Katalog

Pazartesi 25 Ocak 2016 DUNYA Moldovalılar ayaklandı Moldova’da 1 milyar dolarlık yolsuzluk skandalının tetiklediği kriz büyüyor. Geçen hafta güvenoyu alan AB yanlısı yeni hükümeti “yolsuzluğu örtbasla” suçlayan 40 bin kişi dün başkent Kişinev sokaklarına döküldü. TASARIM: ZARİFE SELÇUK ‘Katil olsam oy kaybetmem’ ABD’de 2016 başkanlık seçiminin favori Cumhuriyetçi adayı olan milyarder işadamı Donald Trump, çok tartışılacak bir açıklama daha yaptı: “5. Cadde’nin ortasında durup birini vursam bile tek seçmen kaybetmem, tamam mı?” dıs@cumhuriyet.com.tr Ankara’ya ABDRus kıskacı ABD ile Rusya’nın Cenevre’ye PYD’li bir heyetin de katılması için anlaştığı iddia edildi. ‘PYD olursa boykot ederim’ diyen Ankara’ya dün gece Kerry telefon açtı uriye’yi geçiş hükümeti ve seçime götürmesi umulan hükümet ile muhalefet arasındaki Cenevre görüşmelerinin başlaması öngörülen tarih geldi çattı. Ancak SuudAnkara ittifakının, İran’la çıkardığı krizin üzerine PYD’nin davet edilmemesi için bastırmasıyla bugün görüşmelerin başlayıp başlamayacağı muammaya döndü. Rusya, Suud güdümlü Suriye muhalefeti heyetinden ayrı olarak PYD’nin bileşeni olduğu Suriye Demokratik Meclisi’nin (SDM) ikinci he 13 S yet olarak katılmasi için bastırıyor. Bu konuda Rusya ile anlaştığı iddia edilen ABD, haftasonunda Riyad ile Ankara’ya baskıyı artırdı. Foreign Policy ise Ankara’nın, PYD Cenevre3’e katılırsa, Uluslararası Suriye Destek Grubu’ndan çekilip çözüm görüşmelerini boykot edeceğini BM’ye ilettiğini ileri sürdü. 22 Ocak tarihli “Türkiye boykotla tehdit ederken ABD Suriye görüşmelerini kur tarmak için çabaları artırdı” başlıklı makalede ABD’nin Türkiye ve Suudi Arabistan’a üst düzey heyetler gönderdiğine dikkat çekildi. Önceki gün ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden İstanbul’da Davutoğlu ve Erdoğan’la, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry Riyad’da Suudi Kralı Salman ve muhalefet heyetiyle görüştü. Mesaj aynıydı: Cenevre’yi boykot etmemeleri ve laik SDM’yi kabul etmeleri. Cenevre’ye iki ayrı muhalefet heyeti davet etmesinin beklendiğini söyledi. Buna göre Suud’un muhalefet heyetinde başmüzakereci konumuna getirdiği İslam Ordusu’na Moskova itirazını kaldıracak, karşılığında Moskova’nın önerdiği isimlerden oluşan ayrı bir heyet Cenevre’ye davet edilecek. Yazarımız yıllık izninin bir bölümünü kullanmaktadır. ZİYARET dış basında İslam Ordusu kızgın ‘İki heyete davet’ ABD Dışişleri Bakanı John Kerry önceki gün Riyad’da Suudi Kralı Salman’ın (en sağda) ardından ABD elçilik çalışanları ve çocuklarıyla biraraya geldi. Dün Bloomberg’e konuşan üç Batılı ve BM diplomatı, Rusya ile ABD’nin uzlaşmaya yaklaştığını, BM’nin Suriye Temsilcisi Staffan de Mistura’nın Dün akşam Kerry, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’na telefon edip “Cenevre görüşmeleri ve Rusya’nın Suriye operasyonları hakkında görüş alışverişinde bulundu”. İslam Ordusu’ndan başmüzkereci Muhammed Alluş ise “Cenevre’ye katılmamız için ABD’nin uyguladığı baskıya büyük bir karşılık vereceğiz” diye gözdağı verdi. De Mistura bugün öğleden sonra görüşmelerin başlama tarihini ve katılımcıları netleştirecek. Biden Erdoğan’la samimi pozlar verdi. BD’nin New York Times gazetesi, CIA’nın Suudi parasıyla Türkiye üzerinden Suriye’deki silahlı gruplara desteğine dair defterleri yeniden açtı. ABD Başkanı Barack Obama’nın 2013’te CIA’yı gizlice yetkilendirmesiyle başlayan “Timber Sycamore” (Çınar Kalası) isimli operasyonun milyarlarca dolarlık masrafını Riyad’ın ödediği belirtildi. Operasyona Katar, Ürdün ve Türkiye de destek sağladı. ‘CIA, cihatçıları Suudi parasıyla ihya etti’ ünya medyası, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın Türkiye temaslarının ilk ayağında muhalefet, gazeteciler ve STK’larla buluşmalarında verdiği mesajları “Türkiye’yi ifade özgürlüğü konusunda fırçaladı”, ardından Başbakan ve Cumhurbaşkanı ile yaptığı görüşmelerde sarf ettiği sözleri “ABD ile Türkiye IŞİD’e karşı askeri çözüme hazır” başlığıyla gördü. ABD basını, Obama yönetiminin, Ankara’nın IŞİD’le savaşta rolünü genişletmesi için baskıyı artırdığını yazdı. Wall Street Journal (WSJ), Biden’ın Türk liderliğiyle 7 saatten uzun süren görüşmelerinin, Ankara’nın IŞİD’le savaşta rolünün genişlemesi yönünde tasarlandığını vurguladı. IŞİD’le savaşan ve Türkiye’nin sınırının büyük kısmını kontrol eden Suriyeli Kürtlerin desteklenmesi konusunda Washington ile Ankara arasındaki görüş ayrılığını azaltmaya çalışan Biden, PKK ile Suriyeli Kürtler arasında bağlantı kurmamaya özen gösterdi. WSJ’ye konuşan ABD yönetiminden üst düzey bir yetkili, Ankara’nın daha önce YPG ile PKK arasında fark gözetirken, şimdi siyasi sebeplerle bunu yapmadığını söyledi. Biden baş başa görüşmelerde “ABD YPG’ye desteği keserse, Ankara’nın YPG’nin yüzünü Rusya’ya çevirip Suriye sınırını tümüyle ele geçirmeye kalkacağı korkuları gerçek olur” mesajı verdi. Biden, dünya liderleri Suriye’ye siyasi çözümde anlaşamazsa, ABD’nin IŞİD’e karşı askeri kampanyayı tırmandıracağını da belirtti. Başkan Yardımcısı’nın “Siyasi çözüm bulunması daha iyi olur ama bu mümkün olmazsa IŞİD’i söküp atma operasyonuna askeri çözüm getirmeye hazırız” sözlerine daha sonra beraberindeki ABD’li yetkililer “Suriye rejimine değil IŞİD’e karşı askeri operasyondan söz etti. ABD politikasında değişiklik yok” açıklamasını getirdi. Başika’daki Türk askeri varlığıyla ilgili Türkiye ile Irak arasında anlaşma sağlamaya da çalışan Biden, Musul’un geri alınması operasyonunda Irak ile Türkiye’nin koordinasyona gitmeyi kabul etmesini amaçladı. ABD’li yetkili, Davutoğlu’nun “Başika’da koordinasyonu güçlendirme memorandumuna varıldığı” açıklamasının çok erken kaçtığını, konunun Irak Başbakanı Haydar İbadi ile görüşülmesi gerektiğinden, henüz nihai anlaşma sağlanmadığını belirtti. Biden’ın gelişi baskıyı artırdı D ‘YPG’yi desteklemeliyiz’ A Suriye’de silahlı gruplara desteğini gizlemeyen Suudi Krallığı’nın Amerikan istihbaratıyla işbirliğini tüm boyutlarıyla deşen NYT, Obama yönetimi ve Körfez ülkelerinden eski ve şimdiki 6 yetkiliyle görüştü. Buna göre 2012’de Türkiye sınırından Suriye’ye kontrolsüzce silah akı Türkiye de devredeydi yordu. Dönemin Suudi istihbarat şefi Prens Bender bin Sultan’ın organize ettiği casuslar Doğu Avrupa’dan binlerce Kalaşnikof ve milyonlarca mermi toplamış, Katar sınırdan Çin yapımı omuzdan ateşlenen FN6 füzeleri dahi geçirmişti. Silahların Kaideci gruplara gittiği endişeleri başlarken, Obama’nın yetkilendirmesiyle devreye giren CIA, Ürdün’deki bir üste isyancıları doğrudan eğitime aldı. Suudi istihbaratı da para ve silah sağladı. Suuddan düzenli ödeme alan Ürdün, kira gecikince CIA’ya şikayet ediyordu. Katar eğitim için üs sunarken, Türkiye de mali destekte bulundu. Gelinen noktada Suud’un CIA’ya çek yazmanın ötesine geçen tutumunu CIA eski analisti Bruce Riedel “Masaya oturmak ve gündemde söz sahibi olmak istiyorlar” diye yorumladı. ‘En büyük kaybeden ANKARA’ Türkiye’nin Suriye sınırındaki AzezCerablus hattı IŞİD kontrolünde. Geri kalanı da Kürt kantonlarının ardından Suriye ordusunun kontrolüne geçiyor. usya’nın havadan desteklediği Suriye hükümet güçleri, Lazkiye vilayetinin Türkiye sınırına yakın büyük stratejik öneme haiz bir kasabasını daha ele geçirdi. Lazkiye’nin kuzeydoğusuna düşenTürkmen kasabası Selma’nın ardından Rabia’yı da cihatçıların elinden alan hükümet güçleri, Kaideci cihatçıların Türkiye ile ikmal yollarını da kesmiş oldu. Türkiye sınırına 12 km mesafedeki Selma’dan sonra Türkmen ile Kürt Da Esad güçleri tam gaz Türkiye sınırına ilerliyor R ğı arasındaki Rabia’yı almak için dün Rus savaş uçaklarının desteklediği Suriye ordusu üç koldan operasyon başlattı. Şiddetli çatışmalarda 23 cihatçı öldürülürken, 160 cihatçı da yaralandı. Yaralanan cihatçılar sınırda bekletilen ambulanslarla Hatay’daki hastanelere kaldırılırken, Rabia çevresindeki cihatçıların da Türkiye sınırına yakın bölgelere kaçtıkları öğrenildi. he Independent’ın Ortadoğu uzmanı Patrick Cockburn, Suriye savaşında kazananlarla kaybedenlerin belli olmaya başladığını yazdı. ABD ile Rusya’nın YPG liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) havadan destek vererek iki müttefik gibi davrandığını aktaran Cockburn, IŞİD’i “kaybeden” listesine koyup şöyle devam etti: “Büyük kaybeden Türkiye olabilir. Erdoğan Şii, Kürt ve laik karşıtı Sünni Arap mezhepçilerin iktidara el koymasını desteklediğini ele güne gösterdi. Önce İhvan, sonra T IŞİD, Nusra ve diğer cihatçıları destekledi. Bunlar Suriye ve Türkiye için felaket getiren yanlış hesaplardı. Erdoğan Türkiye’yi Ortadoğu’da yeniden büyük güç yapmaya yönelik tüm neo Osmanlı düşleriyle tam tersini elde etti. Gelecek aylarda ABD ile Rusya Ankara’nınkinden farklı müttefikleri destekler ve Türkiye‘nin sınırını kapatmaya çalışırken, Erdoğan ya Türkiye‘nin kuzey Suriye‘den dışlanmasını kabullenecek ya da askeri müdahalesini artıracak. Ama olası işgaline Rusya izin, ABD onay vermez.” ‘Başika henüz çözülmedi’ İran kanatlanıyor Nusra’ya ağır darbe Selma gibi Rabia da Kaide’nin Suriye kolu Nusra Cephesi’nin Lazkiye’deki kalesiydi. Rabia’yı alarak Türkmen Dağı ile Kürt Dağı arasındaki bölgeyi kapatan hükümet güçleri, artık bu dağlara ilerleyecek. Yine Lazkiye ile İdlib arasında ve Nusra ile Ahrar’ın kontrolünde bulunan Cisr eş Şuğur kasabasının ve ardından İdlib vilayetinin kurtarılmasının da yolu açılmış oldu. İBADİ: TÜRKLERİ IŞİD’LE K SAVAŞIRKEN GÖREN YO I di, “IŞİD’le rak Başbakanı Haydar İba ” Türkiye’nin an ay olm eti savaşmaya niy ki birliklerini Irak’ın Başika bölgesinde e mücadeD’l IŞİ çekmesini istedi. “Ben şey göremibir hiç le ettiğinizi gösteren orum” diye koyorum ve görmeyi umuy run olarak önnuşan İbadi, “Türkler, so görmeli. TürD’i celikle Kürtleri değil, IŞİ rın sorumlukiye’deki bombalı saldırıla diye almalı” cid su IŞİD’di. Ankara, IŞİD’i ye’nin PKK rki Tü . du lun bu e tavsiyesind Suriye’ye genişile mücadelesini Irak ve k “Ankara’nın ere lirt letmek istediğini be anda çekmeaskerlerini Irak’tan tez zam pan İbadi, ya sinde ısrarcıyız” vurgusu ti’ni yeniden vle De nlı ma Os nın Ankara’ dile getirdi. de ni iği canlandırmak isted ‘Rusya komuta ediyor’ Muhaliflerin Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, hükümet güçlerinin Lazkiye’deki ilerleyişinde Rusya’nın hava bombardımanın kilit rol oynadığını ve operasyonu kısmen Rus subayların komuta ettiğini ileri sürdü. Gözlemevi’ne göre, bu ilerleme Rus ve Suriye hükümet güçlerinin Türkiye sınırına dayanmasını sağlayacak. uriye ordusunun iki yıldır IŞİD işS gali altında bulunan Halep’in kuzeydoğusundaki elBab’a ilerlemesiyle çatışmalar şiddetlendi. Halk, 30 kilometre ötedeki Türkiye’ye sığınmaya çalıştı. Ancak Türk sınır güçleri köylülerin geçişine engel oldu. Çocuk, kadın ve yaşlıla IŞİD’den kaçana kapı açılmadı rın da aralarında olduğu grup, sınırın Suriye tarafındaki Akda köyünde mahsur kaldı. Türkiye sınırından Suriye’ye geçen yabancı cihatçıların ilk durağı olan elBab’taki yüzlerce IŞİD militanının, hükümet güçlerinin ilerleyişi üzerine Rakka’ya kaçtığı haberleri gelmişti. aptırımlardan kurtulunca köhne uçak filosunu yenilemeye girişen İran, Airbus’ın ardından Amerikan uçak üreticisi Boeing’e göz dikti. Ulaştırma Bakan Yardımcısı Aşgar Fahri Kashan, Boeing’ten 100 uçak satın almak istediklerini açıkladı. ABD’nin İran’a yönelik ticari yaptırımları devam etse de, Boeing ABD makamlarından özel izne başvurarak İran’a uçak satabilecek. İran, AB ve BM yaptırımlarının geçen hafta kalkmasıyla Avrupa uçak devi Airbus’tan da 114 uçak satın almak için anlaştı. İran Havayolları’nın 43 uçaklık ticari filosu ortalama 27 yaşında. Uluslararası güvenlik standartları nedeniyle bunların yalnızca 12’si Avrupa hava sahasına girebiliyor. Y C M Y B