Katalog

2 ŞUBAT 2015 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER [email protected] 9 IŞİD terörü Japon gazeteci Goto’nun canını aldı. Japonlar öfkeli. Ürdün de rehine pilotu için kaygılı Tokyo yasta, Amman tetikte ÇiprasErdoğan YunanistanTürkiye Yunanlı dostum Dr. Cosmos Megalommatis, 25 yıl sonra bugün Aleksis Çipras gibi birinin iktidara geleceğini aklının ucundan bile geçiremezdi. 15 dil bilen tarihçi ve arkeolog Dr. Megalommatis, “Hellenizm Değil Orientalizm” eserinin yayımlanması (yayımlanamaması) yüzünden Atina Üniversitesi’ndeki görevinden ayrılmak zorunda bırakılmıştı. Hem de dini çevrelerin baskısı sonucu. Aynı Yunanistan bugün, “sisteme rağmen”, Çipras’ı demokratik (ve laik) bir seçimle işbaşına getirmek başarısını göstermiştir. Bu başarı, “yalnız Avrupa ülkeleri açısından değil, Türkiye ve diğer gelişmekte olan ülkeler açısından” da bir ders niteliğindedir. Yunanistan 1981’de apar topar AB’ye alındıktan sonra Brüksel’den en fazla yararlanan ülkelerin başında geldi. Halkın refah düzeyi AB yardımları ile arttı; ülkenin altyapı harcamalarının önemli bir kısmı AB tarafından üstlenildi. Ancak AB genişlemeye başlayınca balayı bitti. Üstelik Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra “kapitalist piyasa ekonomisinin sert kuralları”, rahata düşkün Yunanistan’ı silkelemeye başladı. Üstelik AB’nin son 67 yıldır karşı karşıya geldiği yeni sorunlar Yunanistan’ı krize soktu. Halkın reel refah düzeyi yüzde 4050 dolayında azaldı. Çipras adeta bir can simidi oluverdi. Ancak Çipras için esas zor dönem yeni başlıyor; hem iç sorunlarla hem de “sistemle” savaşmak zorunda. Ancak ne AB ne de ABD bu coğrafyada Yunanistan’ı harcayacak lükse sahip değiller. Erdoğan ve Çipras iki komşu ülkenin liderleri olarak “asimetrik anlamda” benzer özellikler gösteriyorlar: Erdoğan toplumsal düzen ve yaşam tarzı olarak dini (İslamı) esas alıyor. Hukuki, siyasi, iktisadi ve kültürel olarak İslamı odak noktasına yerleştiriyor. Çipras ise tersi; Yunanistan için devrim sayılan uygulamalara çoktan başladı bile. Solu, halkın refahını, gelir bölüşümünün düzeltilmesini esas alıyor. Erdoğan 2002 yılında iktidara gelirken ABD, AB, sermaye çevreleri ve tarikatlar tarafından desteklendi. Ortadoğu’daki yeni projelerle ilgili yükümlülükler altına sokuldu. Çipras ise, Erdoğan’ı destekleyen güçlere karşın işbaşına geldi. Ancak bir de ortak yönleri var; her ikisi de iki karşıt uçta bulunuyor; biri dini referans alarak bu konumda; diğeri sisteme karşın bu başarıyı sağlamış durumda. Yunanistan’ın AB’ye (AET) 1981’de girmeden 5 yıl önce AET (AB) Genel Sekreteri Emile Noel Ankara’ya Ecevit’i ziyarete gelmişti. Dönüşte İstanbul’a uğradığında bazı ilgililerle birlikte eski Abdullah Lokantası’nda (Emirgân) yemek yemiş, sohbet etmiştik. Bugün bakıyorum, kimi köşe yazarları televizyon ekranlarında eski bir yalanı tekrarlayarak Ecevit’i (ve solu) kötülemek istiyorlar. Sözüm ona Noel, Ecevit’e, “Yunanistan’ı birkaç yıl içinde AET’ye (AB) alıyoruz, başvurun Türkiye’yi de alalım” demiş. Ecevit ise bu öneriyi reddetmiş. Bu büyük bir yalandır. İşin doğrusu şöyle: “Emil Noel, Ecevit’e, Yunanistan başvurdu, siz de başvurun” demiş. Ecevit kendisine, “Bizi AET’ye (AB) almak için mi bunu öneriyorsun?” deyince Noel kendisine, “Hayır sizi almak için değil, Yunanistan’ın başvurusunu geçiştirmek ve oyalamak için” yanıtını vermiş. Çünkü bazı üyeler Atina’yı erteletmek istiyordu. Bütün bunları, o yıllarda Ecevit’in en yakınında bulunan ve AET işlerini yürüten Prof. Besim Üstünel’e 2003’te bir konferansta kürsüye davet edip anlattırdım. Ve yayımladığım bir kitapta da ayrıntılarını yazdım. (*) Şimdi ekranlarda YunanistanTürkiye tartışması yapanlar 1976’daki bir olayı yalan söyleyerek değiştiriyorlar. Konuyu 12 Ekim 1976’da Abdullah Lokantası’ndaki yemekte ben de Emil Noel ile konuşmuş bulunuyorum. Bugün Türkiye’de, Aleksis Çipras’ı eleştirmek isteyenler Ecevit’i bile yalan yanlış kullanarak solu yıpratmak istiyorlar. (*) Ortak Pazar’dan Avrupa Birliği’ne. Hayatım Avrupa’nın 1. Kitabı, Cumhuriyet Kitapları, 2009, sayfa 182. Tepki mi? Dış Haberler Servisi IŞİD Japon gazeteci Kenji Goto’yu da kafasını keserek öldürdüğünü gösteren video yayımladı. Goto’nun ailesi ve Japonya yasa boğuldu. Cinayeti “iğrenç ve alçakça” diye niteleyen Japonya Başbakanı Şinzo Abe, “Teröristleri asla affetmeyeceğim” derken, uluslararası toplumla birlikte bu suçun sorumlularının adalet önüne çıkarılması için çalışacaklarını ekledi. IŞİD, rehine alma eylemine gerekçe olarak Japonya’nın yardımlarını göstermişken Tokyo ilk etapta IŞİD’e karşı mücadele edenlere insani yardımları arttıracağını duyurdu. IŞİD’in yayımladığı videoda, Goto’nun üzerinde Guantanamo tutsaklarına giydirilen turuncu üniformayla diz çöktüğü görülüyor. Fonda önceki çöl manzarası yerine bir tepe ve çalılıkların bulunduğu video, kafası olmayan cese din görüntüsü ile bitiyor. İngiliz aksanıyla konuşan “Cihatçı John”, Japonya Başbakanı’na hitap ederek “Kazanılamayacak bir savaşa girme kararınızdan ötürü bu bıçak sadece Kenji’yi doğramayacak, halkınızdan insanlar nerede bulunursa onlar için katliama sebep olacak. Japonya için kâbus başlasın” diyor. 47 yaşındaki Goto, IŞİD’in geçen hafta kafasını keserek öldürdüğü Japon rehine Haruna Yukava’yı kurtarmak için gittiği Suriye’de ekimde ortadan kaybolmuştu. Goto’nun annesi Junko Işido, oğlunun ölümü karşısında “söyleyecek söz bulamadığını” belirterek “Arkadaşına yardım için Suriye’ye gitmişti. İnsanların oğlumun nezaketini ve cesaretini Acılı anne: Sözüm yok ‘Japonya için kâbus başlasın’ anlamasını istiyorum” dedi. Goto’nun öldürülmesine dünya liderlerinden de tepkiler geldi. ABD Başkanı Barack Obama, “Japonya vatandaşı ve gazeteci Kenji Goto’nun terörist grup IŞİD tarafından alçakça öldürülmesini kınıyoruz. Goto haberleriyle Suriye halkının durumunu dünyaya cesaretle duyurmaya çalıştı” dedi. Britanya Başbakanı David Cameron Goto’nun öldürülmesini en sert şekilde kınadığını söyleyerek “Bu IŞİD’in insan hayatına saygısı olmayan şeytanın cisimleşmiş hali olduğunu bir kez daha gösteriyor” diye konuştu. Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande, “Goto’nun vahşice öldürülmesini” kınayarak, ülkesinin Japonya ile dayanışma içinde olacağını belirtirken Avustralya Başbakanı Tony Abbot da “Japon halkı için korkunç bir şok, ailesi için tarifsiz bir dehşet ve bütün ülkelerin, Ortadoğu’da bazı bölgeleri yeni bir karanlık çağa sokan bu ölüm tarikatının durdurulması ve itibarsızlaştırılması için elinden geleni yapmasının ne kadar önemli olduğunu gösteriyor” dedi. Dikkatler IŞİD’in elindeki Ürdünlü pilot Muaz el Kassasbeh’e çevrildi. Ürdün rehinelerin hayatta olduklarına dair kanıt olmadan IŞİD’in takas için istediği Iraklı kadın militan Sacide el Rişavi’yi bırakmayacağını duyurunca pazarlıklar kilitlenmişti. Pilotun ailesi Ürdün hükümetine çağrı yaparken hükümet de takasa hazır olduğunu yineledi. El Rişavi, 2005’te Amman’da 60 kişinin ölümüne yol açan bombalamalara karıştığı gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırılmıştı. IŞİD’in yayınladığı son videoda Kassasbeh’den bahsedilmiyor. Ürdün: Takasa hazırız İki liderin benzer ve ayrı yönleri Boko Haram saldırı başlattı Batı Afrika’nın petrol zengini ülkesi Nijerya’daki aşırı dinci Boko Haram örgütü, 2 hafta sonraki seçimler öncesinde kuzeydoğuda kilit Maiduguri kentine büyük bir saldırı başlattı. Görgü tanıkları, militanların Maiduguri’nin 3 kilometre dışındaki Mulai bölgesinde, gönüllülerin desteğindeki askeri birlikler tarafından püskürtüldüğünü ancak bu kez doğudan saldırdıklarını aktardı. Bölge kent sakini “Bütün şehir korku içinde” derken, bir başkası camilere sığınıp dua ettiklerini söyledi. Nusra, Şam’da Lübnanlı hacıları vurdu Suriye’nin başkenti Şam’da El Kaide’nin Suriye kolu El Nusra Cephesi’nin düzenlediği saldırıda en az altı 7 sivil hayatını yitirdi, 20’si yaralandı. Şam’ın merkezindeki Hamidiye çarşısı yakınında düzenlenen saldırıda hedef, Lübnanlı Şii hacıları Seyyide Rukiye türbesine taşıyan otobüs oldu. Otobüs patlamanın şiddetiyle enkaza dönüştü. Suriye’nin Ihbariya televizyonu hastanelere taşınan yaralıların görüntülerini yayımladı. Nusra Cephesi sosyal medya hesabından saldırıyı üstlendi. Saldırıyı otobüse giren bir intihar komandosunun düzenlediği kaydedilirken bombacının fotoğrafları yayımlandı. Suriye Başbakanı Wael el Halki ise meclis konuşmasında tüm teröristleri bu yıl içinde ülkeden çıkarma kararlılıklarını belirtip küresel militanlığa karşı her türlü girişime katkı sağlamaya hazır olduklarını söyledi. Ecevit yalanı! Ahmedinejad ‘geri gelecek’ Eski İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad gelecek yılki meclis seçimleri öncesinde yeni bir web sitesi açtı. ahmadinejad.ir adresli site eski liderin fotoğrafı ve “Yakında geleceğiz” sloganıyla yayına başladı. Bu durum yeniden siyasete atılacağına yoruldu. İran lideri 2013’te ikinci dönemi bitince İran siyasetinden silinmişti. 8 yıllık görev dönemine Batı ile düşmanlıkların katlandığı, ülke için yolsuzluklar ve popülizmin damgasını vurmuştu. En son geçen ay Ahmedinejad’ın eski yardımcısı yolsuzluk suçlarından beş yıl hapse çarptırıldı. ‘İslam Almanya’ya ait İslamcılık değil’ Dış Haberler Servisi “İslam Almanya’ya ait” sözleri eleştirilere maruz kalan Almanya Başbakanı Angela Merkel, Die Welt gazetesiyle söyleşisinde konuya açıklık getirdi. DHA’ya göre gazetenin, “Birçok Alman sizin gibi düşünmüyor. Partinizden de karşı görüşler va. İslam neden Almanya’ya ait?” sorusuna Merkel şu yanıtı verdi: “Almanya’da yaklaşık 4 milyon Müslüman yaşıyor. Birçoğu inançlarının gereğini yerine getiriyor. Okullarda İslam dersleri var, üniversitelerde İslam kürsüleri. Artık İslamın Almanya’ya ait olduğu bir gerçek. Ayrıca, demokratik hukuk devletine saygılı tüm inançlar anayasamız güvencesinde. Ancak İslamcılık ve aşırılık bu kapsamın dışında. Bunlarla kararlı biçimde mücadele edilmeli.” ‘Din sorusunun muhatabı siyasetçiler değil’ Merkel, gazetenin, “İslam karşıtlığında kimi Almanların Hıristiyanlığın bu nedenle yeniden hareketlenmesine tepkisi olabilir mi” sorusuna ise “Bunu bilemem. Almanya’da sekülarizm Hıristiyanlığı geri plana itti. Hıristiyanların güvenle Hıristiyan değerleri hakkında konuşması ve din bilgilerini derinleştir mesi gerekir. Dinler arasında da daha fazla diyalog olmalı” diye yanıtladı. “Hıristiyanlıktan uzaklaşılmış olmasına üzülüyor musunuz?” sorusuna ise Merkel’in yanıtı, “Bir dine bağlılık çok kişisel bir karardır. Bu soru için politikacılar doğru kişiler değil” oldu. Gazetenin, “Hıristiyan birlik partileri gibi İslami bir parti Almanya’da uyumu kolaylaştırır mı” sorusuna Alman Başbakanı şu yanıtı verdi: “Hayır. Ayrıca CDU ve CSU dini partiler değildir. Bizim değerlerimizin temelinde herkesi davet eden bir anlayış var. Biz herkese açık bir partiyiz. Müslüman olsun ya da olmasın, bizim değerlerimizi paylaşan herkese açığız.” El Cezire’ye beklenen jest Mısır, Müslüman Kardeşler yanlısı yayınlarından ötürü ‘terör destekçiliğiyle’ suçladığı hapisteki El Cezire muhabiri Avustralyalı Peter Greste’yi sınır dışı edip, ülkesine yolladı. Greste’nin Devlet Başkanı el Sisi’nin kararnamesiyle bırakıldığı belirtiliyor. Greste, KanadaMısır vatandaşı Muhammed Fahmy ile birlikte 7 yıl hapse mahkum edilmiş, diğer muhabir Mısırlı Baher Muhammed 10 yıl ceza almıştı. Son gelişme Katar’ın Müslüman Kardeşler’e açık desteğini çekmesi ve Mısır’la yeni sayfa açmasının ardından geldi. Çipras AB’ye karşı üslubu yumuşattı Dış Haberler Servisi Yunanistan’da SYRİZA hükümetinin kurtarma paketini askıya alıp Avrupa KomisyonuAvrupa Merkez BankasıIMF’den oluşan “troyka” ile görüşmeyi reddetmesiyle başlayan sinir harbinde ilk “yumuşatma” Atina’dan geldi. Yunan Maliye Bakanı Yanis Varufakis, Fransa, İtalya ve Britanya’yı içeren Avrupa turunun ilk ayağına dün Paris’ten başlarken yeni Başbakan Aleksis Çipras Bloomberg’e konuşarak “tek taraflı” hareket etmeye niyetleri olmadığını ve “borçlarını ödeyeceklerini” söyledi. Yunan Başbakanı, “Kimse çatışma peşinde değil ve Yunanistan’ın borçlarıyla ilgili tek taraflı harekete niyetimiz yok. Tam tersine nefes almak ve orta vadede toparlanma programı yaratmaya ihtiyacımız var” dedi. Çipras, Avrupalı ortaklarıyla görüşmelere yeni başladıklarını ve farklılıklara rağmen karşılıklı faydaya dayalı bir anlaşmaya varacaklarından emin olduğunu belirtti. Avro Bölgesi maliye bakanları grubunun başkanı Jaroen Dijsselbloem, bu sözleri memnuniyetle karşıladı. Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz’dan ise SYRİZA’ya ikaz geldi. Schulz, Atina’ye Merkel ve hükümetini azarlamaktan vazgeçmesi çağrısı yaparak Alman karşıtı söylemi “basiretsizik” diye niteledi. Schulz, Tsipras’ı ziyaretinde de üslubuna dikkat etmesini salık verdiğini belirtti. Yeni hükümet dış politikada da farklı duruşunu hissettiriyor. Rusya’dan talep olursa yardım teklifi gelmişken Atina, AB’nin Moskova’ya yeni yaptırım açıklamasını yumuşatmış, bu yüzden AB içinde eleştirilmişti. Dün Yunan Komünist Partisi’nin eski üyesi olan yeni DıSYRIZE hükümeti sonrası aşırı sağcı Altın Şafak Atina’da ilk gösterisini yaptı. Çipras hükümeti ise özelleştirmeleri durdururken, 3500 kamu çalışanını yeşişleri Bakanı Nikos niden işe alıyor. Kaynak yaratmak için lüksk makam araçları satışa çıkarıldı. Kotzias, AB’nin sırf Rusya ikazı borçlu diye kendilerini dışlayamayacağını söylerken Rusya’ya karşı bölgeyi istikrarsızlaştırıcı eylemlerden vazgeçilmesini istedi. Kotzias krizde arabuluculuk rolü oynayabileceklerini belirtti. Hong Kong’da şemsiyeler açıldı Dış Haberler Servisi Demokrasi yanlısı göstericiler Hong Kong sokaklarına “geri döndü”. Binlerce insan dün protestolarının sembolü sarı şemsiyeler ve balonlarla Hong Kong’un merkezine yürüyüp, “gerçek evrensel oy hakkı” talep etti. Ancak 50 bini bulması beklenen katılım 13 binde kaldı. Organizatörlerden Daisy Chan “Vatandaşlar geçmişte çok daha az politizeydi. İşgal hareketi insanları uyandırdı” dedi. Demokrasi hareketinin kurucularından Benny Tai “Düşlemezsek umudumuz olmaz. Israr etmeliyiz ki kazanalım” vurgusu yaptı. Öğrenci liderlerinden Alex Chow ise yeni işgallere girişmeyeceklerini kaydetti. Göstericiler, Hong Kong’da 2017’de yapılacak bölge yöneticisi seçiminde adayların Pekin değil halk tarafından belirlenmesini istiyor. ‘Tek taraflı hareket etmeyiz’ C M Y B