Katalog

Salı 29 Eylül 2015 EDİTÖR: SERKAN OZAN haber 13 İspanya’da özerk bölgedeki seçim sonuçlarının ardından hesaplar karıştı spanya’da genel seçimlere üç ay kala Katalonya özerk bölgesindeki seçimleri bağımsızlık yanlılarının kazanmasıyla siyasi hesaplar iyice karıştı. Katalonya’da 5 milyondan fazla seçmenin yüzde 78’inin katılımıyla rekor kırılan seçimde bağımsızlık ilanını net biçimde destekleyen Evet İçin Birlikte İttifakı ile radikal solcu Halk Birliği Adaylığı (CUP) oyların yüzde 48’ini aldı. 62 milletvekili çıkaran Evet İçin Birlikte İttifakı ile 10 milletvekili çıkaran Halk Birliği Adaylığı’nın toplam milletvekili sayısı, 135 sandalyeli parlamentoda çoğunluk için gereken 68 vekili geçiyor. Ancak Evet İçin Birlikte ittifakının lideri Artur Mas’ın Katalan Bölge Başkanlığını devam ettirip bağımsızlık kampanyasının başını çekmesine karşı çıkan CUP, bağımsızlık ilan edecek başkanın başka biri olmasını istiyor. Oylarını ikiye katlayan CUP’un liderlerinden Antonio Banos, seçim soncunu “Katalan cumhuriyetinin doğuşu” ilan edip İspanya devletinin Katalonya’daki otoritesine yıkmak için “adil olmayan yasalara karşı sivil itaatsizlik” çağrısı yaptı. Katalonya’da adım adım bağımsızlık İ Katalonya’da bağımsızlık yanlıları Meclis’te çoğunluğu ele geçirdi ancak oyları yüzde 50’nin altında kaldı. Bağımsızlık yanlıları ‘Katalan Cumhuriyeti’nin doğuşunu’ kutlarken Madrid’den ‘Bu sonuç bağımsızlık tartışmasını bitirmeli’ yorumu geldi. ‘Ayrılık istemiyorlar’ Madalyonun diğer yüzünde bağımsızlık ilanını desteklemeyenlerin oy oranı yüzde 52’yi buluyor. Dolayısıyla Madrid’deki sağcı Halk Partisi (PP) hükümeti, bağımsızlıkçıların başarısızlığa uğradığını savunuyor. PP’den Pablo Casado “Bu seçim bağımsızlık tartışmasını tümden bitirmeye hizmet etmeli” dedi. PP’ye yakın Abc gazetesi “Katalanlar ayrılmak istemiyor” manşeti attı. Liberal yurttaş hareketi Ciudadanos’un bağımsızlık karşıtı olmasına rağmen oylarını yüzde 8’den 18’e çıkarıp ikinci parti haline gelmesi de dikkat çekti. Katalonya herkese lazım Evet İçin Birlikte İttifakı’nın lideri Artus Mas ve bağımsızlıkçıların önde gelen isimleri, seçim zaferini destekçileriyle birlikte kutladı. ‘Güç kazandık’ Mas ise seçim sonuçlarını kutlayan taraftarlarına “Katalanlar bağımsızlığa evet oyu verdi. Bağımsızlık projesini ilerletmek için parlamentoda mutlak çoğunluğu elde ettik, muazzam bir güç kazandık” diye seslendi. Katalan bayrakları (Estelada) arasında gözyaşları içinde Katalan milli marşı okundu ve “Çok yaşa Katalonya” sloganı atıldı. Evet İçin Birlikte, 18 ay içinde bağımsız Katalan devleti ilan edebilmek için bir yol haritası uygulamayı vaat etmiş ve seçimin de facto bağımsızlık referandumu olduğunu savunmuştu. atalonya’nın geleceği, aralıkta yapılacak İspanya genel seçimlerinin de en önemli meselelerinden biri. Mas, 2006’da Madrid‘deki sosyalist hükümetin daha geniş özerklik yasası çıkarmasını sağlamış bir lider. Ancak PP’nin başvurusuyla anayasa mahkemesi 2010’da yasayı kısmen iptal edip “Katalonya bir ulustur” maddesinin içini boşaltınca, Mas bağımsızlık yanlılarının safına geçti. Yine PP’nin talebiyle anayasa mahkemesi 2014’te resmen Asıl amaç referandum K kendi kaderini tayin referandumu düzenlenmesini yasakladığından, parlamentoda bağımsızlık ilanı hedefine gelindi. Dolayısıyla hâlâ gerçek amaç, yasal olarak tanınan bir referandum düzenlemek. Bunun için de genel seçimlerde PP’nin ya iktidardan gitmesi ya da çok zayıflaması gerekiyor. PP’yi pazarlığa zorlamak için Evet İçin Birlikte’den Raul Romeva “Devlet müzakere iradesi göstermezse, bağımsızlık ilan ederiz, çünkü bunun için halktan yetki aldık” dedi. İspanya’daki muhalefet partileri de PP’nin Katalan politikasını eleştiriyor. Yunanistan’da iktidardaki Syriza’nın İspanyol versiyonu gözüyle bakılan Podemos’un lideri Pablo Iglesias, “Ancak İspanya’yı biz yönetirsek, İspanya adında bir ülke inşa edebiliriz ve orada Katalonya adında bir ulusa yer olur” de Podemos’tan eleştiri di. Podemos, Katalonya’nın kendi kaderini tayin referandumu düzenlmesini destekliyor, ancak bölgenin İspanya’dan ayrılmasını istemiyor. Anketler de Katalanların büyük çoğunluğunun referandumdan yana olduğunu, ama iş bağımsızlık ilan etmeye gelince yarı yarıya bölündüğünü gösteriyor. l Dış Haberler ağımsızlık yanlılarının en önemli savlarından biri, Katalonya’nın Madrid’e çok fazla vergi ödeyip İspanya’nın toplam gelirlerinin yüzde 20’sini sağlamasına rağmen federal harcamalardan yüzde 14 pay alması. Bağımsızlık ilanına karşı “anayasaya aykırı” uyarısı yapan Başbakan Mariano Rajoy’un Katalan parlamentosunu feshedip Mas’ı tutuklamaya, finans kapitalin bölgeden çekilmeye, AB’nin üye almayıp açıkta bırakmaya varan tehditleri var. Dün Alman hükümeti, Katalanlara, “bölgelerin ayrılmasına izin vermeyen” İspanya anayasası ve AB anlaşmalarına sadık kalması çağrısı yaptı. Aslında AB anlaşmalarında ‘güzellikle’ kurulmuş yeni bir devleti üye almaya yönelik engel yok. İspanya’nın en zengin ikinci bölgesi, Barcelona limanıyla siyasi, ekonomik, kültürel bir merkez, Fransa ile İspanya arasında önemli bir geçiş noktası olan Katalonya’yı dışarda bırakmak, AB’nin de işlerini zorlaştırır. B atalonya Bölge Meclisi seçimlerine Junts Pel Si (Evet için hep birlikte) adı altında katılan bağımsızlık yanlısı merkez sağ ve cumhuriyetçi merkez sol koalisyonun taraftarları pazar gecesi buruk bir sevinç yaşadı. Katılım beklenenin çok üstündeydi ve koalisyonun oyları yüzde 39’da kaldı. Junts Pel Si koalisyonunun, bağımsızlıkçı antikapitalist, AB ve Avro karşıtı radikal sol parti CUP’un 10 milletvekilinin desteğine mecliste ihtiyacı olacak. Burukluğun esas nedeni, bağımsızlık yanlısı oyların yüzde 47.8’de kalması. Bağımsızlık yanlısı seçmenlerin çoğunlukta olduğu kırsal bölgeleri kayıran seçim sistemi sayesinde, bağımsızlıkçılar Katalonya meclisinde çoğunluğu koruyabildi. İspanya’nın diğer bölgelerinden gelip Katalonya’ya yerleşenler daha çok büyük kentlerde oturuyor. Ayrılıkçı liberal merkezsağ parti CDC’nin lideri Artura Mas, seçim sonuçlarından memnuniyetini ifade ederken, “Daha ileri gitmeye devam edeceğiz” dedi. Koalisyon ortağı da “tedrici ve geri dönüşü olmayan biçimde bağımsızlığa doğru gitmek için yeterli çoğunluğu elde ettiklerini” ilan etti. Ama 18 ay içinde bağımsızlık konusunda halkoylaması düzenleme hedefinin meşruiyeti tartışmalı hale geldi. Ayrıca AB üyeliğini hararetle savunanlarla AB’den ve Avro sisteminden hemen çıkmayı isteyenlerden oluşan bu meclis çoğunluğunun her an dağılması mümkün. Katalonya’da seçim sonucu: Ortaya karışık K talonya sorunu için önerdiği yol haritası ilginç: “Önce sağı iktidardan devirmek, ardından anayasa reformu yapmak, sonra cumhuriyet ilan etmek. Bunlardan sonra Katalanlar hâlâ ayrılmak istiyorsa, halkoylaması yapmak.” Otuz yıldan beri yapılan kamuoyu yoklamalarında Katalonya’da yaşayanların takriben 2/3’ü farklı derecelerde de olsa kendilerini hem Katalon hem İspanyol olarak gördüklerini belirtiyor. Bağımsızlık talebi esas olarak merkezi yönetime yönelik şikâyetlerden besleniyor. Ülkede toplanan vergilerin beşte birini ödeyip, kamu harcamalarının altıda birini almak birinci şikâyet nedeni. Ama Katalonya da İspanya’nın en zengin bölgesi! Çift dilliliği özellikle yargı konusunda özgürce yaşayamamak, uluslararası planda temsil edilememek diğer şikâyet konuları. Bağımsızlıkçıların önemli bir kısmı, vergi konusunda daha büyük bir özerkliğin ve İspanyol ulusu kavramının yeniden tanımlanmasının esas olduğunu kabul ediyor. İki kampı da memnun eden bu seçimlerin esas kaybedeni, Katalonya yönetiminin taleplerini müzakere etmeyi reddeden İspanya Başbakanı ve muhafazakâr sağcı Halk Partisi’nin lideri Rajoy oldu. Partisi Katalonya’da oyların ancak yüzde 7’sini aldı ve altıncı sıraya düştü. Bu seçimlerin bir bilek güreşine dönmesinde Anayasa Mahkemesi’nin 2010 yılında Katalonya meclisinin oyladığı yeni statüyü budaması, Katalonya ulusu kavramını ve vergi özerkliğini iptal etmesi kadar, Rajoy’un ve partisinin Katalon bağımsızlıkçılarına karşı son derece kibirli ve dışlayıcı tavrının da rolü büyük olmuştu. Şimdi Katalonya’nın ne yönde ilerleyeceğini İspanya’da aralık ayında yapılacak genel seçimler belirleyecek. Halk Partisi’nin seçimleri kaybetmesi güçlü bir ihtimal. İktidara İspanyol Sosyalist Partisi ve Podemos’tan oluşan bir koalisyon gelebilir. Bu iki parti de bağımsızlığa sıcak bakmıyor ama Katalonya yönetiminin taleplerinin müzakere edilmesi gerektiğini kabul ediyorlar. Podemos lideri Iglesias’ın Ka Esas kaybeden Rajoy Bağımsızlıkçıların vergi konusundaki talepleri, birleşik bağımsız Bask ülkesi hedefiyle mücadele eden BILDU dışında, İspanya’nın diğer bölgelerinde pek hoş karşılanmıyor, zengin egoizminin ifadesi olarak görülüyor. Diğer taraftan, bağımsızlığın gerçekleşmesi durumunda Katalonya’nın AB üyeliğinin düşmesi ve yeniden üyelik başvurusunda bulunması gerektiği ve en önemlisi Barça’nın başına gelecekler konusunda ise rivayet muhtelif. İspanya ilginç bir laboratuvar. Katalonya’da son kırk yılda herhangi bir silahlı mücadele yöntemini benimsemeden elde edilen ve çok büyük ihtimalle önümüzdeki dönemde daha da genişleyecek olan özerklik, silahlı mücadele ve şiddet yöntemlerinin gölgesinde Bask bölgesinde elde edilen özerklikten daha dar değil. Hatta bazı açılardan daha geniş. Bağımsızlıkçı Katalanların çok sık söyledikleri bir söz var: “Çok uzun sürmüş bir evlilikten sonra artık ayrılmak istiyoruz. Ama kavga dövüş olmadan!” Murat Karayılan, 2010 yılında El Mundo gazetesinde yayımlanan bir söyleşisinde eylemsizlik kararı aldıklarını, Katalonya’dakine benzer bir statü tanındığı takdirde silahlı mücadeleden vazgeçip, silahları Birleşmiş Milletler’e teslim edeceklerini belirtmişti. Ama hemen ardından, güvenlik güçlerinin operasyonları sürdürmesi halinde silahlı çatışmayı şiddetlendirme tehdidinde bulunmuştu! Halbuki Katalonya örneği tam da bu son tehdidin yokluğunda anlamlı olmuyor mu? Zengin egoizmi Yaralı hacılar Türkiye’de uudi Arabistan’ın Mekke şehrinde Hac ibadeti sırasında yaşanan izdiham sırasında yaşamını yitiren Türk hacı sayısı 3’e yükseldi. İzdihamda yaşamını yitiren Yozgatlı hacılar Sahure Coşkun ve Cemaynur Bozkurt’un ardından, haber alınamayanlar arasındaki Hikmet Çapar’ın da cenazesine ulaşıldı. Kayıp 5 Türk hacı için de arama çalışmaları sürüyor. Hac’da yaşanan vinç kazası ile Mina Bölgesi’nde meydana gelen izdihamda yaralanan Türk hacılardan 24’ünün tedavisine Ankara’daki çeşitli hastanelerde devam edileceği bildirildi. l ANKARA / Cumhuriyet ılar’ d l ı k a r ı b t s ‘Serbe adı m n a l u r ğ o iddiası d atalonya’da bağımsızlık taK lep edenler arasında küçük bir azınlık, bağımsızlığın ardından Büyük Katalonya’yı kurma hedefini dile getiriyor. Büyük Katalonya, tarihi olarak Katalanca konuşulan bölgeleri, yani İspanya’da Valencia bölgesini, Aragon bölgesinin bir kısmını ve Balear adalarıyla Fransa’nın İspanya sınırındaki Roussilon bölgesini kapsıyor. Katalan hükümetinin hukuk danışmanı bir Katalan milliyetçisi, bir buçuk ay önce katıldığı bir konfe Büyük Katalonya düşü ransta, bağımsızlığın elde edilmesi durumunda, bu bölgelerde yaşayanlara Katalan yurttaşlığı vereceklerini dile getirmişti. İspanya’nın adı geçen diğer bölgelerinden bu sözlerin bütünüyle sorumsuz ve saçma olduğunu belirten resmi demeçler gelmekte gecikmedi. Katalan hükümeti de danışmanının sözlerinin manipülasyon olduğunu belirtti ama “Valensiyalılar, Aragonlular ve Balear yurttaşları ne isterlerse odurlar” diyerek bir açık kapı bırakmayı ihmal etmedi. S Kaçırılan işçilerin yeni görüntüleri Irak’ın başkenti Bağdat’ın Şii bölgesi Sadr’da çalıştıkları stat şantiyesinden bir ay önce kaçırılan 16 Türkiyeli işçinin serbest bırakıldığı iddia edildi. İşçileri kaçıran silahlı grubun sosyal medyada yayımladığı videoda, “Emrindeyiz ya Hüseyin” pankartı önünde oturan 16 kişinin maskeli bir militandan sırayla aldıkları Kuranıkerim’leri öpüp başlarına koydukları, ardından bir örnek gri tişörtlerini yeni gömleklerle değiştirdikleri görülüyor. Görüntülerin 24 Eylül tarihli olmasına rağmen işçilerden henüz bir haber alınamamış olması şüphe uyandırırken, Dışişleri Bakanlığı kaynakları da iddiayı henüz doğrulayamadıklarını ve durumu araştırdıklarını belirtiyor. Kendilerine “Ölüm Mangası” adını veren grup, işçileri Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a seslenerek “Türkiye’den Irak’a militan akı şının ve Kürt petrolünün ihracının durması, Suriye’deki Alevi köylerindeki Nusra kuşatmasının kaldırılması” taleplerinde bulunmuştu. Irak’ın önde gelen Şii liderleri ise işçilerin kaçırılmasını kınamıştı. 16 arkadaşlarıyla birlikte kaçırıldıktan sonra 16 Eylül’de serbest bırakılan Necdet Yılmaz ve Ercan Özpilavcı Basra’dan kalkan uçakla İstanbul’a getirilmişti. l Dış Haberler Servisi varlığı hissedilen Katalan Ulusal Meclisi (ANC) adlı STK de yer alıyor ve bağımsızlık kampanyasının sivil toplum alanında en güçlü taşıyıcısı konumunda. 2011’de Barselona’da toplanan “Kendi Devletimizi Kurmak İçin Ulusal Konferans”ta ilk adımı atılan bu örgüt, 2012’de resmen kuruldu. Her yıl 11 Eylül’de düzenlenen Katalan Ulusal Günü kutlamalarına son yıllarda iki milyona yakın insanın katılmasını sağlayan örgütler arasında ANC en büyük paya sahip. 11 Eylül 2014’de ANC’nin girişimiyle yürüyüşçüler Barselona sokaklarında uzaydan bile görülebilecek bir V (Vote Catalonia) oluşturmuşlardı. Kutlamalara katılanlar ara atalonya’da sadece siyasal partiler bağımsızlıkK çı koalisyonda yer almıyor. Junts Pel Si koalisyonu içinde, Katalonya’nın her yerinde Uzaydan görüldüler sında ilginç simalar da vardı. C M Y B