Katalog

28 ŞUBAT 2015 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ [email protected] 13 Erdoğan, Başçı’yı vatanı satmakla suçladı doları 2.52’ye çıkardı 4 Faiz konusunda Merkez’den istediği indirimi almayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün de Erdem Başçı’yı sert bir dille eleştirdi. Erdoğan, vatanı satmanın yüksek faizle, enflasyonla ve kötü yönetimle ülkenin kaynaklarının heba edilmesiyle olacağını söyledi. Ekonomi Bakanı Zeybekci de faiz indiriminde geç kalındığını “Merkez Bankası piyasanın önüne düşmeli” dedi. 4 Dün güne 2.49 seviyesinde başlayan dolar Cumhurbaşkanı’nın açıklamaları, Başçı ile Ali Babacan’ın istifasına yönelik söylentiler ve Fed’in daha erken faiz artırabileceği beklentisiyle gün içinde 2.52’yi aşarak rekor tazeledi. Merkez doları frenlemek için döviz satım ihalesi tutarının günlük olarak belirleneceğini açıkladı. Borsa İstanbul ise gün içinde yüzde 2’nin üzerinde kayıp yaşadı. Ekonomi Servisi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Merkez’i hedef alan açıklamaları ekonomi yönetimi geleceğine ilişkin endişeler ve ABD Merkez Bankası (Fed) faiz artışının zamanlamasına ilişkin beklentilerle dolar dün 2.5275 ile tüm zamanların en yükseğini gördü. Türk Lirası haftalık bazda en büyük kaybı yaşayan gelişen ülke para birimi konumuna geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Süleyman Şah Türbesi’nin nakli üzerinden yapılan “vatan toprağını sattınız” eleştirilerine yanıt verirken, vatanı satmanın yüksek faizle, enflasyonla ve kötü yönetimle ülkenin kaynaklarının heba edilmesiyle olacağını savundu. Valiler ile bir araya gelen Erdoğan yaptığı konuşmada, “Enflasyonu ve faizi düşürerek lobilere aktarılan kaynağı ülkeye ve millete hizmet için yatırıma dönüştürmek vatana hizmet etmektir. Biz de hükümetimiz de bugüne kadar vatana hizmet etmenin çabası içinde olduk” dedi. Dün günü 2.49 seviyesinden başlayan dolar Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından sonra 2.52’nin üzerine çıkarak tarihi rekor kırdı. Bugün karşı saflarda yer alan ErdoğanBabacan, Başcı ikilisi TL’nin yeni logosunun tanıtımında gülerek poz vermişlerdi. Türk Tipi Başkanlık Bal Gibi Olurmuş... Dün sarayında valilere verdiği yemekte Cumhurbaşkanı Erdoğan, kafasına koyduğu başkanlık sistemine ilişkin gönlünde yatanlara yeni bir açıklama getirdi. Başkanlık sisteminin sivil diktatörlüğe dönüşmemesi için güçler ayrılığı, erklerin özerkliği, en yaşamsalı da yasama yargı bağımsızlığında bizde olmayanların anımsatılması, ABD ya da Fransa örneklerinden, demokratikliğe ilişkin derin kopuşun eleştirilerine yanıt verirken, bizdeki başkanlık modelinin başka ülkelerin modellerine uydurulması zorunluluğunun olmadığını savundu. “Türk tipi başkanlık bal gibi olur” diyerek gönlündekileri dayatacağını açık açık ilan etti... Yürürlükteki anayasalyasal düzenimiz, Cumhurbaşkanı’nın yetki ve sorumluluk alanlarına asla giremeyecek Merkez Bankası faiz politikasına ilişkin eleştirilerini daha da sertleştirdi. Cumhurbaşkanı’nın her Merkez Bankası’nın faizleri düşürmesi çağrısı üzerinden piyasalarda yaşanan doların yükselişi, dalgalanmalarda dünün en hareketli gün olarak yaşandığı sonuçlar ortaya çıktı. Doların yükselişinde en büyük rekorların kırılması anlamına gelen, doların 2.5253 rakamlarına uzandığı sonuçları tablolarda görüldü... Piyasacılara göre çok sakin geçmesi beklenen bir günde Cumhuriyet tarihinin artış rekoru kırılmış oldu... Önümüzdeki günlerde Merkez Bankası’nın doların önlenemez yükselişine dönük kimi önlemler alması bekleniyor... HHH Bir gün önceki tartışmalar, aynı paraleldeki ağır eleştiriler karşısında Merkez Bankası Başkanı Başçı ile kendisini destekleyen Bakan Babacan’ın istifa edecekleri yolundaki söylentiler ise asılsız denilerek yalanlandı. Bu arada sonuç söylemlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Başbakan Davutoğlu arasında kamuoyuna dönük söylemlerde çarpıcı çelişkiler söz konusu olmasa da, hükümet içindeki Erdoğan’a en sadık bakanlar ile kimileri arasında ortaya çıkan ayrışmalar, öncelikle Kürt açılımı, ekonomik gidişata, başkanlık sistemine dönük yol ayrımları giderek daha göze batacak boyutlar kazandı. Davutoğlu’nun seçimler öncesi Cumhurbaşkanı’nın başkanlık edeceği toplantıların periyodik, sık olmamasını istediği, yine de aksinin olacağına ilişkin yeni toplantı tarihinin ilanı çelişkisi yalanlanmadı. Yandaş medya ayrımcılık yapmamak, dengeli davranmak yolunda çok özen gösterip, öncelikle manşete çıkardığı haberlerde dengelemeye çalışsa da, Süleyman Şah Türbesi’nin IŞİD tehdidi karşısında şanlı tahliyesinde(!) operasyonun yönetilmesinde kimin daha etkin olduğu çok fazla anlaşılamadı. Üç dönem hakları dolmuş milletvekillerinin yeniden seçilme haklarına dönük Cumhurbaşkanı ile yaptıkları görüşmenin sonucu üzerinden de henüz bir bilgi yok. Gül’ün ufaktan ufaktan yoğunlaştırdığı AKP içine dönük siyasal çalışmalarının çerçevesi hakkında da kamuoyuna yansımış net bilgiler yok. Ancak Erdoğan’ın Türk tipi başkanlığın bal gibi olacağı açıklamasının Gül’den gelen eleştirilere dönük olduğu da kuşku götürmez... Bir başka dedikodu üzerinden çelişkili bilgilendirmeler Erdoğan’ın gönlündeki başkanlık için 400 milletvekili kazanılması buyruğunu vermesi, Davutoğlu’nun ise etkin milletvekili sandalyesi kazanmaları halinde kendi başarı hanesine yazılması bağlantılı Erdoğan’ın karşısında duruş koymak istediğine ilişkin haberler kulislere sızdırıldı... HHH Dünün yaklaşan seçimlerin klasiği, AKP’nin süper projelerinden biri daha görkemli sunuşla kamuoyuna açıklandı. Boğazı üç katlı geçişle aşacak, İstanbul’un trafiğine köklü çözüm getirecek projenin yandaş seçmenler için ne kadar etkili olabileceği, yandaş medyanın pazarlama gücünün artık ne kadar işe yarayabileceği üzerine iddialı sözler söylemek doğru olmayabilir. Ancak komşularla sıfır sorun, İslam dünyası liderliği, yeni Osmanlıcılık ile çıkılan yolda geri dönüşler o kadar acımasız sonuçları ile ortalığa saçılmakta ki... Çok zikzaklı Libya politikasında bataklığa bulaşmanın ötesinde, bataklığın yaratılmasındaki sorumluluk da bir yana, bugün gelinen noktada çok sayıda yatırım yapmış işadamı, müteahhitlik şirketlerinin alacaklarına el konulmuş olarak Libya’dan kovulmaları gerçeğinin yaşandığı günlerdeyiz... SuriyeIrak üzerinden ödemek zorunda kaldığımız bedeller, ileriye dönük olarak da ödemek zorunda kalacağımız, katlanacak boyutları ile ölçülecek gibi değil... Bir de her gün bir yenisi yaşanan toplumsal travmalarımızın tırmanan boyutları var... Kadına yönelik şiddet, kadın cinayetlerinde neden bu İktidarlarının 13 yıllık icraatları sonrası artışlar geometrik sonuçları ile canımızı yakıyor?.. İş cinayetlerinde, insani gelişmişlikte Türkiye genelde iyi yerlerde değildi belki ama hiç bu kadar kötü bir dibe çekilişi, olumsuz rekorları kıran ülke olmamıştı. İşsizlik, yoksullaşma, yoksunlaşmada İktidarlarının çok övündükleri piyasalar üzerinden zenginliği yalanlayan, insani gelmişlikte en gerilerde bir ülke nasıl olabildik? Bir gün askeri uçaklarımız çarpışıyor, ertesi gün Afganistan’da Taliban terörü yanlışlıkla, ABD yerine bizim askerimize eylem düzenliyor, ertesi gün bir erimiz cinnet geçirerek tüfekle arka arkaya üç askeri öldürebiliyor... Üç günde 8 şehit... Erdem Başçı Ali Babacan Recep Tayyip Erdoğan Banakadan müdahale Doların hızlı yükselmesine ilk fren Merkez Bankası’ndan geldi. Merkez Bankası döviz saCHP Grup Başkanvetım ihale tutarını günlük ola24 Şubat’ta Para Politikası Kukili Akif Hamzaçebi, rulu sonrası Cumhurbaşkanı ve ekorak belirleme kararı aldı. nomi yönetiminin hedefi haline geCumhurbaşkanı TayAçıklama sonrası Merkez len TCMB Başkanı Erdem Başçı ile ilgiyip Erdoğan’ın MerBankası minimum 40 milli istifa söylentilerine ise dün hem kendikez Bankası’nın bayon dolar olacağını ilan etsi hem de Merkez sözcüsünden peş peşe ğımsızlığını sürektiği döviz satım ihalesiaçıklamalar geldi. li problem haline geni 60 milyon dolar olaBaşçı, istifasıyla ilgili “Görevimizin başındayız, kamu görevi verildiği sürece en tirdiğini vurgulayarak açtı. Merkez’in karaiyi şekilde yapılır” derken hemen ardından rak, Erdoğan’ın banrından sonra dolar ancak TCMB Sözcüsü de “Başkan Başçı görevinin kaya sistematik taciz 2.51 düzeyine kadar inebaşındadır, iddia ve söylentiler gerçekdışıuyguladığını söyledi. bildi. Dolar dün günü serdır” açıklaması yaptı. Hamzaçebi, Erdoğan’ı best piyasada 2.5140 seviBir bankanın döviz masası müdürü, “ekonomi cahiyesinde kapattı. “Başçı’nın önce televizyonlarda görünmesi ardından ise döviz satım ihalelerine ilişli” olarak nitelendireFaiz indir baskısı ise kin bir adım atması önemliydi. TL’deki sarek “Dolar lobisi var. ters teperken uzun vadetış baskısı bu adımlarla azaldı. Ancak bu Cumhurbaşkanı’nın li faizler Türkiye’de yüzbaskı sona ermiş değil. Seçime kadar konuşmaları dolar de 7’den yüzde 8.45’e çıkher siyasi açıklamada benzer endişeler lobisine hizmet editı. Bir taraftan kur artarken yeniden gündeme gelecektir. Bu endişeler bir adımla bitecek boyutyor” dedi. Hamzaçebi, borsa da adeta çıkıldı. Dün ta değil ancak konu hakkında Meclis’te düzenlediği basın ilk seansı yüzde 2 civarında çıkan sesler biraz azaldıkça toplantısında, Erdoğan’ın her kayıpla kapatan borsa İstanbul da satış baskısı azalakonuşmasında birilerinin yükikinci seansta yüzde 2.02 kayıpla bilir” açıklamasını selen dolar üzerinden para ka88.147 puan seviyesinde kapandı. yaptı. Görevimin başındayım ‘Merkez’e sistematik taciz uyguluyor’ zandığını vurguladı. Erdoğan’ın “faizi indir” yönlü baskıyı içeren konuşmasından sonra doların mutlaka yükseldiğini dile getiren Hamzaçebi, “bunu ancak dolar lobisine hizmet edenlerin yapabileceğini” ifade etti. MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural da Meclis’te iki oğlunun da izlediği basın toplantısında, Ekonomi Bakanı Ali Babacan ile Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’nın istifaya zorlandığını belirtti. Vural, “Kötü giden ekonomiye günah keçisi aranmaktadır” dedi. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ise, mevcut durumda yüzde 7.50 olan politika faizi için şu anda yüzde 6 seviyesinin makul olduğunu belirterek Merkez Bankası’na fiyat istikrarının yanı sıra büyüme, istihdam ve dış ticaret dengelerinin gözetilmesinin sorumluluğunun verilmesinin de tartışılması gerektiğini söyledi. Zeybekci, “Faiz indiriminde o kadar korkak davrandık, gereksiz şekilde bu ülkenin ekonomisinin bu maliyete katlanmasına sebep olduk ki, geç kaldık” dedi. Gelecek hafta kritik Analistler, dolar/TL’nin 2.5320 seviyesinin direnç konumunda olduğunu, olası düşüşlerde ise 2.50 ve 2.48 seviyelerinin destek konumuna gelebileceğini kaydediyor. Gelecek hafta yurtiçinde enflasyon verileri, yurtdışında ise ABD’de açıklanacak tarım dışı istihdam verisinin takip edileceğini ifade eden analistler, ABD 10 yıl vadeli tahvil faizlerinin seyrinin de yön üzerinde belirleyici olacağını dile getiriyor. Altına dikkat Ekonomi Servisi Ocak ayında dış ticaret açığı 4.3 milyar dolar ile Şubat 2010’dan bu yana yani beş yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu, bu yılın ocak ayına ilişkin dış ticaret istatistiklerini açıkladı. Dış ticaret açığı ocakta petrol fiyatlarındaki düşüş ve büyük bölümü İsviçre’ye yapılan 1.71 milyar dolarlık altın ihracatının desteğiyle geçen yılın aynı ayına göre yüzde 37.5 düşüşle 4.31 milyar dolar oldu. Analistler 20122013’te Türkiye’nin dış ticaret dengesinde ciddi bir dalgalanmaya neden olan ve sonuçta bedeli İran’a giden altın ticaretine dikkat çekerken son aylarda altın ihracat ve ithalatında görülen hareketliliğin bu kapsamda yakından izlenmesi gerektiğini belirtti. İhracat 2015 Ocak’ta, 2014’ün aynı ayına göre yüzde 0.6 azalarak 12 milyar 331 milyon dolar, ithalat yüzde 13.7 azalarak 16 milyar 636 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dedikodular İş yapmadı Ekonomi Servisi Türkiye’nin en büyük bankalarından İş Bankası, hafta başında sosyal medyada gündeme gelen dedikoduların etkisini kısa sürede atlattı. Dedikoduyla işleri olmadığını, Türkiye ekonomisine büyük katkılar yaptığını, yapmaya devam edeceğini ve bunun için var oldukları açıklamasını her fırsatta yapan banka yönetiminin haklılığı hisselerdeki yükselişle de kendisini gösterdi. İş Bankası, hafta başında sosyal medyada gündeme gelen dedikoduların etkisini kısa sürede atlattı. Twitter’daki bir hesaptan yayılan ‘el koyma’ söylentisinin ardından, hükümet kanadı İş Bankası’nın arkasında yer almış, İş Bankası yönetimi de olayı yargıya taşıyacaklarını açıklamıştı. İş Bankası hisselerinde kısıtlı da olsa düşüş görülmüştü. Ancak İş Bankası hisseleri söylentinin geride kalmasıyla hızla çıkışa geçti. 23 Şubat26 Şubat arasında İş Bankası (B) hisseleri yüzde 13.21, İş Bankası (C) hisseleri yüzde 3.44 ve İş Bankası (Kur.) hisseleri yüzde 3.78 yükseldi. İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Özince, sadece İş Bankası’na karşı değil ülkeye karşı bir komplo olarak değerlendirmiş, bankanın Türkiye’nin iktisadi bağımsızlığının sembolü olduğunu ifade etmişti. İş Bankası, 90’ıncı yaşını kutladığı 2014’te aktif büyüklüğünü yüzde 13 artarak 237.8 milyar TL’ye yükseltti ve en büyük özel banka olma unvanını sürdürdü. İş Bankası’nın 2014’te nakdi ve gayri nakdi kredileri aracılığıyla Türk ekonomisine yaptığı katkı 199 milyar TL’ye ulaştı. FUAt AVni: iŞin UCU CHp’yE UZAnACAk Haber Merkezi Polis operasyonlarını önceden bilmesiyle tanınan Twitter fenomeni Fuat Avni adlı hesap, dün akşam yazdığı tweet’lerde İş Bankası’nın CHP üzerinden hortumlandığı gerekçesiyle partinin mallarına el konularak, CHP için kapatma davası açılacağını ileri sürdü. Akşam, Star ve Güneş’te yapılan haberde, CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran ve Fuat Avni arasında geçtiği öne sürülen yazışmalara yer verilerek “CHP’nin Fethullah Gülen örgütü vasıtasıyla, İş Bankası’ndan usulsüz yollarla para hortumladığı” öne sürülmüştü. Fuat Avni, bu haberlerdeki “hortumlama” ifadesinin özellikle kullanıldığını öne sürdü. DowAksA 1 milyAr DolArlık yAtırım plAnlıyor Bugüne kadar 250 milyon doların üzerinde yatırım yapan karbon elyaf üreticisi DowAksa, yüksek katma değerli ve ileri teknolojili yatırımlar hedefliyor. Ekonomi Servisi Dow Chemical ve Aksa Akrilik’in ortak girişimi DowAksa, hammaddesi karbon elyaf olan kompoit endüstrisine 250 milyon doların üzerinde yatırım yaparken 1 milyar dolar yatırım planlıyor. DowAksa, kurucusu olduğu ve ABD Başkanı Barack Obama’nın bizzat desteklediği IACMI Yüksek Teknoloji İçeren Yenilikçi Kompozit Üretim Enstitüsü ile birlikte dünyada karbon elyaf üretimini on yıl içinde 60 bin tondan 300 bin tona çıkarma çabasının da ortağı. Dünyanın önde gelen üreticilerini, ileri kompozit teknolojisi geliştirme ve araştırma konularında önde gelen üniversite ve ulusal laboratuvarlarla bir araya getiren IACMI’nin hedefleri arasında, malzeme üretim maliyetini yüzde 25, üretimde kullanılan enerji miktarını yüzde 50 oranında düşürmek, geri dönüşüm oranını ise yüzde 80’e çıkarmak var. IACMI, Ford ile yakıt ekonomisi sağlayacak hafif araçlar üretmek üzere teknolojiler geliştirmek için işbirliği üzerinde de çalışıyor. Yakıt tasarrufu ve emisyon azaltımı için talep edilen karbon elyaf, çelikten 4 kat, alüminyum ve cam elyaftan 2 kat daha hafif. İlker Kuruöz Sabancı ve Garanti’den su seferberliği Ahmet Akça Bülent Sarıgül Hilmi Güler Ekonomi Servisi İnşaat istihdam endeksi, geçen yılın son çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre yüzde 3.3 azaldı.Türkiye İstatistik Kurumu 2014 son çeyrek verilerini açıkladı. Takvim etkilerinden arındırılmış inşaat istihdam endeksi bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 13.6, 2014’te bir önceki yıla göre yüzde 11.4 azaldı. Sektördeki brüt ücretmaaş endeksi, önceki çeyreğe göre yüzde 0.5 arttı. İstihdam düştü Turkcell’den ekonomiye büyük kaynak Ekonomi Servisi Turkcell, yaklaşık 591 milyon Türk Lirası ile 2013’te özel sektörün en fazla Kurumlar Vergisi ödeyen kuruluşu oldu. Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanı Bülent Sarıgül, Turkcell Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akça’yı makamlarında ziyaret ederek elde edilen bu başarı için teşekkür ederek plaket verdi. Sektörünün ve İstanbul’un yanı sıra özel sektör genelinde de vergi rekortmeni olmanın Turkcell açısından büyük bir gurur vesilesi olduğunu belirten Ahmet Akça, “Türkiye ekonomisine kurulduğumuz günden bu yana ciddi kaynak sağlamaya devam ediyoruz. 20 yılda Hazine’ye vergi ve mali yükümlülük karşılığı olarak 60 milyar TL ödedik. 20 yılda 25 milyar TL’nin üzerinde yatırım yaptık. Turkcell bugüne dek olduğu gibi bundan sonra da Türkiye’ye katkısını artırarak sürdürecek” dedi. Turkcell, 2008 yılında da Kurumlar Vergisi şampiyonluğuna imza atmıştı. Ekonomi Servisi Garanti Bankası’nın desteği ve işbirliğiyle, Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu tarafından Türkiye’de hayata geçirilen CDP Su Programı, su konusunda özel sektörün sorumluluk alması gerekliliğinden hareketle, şirketleri harekete geçirmeyi ve yönlendirmeyi hedefliyor. Türkiye’nin, uygulamanın yürütüleceği ilk ülkeler arasında yer aldığı CDP Su Programı, şirketlere su kullanımlarını şeffaf bir şekilde açıklayabilecekleri bir platform sunuyor. Program kapsamında Türkiye’den davet alan 50 şirket, BIST100 endeksinde yer alan şirketler içerisinden seçildi. Bu 50 şirket su kullanımından kaynaklanan riskleri dikkate alan sektörel bir filtreleme uygulanarak belirlendi. Bu şirketlere, uluslararası yatırımcılar adına, CDP Su Programı soru formunu yanıtlaması için davet gönderildi. C M Y B