Katalog

EKONOMİ 8 stanbul Sanayi Odası’nın (İSO) ‘Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ 2014 araştırmasında ilk sırayı, 212.6 milyon liralık üretimden satışı ile 2013 yılı çalışmasında Birinci 500 içinde 492. sırada bulunan Hekimoğlu Un Fabrikası aldı. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun üretimden satışları 2014’te yüzde 12.9’luk artışla 71.8 milyar lirayı buldu. Şirketlerin esas faaliyet kârlılıklarına bakıldığında, 2013’te esas faaliyet kârını 5.3 milyar liraya çıkararak yüzde 50’ye yakın artıran İkinci 500 Büyük kuruluşun geçen yılki esas faaliyet kârı yüzde 15’lik artışla 6.2 milyar lira oldu. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2014’te yüzde 7.5 oranında faaliyet kârı elde etti. Bu oran Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda yüzde 6.4 olmuştu. İkinci 500’ün geçen yıl dikkat çeken mali göstergelerinden biri de üretim faaliyetleri dışındaki gelirlerindeki artış oldu. Üretim faaliyeti dışındaki net gelirler 2013’te yüzde 153.2 oranında azalırken, 2014’te yüz DOLAR AVRO FAİZ BORSA CUMHURİYET ALTIN ALTIN 24 AYAR 2.6360 0.16 kuruş TASARIM: SERPİL ÜNAY 2.9070 0.19 kuruş 9.35 0.35 puan 84.074 588 puan 665.43 2.43 lira 98.25 35 kuruş EDİTÖR: PELİN ÜNKER Çarşamba 15 Temmuz 2015 500 büyük, çarkları kıt finansmanla döndürdü İ de 219.3’lük artışla 736.5 milyon liraya yükseldi. Dönem kâr ve zararının toplam aktiflere bölünmesi ile hesaplanan aktif kârlılığını da 2014’te son 10 yılın en yüksek oranı olan yüzde 5.5’e çıkaran İkinci 500 şirketleri, öz kaynak kârlılığını da yüzde 13.9’a yükselterek son on yılın en yüksek seviyesini yakaladı. Açıklamada “Görece iyileşen bu rasyolara karşın, İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun finansal tabloları, şirketlerin esas faaliyetlerinden elde ettikleri karların önemli bir kısmını hâlâ finansman giderine harcadıklarını ortaya koyuyor” denildi. İkinci 500 şirketleri bir önceki yılı göre 2014’te istihdamını 2 bin kişi artırdı. 2014’ün ilk 10 sırasında yer bulan şirketlerin hiçbirinin 2013 sıralamasının ilk 10 şirketi arasında bulunmaması dikkat çekti. 2014’te İkinci 500 Büyük sıralamasına 95 yeni şirket girdi. l Ekonomi Servisi İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun verileri, şirketlerin esas faaliyetlerinden elde ettikleri kârların önemli kısmını hâlâ finansman giderine harcadıklarını ortaya koydu Katmerciler 199. sıraya yerleşti Toma üretimi ile gündemden düşmeyen Katmerciler Araç Üstü Ekipman Sanayi ve Ticaret AŞ, 2014’te İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinin 199. sırasında yer aldı. Geçen yıl bilgilerini paylaşmayan şirket 2012’de elde ettiği 124 milyon liralık üretimden satış geliriyle listede 177’nci sırada yer alırken, 269 basamak birden yükselme başarısı göstermişti. Katmerciler’in geçen yıl üretimden satışları 151 milyon 599 bin TL’yi aştı. İkinci 500’de isminin açıklanmasını istemeyen firma sayısı geçen yıla göre 30’dan 41’e çıktı. Dershane kararı ershanelerin; ona duyulan ihtiyaç ortadan kalktığı için ve kendiliğinden kapanması gerekiyordu. Son tahlilde arztalep yasasına göre işleyen dershaneler, eğitimdeki kalite artıp talep azaldığında, artık kâr edemeyecekleri için faaliyetlerine kendiliğinden son verecekti. Böyle olmadı. Kurulduğundan itibaren yıllarca AKP iktidarının yanında, önünde arkasında gayri resmi koalisyon ortağı gibi konumlanıp işlev gören Cemaat’ten, 17 Aralık’ın rövanşını alma hamlesine dönüştü. Cemaat’in nüfuz alanındaki dershanelerden intikam amacıyla çıkarılan yasa, bütün intikam yasaları gibi geniş bir mağdur kitlesi yarattı. Sadece dershane sahipleri değil; sayısı milyonlarla ifade edilecek öğrencileri, aileleri ve öğretmenleri. Bu kadar açık bir mağduriyete yol açan bir yasanın anayasaya aykırı olduğunu görmek için hukukçu olmaya gerek yoktu. Öğrencilerin eğitim özgürlüğü, öğretmenlerin çalışma hakkı, anayasadaki tanımıyla birer girişimci olan dershane sahiplerinin çalışma haklarını ihlal eden bu yasanın iptal edilmemesi imkânsızdı. Beklenen karar 15 ay sonra geldi. Mart 2014’te yürürlüğe giren, Nisan 2014’te CHP’nin ana muhalefet partisi sıfatıyla yaptığı iptal başvurusu Temmuz 2015’te sonuçlandı. Yasaların iptal başvurusu için kanuna 60 günlük süre konulmasına karşın, Anayasa Mahkemesi’nin başvuruları karara bağlamasında süre sınırı olmadığı için ötelendi de ötelendi. Kapatma yasasında 1 Eylül 2015 gibi bağlayıcı bir tarih yer aldığı için olsa gerek, Yüksek Mahkeme, bu tarihe altı hafta kala yasayı iptal etti. Gerekçenin henüz açıklanmadığı bugün bile en azından, dershanelerin kapatılmayacağını biliyoruz. Ama nasıl? Başvurudan 15 ay sonra gelen bu karardaki gecikmenin yol açacağı; hukuki, mali ve hepsinden önemlisi, gençlerin psikolojisi gibi sayısız olumsuz sonuç, nasıl telafi edilecek? Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na 4 saat içinde internet sitesini kapatma yetkisi veren düzenlemeyi, başvurudan 6 ay sonra iptal eden Anayasa Mahkemesi, temel hak ve özgürlükleri en az bu yasa kadar, hatta daha fazla kısıtlayan bu yasanın iptalini neden bu kadar geciktirdi? Bu soruyu aydınlatacak fikri, eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç’ın Şubat 2015 tarihli bir demecine bakarak edinebiliriz. Kılıç, görevi bıraktığı tarih olan 10 Şubat’tan sadece bir hafta önce, “dershane başvurusu”yla ilgili soruya bakın ne yanıt vermiş: “Uygun bir süre içinde onun da gündeme alınması şüphesiz yapılacaktır. Raportörümüz o konuda raporunu hazırladı. Epey bir süredir üyelerimizde.” “Epey bir süre” herhalde bir aydan az değildir... Ancak Kılıç, raporu “epey bir süredir üyelerde” olan başvuruyu, gündeme bile almadan başkanlığı bırakıyor... Oysa TİB yasasını altı ayda iptal edebilen Anayasa Mahkemesi’nin; raporu “epey bir süre önce” üyelere dağıtılmış olan dershane yasası iptal başvurusu raporunu tekemmül ettirip gündeme alması ve sonuçlandırması beklenirdi. Dershanelerin kapatılmasına ilişkin iptal kararındaki büyük gecikme, yasanın yol açtığı mağduriyeti artırmıştır. Bu mağduriyette, eski başkan Kılıç’ın, kendisini eski koalisyon ortaklarının çatışmasından ırak tutma saikinin önemli bir rol oynadığı söylenebilir. D Gelirlerde artış İran’la anlaşma petrol fiyatını düşürdü B Bankaların zayıf halkası borç erecelendirme kuruluşu Standart & Poor’s (S&P), Türk bankalarının zayıf ve güçlü yönlerine yönelik bir açıklama yaptı. S&P, Türk bankalarının zayıf yönleri arasında düşük yurtiçi tasarrufları, yüksek meblağlı kısa dönemli dış borçlar ve az gelişmiş borç piyasası nedeniyle gergin fonlama pozisyonlarının yer aldığını belirtti. “Yüksek ve dövizden oluşan ticari kredilerin oluşturduğu dolaylı kredi riskleri de zayıf yönler arasında” denilen açıklamada, bankaların güçlü yönleri arasında Türkiye’de hane ve kurum borçlanmalarının hafiflediğinin görülmesi, risklerin uygun fiyatlandırılması ve sektörde düzenleme/denetimin iyi konumda olması gösterildi. Özel sektörün yurtdışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu 2015 Mayıs sonu itibarıyla 2014 sonuna göre 7.2 milyar dolar artarak, 174.9 milyar dolar oldu. Merkez Bankası verilerine göre özel sektörün yurtdışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun, yüzde 57.2’si hizmetler sektörü, yüzde 42.3’ü sınai ve yüzde 0.5’i de tarıma kullandı. Mayıs sonu itibarıyla, özel sektörün yurtdışından sağladığı kısa vadeli kredi borcu (ticari krediler hariç), 2014 sonuna göre 10.3 milyar dolar azalarak 34 milyar dolar oldu. l Ekonomi Servisi D M Güvenlik Konseyi üyesi ülkeler ve Almanya’nın, İran ile nükleer silahların kontrolü konusunda anlaşmaya varıldığı haberlerinin ardından akaryakıt fiyatlarını belirlemede ölçüt olarak kullanılan Brent petrolünün varil fiyatı yaklaşık 1 dolarlık düşüşle 56.94 dolara kadar indi. Petrol fiyatlarının bir miktar daha düşeceği tahmin ediliyor. İran petrol ve doğalgaz rezervleri açısından dünyada başlıca ülkeler arasında yer alıyor. İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, “Dün Batı’daki komşudan, bugün Doğu’daki komşumuz İran’dan olumlu haberlerin gelmiş olması, içinde bulunduğumuz bölgenin son yıllardaki durumu dikkate alındığında son derece sevindirici” değerlendirmesini yaptı. Bahçıvan, İran’a uygulanan ambargoların kalkmaya başlayacak olmasıyla ikili ticari ilişkilerinin yeni bir ivme kazanacağını dile getirdi. Olumlu karşılandı Hemşireler, yüzlerine taktıkları kan ağlayan hemşire maskeleriyle dua ettiler. Hemşirelerden kadro duası adro yetersizliği, döner sermaye kesintileri ve ağır çalışma şartlarını protesto eden Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi hemşireleri, 2 saatlik iş bırakma eylemi yaptı. Kan ağlayan hemşire maskeleri takan hemşireler, hastane bahçesinde ellerini havaya kaldırıp kadro duası etti. Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesinin bahçesinde toplanan hemşireler, hastane yönetimi ve Sağlık Bakanlığı’nı uyardı. Türk SağlıkSen Üniversiteler Şubesi, Sağlık Emekçileri Sendikası ve Türk Hemşireler Derneği’nin ortak açıklamasında, “Hemşire sayısı göz ardı edilerek ameliyatlar yapılıyor, hasta yatırı Uzun vadeli arttı Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Tarkan Kadooğlu, İran ile 12 yıl süren sürecin ardından nükleer anlaşma sağlanmasının bölgede ve dünyada jeostratejik ve ekonomik anlamda dengeleri değiştirecek nitelikte olduğunu kaydetti. Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi de yılın ilk 6 ayında İran’a ihracatımızın yüzde 30 artarak 1,9 milyar dolara yükseldiğini belirtti. l Ekonomi Servisi Dengeler değişecek K lıyor ve hizmet bekleniyor. İzin kullanamayan, artı mesaide çalıştırılan, hemşire eksikliği nedeniyle sürekli farklı birimlere çekilen, iş yükü azaltılmasına yeterli düzeyde gitmeyen kurum sayesinde tüm hemşirelerimiz sağlık sorunları ile boğuşmak zorunda kaldı ve seslerine kulak veren muhatap da bulamadılar” ifadesi kullanıldı. Türk SağlıkSen Üniversiteler Şube Başkanı Yasemin Zengin, Sağlık Bakanı, Maliye Bakanı, Başbakan ve Cumhurbaşkanı’ndan kadro talep ettiklerini ancak cevap alamadıklarını anlatarak, tek çarelerinin dua etmek olduğunu söyledi. l Ekonomi Servisi Bank Asya’dan 6 milyon lira zarar ank Asya 2015 ilk çeyrekte 5.8 milyon lira zarar açıkladı. Bank Asya geçen yılın aynı döneminde 40 milyon 814 bin lira net kâr elde etmişti. Bank Asya’nın Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yayımladığı gelir tablosuna göre bankanın, 2015 yılının ilk çeyreğindeki konsolide olmayan zararı 5 milyon 872 bin lira olarak gerçekleşti. Bankanın toplam aktifleri 11.97 milyar lira olurken, bu rakam geçen yılın aynı döneminde 23.2 milyar liraydı. l Ekonomi Servisi B Oyak, Altamis’i satın aldı yak, özellikli Alumina sektöründe önde gelen şirketlerden Almatis’i almak üzere hisse devir sözleşmesi imzaladı. Oyak’tan yapılan açıklamaya göre, Almatis’in ürünleri demir çelik, çimento, seramik, otomotiv, inşaat ve elektronik sektörlerinin üretim süreçlerinde kullanılıyor. Grubun 4 fabrika, rafineri ve pek çok ülkedeki şirketlerde, 1.140 kişiye istihdam sağlıyor. Oyak 2012’de Akdeniz Kimya ve 2013’te Avusturya bazlı Chemson şirketlerini bünyesine katmıştı. Bu iki grup 2.000 üzerinde çalışanı ile 1.1 milyar dolar ciro sağlıyor. l Ekonomi Servisi O Sabiha Gökçen’in yolcu rekoru abiha Gökçen Uluslararası Havalimanı, 2015’in ilk 6 ayında yolcu sayısını yüzde 17 artırarak rekor kırdı. 12 milyon yolcuya hizmet verildi. 2014’ün ilk 6 ayında toplam 10 milyon 845 bin 33 olarak gerçekleşen yolcu sayısı, bu yılın aynı döneminde yüzde S 17’lik bir artışla 12 milyon 646 bin 205 oldu. Geçen yıl OcakHaziran döneminde 6 milyon 950 bin 211 olan iç hat yolcu sayısı ise 2015 yılının OcakHaziran döneminde 8 milyon 291 bin 698 olarak gerçekleşti. l Ekonomi Servisi C M Y B