Katalog

DUNYA Pazar 12 Nisan 2015 ‘Fransa FN’ye emanet edilemez’ Fransa Başbakanı Manuel Valls “Fransa nükleer silaha sahip bir ülke ve aşırı sağcı Ulusal Cephe’nin eline düşmesi söz konusu olamaz” dedi. Valls, Ulusal Cephe’nin Fransa toplumunu darmadağın edebileceğini söyledi. EDİTÖR: GÜLRİZ ERGÖZ TASARIM: BETÜL BERİŞE Bangladeş’te 3. idam Bangladeş’te bağımsızlık savaşında katliam yapmakla suçlanan 3. İslamcı lider de idam edildi. Cumhurbaşkanından af dilemeyi reddeden Cemaati İslami Genel Sekreter Yardımcısı Muhammed Kamaruzzaman’ın dün idam edildiği açıklandı. 17 nilgun@cumhuriyet.com.tr MISIR İhvan liderine idam cezası Mısır’da Müslüman Kardeşler (İhvan) Rehberlik Konseyi Başkanı Muhammed Bedii ile13 İhvan yöneticisinin idamı onandı. Kahire Ceza Mahkemesi’nde Temmuz 2013’teki askeri darbe sonrası Rabia gösterileriyle ilgili “Rabia Operasyonları Birimi” davasında Bedii ve 50 İhvan üyesi yargılanıyordu. Mahkeme, Bedii ile13 yöneticinin idamına, 37 kişinin müebbetine hükmetti. Müebbetlikler arasında 1 yıldan uzun açlık grevi yapan ABD vatandaşı Muhammed Sultan da var. Bu karar için bir temyiz yolu daha var. Bugüne dek İhvan’la bağlantılı 480 kişiye idam verildi. Tüm Latin Amerika için tarihi görüşme BD’nin Latin Amerika’yı arka bahçesi görüp askeri diktatörlük ve katliamlarla yönettiği dönemin yaralarının sarılması yönünde dün ilk adım atıldı. ABD Başkanı Barack Obama, Küba ile ilişkileri normalleştirmesi üzerinden, neredeyse tümüyle sol yönetim kuşağına dönen ve Washington için girilmez hale gelen Latinlere ulaşmaya çalıştı. En büyük yardımı da Küba Devlet Başkanı Raul Castro’dan aldı. 1961’den beri kopuk ilişkileri 17 Aralık’ta normalleştirmeye başlayan Obama ile Castro, önceki gün Panama’nın ev sahipliğindeki Amerika zirvesinin açılışında el sıkışıp dün 1956’dan beri liderler düzeyinde ilk görüşmeyi yaptı. Bunu Küba’nın ABD’nin “terör sponsorları” listesinden çıkmasının takip etmesi bekleniyor. Obama Amerika zirvesinde Küba lideriyle tarihi görüşme yaptı. Castro “Ambargo onun suçu değil. Obama dürüst biri” dedi İran Usulü Kadın Düşmanlığı ran’ın popüler kadın yazarı Mahsa Mohebali ile Roma’da tanıştım. Ülkesinde 11 baskı yapan “Panik Yapma” kitabının tanıtımı için İtalya’ya gelmişti. Roma’nın modern sanat müzesi “Maxxi”de... İran’da bir depremle altüst oluşu konu alan eserini anlattı. “Metafor” olarak ele alınan “deprem”de, eski Humeynici kuşaklar sade canlarını kurtarmaya çalışırken; Tahran bütünüyle yasak, günahları çiğneyen gençlere kalıyormuş... İran’ın “Gezi”si “Yeşil İsyan” arifesinde yayımlanan kitap; “toplumsal zelzeleyi” önden gördüğü için büyük beğeni almış. Mahsa Mohebali’ye “sansürle nasıl baş ettiklerini” sordum. “Otosansür, sansürden beter!” diye yanıt verdi ve çarpıcı şu öyküyü anlattı: “Bir sonraki romanım, cinsel obje olan bir kadın hakkında. İranlı kadınlar dış görünüşlerine çok önem verir. Ben de böyle bir kadını anlattım. Yayıncım kitabı okuyunca, ‘Benim bu tür kadınlarla ilişkim olamaz. Onlardan hiç hoşlanmam’ dedi. ‘Dracula’yı basman için Dracula’dan hoşlanman mı gerekiyor? Kadınla evlenmeyeceksin ki, kitabı basacaksın!’ diye üstelesem de kendisini ikna edemedim. Pederşahi ve maço bir otosansürle kitabı geri çevirdi!” A İ Venezüella lideri zeytin dalı uzattı Castro ile el sıkışan Obama için Venezüella lideri Nicolas Maduro’nun (üstte sağda) bir çift sözü vardı. ABD’nin Caracas’ı “ulusal güvenlik tehdidi” ilanının değişmesi için 13.5 milyon imzayla zirveye giden Maduro, Obama salondan çıkınca “ABD Başkanı ile ne zaman isterse saygı ve içtenlikle konuşurum” diyerek ekledi: “Küba’nın bu zirveye katılması Latin Amerika’nın en büyük başarısıdır. Raul’ün koltuğunda aslında 60 yıllık devrim ve Fidel oturuyor.” SURİYE IŞİD Halep’te saldırıya geçti Suriye’nin Halep kentinde kontrolünü artırmaya çalışan IŞİD, hem hükümet güçlerine hem de Kaide kolu Nusra Cephesi’ne karşı saldırıya geçti. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi IŞİD militanlarının Sveyda bölgesindeki Halhalah askeri havalanının eteklerinde hükümet güçlerine saldırdığını, 20 kayıp veren hükümet güçlerinin IŞİD’i geri püskürtmeyi başardığını, en az 15 militanın öldüğünü duyurdu. Gözlemevi, IŞİD’in Nusra’ya yönelik bomba yüklü araçlarla iki intihar saldırısı düzenlediğini söyledi. En az 31 ölü arasında Nusra’nın “Halep emirinin” de olduğu sanılıyor. Latin liderlere ilk hitabında “ABD’nin geçmişte bölgeye müdahalede kendini serbest ve dokunulmaz sandığı günlerin mazide kaldığını” söyleyen Obama, dün “Ben doğmadan önce başlamış savaşların peşinde değilim. ABD geçmişin esiri olmayacak. Amerikan politikasındaki bu değişiklik Castro’dan şakayla karışık 1 saat tüm bölge için bir dönüm noktası. Burada Castro ile birlikte oturmamız tarihi bir olay” diyerek ekledi: “Ülkelerimiz arasında önemli görüş ayrılıklarının devam edeceğinde Castro ile hemfikiriz.” Castro savunma tandemine yetişti: “ABD Küba’ya yaptırım uyguladığında Obama doğmamıştı. Kendisinin sorumluluğu yok. Bence o dürüst biri.” Küba ‘Doğurmak zorundasın!’ lideri, “Ondan ve diğer liderlerden özür diliyorum, devrimden konuşurken çok duygusallaşıyorum” dedikten sonra, konuşma süresinin 8 dakika olduğunu, ama ABD’nin kurduğu örgütün ancak 7. zirvesine davet edildiklerinden, kendisine 6x8 dakikalık daha konuşma borçlu olunduğunu söyleyip gerçekten de bu süreyi kullandı. Ekvador ve Brezilya liderleriyle insan hakları gerekçesiyle Venezüella’yı tecriti yüzünden biraz atışan Obama, iki Kübalı muhalifle de görüştü. IRAK İran’ın “doğumları artırmak” için hazırladığı yeni yasadan da Mahsa vasıtasıyla haberdar oldum. Uluslararası Af Örgütü tarafından “Doğurmak zorundasın!” başlığıyla rapora dönüştürülen yeni tasarı için yazar “Muhafazakârlar İran’ı Ortadoğu’nun en büyük gücü yapmak istiyor!” diye konuşuyor: “Büyük bir Şii ordusuna ihtiyaçları var. Lübnan, Suriye gibi kriz ülkelerine gençleri yollamaları gerekiyor ve de uzun soluklu düşünüyorlar. Cepheye sürmeye hazır bol asker olsun istiyorlar!” Bu askerleri üretmek de kadınlara kalıyormuş... Son yıllara dek rejim “iki çocuk yeter!” sloganıyla desteklediği doğum kontrolü politikalarından bu yüzden geri dönmüş. Yeni yasa geçince kısırlaştırma misalyasaklanacak. Ameliyatı yapan hekimler ceza alacak. Öbür kontrol yöntemlerine erişim de zorlaşacak. “İstihdam”da öncelik, ailenin teşviki için önce “evli ve çocuklu erkeklere”, sonra “evli, çocuksuz erkeklere”; en son “evli, çocuklu kadınlara” tanınacak. “Evli, çocuksuz” ve “bekârlar” ötelenecek. “Bekâr, çocuklu” kadınlardan hiç bahsetmiyorum bile... 9 yaşındaki Ezidi kıza tecavüz... IŞİD’in ağustosta Irak’ın kuzeyinde Ezidi halkının ata topraklarını ele geçirmesiyle başlayan zulüm bitmiyor. IŞİD’in bu hafta serbest bıraktığı çoğu çocuk ve kadın 200 Ezidi rehine arasında 9 yaşında bir kız çocuğunun uğradığı tecavüzler sonunda hamile kaldığı belirlendi. Britanya’nın Express gazetesine konuşan yardım çalışanları, en az 10 militanın tecavüzüne uğrayan kızın hem fiziksel hem de ruhsal travma geçirdiğini belirtip “Yaşının küçüklüğü ve sağlığının kötü olması sebebiyle doğum sırasında ölmesi muhtemel” dedi. Işılak’a çok uygun Tahran’da ‘Defol Suud’ sesleri uudi Arabistan’ın Yemen’de iktidarı ele geçiren Şii Husiler üzerinden İran nüfuzuna savaş açmasına Tahran’ın tepkisi büyüyor. İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in Suud’u Yemen’de soykırım yapmakla suçlaması sonrası, Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçiliği önünde protesto düzenlendi. İzinsiz gösteriye katılan 500 kişi, “Suud hanedanlığına ölüm”, S UKRAYNA Sovyet heykelleri yıkılmaya başlandı Ukrayna’da komünizmi Nazizmle bir tutup yasaklayan bir yasa parlamentoda geçip cumhurbaşkanlığı onayını beklerken, Harkiv kentinde Sovyet döneminin komünist liderlerinin heykelleri yıkıldı. Youtube’de yayımlanan videoda maskeli eylemciler, demir bir kablonun ucundaki kancayı heykellere takıyor, beyaz bir minibüsle kabloyu çekerek heykelleri yıkarken görülüyor. Polis eylemcilere müdahale etmiyor. “Utanın”, “Toprağımızdan defolun gidin” diye bağırıp hükümete Suudi elçiliğini kapatma çağrısı yaptı. Suudi bayrağının indirilmesini İran polisi engelledi. Öfkenin odağında, umreye giden İranlı iki gencin Suudi güvenlikçilerin “arama bahanesiyle cinsel tacizine uğradıkları” suçlaması vardı. Tahran Riyad’a nota verip sorumluların yargılanmasını talep etmişti. Papa kitapçıkta ‘soykırım’ dedi Papa’nın ayinde ‘Ermeni soykırımı’ deyip demeyeceği merak konusu. atoliklerin ruhani lideri Papa Francesco 1915’te Ermenilerin katledilmesini, 100. yıldönümü vesilesiyle bugün özel bir ayinle anacak. Papa’nın ayinde “soykırım” sözünü kullanıp kullanmayacağını takibe alınırken, ayine katılacaklara dağıtılacak dua kitapçığında “soykırım” sözü kullanıldı. Vatikan’ın Aziz Petrus Bazilikası‘nda yapılacak ayine Ermeni dini liderleri ve Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan da katılıyor. 10. yüzyılın Erme K Af Örgütü’nden Hasibe Hacı Sahravi çıkan tabloyu; “Büyük askerijeopolitik güç olmak hedefiyle otoriteler doğumları artırmaya çalışırken; bedenleri ve yaşamları hakkında kadınları söz sahibi kılan en temel haklardan soyutlayan çok tehlikeli bir kültür pazarlıyorlar” diyor ve ekliyor: “Kadına ayrımcılığı güçlendiren ve devleti ‘özel’e şimdiye dek olmadığı denli sokan bir yasa bu!” Bizim “Yeni Türkiye” hedefleri ve retoriklerine ne paralel fikirler bunlar böyle diye düşünürken Erdoğan İran’a gitti. Ve Tahran’la “kadının toplum, aile içindeki konumu üzerinde” bir işbirliği anlaşması imzaladı. Kadının “toplum, aile içindeki konumu” İran’da bu! Bizim de konumumuz yakında öyle anlaşılıyor ki böyle olacak. AKP milletvekili adayı Uğur Işılak yeni Türkiye’deki konumumuzun adını hiç tereddütsüz “kölelik” diye koydu ve açıkladı. Sosyal medya biraz hareketlendi ama kızılca kıyamet de kopmadı. Kadın örgütleri tepki vermediler. Hukukçular şoke edici söyleme karşı harekete geçmedi. Kimse uzun boylu artık öyle pek şoke de olmuyor anlaşılan. Sindire sindire “İranlaşma sürecimizi” tamamlıyoruz. ni şair ve mistik Surp Krikor Naregatsi’ye de Kilise Doktoru unvanı verilecek. Ayinin dua kitapçığı, Vatikan sitesinde paylaşıldı. “Ermeni şehitliğinin 100. yılı” başlıklı kitapçığın 51. sayfasında, “İsa Efendimiz, insanlık tarihinde acı şekilde iz bırakmış savaşlar, soykırımlar ve tüm çatışmaların kurbanları için merhamet et, özellikle bu ayinde andığımız Ermeni toplumu mensuplarına” deniliyor. Arjantinli Papa Francesco, bu makama seçilmeden önce, “Türklerin Ermenilere soykırım uyguladığını” söylemiş, Türkiye’ye tanıma çağrısı yapmış, seçildikten sonra, 2013’te bir sohbette “20. yüzyılın ilk soykırımının Ermenilere yapıldığını” dile getirmişti. Daha önce Papa 2. Jean Paul, 2000’de Ermeni dini liderlerle ortak açıklamasında “20. yüzyılı başlatan Ermeni soykırımı bunu takip edecek dehşetin öncüsüydü” demişti. Ama bugüne dek Aziz Petrus Bazilikası‘ndaki bir ayinde “Ermeni soykıırımı” denilmedi. Fransa ile Vatikan arasında eşcinsel elçi krizi Fransa’nın Vatikan’a eşcinselliğini açıklamış diplomat Laurent Stefanini’yi elçi ataması ama Papa Francesco’dan 3 aydır onay alamamasıyla diplomatik kriz çıktı. Papalığının başında “Ben kimim ki eşcinselleri yargılayayım” diyerek çığır açmış Francesco’nun eşcinsel olduğu için Stefanini’ye oyan vermediği ileri sürülüyor. Bunun üzerine Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius “Stefanini’nin en iyi diplomatlarımızdan biri. Bu yüzden Vatikan’a atadık” tepkisini gösterdi. Fransa’nın 2007’deki eşcinsel elçisi de onay alamamıştı. C M Y B