Katalog

Pazar 20 Eylül 2015 10 CEREN KUMBASAR cerenkumbasar@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Yatırım için 1+1 mi, ofis mi, arsa mı? Yatırım için doğru zamanı bekleyenler proje seçmekte zorlanıyor atırım yapmak istiyorsunuz. Son yılların modası olan 1+1 evleri takibe aldınız. Ancak bir yandan da ofislerin kira getirisinin yüksek olması kafanızı karıştırdı. Üstelik arsa yatırımının uzun vadedeki en kârlı yatırım olduğunu biliyorsunuz. Peki ne yapmalı? GAYRİMENKUL Y onut sektöründe alım iştahını dondurmak zorunda kaldığımız günlerden geçiyoruz. Zorunda kaldığımız çünkü aslında bu iştah kaybolmuş değil. Bu iştah Türkiye’de hem eski yapı stoku hem de yeni yerleşim bölgelerinin mecburi kullanımı dolayısıyla azalamaz. Türkiye’de her yapının 1/5’i deprem yönetmeliğine uygun değil. Her yapının 1/5’inin hasar tespit raporları eksik. Türkiye genelinde yeni inşa edilen her 10 konuttan 7’si yeni yerleşim bölgelerinde. Dolayısıyla içinde bulduğumuz durum bizi ister istemez konut sektörüyle ilgili olmaya, bu sektörde alım yapmaya itiyor. Alım iştahı sadece zorunluluktan bile olsa durmuyor. Ülkenin içinde bulunduğu durum dolayısıyla durduruluyor. Yabancı yatırımcılara bakacak olursak, Türkiye’ye yatırım yapan yabancılar ülkeyi son 10 yıldır odaklarına aldılar. Son 10 yıldır yaşananları, olanları olmayanları takip ediyorlar. Dolayısıyla da sadece gayrimenkul sektörüne bile baksalar, onların gördüğü tanıdığı Türkiye bambaşka bir Türkiye. Bizim genlerimize işlemiş kriz bilinci, oynak ekonomik zeminlerde cambazlık yapma yeteneği, riskleri fırsata çevirebilme kıvraklığı onlarda yok. Onların Türkiye’si; Müslümanların yükselişinin öncüsü, kendi medeniyetlerinin yasaklı arka bahçesi. O yüzden de tedirginlikleri çok yüksek. Bu tedirginlik henüz altın yumurtlayan tavuktan vazgeçecek kadar olmasa da gözleri dört açılmış durumda. Yatırım fırsatlarını hâlâ dinliyorlar, hâlâ Türkiye’nin katıldığı fuarlara ilgi devam ediyor. Alım kararları beklemede ancak firmaların onlara sundukları fırsatları da kaçıracak kadar tedirgin değiller. Dubai Cityscape’de her ne kadar yazılıp çizilen her satış gerçekleşmediyse de sektör için çok önemli satışlar gerçekleşti. Bu satışlar da projelerin lansmanları için büyük umut oldu. Yabancı yatırımcıların bile fırsat sunulduğunda değerlendirdiğini düşünecek olursak, eğer konut sektörüne yatırım yapacaksanız yapacağınız en doğru yatırım nakit alımla yapacağınızdır. Eğer nakit paranız varsa seçim falan dinlemeyin pazarlık yapın ve evinizi alın. Ama dikkat edin evin toplam tutarının yüzde 60’ından az paranız varsa riske girmeyin. Bu riske yabancı yatırımcıların bile girmediğini unutmayın. Nakit alım yaparken, masrafların toplamına, KDV’yi kimin ödediğine de dikkat etmeyi unutmayın. Seçimden önce yatırım yapalım mı? K Yabancı yatırımcının fırsatı 1+1 EV 1+1 ev tipine yatırım yaparken metrekare fiyatına dikkat edin! Türkiye’nin genç bir nüfusu var. Dolayısıyla da öğrenci, yeni evli, boşanmış kişilerin nüfusu kayda değer. Bu sebeple de yeni inşaat projelerinde en çok uygulanan ev tipi 1+1. Ancak son yıllarda o kadar çok üretilmeye başlandı ki artık bu en küçük ev tiplerinin metrekare fiyatları 3+1’lere göre 2 kat. O yüzden de yatırım maliyeti yüksek ve ikinci el fiyatları artık düşük. Çünkü alternatifi çok. O yüzden 1+1 yatırımı yapacaksanız önce aynı projedeki başka ev tiplerinin metrekare fiyatlarına bakın. Üniversitelere yakın 1+1 ev tipleri değerini koruması ve kolay kiracı bulunması açısından tercih sebebi. Unutmayın 1+0 tipindeki evler 1+1 evlerin değerini yükseltir. Bu ev tiplerinin olduğu projelerdeki 1+1’ler daha değerli. ‘Torun bizi iyi ansın’ diyorsanız en doğru yatırım alternatifini seçmelisiniz. OFİS Ofis projeleri kira geliri açısından çok güvenli bir yatırım. Çünkü şirketler küçük metrekareli dairelere oranla daha tutarlı kiracılarla buluşuyor ve lokasyona bağlı olarak daha yüksek kira getirisine sahip. Ancak ofis yatırımlarının da bölgesel olarak incelenmesi gerekiyor. Metrekare bazında da bölgesel olarak da fiyatların çok ince hesaplarla incelenmesi lazım. Örneğin Kartal’daki bir ofisin metrekare fiyatı Altunizade’den yüksek olamaz. O yüzden eğer ofis yatırımını tercih edecekseniz çok daha iyi bir araştırma aşaması geçirmeniz lazım. Son yıllarda hayata geçirilen yeni projelerde 3 yıllık kiracı garantili ofis tipleri satılıyor. Bu tipte bir proje de diğer koşullarına bağlı olarak avantajlı olabilir. AZİ ARSAAR Eğer yatırımınızı uzun vadeli düşünüyorsanız, ‘torun bizi iyi ansın’ diyorsanız o zaman arsa veya arazi yatırımı çok uygun. Ancak uzun vadeli yatırımdan ne anladığımız da çok önemli. Ülkenin son bir yıldaki koşulları göz önüne alınırsa arsa veya araziler için uzun vade 15 yıldan başlıyor. Hatta araba ala mayacağınız fiyatlara bile araziler bulabilirsiniz. Çok iyi bildiğiniz bir şehirde çok iyi araştırdığınız bir lokasyondaki yatırım tüm ailenizi etkileyecek kadar büyük bir yatırıma dönüşebilir. Ancak bu alım sırasında dikkat etmeniz gereken konu kentsel dönüşüm arazileri. Arazilerin kentsel dönüşüme girmeleri her ne kadar önceden belirli olmasa da belediyelerde beş yıllık planlamanın belirlendiği araziler var. O yüzden arsa veya arazi almadan mutlaka belediyeye gidin ve araştırmanızı yapın. Üstelik bu araştırmayı sadece soruşturma şeklinde yapmamak için belediyeden ilgili adanın paftasını isteyin. Seçimden önce de alım! Meraklısına GYODER’in 1. ve 2. çeyrek göstergeleri Sektörün yeni yüz karası; eyfel yapı N KREDİ O Y İL M 5 1, 2 APTI, BORCU Y ATIRDI ŞİRKETİ B Eyfel Yapı, mağdurlarını borçlandığı şirketle baş başa bıraktı. Üstelik şirket evler için müşterilerden tekrar ödeme bekliyor. iva Hills ve Kidstown projeleriyle bilinen, yakın zamana kadar gazetelerde boy boy ilanlar veren Eyfel Yapı yüzlerce mağdur yarattı. Sadece mağdur yaratmakla kalmadı, mağdurlarını kendisine verdiği borçları müşterilerin evine el koyarak tahsil eden Keklik Otomotiv/İnşaat sahipleri Fatih Keklik’le babaşa bıraktı. Eyfel Yapı’dan banka kredisiyle ev alan müşterilerde hiçbir problem yok. Ancak satış vaadi sözleşmesi yapıp senetle borçlanan alıcıların hem paralarından eser yok hem de ortada inşaat yok. İki yıl 0 faiz kampanyasıyla ev alan vatandaşlar, sadece ellerinde bir satış sözleşmesiyle ortada kalmış durumda. Sadece bu mağduriyetle kalınsa yine iyi ama durum daha da vahim. Zira olmayan evler bir de firma sahibinin nakit para aldığı gruba ikinci kez satılmış. FKeklik Otomotiv, FKeklik İnşaat firmalarının sahibi Fatih ve Fahri Keklik de vatandaşın daha önce zaten satın almış oldukları evleri kendilerine geri vermek Caprice Gold’a yabancı yatırımcı arayışı Jet Fadıl lakaplı Fadıl Akgündüz’ün Bayrampaşa’da hayata geçireceğini iddia ettiği 7 yıldızlı devre mülk projesi Caprice Gold 5 yıldır tamamlanamıyor. Caprice Gold mağdurlarının yaptığı son açıklamaya göre Caprice Gold Bayrampaşa projesi için yabancı ortak arayışı başladı. Caprice Gold projesinin hayata geçebilmesi için 70 milyon Avro gerekiyor. Mağdurlar yabancı ortak bulunsa bile projenin 2 yıldan önce tamamlanamayacağı görüşünde. 2010 yılında başlayan projenin taahhüt edilen 2013 yılında bitirilememesi nedeniyle kira parası alan mağdurlar, bu paranın da aylardır kendilerine ödenmediğini söyledi. Caprice Gold ve Caprice Maldivler projesi mağdurları, Fadıl Akgündüz ve çalışanları hakkında nitelikli dolandırıcılık yaptıkları gerekçesiyle suç duyurusunda bulunmuştu. R EYFEL yapı mağdurları, sektörün üçüncü mağdurlar derneğini kuracak. için 2+1’ler için 125 bin lira, 3+1’ler için 175 bin lira, 4+1’ler için 200bin lira talep ediyorlar. Üstelik bu evlerin tapudaki değerleri de genel temayülün tersine normalden daha yüksek görünüyor. Eyfel Yapı’nın bankalara 21,5 milyon kredi borcu var. Tefecilere olan açıktan borçların ne kadar olduğu tartışmalı. Arsa sahipleri de kendilerine ait olan evlere satılmış olmalarına rağmen şerh koymuş durumda. Zamanında projeye kredi veren Bank Asya, Kuveyt Türk, Türkiye Finans, Albaraka da kredilendirdikleri müşterilerin evlerini teslim alabilmelerini bekliyor. Ortada aksiyon filmlerine konu olabilecek kadar karmaşık bir dolandırıcılık vakası var. Hiçbir müteahhitlik yetkinliği ve öz sermayesi olmamasına rağmen inşaat sektöründe elini kolunu sallayarak proje yapan bir firma Eyfel Yapı. Eyfel Yapı’nın mağdurları ise oldukça eğitimli, kültür düzeyi yüksek bir kitle. Öyle ki aralarında bir gayrimenkul şirketinin genel müdür yardımcısı, mimarlar, doktorlar ve finansçılar bile var. SEKTÖRDEN 1.6 milyon metrekarelik alanı ile Avrupa’nın en büyük arazili gayrimenkul projelerinden Eston Şehir’i TMSF’den alan Polatyol sözünü tuttu. Eston Şehir 5. Etap’ta 3 yılı aşkın süredir bitirilemeyen 87 villanın inşaatı tamamlandı. Mağdur ailelere anahtar teslimi yapıldı. 87 aile bayramı yeni evlerinde kutlayacak. l Sinpaş GYO tarafından hayata geçirilecek Aydos Country, EgeYakası, Bursa Modern ve İncek Life projelerinde ev sahibi olanlar, arkadaşlarını, yakınlarını veya akrabalarını 30 Eylül 2015 tarihine kadar ev sahibi yapmaları durumunda hem kendileri hem de ev sahibi yaptıkları kişi, 2 kişilik Miami ve Bahamalar tatili kazanıyor. l Müteahhitlik yasası artık çıksın! OBB İnşaat Müteahhitleri Sektör Meclisi Başkanı Tellioğlu, inşaat sektöründe kontrolsüz bir artış olduğunu belirtti. Tellioğlu, “Hızlı büyüme tekstilciyi, otomotivciyi müteahhit yaptı” diyerek yasa ihtiyacına dikkat çekti. “Müteahhitlik Hizmet Yasası liyakatına göre iş yapan müteahhitlik sistemi için büyük önem taşıyor. Düzenlemenin yeni yasama döneminde çıkarılması gerekiyor” dedi. Tellioğlu, hazırlıkları süren Müteahhitlik Hizmet Yasası ile sektördeki çürüklerin eleneceğini, inşaattaki hızlı büyüme karşısında tekstilcisinden otomotivcisine kadar birçok sektördeki insanların müteahhit olduğunu belirten Tellioğlu, Çevre ve Şehircilik Ba Ispartakule evleri 1. kısım ihalesi tamamlandı Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı, Ispartakule Evleri 1. kısım ihalesini kazanan Yörük Yapı Ermit Mühendislik ve 2. kısım ihalesini kazanan Balpa İnşaat ile imzalar atıldı. Emlak Konut Ispartakule Evleri 1. Etap 1. Kısım Konut, Ticaret ile Altyapı ve Çevre Düzenleme İnşaatları İşi ihalesini Yörük Yapı Ermit Mühendislik İnşaat 268 milyon 650 bin TL ile kazanmıştı. İnşaat ihalesini kazanan Yörük Yapı Ermit Mühendislik İnşaat ile sözleşme imzalandı. Emlak Konut Ispartakule Evleri 1. Etap 2. Kısım Konut, Okul ile Adaiçi Altyapı ve Çevre Düzenleme İnşaatları İşi ihalesini ise Balpa İnşaat 239 milyon 900 bin TL teklifle kazanmıştı. İnşaat ihalesini kazanan Balpa İnşaat ile imzalar atıldı. Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı, Ispartakule Evleri ihalesi için 13 Ağustos’ta ön yeterlilik ihalesi düzenlemişti. Yapılan ön yeterlilik ihalesi sonucunda 29 firmayı 2. oturuma davet etmişti. Ispartakule Evleri 1. kısım ve 2. kısım yapım ihalesi 27 Ağustos 2015 tarihinde gerçekleştirilmişti. T kanlığı ile TOBB’nin ortaklaşa hazırladığı Müteahhitlik Hizmet Yasası’na dikkat çekti. Önüne gelenin müteahhit olduğu bir sektörde meslek disiplininin sağlamanın çok zor olduğunu dile getiren Tellioğlu, şöyle konuştu: “Üretimde kontrolsüz bir artış oldu. Sektörde bu manada kontrolsüzlük olduğunu söyleyebiliriz. Müteahhitlik Hizmet Yasası bu mesleğin gelişmesi, çalışanların eğitilmesi, adil bir İmar Yasası, yeterli yapı denetim sistemi, liyakatına göre iş yapan müteahhitlik sistemi için büyük önem taşıyor. Yasayla birlikte müteahhitlik sistemi kurumsallaşacak. Önüne gelenin müteahhit olduğu bir sektör olmayacak. Çünkü inşaata her sektörden yönelim var. Bu da inşaat sektörünün kontrolsüz şekilde büyümesine neden oluyor. Bu gereksiz büyüme de ekonomi için risk yaratıyor. 300 bine yakın müteahhitin yüzde 30’a yakını çürüklerden oluşuyor. Yasayla birlikte çürük müteahhitler elenecek. Böylece sektör disipline edilecek. Bu kapsamda, sektörümüzün disiplin altına alınması, gerekli vasıfları taşımayan kişilerin müteahhit olmasının engellenmeTahir Tellioğlu si sağlanmalıdır.” C M Y B