Katalog

DUNYA 12 dishab@cumhuriyet.com.tr Putin: Türkiye kendini küçük düşürdü Alman Bild’e mülakat veren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Teröristleri hedef alan uçağımızı düşürerek gerçekleştirdikleri savaş suçu için bize bir açıklama yapmak yerine Türk hükümeti NATO karargâhına koştu. Bu Türkiye için küçük düşürücü” dedi. Putin, Esad’a sığınma hakkı verebileceklerini söyledi. ‘Üzüntüden değil soğandan ağlamış’ ABD’de muhafazakâr Fox News kanalı, Başkan Barack Obama’nın geçen hafta silah kontrolüyle ilgili yaptığı konuşmada öldürülen çocuklardan söz ederken döktüğü gözyaşlarının gerçek olmadığını ileri sürdü. Kanalın bir yorumcusu “Ben olsam podyumda soğan var mıydı araştırırdım” dedi. Obama TASARIM: FUNDA YAŞAR ERDOĞDU Çarşamba 13 Ocak 2016 Artık turistlere de kâbus Sultanahmet saldırısı dünyanın gözlerini Türkiye’ye çevirdi. Dünya basını manşetlerde “Bu kez sadece Türkiye’yi değil başka ülkeleri de etkiledi” dedi vrupa medyası Sultanahmet saldırısından Türkiye turizminin nasıl etkileneceği, Türkiye’nin turistler için güvenli olup olmadığına dair geniş analizler yayımladı. Britanya ve Fransa’da pek çok gazete, internet sayfalarında okuyucunun tüm yaşananları takip edebileceği canlı blog uygulaması başlattı. Kurbanların çoğunun Alman turistler olmasından ötürü Alman medyası saldırıya manşetten geniş yar ayırdı. Der Spiegel dergisi “İstanbul kabusu” manşetinde, Türkiye’de “uzun zamandır korkulan” turizme yönelik saldırının gerçekleştiğini, “tüm ülke için en ağır sonuçlara yol açacağını” belirtti. A Firavun uzlaşması ışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun “Büyükelçiler Konferansı” açılışında, “Dış politikada popülizm ve hamasete yer yoktur. Her zaman mutedil ve temkinli bir dil kullanıp, yapıcı ve yaratıcı öneriler getireceğiz” sözleri karşısında “gözlerimiz yaşarsa” yeridir. Keşke Türkiye’ye yön veren siyasi heyetin böyle bir vizyonu olsaydı diyeceğiz de, deneyim el vermiyor. Hakikatte “malum fıtrat” sebebiyetiyle halimiz, “aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık” misali. Onca popülizm ve hamasetin ardından 2015’e “İsrail’e ihtiyacımız olduğunu” işiterek veda ettik. 2016’ya “dört parmak çıkarılmış” Abdülfettah el Sisi’nin Mısırı’na davetiye ile girdik. Dışişleri sözcüsü Tanju Bilgiç, 54 üyeli İslam İşbirliği Teşkilatı’nın dönem başkanlığını Türkiye’ye devredecek olan Mısır’ı 1015 Nisan’daki İstanbul zirvesine “doğal olarak” davet ettiklerini açıkladı. El Sisi gelir mi, gelirse hangi koşullarda? Reelpolitik zeminde normalleşme yeğ olsa da, Türkiye’nin taşındığı aşamada neresinden tutsak elimizde kalıyor. HHH 1 İsrail ile normalleşmeyi aralık sonunda yazdık. Bir kısım odaklara yarayan ticaret “tam gaz katlanmıştı” zaten. Rusya’yı yitirmiş Türkiye alternatif enerji tedarikçileri arıyor. Gayet rasyonel. İlişkilerin kilidi ise İsrail’in Türkiye’nin Gazze’ye doğrudan gemi göndererek yardımına izin vermesi ve “iç siyasette ideolojik kullanım değeri” nedeniyle Tayyip Erdoğan’ın “Gazze çıkartmasına” geçit vermesinden geçiyor. Yani neredeyse “imkânsızlardan”... Misal Başbakan Ahmet Davutoğlu da mayısta Sakarya mitinginde “Mescidi Aksa’ya postalla girenlerle biz dost olmayız” buyurmuştu. Kendisini sabah ve akşam söyledikleri tutmadığı için geçiyoruz. Aslolan Erdoğan olduğundan dönüp Mısır’a bakıyoruz… 2 İsrail ile Mısır “stratejik güvenlik ilişkileri” hele de Gazze düşünülürse birbirinden ayrılmaz. Gazze’nin kilidi İsrail’den olduğu kadar Mısır’dan geçer. Nitekim Türkiyeİsrail uzlaşmasını işitir işitmez Kahire, Tel Aviv’den izahat istedi. Mısır, AKP’yi bölgedeki radikal İslamcı hareketlerin destekçisi görüyor. Hamas’ı Sina Yarımadası’ndaki IŞİD’e biat etmiş Ensar Beyt el Makdis’le ilişkilendiriyor. Mısır Dışişleri, geçen temmuzda işi Sina’da MİT ajanları yakalandığını öne sürmeye kadar vardırdı. Dolayısıyla artık El Sisi için “Benim için Mısır’ın cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’dir. BM’de onunla aynı masaya oturmadım. Oturursam, kendimi inkâr ederim. Oturursam demokrat olmam” demiş olan Erdoğan’ın nisana kadar söyleyeceğine bakacağız. HHH Esasen Mısır ile Türkiye yönetimleri arasında demokrasi ve ideolojik anlamda fazla kaygıya mahal de yok. Mısır’da 25 Ocak Devrimi’nin asıl sahipleri olan sol/liberal gençlik, seküler kesim ve işçi sınıfına “tamam biz geldik, evlerinize gidin” deyip “ordumillet el ele” sloganını benimsemiş İhvan zamanında da öyle, El Sisi zamanında da... Mursi, insan hakları ihlalleri ve Şiilerle Kıptilere linçlere sessiz kalmış, basına baskı kurup devlet medyasına İhvancıları atamış, aydınlara ve sanatçılara davalar yağdırmış, ülkeye –sanki yokmuş gibi yangından mal kaçırırcasına şeriat dayatmak için tüm yetkileri gasp ederek “firavun” lakabını kazanmıştı. Kendi atadığı El Sisi tarafından halkın yarısının alkışları eşliğinde devrildi. El Sisi’ye muhalefet eden de ya tutuklanıyor, ya öldürülüyor, ya sürgüne gidiyor ya hain damgası yiyor. Olsun! Ezher’de aşırılıkçılara karşı “İslamiyette reform” çağrıları yaparken, Süveyş Kanalı’nın açılışında kendisinden “Allah’ın lütfu” diye söz ediliyor. İmamlar televizyonlardan ahaliyi en yüksek otoriteye itaate çağırıyor. İsim vermeden kendisi için “Allah’ın yeryüzündeki gölgesi” deniliyor. Yani üzülmeyin. Her koşulda Türkiye ile Mısır zaten Suud’un kurduğu kimi üyeleri bihaber olsa da 34 ülkelik “Sünni Ordusu”nda müttefik oldular. Hele Suud “parasını bastırırsa” Ankara ile Kahire uzlaşmayacak da kim uzlaşacak… D Merkel ‘Seyahat tehlikeli mi?’ Ruslardan sonra diğer turistlerin de Türkiye’den ayak keseceğini öngörerek, saldırının ardından Sultanahmet’te pek çok turistin gezilerini yarıda keserek bavullarıyla ülkelerine dönmeye başladığını aktardı. En çok satan gazete Bild “İstanbul’da terör! Bomba turist grubunun ortasında patladı” dedi. Gazete ayrıca “Türkiye’ye seyahat ne kadar tehlikeli” diye ayrı haber yaptı. İş âleminin gazetesi Welt, saldırının kasten “yabancı turistleri hedef aldığı” başlığını kullandı. Solcu gazete Süddeutsche “İstanbul korku içinde” başlığıyla Sultanahmet saldırısının “Türkiye’nin saldırılara ne kadar açık hale geldiğini tüm dünyanın gözüne soktuğunu, güvenlik ve istihbarat yetkililerine yönelik şüphelerin arttığını” belirtti. Ayrı bir haberde Sultanahmet’i tanıtıp “terörün Türkiye’nin tarihine ulaştığını, insanlığın ortak mirasının vurulduğunu” vurguladı. Hıristiyan Demokratların gazetesi Frankfurter Allgeimeine Sultanahmet saldırısının “zaten kutuplaşmış, bölünmüş Türkiye’nin yanısıra başka ülkeleri de vurduğunu” belirtti. Angela Merkel ve kabinesinin Berlin’de yaptığı toplantı öncesinde İstanbul’da yaşamını yitirenler için dua edildi. ‘Terör insanlık dışı yüzünü yine gösterdi’ ultanahmet saldırısında en büyük can kaybını Almanya verirken, Başbakan Angela Merkel, Cezayirli mevkidaşıyla basın toplantısında saldırıyla ilgili açıklama yaptı. “Bugün İstanbul vuruldu. Daha önce de Paris, Tunus, Ankara vurulmuştu. Uluslararası terörizm bugün bir kez daha zalim ve insanlık dışı yüzünü gösterdi” diyen Merkel, ölenler ve yaralananlar arasında Alman yurttaşlarının olduğunu, saldırgan hakkında kesin bilgileri olmadığını ifade etti. Merkel “Yurttaşlarımız İstanbul gezisinden geri gelemeyecekler” dedi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu ile tele ‘IŞİD hedef belledi’ Fransız haber ajansı AFP “Turistlere intihar saldırısını bunun cihatçı işi olduğunu düşündürüyor. Öyleyse, IŞİD’in Türk devletine saldırmaya karar verdiğinin işareti” yorumunu yaptı. Reuters haber ajansı ise “Dünyanın en çok ziyaretçi çeken şehirlerinden biri olan İstanbul’un kalbindeki tarihi, turistik bölgenin” vurulduğunu belirtirken, son dönemde “Türkiye’nin IŞİD’in hedefi haline geldiğine” dikkat çekti. Britanya merkezli yayın kuruluşu BBC ise “Öldürücü intihar saldırısı Türkiye’yi sarstı” diye duyurdu. Almanya vatandaşlarına Türkiye’ye seyahat uyarısı yaparken Şansölye Merkel saldırıyı sert dille kınadı S ‘Türkiye’yi sarstı’ Amerikan CNN televizyonu Chatham House’dan Fadi Hakura’nın Ankara’nın ABD ile askeri işbirliğinin IŞİD’i kızdırdığı görüşünü aktardı. AsyaPasifik Vakfı’ndan Sajjan Gohel, ise saldırıyı IŞİD’in yaptığı doğrulanırsa, çıtanın yükseleceği ve Ankara’nın IŞİD’le savaşa daha fazla müdahil olmak zorunda kalacağını söyledi. Erdoğan ile görüştü fonlaşıp bilgi aldığını aktaran Merkel, “Ölenlerin ailelerinin acısını paylaşıyoruz. Zor günde ailelerin yanındayız. Hızlı şekilde yardım koordinasyonu sağlayacağız. Teröre karşı işbirliği içinde olmalıyız” diye konuştu. Dışişleri Bakanı Walter Steinmeier de “Korkakça yapılan terör saldırısını nefretle kınıyoruz. Türkiye’nin yanındayız” dedi. Alman Dışişleri Bakanlığı Türkiye’ye seyahat uyarısı yaptı. Bakanlığın web sayfasına “İstanbul’da aralıktan beri birden fazla terör kaynaklı patlama oldu. İstanbul’a seyahat edeceklere çok dikkatli olmalarını tavsiye ederiz. İstanbul’da bulunanlara acil olarak kalabalık ortamlardan ve turistik yerler den şimdilik uzak durmalarını ve duruma ilişkin yapılan uyarılar ile basından gelişmeleri takip etmelerini öneririz” açıklaması konuldu. Açıklamada “Türkiye genelinde politik gerilimin yüksek olduğu, çatışmalar ve terör ihtimalinin bulunduğu, özellikle büyük şehirlerde kalabalık topluluk, mekân ve toplu taşıtlardan uzak durulması gerektiği, resmi ve askeri binaların da tehlike arz ettiği” uyarısı yapıldı. PKK’ye yönelik operasyonların yoğunlaştığı hatırlatılarak “Türkiye’nin Suriye ve Irak sınırındaki bölgelere, özellikle Diyarbakır, Mardin, Cizre, Silopi, Nusaybin, Şırnak ve Hakkari’ye gitmemeniz acil olarak önerilir” vurgusu yapıldı. DÜNYADAN TEPKİ YAĞDI n Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Ned Price, saldırıya ilişkin yazılı açıklamasında, “ABD, İstanbul’da bugün meydana gelen terör saldırısını en güçlü şekilde kınıyor” ifadesini kullandı. Price, dualarının saldırıda hayatını kaybedenlerin aileleri ve yaralananlarla olduğunu kaydetti. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü John Kirby de yaptığı yazılı açıklamada, saldırıyı güçlü şekilde kınadıklarını bildirdi. n Rusya Dışişleri Bakanlığı, “Bağdat’ta 11 Ocak’ta yaşanan terör saldırısı ve İstanbul’da yaşanan patlama sebebiyle hayatını kaybedenlerin aileleri ve yakınlarına baş sağlığı diliyoruz. Yaralananlara acil şifalar diliyoruz. Bu suçların açıklaması olamaz ve bu olaylar bir kez daha uluslararası terörizmin insanlık dışı ve vahşiliğini gösterdi. Yaşanan olay bir kez daha tüm dünyanın uluslararası kuralları uyarak ve çifte standartları kaldırarak terörle mücadelede birlik olunması için tüm güçlerimizi birleştirmemiz gerektiğini gösteriyor.” n Erdoğan ile telefon görüşmesi yapan İngiltere Başbakanı David Cameron, saldırıdan duyduğu üzüntüyü dile getirerek taziyelerini iletti. n NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Bu tür saldırılar hiçbir gerekçeyle haklı gösterilemez” dedi. n ABD Büyükelçisi John Bass Twitter’dan “Kalplerimiz, olaydan etkilenenlerle...” mesajını paylaştı. n Fransa’nın İstanbul Başkonsolosu Muriel Domenach, “Je Suis Charlie” sloganındaki gibi “Je Sui İstanbul” mesajını Türkiye bayrağı eşliğinde Twitter’dan paylaştı. n AB Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve Avrupa Komisyonu üye İstikrarsızlık vurgusu Gohel “Böyle bir saldırı ekonomik, siyasi ve toplumsal sonuçları olması amacıyla düzenlenir. Ankara Türkiye’den Suriye’ye IŞİD’i besleyen kanalların artık kesilmesi gerektiğini idrak etmek zorunda. Zira bu saldırı, bir dizinin parçası olabilir” dedi. ABD’nin önde gelen gazetelerinden Washington Post “İstanbul’un ana turistik semtinin tam kalbinden vurulması, savaşla yerle yeksan olan bölgede Türkiye’nin giderek derinleşen bir istikrarsızlığa sürüklendiğinin yeni bir işareti” dedi. Cihatçı militanların daha önce Mısır ve Tunus’ta uyguladığı taktiklere benzediğini belirtti. Türkiye’nin Esad karşıtı silahlı grupların baş destekçisi olduğu ve son dönemde ayrılıkçı Kürtlerle savaşı tırmandırdığını hatırlattı. AP dün akşam Sultanahmet’ten bu fotoğrafı kullanıcılarına geçti. si Johannes Hahn ortak yazılı açıklama yayımlayarak “Türkiye’nin yanındayız” mesajı verdi. n Britanya Büyükelçisi Richard Moore Britanya vatandaşlarına yönelik Türkiye’ye seyahat uyarısını Twitter’dan paylaştı. n Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjorn Jagland ve AKPM Başkanı Anna Brasseur yazılı açıklamayla saldırıyı kınadı. ‘Je Suis İstanbul’ ‘Madaya’da benzersiz çile yaşanıyor’ Suriye’de halkın açlıktan öldüğü haberleri gelen Madaya’ya önceki gün insani yardım ulaştıran Birleşmiş Millerler (BM), kasabalıların görülmemiş eziyet çektiğini duyurdu. BM mülteci biriminin yetkilisi Sajjad Malik, “Madaya’da gördükYardım kamyonları kasabanın girişinde bekliyor. lerimiz kıyas götürmez” dedi. Katalonya’da Nâzım’lı yemin spanya’nın doğusundaki Katalonya Özerk Yönetimi’nin Başkanı seçilen Carles Puigdemont görevini teslim aldığı törende Nâzım Hikmet’in dizelerini okudu. Katalonya’da bağımsızlık yanlısı girişimle İran, 2 ABD donanma botuna el koydu ran’ın ABD’nin iki donanma botuna el koyduğu ortaya çıktı. Botla iletişimin Kuveyt ve Bahreyn arasında ilerlerken koptuğunu açıklayan Pentagon, donanma botunda çalışan 10 personelin görevine geri döneceğine dair İran’dan güvence aldıklarını aktardı. Puigdemont İ rin devam edeceğini vaat eden Puigdemont, “En güzel deniz henüz gidilmemiş olandır” dedi. Puigdemont, konuşması sırasında İspanya Kralı 6. Felipe veya İspanya Anayasası’na bağlılıktan söz etmedi. İ Fotoğraf: REUTERS Fox News haber kanalı ise gemilerin İran kara sularına doğru sürüklendiklerini duyurdu. Pentagon, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in ABD’li mevkidaşı John Kerry’e kısa süre içinde bot personelinin yolculuğuna devam edeceğine dair açıklamasını aktardı. C M Y B