eden ve nisan ayında sonlanması beklenen ‘Ruptures’ isimli kişisel sergisini, hükümetin olumsuz göçmen politikasını boykot amaçlı olarak erken kapatma kararı aldı. Serginin geçen perşembe günü Kopenhag’da kapatıldığı bildirildi. l Kültür Servisi Yönetmen Yüksel Aksu’nun Cem Yılmaz’la birlikte çalıştığı İftarlık Gazoz filminin basın toplantısı, dün İstanbul Kanyon’da yapıldı. Toplantıda söz alan Cem Yılmaz, ‘filmde politik doz benden dolayı arttı’ sözüyle güldürdü D tan bir ‘seni unutmadık’ selamı göndermek istedim.” Öğretmen Serkan Öz’ün ölümü üzerine Yalova Valisi Cebiroğlu’nu Twitter’dan eleştirdiği için “hakaret ettiği” gerekçesiyle hakkında iki yıla kadar hapis istemiyle dava açılan Cem Yılmaz, bir gazeteciden gelen Yüksel Aksu’ya anlattığı hikâyelerdeki politik dozun ‘İftarlık Gazoz’la birlikte arttığı yorumuna yanıt verdi. “Politik doz benden dolayı biraz arttı. Önce çok şen şakraktı. Ben bir geldim, tamamen değiştirdim” diyen Yılmaz, hakkında açılan davaya gönderme yaptığı esprisiyle salonu güldürdü. Toplantıda sinema macerasını komik karakterleri canlandırmanın yanı sıra, dramalarda da rol alarak çeşitlendirmek istediğini belirten, “Sevdiğim yönetmen arkadaşlarımdan teklifler bekliyorum, neticede belli bir giderimiz var” diyen Cem Yılmaz’la set anekdotlarını anlatan Yüksel Aksu; “Cem’in yönetmen ve senarist olarak bana çok katkıları oldu. Hatta son aşamadaki teknolojik meselelerde de bize desteği oldu. Sete star egosuyla değil oyuncu metoduyla geldi. Hiçbir sahneyi çalayım, çırpayım, biraz daha uzatayım demedi. Hatta birkaç Yılmaz’dan siyasi şaka tane yazdığım sahnesini ‘bu filme hizmet etmez abi, atalım’ diyerek attırdı. 60’lı yıllarda Zeki Ökten Atıf Yılmaz’ın, Yılmaz Güney Atıf Yılmaz’ın asistanlığını yapıp aynı zamanda da başrolünü oynamışlardı. Kolektif sanat imrendiğim bir şeydi. Cem filme birkaç tane eklenti yaptı mesela hakikaten hayatımı kurtardı” dedi. Toplantıda belirttiğine göre Aksu, filmlerinde gazoz, dondurma gibi endüstriyel gıdaların önemli rol oynuyor oluşunu taşralı olmasına ve çocukluk yıllarından bilinçaltında kalan duygulara bağlıyor: “Endüstriyel gıdalar üçlemesi. Belki ‘Süt’, ‘Bal’, ‘Yumurta’ya eşlemek için. ‘Süt’, ‘Bal’, ‘Yumurta’ hakikatin peşinde. Ben kapitalizm ve şizofreninin peşindeyim. Süt, bal, yumurtasız yaşanmaz. Dondurmasız, gazozsuz yaşanır. Ama sonradan icat edilmiş, arz talep şeyleriyle ilgileniyoruz. Taşralı olduğum için... Gazoza ve dondurmaya ulaşmak çok zordu. Muhtemelen o yoksulluk sendromu bilinçaltında ızdırap yarattı, bunlar çıkıyor. Elâlem savaş, barış, aşk, umut filan anlatıyor biz dondurma, gaymak, gazoz. Sakız ucuzdu yapmam ama belki bir çikolata filmi yaparım yakında.” l Kültür Servisi Notalar için ‘siyah’ bir haber 1980’lerde müzik dünyasında büyük çıkış yapan ‘It’s a Wonderful Life’ parçasının sahibi, ‘Black’ (Siyah) adıyla tanınan İngiliz müzisyen Colin Vearncombe, trafik kazası sonucu öldü. Sanatçı, 10 Ocak’ta geçirdiği kazanın ardından yoğun bakımda yaşam savaşı vermekteydi. Yakında dede olacak müzisyen, kendi kullandığı aracı ile Cork Edinburgh arasında, bir şarkı sözü hazırlığı uğrunda yolculuk yapıyordu. Gıda üçlemesi Colin Vearncombe Dünyayı gözümüze kaçırmıştı Şair, çevirmen, gazeteci, denemeci ve düşünür Özdemir Asaf, 28 Ocak 1981’de 57 yaşında aramızdan ayrılmıştı. ‘Dünya Kaçtı Gözüme’ (1955), ‘Sen Sen Sen’ (1956), ‘Nasılsın’ (1970) ile ‘Yuvarlağın Köşeleri’ gibi birçok yapıtı bulunan Asaf, 1951’de Sanat Basımevi’ni kurmuş ve ‘Yuvarlak Masa Yayınları’ndan kitaplar da yayımlamıştı. Türkçeye ve düşünce ile şiir dünyasına kattığı biricik duruşla Asaf, dünün, bugünün ve yarının kalıcı imzalarından biri olarak okunmayı sürdürüyor. Asaf’ı, ‘HEP’ isimli şiiri ile anımsıyoruz: Ağlatan final Ustaya selam “HEP Tam başlarken bitti bilip gittiler. Dostlukları, umudları silip gittiler. Bana bakıp, şimdi başka yerlerde Başka şeyler vardır deyip gittiler.” (Soldan sağa) Yılmaz Bayraktar, Yüksel Aksu, Ümmü Putgül, Berat Efe Parlar, Cem Yılmaz, Okan Avcı. C M Y B