Katalog

Cuma 17 Temmuz 2015 söyleşi SELİN ONGUN selinongun@cumhuriyet.com.tr 15 ‘Çoğu şarkıcı ve oyuncu, AKP’den Türk popunun kıdemli ‘bilirkişisi’, müzik eleştirmeni Naim Dilmener: Sağıcısı ya da solcusu 70’lerde müzisyenler politik görüşlerinde gerçekten samimiydiler. Şimdi gerçeklik yok... ürkiye’nin starları eleştiriye ne kadar açık? Starlık müessesi bitti mi? 90’ların ve 2000’lerin pop figürleri arasında nasıl bir fark var? Politik tavır ve sanatçı başlığında nasıl bir değişim yaşandı? Müzik de bir kimlik ise, yaz hitleri ne söylüyor; biz kimiz? Türk pop müziğinin kıdemli ‘bilirkişisi’, Hürriyet gazetesi müzik eleştirmeni Naim Dilmener anlattı. Yazdıklarınız şimdiye dek kaç kez dava konusu oldu? Üç dava açıldı hakkımda. Üçü de Ajda Pekkan’dan geldi. Biri hakaret davasıydı. Cumhuriyet savcısı, “Kitap övgüden geçilmiyor” deyip, güldü. Üçü de lehime sonuçlandı. Eleştirilerinizi hangi kuşak daha profesyonel karşılıyor: Hadise’ler, Gülşen’ler mi; Sezen’ler, Nilüfer’ler mi? Benim kuşağım kesinlikle daha olgun karşılıyor. En olgun karşılayan Sezen Aksu’dur. Örneğin geçmişte belki de edepsizlikle, Sezen Aksu hakkında sahiden ağır yazılar yazdım. Kimin de haklıydım, kimin de abartmıştım. Bu ayrı konu ama Sezen çok olgun karşılamıştır. Nilüfer, Nükhet Duru deseniz, zaten öyleler. Gençlerden, 90’lı ve 2000’li kuşaktan, rockçılar, cazcılar sahiden olgunlukla karşılar. Kendilerine güvenleri var çünkü. Mesele de bununla ilgili. Bir şey sunuyorsunuz elbette konuşulacak, elbette eleştirileceksiniz. Bİ soRmak lazım ilgi görmeyince muhalif oldu!’ T de kalmışsın, 70’lerdeki gibi düzgün söylemeye devam etsek satmayacak bu albüm. Söyleme biçimimizi özellikle bozuyoruz” dedi. İşte ben de orada deliriyorum. Satmasın! Yeterince para kazandınız öyle bir albüm yapın ki, kendiniz için, kitleniz için yapın. Starlık bitti mi? Bitti. Ne zamandan bu yana bitti? 2000’lerin ortasından itibaren bitti. Neden bitti? Globallik! Yeni kuşağın yaşama biçimi tutturukluğa izin vermiyor. Starlıkta ağır hayranlık, tutturukluk, ölümüne takipçilik vardır. Genç kuşağın buna vakti yok. Böyle bir ısrarı yok. Bugün Hadise’yi dinler, Hadise bu yaz tutmaz, onu unutur. Birkaç yıl sonra hit yapar, sonra yine dinler. Bir de 2000’lerde şarkı söyleyen insanlar, 1415 yaşındaki ergenlik grubuna da çok güvenmesinler. Ergenlik bitiyor, o bayıldıkları sanatçı umurlarında olmuyor. Birkaç yıl önce Hepsi grubu için ölen genç kızlar, bugün “kimdi onlar” diyor. “Bugünlere nasıl geldi anlamıyorum” dediğiniz isimlerin alıcılarının olmasını nasıl açıklıyorsunuz? Yine globallik! Sadece müzik için değil sanat üretiminin her alanında “nasıl böyle hızla ve farkına varmadan kuruduk” kısmına yıllarca kafa yordum. Mesela sinemada Atıf Yılmaz’ımız, Metin ErkŞimdikiler saçmalıyor san’ımız yok, neden Çağan Irmağı’mız, Mahsun Kırmızıgül’ümüz var? Cevabı te Kadın ve erkek starların eleştirilesadüfen Ray Bradbury’nin Yakma Zevri karşılamasında fark var mı? ki kitabında buldum. “Bütün yaratıcılar Kadınlar çok daha güler yüzlü ve toartık sadece belli bir zümreye, şehre, ülleranslı. Erkekler daha kavgacı ve küsBiz kimiz? “Müzik de bir kimlik ise, yaz hitleri ne söylüyor: Biz kimiz” sorusu üzerine Dilmener yanıtlıyor: “Biz keye dair üretmekten vazgeçtiler” diyekün. rek anlatıyor geleceği. Bu globallik nede Mesela Gülben Ergen için “Sesi ka şuyuz, şöyleyiz, diyemiyoruz artık. Sebebi globallik! Moskova’dan, Tunus’tan, New York’tan herhangi biriyiz.” niyle dünyayı kapsama arzusu ile üretim patıp izlemek daha etkileyici” yazdığınızda, olgunlukla karşılıyor mu? derdim yok, hiç olmadı. Burada asap bo o sesi” demişim mesela. Böyle düşünama onun sanıyorsunuz. Durum bu. Ufak yapmak, nitelik kaybına neden oldu. Şarkılarda da aynı hesap. Müzisyen olarak O da ayrı enteresan. Kızın kimyası öy zucu olan bir insanı hakir görmek! Çok düğüm isimler için neden altı ay sonra tefek farklarla, çok hızlı bir ritim üzeri“herkesi kapsayacağım” dersen çıta aşale. Benim yazdığımı Twitter’a değiştipişman olacağım? Fakat Sinan Akçıl’ın ağır eleştiriler kaleme alabilirim, fakat ne son derece arabesk vokal anlatımlar. ğı iniyor. rerek koydu ve bütün hayranları üzerimüzisyenliğini önemserim. Gerçi Muskimseyi hakir görmem. Kaldı ki TürkBunun da iki türü var. 1) “Canım benim Politik tavır ve sanatçı başlığında me çullandı. Ben, sesi kapatarak seyretafa Ceceli de Sinan Akçıl’dan sonra biçe popun kalelerinden biri olan Çiğdem le gel, gecelerden gece beğenelim, bitmehafızınızda en çok ne yanıyor? din, dedim. O, sesi kapatarak dinleyin, Talu’nun kızı böyle yapınca, onun adına raz daha kabul edilebilir oldu. sin bu yaz!” 2) “Sen kimsin, beni nasıl Sağcısı ya da solcusu, 60’lar ve 70’lerdediğimi yazdı. Hanımefendi ben öyle, 90’ların ve 2000’lerin pop figürleri üzülüyorsun. Oysa bir yerde karşılaştıbeğenmiyorsun, çıkma yoluma bu yaz!” de müzisyenler politik demedim. Sesi kapatarak seyredin, diarasında nasıl bir fark var? ğımızda her zaman neBu mantığı benimsegörüşlerinde gerçekten ye yanıt yazdım. Cevap 90’lardaki pop figürlerinin yola çıkzaketle hatır sorar. Bir yen bestecilerin aklı Eleştirileri en olsamimiydiler. Mesela İlvermedi. Yani Gülben tığı ikonlar, 70 ve 80’lerden geliyordu. daha ki sefer, karşışöyle çalışıyor: Öyle bir 70’lerdeki gibi gun karşılayan han Gencer, Bak Bir VarErgen çok iyi karşılamaDolayısıyla 90 kuşağının örnek aldığı laştığımızda “Nasılsışarkı yapacağım ki Dedüzgün söylersek nız” derse, “Ben iyiyim isimler sağlamdı. Şimdikiler ise şöyle, mış Bir Yokmuş’la Türkdı ama Mustafa Sandal met Akalın buna uçaSezen Aksu’dur. Niçe popun ilk şarkısını gibi büyük kavgacılık da 90’lardan yola çıkıyor. Ama en iyi beama siz çok terbiyesizcak, Ferhat Göçer kealbüm satmayacak, lüfer, Nükhet Duru söylemiş insan. Aleni biyapmadı. Erkekler nenim, diyor. Mesela Tarkan’dan yola çısiniz” diyeceğim. (Güsin söyleyecek! Böyle söyleme biçimimizi sağcı ve MHP’lidir. dense eleştiriden sonra kıyor sonra, ardından onu beğenmiyor, lüyor) Çok kişi sordu, bir mantık ve özel imada öyle. Erkek starlar çimde Bunu hiç gizlememiş“O kim ki, biz onu tanısonra onu geçtiğini sanıyor. Ve yeri gelmişken söylelattan kimseye de hayır özellikle bozuyoruz, daha kavgacı ve küs tir. Samimidir, gerçektir. mıyoruz” gibi bir havasaçmalıyor. Daha önce Şevçıkmıyor. diyorlar. İşte ben ora yeyim. Karaca, Melike Deya daha çok giriyor. val Sam hakkında övü İzlenim sorusu: kün. Eleştiriden son Cem mirağ, Atilla Özdemiroğ Şevval Sam’ın “her Ajda Demet’in takipçisi cü sözler söyledim, ki Ajda’lar neden Demet da deliriyorum! Satra, ‘O kim ki!’ gibi bir lu, Selda Bağcan, isimlemüzik türüne çivileme ırkçı tweetlerine 20 yıl sonra da dinlenebilecek popAkalın’laşıyor? masın, yeterince para bütün ri uzatmak mümkün, her atlamasını” ifade ettiğirağmen annesine tapıçular listenizde kimler var? Demet Akalın artık havaya giriyorlar. birinin siyasi görüşünniz yazı çok tartışıldı. yorum. Leman Sam’ın MFÖ, Modern Folk Üçlüsü, Moğollar, bir müzik türü. Diretti, kazandınız zaten. de samimiyet vardır. BuBöyle yazılardan sonra başımı güvenle yaslaMor ve Ötesi. M’den mi gittim hep! Tabii sabretti ve başardı. İlk güne gelecek olursak, geperde arkasında neler dığım çok şarkısı varki Ajda Pekkan son beş yılda yaptığı birzamanlarında daha devrik bir vokali varçen birkaç yılda solcu ya sağcı şov dünyaşanıyor? dır. Hiçbir zaman “Leman Sam’ın kıkaç çamur şarkı, altın değerindeki 50 yıl dı, sonradan çok toparladı kendini. Buyasından isimler iktidarın nimetlerinden Şevval Sam aramadı. Bu çok normal. zı öveyim” kafasında olmadım ama bellık mazisini bozamayacak elbette. Sezen gün Ajda Pekkan ve Gülşen, Demet’in ilk yararlanmak için politik fikirlerini ortaŞevval Sam için güzel sözler yazdığımki bu nedenle başlarda Şevval Sam’ı çok Aksu, Nilüfer, Nükhet Duru, Mirkelam, halleri gibi söylüyor. Çünkü bu formun ya koydular. Bir kısmı aleni biçimde ikda oldu, o zaman da aramadı. Bazılarıkolladık. Arabesk ve tango albümlerinin Burcu Güneş... Bütün zamanlarda olacak sattığını düşünüyorlar. Ve haklılar, öyle. tidardan yana tavır aldı ve onun nimetnın tavrı budur. Fakat asabımı bozan nasıl olmadığını yeri geldi söyledim. Bu isimlerin başında geliyorlar. Ne yazık ki deforme olan satıyor. Demet lerinden yararlandı. Bir kısmı ise o tavbir şey oldu. son yazının da bu kadar tartışılacağını Sizden bir alıntıyla soralım: “GülAkalın’ın takipçisi oldular. Birkaç sene rı koymasına rağmen iktidar partisi on Nedir? varsaymadım. Kaleminize sağlık diyen şen, Murat Boz, Hadise vb. bunlardan evvel bunu söylediğimde, “Benimle dalga ları kabul etmediği için yararlanamadı. Twitter’da Zeynep Talu, Şevval Sam’a de çok, tersi de var. bir ordu var, say say bitmez. Aynı rimı geçiyorsunuz, ciddi misiniz” diye sorBakınız Nihat Doğan’ın akıbeti. İlgi görcevap veriyor: Aldırma Şevval muha “Şarkı söylemenize gerek yok” detim, aynı düzenleme, aynı melodiler” du Demet Akalın. Sözlerime inanamadı. meyenler muhalif oldu. Çoğu AKP muhasebeci Naim ne bilir ki zaten! İnsan bir yip pişman olduğunuz bir isim diyorsunuz. Eleştiri formülünüz “Çok ciddiyim Ajda Pekkan artık sizi talifi şarkıcı ya da oyuncunun muhalefetisöz yazarının böyle bir dil kullanmasıvar mı? aynılıktan? kip ediyor” dedim. Ajda Pekkan’ın Resim ne inanmıyorum. Dizilerde, konserlerde, nı anlayamıyor. Çok çirkin arkadaşlar! Sinan Akçıl için “Vazgeç bu sevdadan, Evet çünkü hakikaten aynılar. Vokalşarkısı ve sonrası, tamamen Demet AkaBu zihniyet, aynen Mustafa Sandal’lakanallarda kendine yer bulamadığı için tabiat konuşmaya yetebilecek kadar de bazen ufacık farklılık var. Ama balın. Adını vermeyeceğim ayıp olur. Alrın “Naim Dilmener’i tanımıyorum” demuhalefet koltuğuna oturan çok kişi var. ses vermiş, konuş, onunla idare et. Şarzı şarkıcılarda bunu bile duyamıyorsubümü hakkında ağır şeyler yazdığım bir mesi gibi. Benim tanınmak vs. öyle bir Gerçeklik yok. kı söylemek için neden kullanıyorsun nuz. Murat Boz mu bu? Vokal onun değil, isim, telefon açtı: “Naimciğim sen 70’ler Nihat Doğan’ın akıbeti “Çiller döneminde olsa Ajda Pekkan da Hülya Avşar da Kürtçe düet yapmazdı” Sizce bu yazın hitleri neler? Demet Akalın’dan bir ya da iki şarkı, Serdar Ortaç, Gülşen’den Bangır Bangır, sonra Nilüfer çalıyor bolca; ne güzel! Nazan Öncel’den olan şarkısı: Nokta. Hem Nazan hem Nilüfer dinliyor olmamız sevindirici. Tabii Nilüfer vokal olarak eski havasında değil artık. Ama bolca çalıyor olması güzel haber. Ve Nükhet Duru’dan Votka Rakı Şarap Her Akşam. Bu liste eşliğinde soralım; müzik de bir kimlik ise biz kimiz? “Biz şuyuz, şöyleyiz” diyemiyoruz artık. Yine globallik! Biz, Moskova’dan, New York’tan, Tunus’tan, Brüksel’den herhangi biriyiz. Folklorik, lokal nüanslar silindi. Dil farklı olsa da aynıyız. Dilden bahsederken Ajda Pekkan ve Hülya Avşar’ın Kürtçe düetlerini nasıl bulmuştunuz? Gelişmelerden kendine pay çıkarmak olabilir. Ahmet Kaya’nın linç edildiği salonda o da vardı, kılını kıpırdatmadı. 20 yıl önce olsa, Kürtçe düet yapmazdı. Diğer yandan kadının dertlerinden biri de öncü olmak; nihayetinde bir süperstar! Fakat şu varki, Hülya Avşar’ın durumu daha farklı. Hem kendi kimliği söz konusu hem de Ciwan Haco’nun Avşar’a olan sevgisi. Fakat bu iki düet de rahatlık dönemine denk geldi. “Kürtçe şarkı yapıp, klip çekeceğim” diyen Ahmet Kaya’yı linç etmiş bir toplumuz. Tansu Çiller’in başbakanlığında, Güneydoğu’da kıyamet koparken, Ajda Pekkan da Hülya Avşar da bunu yapmazdı. Ve bir dönemin sonu Dilmener, “2000’lerin ortasında starlık bitti” diyor. C M Y B ‘ ‘ ‘ ‘ FOTOĞRAF: VEDAT ARIK