Katalog

7 MART 2015 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Bayraktar, 42 milyon liraya aldığı arsadan dönüşüm sayesinde 115 milyon lira gelir sağlayacak 2012’de eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar zamanında çıkarılan Kentsel Dönüşüm’de en çok rantı yine Bayraktar ve merkez ilçelerdeki hak sahipleri elde etti. ŞEHRİBAN KIRAÇ Aldı, inşa etti ve sattı Erdoğan Bayraktar, dün gazetelerde çıkan haberlere ilişkin yalanlama gönderse de, ortağı önceki günkü toplantıda söz konusu arazinin kentsel dönüşüm ile yapıldığını açıklamıştı. BORÇLA ALDI, 3’E KATLADI ABD Yolunda Devran Tersine... Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Suudi Arabistan Kralı’nı ziyarete giderken yöneltilen sorular arasındaki hâlâ her tür resmi ilişkinin kapalı olduğu Mısır lideri ile de görüşüp görüşmeyeceğine ilişkin soruyu yanıtlarken yüz ifadesi ve ses tonundaki şaşkınlık dikkatinizi çekmiş olmalı.. Gidiş tarihlerinin çakışmış olmasını yeni duymuş izlenimi veren tepkilerinde “Şaka olmalı..” sözcükleri bile geçmişti. Suudilerin ya da doğrudan Kral’ın, barıştırmaya ilişkin bir arabuluculuk girişimlerinin söz konusu olmadığı anlamına gelen açıklamaları da olmuştu.. İlgimi çektiği için dikkatle izledim, gerçekten de bir araya getirilmedikleri, dünya medyasının da çok ilginç bulduğu bir çakışma söz konusu gibiydi.. Uluslararası ilişkilerde, izlenen politikalar, siyasi dengelerin gerçekten çok hasas olduğu bir konumda, tesadüfen çakışmanın da olabilmesinin akla mantığa uyan bir yanı yoktu. Görüştürülmeden neden aynı günde Riyad’da bulunuyorlardı? Bizim medya anlamlı çakışmanın sorgulamasını gündemine taşımadı.. Suudi Kralı ile Mısır’ın lideri resmi görüşmelerini yaparlarken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ihramlı umresi bizim kamuoyu için fazlası ile işlevsel, renkli, siyasal propoganda aracı olarak kullanılmış oldu. Bizim bildiğimiz kadarı ile arabuluculuk söz konusu olmadan da Mısır liderinin geri dönüşünden bir gün sonra Erdoğan’ın Kral’la görüşmesinin görüntüleri geldi. Dönüş sonrası satır arası bir haber içinde ise Erdoğan’a bir kez daha Suudilerin Mısır’la ilişkilerin yeniden kurulmasında arabuluculuk yapıp yapmayacakları sorusu yöneltildiğinde ise “Arabuluculuk yaparlarsa devran tersine dönebilir, bizim derdimiz darbe ile, Mısır halkıyla sorunumuz yok..” anlamında yumuşak sayılabilecek türden cümleler geldi.. HHH Belki kamuoyuna yansıyacak sonuçlarını çok daha sonra göreceğiz, ancak İktidarlarının Mısır politikalarında devranın gerçekten tersine döndüğüne iddiaya girebiliriz. Kuşkusuz Türkiye’nin Mısır’da yaşanan insan haklarına aykırı gelişmelere duyarlı olması başka, bölge ve ilişkilerinde en stratejik ülkelerden biriyle, olup bitenleri protesto etme adına resmi ilişkilerini sonlandırma ataklarının çok yanlış adımlar olması başkaydı. Zaten baştan kınamada Türkiye ile birlikte hareket eden Suudiler tam aksine politikalar izlemeyi seçmişlerdi. Darbeyi desteklemekle suçlanan ABD ise Türkiye’den gelen protestoları zaten kulak arkası etmişlerdi. Kendileri, AB, ortak ittifak örgütleri için daha duyarlı oldukları insan hakları, demokrasi kriterlerinde, darbelerin yanında durmama çabalarında, yoksul güney dünyası, İslam ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri için çifte standartlı duyarsızlıklarını, kendileri için yandaş siyasetlerin arkasında olma geleneklerini sürdürmüşlerdi.. Sıkı duralım.. Ülkemiz için İktidarlarının, ErdoğanDavutoğlu ekseninde çok hızlı dış politikada eksen kayması, değişim, devranın tersine dönmesi halleri asıl Irak ve Suriye politikaları üzerinden yaşanıyor.. Davutoğlu’nun ABD’ye uçarken gazetecilere yaptığı açıklamalardan artık çok net biliyoruz ki.. Türkiye ABD öncülüğünde gerçekleştirilmesi öngörülen Musul operasyonunda, bölgeyi IŞİD’den arındırmayı hedefleyen sıcak savaşta rol almayı kabul etti. Çerçevesini, sıcak çatışmaya girmemek, lojistik destek, üsleri açmak olarak çiziyor.. Irak ve Suriye’de uzun soluklu sürecek IŞİD’e karşı sıcak savaşta, ABD’nin askeri donanım, silah, para, savaşacak yerel askeri güçleri destekleme, eğitim, bombardıman.. sınırları içinde kalma çabası genel stratejisi. Irak ve Suriye merkez devletlerinin koşulları, güçleri ortada. Silahlı güç olarak ek çok farklı yerel yönetimde güçlü halkların, aşiretlerin silahlı direniş destek açıklarının, Irak ve Suriye Kürtleri, Peşmergeler, PYD, PKK, PJAK da içinde, doldurulması hesapları da tutmazsa?.. Sonrasını?.. EMİNE KAPLAN ANKARA Eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’ın “masum bir yatırım” dediği İstanbul Koşuyolu’nda içinde metruk binanın olduğu ve 42 milyon TL’ye 26 milyon TL’si oğlu Rahmi Bayraktar’dan borç ve banka kredisi ile 25 Ekim 2013 tarihinde aile şirketinin aldığı arsanın 6 ay içinde kentsel dönüşüm kapsamına alındığı ortaya çıktı. Bayraktar’ın şirketinin 114. 4 milyon TL alacağı “Elysium Elit Koşuyolu” projesi için Ofton İnşaat, Nisan 2014’te arsa üzerinde inşaata başladı. Söz konusu arsanın çok tartışıldığı TBMM Soruşturma Komisyonu’nun CHP’li üyesi Erdal Aksünger, “Çevre Bakanlığı ve Erdoğan Bayraktar, arsayla ilgili kentsel dönüşüm kararının tarihini açıklamalıdır. Bayraktar, komisyona malvarlığıyla ilgili bilgi verirken arsayı borçla aldığını söylemiş, ancak kentsel dönüşümden bahsetmeyerek eksik bilgi vermiştir. Bu acayip bir şey” dedi. Bayraktar’ın aile şirketinin 25 Ekim 2013 tarihinde İstanbul Koşuyolu’nda 42 milyon TL’ye aldığı arsa, TBMM Soruşturma Komisyonu’nda da çok tartışılmıştı. Komisyonun bilirkişisinin hazırladığı raporda da, bu arsayla ilgili soru işaretlerine vurgu yapılmış ve Bayraktar’dan açıklama istenmişti. Bayraktar, komisyona sunduğu yazıda, “Şirket 2013 takvim yılında 42 milyon TL değerinde taşınmaz alımı yapmıştır. Şirket aktifinde ciddi bir artışa yol açan bu alımın finansmanında dönem sonu bilançosundaki değerleri ile 10 milyon TL banka kredisi ve 16 milyon 324 bin TL, Rahmi Bayraktar’dan borç alınmıştır. Geri kalan tutar ise ilgili tarihte şirketin banka mevcudundan karşılanmıştır” demişti. Erdoğan Bayraktar ve ailesinin 2 yıl önce 42 milyon liraya aldığı Koşuyolu’ndaki 10 dönümlük arsanın tek bir binayla kentsel dönüşüme sokulması dönüşümün riskli binalar için değil belli kesimlere yarar sağlamak için çıkarıldığını bir kez daha gözler önüne serdi. Uzmanlar, “Bayraktar kanunu çıkardı. İnşaatlarda ve satışlarda vergi muafiyeti sağladı. Deyim yerindeyse; çıkardı, inşaa etti ve sattı” yorumlarını yaptı. Erdoğan Bayraktar’ın Çevre ve Şehircilik Bakanı olduğu 2012’de 6.5 milyondan fazla riskli binayı yenilemek için başlatılan kentsel dönüşüm, en çok rantı yüksek ilçelere uğradı. Dönüşüm kapsamındaki gayrimenkul projelerinde tapu harcı, veraset intikal ve iskân vergisi, noter harcı gibi vergi ve harçlardan muaf olunması, KDV’nin 18 yerine yüzde 1 olması dönüşümü kârlı bir yatırıma çevirdi. Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz’a göre 1999 depreminden sonra Kadıköy Bağdat Caddesi’nde belediye tarafından denetimi yapılan binaların yüzde 80’e yakını sağlam raporu alırken Kentsel Dönüşüm kanunundan sonra bu binaların tamamına neredeyse çürük raporu verildi. Bu da kentsel dönüşümün aslında riskli yapılar için çıkarılmadığını gözler önüne seriyor. İstanbul Kentsel Dönüşüm Derneği Başkanı Hakan Çatalkaya da kentsel dönüşüm için en fazla talebin Esenyurt ve Küçükçekmece’den geldiğini ancak en fazla yıkımın Kadıköy ve Şişli bölgesinde yapıldığını söyledi. Önce Marmaray şimdi de dönüşüm 1725 Aralık yolsuzluk soruşturması sonrasında görevinden ayrılan Erdoğan Bayraktar’ın Kadıköy Koşuyolu’nda bulunan arsasının önce Marmaray’ın açılışı ile birlikte değeri ikiye katlandı. Bayraktar ve ailesinin 2 yıl önce 42 milyon liraya aldığı Koşuyolu’ndaki 10 dönümlük arsa tek bir binayla şimdi de kentsel dönüşüme sokuldu. Ofton İnşaat ile kat karşılığı anlaşan Bayraktar İnşaat’ın arsası üzerinde inşa edilen Elysium Elit Koşuyolu projesinde Bayraktar’lar yaklaşık 115 milyon TL gelir elde edecek. Erdoğan Bayraktar kendi döneminde çıkarılan ve başta, tapu, iskân, otopark, noten, veraset intikal KDV vergileri muafiyetlerinden yaklaşık 50 milyon lira vergi muafiyeti de kazandı. A ve B olmak üzere 2 bloktan oluşacak Erdoğan Bayraktar Sağlamdı, çürük oldu Elysium Elit Koşuyolu projesinde sosyal alanlarla birlikte büyüklükleri 66 metrekare ile 433 metrekare arasında değişecek toplam 86 lüks daire bulunacak. Dairelerin yüzde 55’i (48 daire) arsa sahibi Bayraktar İnşaat’a verilecek. Metrekare fiyatları 4 bin 300 dolara satışa sunulurken en küçük matrekareli dairenin fiyatı 741 bin TL civarında olacak. En büyük metrekareli daireden de Bayraktar şu andaki dolar kuru ile en az 5 milyon TL kazanacak. Kentsel Dönüşüm kapsamına girdiği için Bayraktar KDV oranını yüzde 18 değil yüzde 1 ödeyecek. Yani yüzde 17’lik KDV’den kurtulmuş olacak. İnşaatı yapan firma belediye ve ruhsat harcı, iskân öncesi ve sonrası harcı, damga vergisi ve noter harcı ve tapu harcından muaf tutulacak. Komisyonda tartışılmıştı Aleksis Çipras İşsizlik yüzde 10’a yaklaştı Geçen yıl işsizlik Orta Vadeli Plan’ı aşarak yüzde 9.9 oldu. İşsizlerin sayısı 2 milyon 853 bin kişiye çıkarken işsizlik oranı erkeklerde yüzde 9, kadınlarda yüzde 11.9 oldu. Tarım dışı işsizlik yüzde 12 olarak tahmin edildi. Ekonomi Servisi İşsiz sayısı 2014’te 2 milyon 853 bin kişi olurken, işsizlik oranı yüzde 9.9 seviyesine ulaştı. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 9, kadınlarda da yüzde 11.9 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2014 yılı İşgücü İstatistiklerini açıkladı. İşgücü araştırmasında, 2014 Şubat dönemiyle birlikte Avrupa Birliği standartlarına tam uyumun sağlanmasına yönelik yeni düzenlemelere geçildi. Yapılan bu düzenlemeler, elde edilen göstergelerin önceki seri ile farklılaşmasına yol açmış ve karşılaştırılabilirliğini ortadan kaldırdı. Bundan dolayı haber bülteninde sadece 2014 yıllık sonuçlarına yer verildi. Türkiye genelinde 1524 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı yüzde 17.9 iken, 1564 yaş grubunda bu oran yüzde 10.1 oldu. İstihdam edilenlerin sayısı, 25 milyon 933 bin kişi, istihdam oranı da yüzde 45.5 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 64.8, kadınlarda ise yüzde 26.7 olarak gerçekleşti. En yüksek işgücüne katılma oranı yüzde 53.3 ile Ege Bölgesi’nde gerçekleşti. Erkeklerde işgücüne katılma oranının en yüksek olduğu bölge yüzde 74 ile İstanbul Bölgesi, kadınlarda ise yüzde 38.2 ile Doğu Karadeniz Bölgesi oldu. İşsizlik oranının en yüksek olduğu bölge yüzde 24 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt olurken, bunu yüzde 17.4 ile Şanlıurfa ve Diyarbakır takip etti. İşsizlik oranının en düşük olduğu bölge ise yüzde 3.4 ile Ağrı, Kars, Iğdır ile Ardahan Bölgesi oldu. Kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfusun yüzde 19.3’ünü barındıran İstanbul, toplam istihdamın da yüzde 19.7’sine sahip olduğu görüldü. Buna karşılık, çalışma çağındaki nüfusun yüzde 1’ine sahip olan Kastamonu, Çankırı ve Sinop bölgesinin toplam istihdam içindeki payı yüzde 1.1 gerçekleşti. En yüksek işgücüne katılma oranı yüzde 56.3 ile Tekirdağ, Edirne ile Kırklareli’de gerçekleşti. YUNANİSTAN BAŞBAKANI ‘Boynumuzdaki ip AMB’nin elinde’ Ekonomi Servisi Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, finansman açığını kapatmak için kısa vadeli borçlanmak istediklerini söyleyerek, “Avrupa Merkez Bankası (AMB) karşı çıkarsa sorumluluk altına girer. Boynumuza geçirilen ip hala AMB’nin elinde” dedi. Alman Der Spiegel dergisine konuşan Çipras, ülkesinin Avro Bölgesi ülkelerinden aldığı kredinin dört ay süreyle uzatılması konusunda anlaşmaya varılan 20 Şubat öncesine dönme tehlikesine dikkat çekti. Çipras, “Böyle giderse 20 Şubat öncesi macera romanına geri döneriz. Avro Bölgesi’nden ayrılmak istemiyoruz, çünkü Avrupa’yı seviyorum” dedi. Yunanistan hükümetinden yapı lan açıklamada da Çipras’ın Avrupa Komisyonu Başkanı JeanClaude Juncker’den gelecek hafta için görüşme talep ettiği duyuruldu. Bu ay borç ödemesi için 6 milyar Avro bulması gereken Yunanistan, IMF’ye toplam 1,5 milyar Avro tutarındaki borç geri ödemesinin ilk dilimi olan 310 milyon Avro’yu ise ödedi. Hükümetten bir yetkilinin verdiği bilgiye göre, 1,5 milyar Avroluk ödeme iki hafta içinde tamamlanacak. 7 bin gazeteci işsiz Türkiye’de geçen yıl yükseköğrenim mezunları arasında işsizliğin en yüksek görüldüğü alan “gazetecilik ve enformasyon” oldu. Okumayazma bilen fakat bir okul bitirmeyenlerin işsizlik oranı yüzde 11,1’i buldu. Geçen yıl itibarıyla 5 milyon 691 bin yüksekokul ve üniversite mezunundan; 606 bini işsiz kaldı, yüksekokul ve fakülte mezunlarının işsizlik oranı yüzde 10,6 oldu. Yükseköğrenim mezunları arasında işsizliğin en yüksek görüldüğü alan yüzde 29,1 ile “gazetecilik ve enformasyon” oldu. Toplam 24 binlik iş gücüne rağmen, 17 bin gazetecinin istihdam edildiği sektörde, 7 bin gazeteci işsiz kaldı. İşsizlik sıralamasında ikinci sırada yüzde 16,6 ile “bilgisayar” alanı yer aldı. Bu alanda işsiz kalanların sayısı 20 bini buldu. Öte yandan “güvenlik hizmetleri” yüzde 2,5 ile işsizlik oranının en düşük olduğu alan oldu. 119 binlik iş gücünün sağlandığı alanda sadece 3 bin kişi işsiz kaldı. “Sağlık” da yüzde 3,2 işsizlik oranı ile şanslı alanlar arasında yerini aldı. Kadın istihdamı erkeklerin yarısı kadar TÜİK verilerine göre, kadınların istihdam oranı erkeklerin yarısından daha az. Üst düzey kadın yönetici oranı ise yerinde saydı. TÜİK verilerine göre, erkeklerin istihdam oranı kadınların istihdam oranının 2,4 katı oldu. Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 2013 yılında, Türkiye’de 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus içerisinde istihdam oranı yüzde 45,9 olup, bu oran erkeklerde yüzde 65,2, kadınlarda yüzde 27,1 oldu. Avrupa Birliği üye ülkelerinin istihdamı incelendiğinde; 2013’te kadın istihdam oranının en yüksek olduğu ülke yüzde 72,5 ile İsveç, en düşük ülke deyüz de 39,9 ile Yunanistan. ‘Avro’dan çıkma riski var’ Uluslararası kredi derecelendir me kuruluşu Fitch, Yunanistan’ın Avro Birliği’nden çıkma riskinin sürdüğü uyarısında bulundu. Fitch Ratings açıklamasında, Yunanistan’ın Avro’dan çıkması halinde Avro Bölgesi’nde ciddi bir şok yaşanacağı, ancak bunun 2012’deki gibi sistemik bir kriz yaratmayacağı da belirtildi. Açıklamada, Avro Bölgesi üyesi ülkelerin, birbirlerini etkileme potansiyeli olan iflasların muhtemel etkilerini önlemeye yönelik mekanizmaları oluşturduğu kaydedildi. KISA... KISA... KISA... l Uluslararası Derecelendirme Kuruluşları Standard & Poor’s (S&P) ve Moody’s, Türk Hava Yolları’nın (THY) kurumsal kredi notunu sırasıyla Ba1 ve BB+ olarak teyit etti. l Seçimler nedeniyle bugün bakanlık görevinin devredileceği Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nda 3 genel müdürlüğe 3 isim atandı. TCDD Genel Müdürlüğü’ne Ömer Yıldız, DHMİ Genel Müdürlüğü’ne Serdar Hüseyin Yıldırım ve Haberleşme Genel Müdürlüğü’ne Mustafa Koç getirildi. l Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) verilerine göre, Avro Bölgesi’nde mevsimsellikten arındırılmış Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 2014’ün son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.3, AB’de yüzde 0.4 yükseldi. l Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre, perakende satış hacmi ocakta aylık bazda yüzde 0.3 azalırken, yıllık bazda yüzde 4 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro, ocakta bir önceki aya göre yüzde 0.4 azaldı. l Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun verilerine göre en pahalı akaryakıt Hakkâri’de, en ucuz akaryakıt ise İstanbul, Kocaeli ve Tekirdağ’da satılıyor. Benzinin litre fiyatı Hakkâri’de 4.63 lira, İstanbul, Kocaeli ve Tekirdağ’da ise 4.45 liradan satılıyor. Putin maaşını indirdi Ekonomi Servisi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ekonomik kriz gerekçesiyle kendisinin ve bazı üst düzey yetkililerin maaşlarında yüzde 10 kesintiye gitti. Putin’in yanı sıra, Başbakan Dmitri Medvedev, Başsavcı Yuri Chaika, Araştırma Komitesi Başkanı Alexander Bastrykin ve Devlet Başkanlığı çalışanlarının maaşları düşecek. Devlet Başkanlığı kararnamesine göre yüzde 10 kesinti, 1 Mart’tan 31 Aralık’a kadar geçerli olacak. Rusya, petrol fiyatlarındaki düşüş ve doların ruble karşısında aşırı değerlenmesi nedeniyle ekonomik krize girdi. Trump’ta sözleşmeler doları bekliyor Ekonomi Servisi Mağazalarını dolar üzerinden kiralayan Trump Towers, kurun belirli bir noktada sabitlenmesiyle mağazalar ile ocakta yaptığı sözleşmeleri yenileyecek. 112 mağazada doluluk oranının yüzde 98, metrekaresi 33 dolar olan ofislerde doluluk oranının ise yüzde 90 olduğunu söyleyen Trump Towers İstanbul Genel Müdürü Bülent Kural, mağazalarla sözleşmelerin sabit kur üzerinden ve her üç ayda bir yönetim kurulu kararıyla yapıldığını söyledi. Trump Alışveriş Merkezi 2014’te ziyaretçi sayısını yüzde 30’luk artışla aylık 700 bine çıkardı. Kural, “Her marka her alışveriş merkezinde var. Artık müşteri memnuniyeti için sosyal alanda yatırım yapıyoruz” dedi. ‘İndirimin indirimini’ yaparak mağazaların cirosunu yüzde 30 artırdıklarını söyleyen Kural, motivasyonu artırmak için 5 kategoride başarılı olan mağaza müdürü ve çalışanlara altın dağıttığını, 15 aydır dağıttığı altın tutarının 60 bini bulduğunu söyledi. 2015’te 800 bin dolarlık Escapist, ayrıca bowling ve çocuk katı gibi yine sosyal alanlarda toplam 2.5 milyon dolar yatrım yapılmasını beklediklerini söyleyen Kural, ziyaretçi sayısında hedeflerinin 800 bin olduğunu söyledi. Bülent Kural C M Y B