Katalog

EMEK 6 emek@cumhuriyet.com.tr Lufthansa’da anlaşma sinyalı Bağımsız Kabin Personeli Organizasyonu (UFO) Sendikası ve Lufthansa arasında dün yapılan toplantı sonrası grev iptal edildi. UFO, Lufthansa’nın, emekli aylıkları için ilettiği teklifi kabul ettiğini açıkladı. EDİTÖR: PELİN ÜNKER DOLAR AVRO FAİZ BORSA CUMHURİYET ALTIN ALTIN 24 AYAR 2.8830 0.9 kuruş TASARIM: SERPİL ÜNAY 2.0500 0.5 kuruş 10.47 0.05 puan 76.836 594 puan 666.70 1.33 lira 99.3 10 kuruş Perşembe 26 Kasım 2015 ICILIĞIN DOLANDIR FATURASI AĞIR Suiistimal kaynaklı zarar Türkiye’de her yıl 40 milyar dolar. Bankacılıkta vaka başına kayıp ise 2 milyon lirayı buluyor Geçen mayıs ayında Bursa’da başlayan ve ülke geneline yayılan eylemler günlerce devam etmişti. Yılda 40 milyar dolar buharlaşıyor Ş lık, eğitim, perakende ve sigorta en fazla suiistimal yapılan sektörler arasında yer alırken, en fazla kayıp ise madencilik, gayrimenkul ile gaz ve petrol sektörlerinde yaşanıyor. Olayların yüzde 85’i şirket varlıklarının kötüye kullanılmasından kaynaklanıyor. Uluslararası Suiistimal İnceleme Uzmanları Derneği (USİUD) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Oltulular, “Yapılan araştırmalar suiistimal olaylarında yaşanan kayıpların oldukça yüksek olduğunu gösteriyor. Veriler Türkiye’nin gayri safi milli hasılası dikkate alınarak değerlendirildiğinde ülkemiz için suiistimal kaynaklı zararın 40 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. Bankacılık ve Finansal Mahkeme kararıyla 1500 işçinin işe iadesinin yolu açıldı sendikal t tazmina 16 aylık ücret Metal fırtınada kazanan işçi oldu Birleşik Metalİş Sendikası Başkanı Serdaroğlu gelişmeyi, işçi sınıfının mücadelesinin önünü açacak çok önemli bir karar olarak niteledi. ayısta Bursa merrikasında da Türk Mekezli başlayan ve tal Sendikası’ndan istidalga dalga ülke fa ederek eylemlere katıgeneline yayılan metal işçilan, sonrasında da Birlelerinin eylemlerinde mahşik Metalİş Sendikası’na kemeden ilk karar çıktı. Ey MUSTAFA üye olan işçiler önce fablemlere katıldıkları için iş ÇAKIR rikadan polis zoruyla çıverenin tazminatsız işten karılmış ardından da işattığı işçiler açtıkları işe iade veren tarafından tazminatsız işve tazminat davalarını kazanten atılmıştı. Yaklaşık 800 işçidı. Bursa’daki Renault ve TOnin çalıştığı fabrikada 240 işçinin FAŞ fabrikalarında toplu iş sözişine son verildi. Birleşik Metalleşmesi ile belirlenen ücretleİş Sendikası’na üye işçiler grupri protesto ederek Türk Metal lar halinde dava açtı. Kocaeli 3. İş Sendikası’ndan istifa eden binMahkemesi 55 işçinin açtığı ilk lerce işçi mayısta iş bırakarak davada işçiler lehine karar verdi. fabrikalarda grev başlatmış, arSendikal tazminat dından eylem Kocaeli, Ankara, Eskişehir ve İstanbul’daki fabriMahkeme kararında, iş sözkalara da sıçramıştı. leşmesinin feshi yani işten çıEylem gece gündüz günlerce karma kararlarını iptal etti. İşdevam etmiş, sonunda işverençilerin işe iadesine karar veren ler eylemleri durdurabilmek için mahkeme, işvereni “işçinin başişçilerin bazı taleplerini kabul vurusu, işverenin işe başlatmaetmek zorunda kalarak ücretlere masına bağlı olmaksızın” 1 yılek zam yapılmıştı. lık ücret tutarında sendikal tazAncak sonrasında eylemleminata da mahkum etti. Mahre katılan işçiler işverenler tarakeme, işçilere çalıştırılmadıkfından tazminatsız olarak işten ları 4 aylık süredeki ücretinin atıldı. Kocaeli’deki ENPAY fabde ödenmesine hükmetti. Kara M ra göre işçiye toplamda 16 aylık tazminat ödenecek. Ayrıca eğer işveren işçiyi işe başlatmazsa işçinin kıdem tazminatı ve ihbar tazminatını da ödeyecek. Birleşik Metalİş Sendikası Başkanı Adnan Serdaroğlu karar nedeniyle çok sevinçli olduklarını söyledi. Kararın çok önemli olduğuna dikkat çeken Serdaroğlu, şöyle devam etti: “Karar emsal olacak. İşçilerin işten çıkartılması mahkeme tarafından kabul edilemez görüldü. Eylemlere katıldıkları için işten atılan bin 500 işçi bu karardan etkilenecek. Bu karara göre işçiler istediği gibi sendikal tercihlerini yapabilecek. Renault fabrikasında 4 bin işçi sendikamıza geçti. Diğer fabrikalarda da sendikamıza geçmek isteyen işçiler işten atılma baskıyla engelleniyordu. Karar işten atılma tehdidini de bir noktada engelleyebilecek bir karar. Türkiye işçi sınıfının mücadelesinin önünü açacak bir karar.” l ANKARA ‘Mücadelenin önü açıldı’ irketler, her yıl suiistimallerden dolayı cirolarının yüzde 5’ini kaybediyor. Uluslararası Sertifikalı Suiistimal Uzmanları Birliği’nin (ACFE) 2014 araştırmasına göre, suiistimal kaynaklı zarar dünyada 3.7 trilyon dolara ulaşırken, Türkiye’de her yıl 40 milyar dolar civarında kayıp veriliyor. Uluslararası Suiistimal Farkındalık Haftası kapsamında düzenlenen Bankacılık Sektöründe Suiistimal Farkındalık Zirvesi’nde verilen bilgiye göre, suiistimal en fazla bankacılık ve finansal hizmetler sektöründe görülüyor. Ürün çeşitliliği bankacılığı suiistimale daha açık hale getiriyor. Evrakta sahtecilik, zimmete para geçirme gibi eski usul suiistimallerin yerini artık daha teknolojik suiistimaller aldı. Suiistimalciler, güvenlik seviyelerinin arbitrajını yaparak farklı senaryolar üretiyor, sosyal medya analizi yapıyorlar. Bankaların benzer sitelerini yapıp müşterileri bu sitelere yönlendirenler bile var. Bu nedenle siber güvenlik tehditlerinin önemi git gide artıyor. Bankalar daha korunaklı olduğu için bankaların çalıştığı çağrı merkezleri gibi üçüncü firmalar da suiistimalcilerin dikkatini çekiyor. Araştırmaya göre, devlet ve kamu yönetimi, üretim, sağ Kontrol yetersiz Hizmetler sektörü suiistimal vakalarının en sık yaşandığı sektörlerin başında geliyor” dedi. Türkiye’yi kapsayan 2015 suiistimal araştırmasına göre, bankalarda suiistimale zemin hazırlayan en büyük etken yüzde 71’lik oran ile eksik veya yetersiz iç kontroller. Bankalarda yaşanan suiistimallerin vaka başına kayıp tutarı ise 2 milyon lira civarında. l Ekonomi Servisi Sanayiciden öneri paketi stanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, “İstanbul Sanayi Odası, Türkiye’nin eşiğinde bulunduğu yapısal reformlara kendi görüş ve önerileriyle katkıda bulunmak istiyor. Yaptığımız çalışmayı doğrudan görüşme yoluyla yeni hükümete sunmayı planlıyoruz” dedi. İSO Meclisi’nin kasım ayı ola İ Serdaroğlu: Sendikamız şeffaf irleşik Metal İş Sendikası Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu, sendikalarında 13 yıldır uzman olarak çalışan Mehmet Beşeli’nin yolsuzluk iddialarına yönelik olarak “Bütün üyelerimiz sendikamızın mali konularını inceleme hakkına sahiptir. Diledikleri zaman yanlarına da bu konuda uzmanlaşmış kişileri de alarak harcamalarımızı, maaşlarımızı, mal varlıklarımızı ve hepimizin üzerindeki varsa avansları inceleyebilirler” dedi. Birleşik Metal İş Sendikası’nın yaklaşık bir aydır yasa gereği mali müşavir denetimde olduğunu belirten Serdaroğlu, sendikada sınıfsal sendikal ahlaka uygun bir yönetim anlayışı, bununla birlikte olağanüstü bir şeffaflık ve sağlıklı bir denetim mekanizmasının işlediğini belirtti. Serdaroğlu aynı zamanda, Mehmet Beşeli’nin iddialarını işten çıkarıldıktan sonra ortaya atmış olmasının da altını çizdi. B ğan toplantısında konuşan Bahçıvan, çalışmada “Öncelikli Dönüşüm Programları” ve “Türkiye Sanayi Strateji Belgesi” belgelerini baz alacaklarını söyledi. Kapsayıcı bir büyüme modeline ihtiyacı olduğunu belirten İSO Meclis Başkanı Zeynep Bodur Okyay ise “Türkiye’yi sanayiyi odak alan yeni bir modelle büyütmeyi öncelememiz şart. Bugün üretim ve ihracatımızda yüzde 2’nin altında seyreden ileri teknoloji ürünlerin payını bu dört yılın sonunda en az yüzde 10’un üzerine taşımalıyız” dedi. Okyay ayrıca, toplumsal uzlaşıyla yapılacak yeni bir anayasaya ve her türlü manipülasyondan arındırılmış bir yargı sistemine ihtiyaç olduğunu söyledi. l Ekonomi Servisi ünya ekonomisinin, yükselen piyasa ekonomilerine odaklanmış bir III. aşamaya girdiğine ilişkin tartışmalar piyasalarda yeni bir “mali sarsıntı” olasılığının güçlenmekte olduğuna ilişkin kaygıları artırıyor. D Asgari ücret eylemi evrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) yurt genelinde yapılmasını kararlaştırdığı “Asgari Ücret 1900 Net” eylemleri doğrultusunda DİSK Konya İl Temsilciği olarak bir eylem yapıldı. DİSK İl Temsilciliği önünde toplanan sendika üyesi işçiler bir kortej oluşturarak basın açıklaması yapılacak Kaya DİSK’e bağlı Nakliyatİş Sendikası üyeleri, ‘Konya’da Asgari Ücret 1900 Net’ kampanyası kapsamında eylem yaptı. D Gereksiz harcama Birleşik Metalİş Sendikası’nda Genel Sekreter Yardımcısı olarak çalışan Mehmet Beşeli daha önce yaptığı açıklamalarda işçilerin masada satılmasına ve yolsuzluklara karşı çıktığı için işten atıldığını söylemiş, sendika yönetimi bu iddiaları “karşılığı olmayan suçlamalar” olarak nitelendirmişti. Bunun ardından Beşeli yaptığı açıklamada sendikanın kasasından yüz binlerce lira gereksiz harcama yapıldığını söylerken; sendikaya ait Sapanca’daki dinlenme tesislerini işaret etti ve şunları söyledi: “250’nin gereksiz harcama olduğu ortada. 750 yani büyük kısım ise tam bir muamma. Ne yapılmış, ne kadar demir, kum, çimento kullanılmış tam bir bilinmezlik. Bu bir milyon lira işçinin alınteri ise bunun hemen iade etmek zorundasınız. Namusu gibi korumak anlayışı nedeniyle!” lı Park alanına yürüdü. Basın açıklamasını yapan Nakliyatİş Sendikası işyeri temsilcisi Ömer Öner, emeklerinin karşılığını istediklerini söyledi. Eylemde “Asgari Ücret 1900 Net”,“Saraylar Büyümesin Ekmeğimiz Büyüsün”, “İşçilerin Birliği Sermayeyi Yenecek”, “Yaşasın Örgütlü Mücadelemiz” sloganları atıldı. Petrolİş’te kıyım KP’nin sendikal alan operasyonları kapsamında Petrolİş başkanlığına getirilen Ali Ufuk Yaşar’ın sendika içindeki operasyonları devam ediyor. Örgütlenme uzmanı Nuran Gülenç’in ardından basın servisi çalışanı Elif Tuba Şimşek de işten çıkarıldı. Şimşek, kendisine ihtiyaç kalmadığının söylenmesine karşın hemen yerine birisinin alındığını aktardı. Öte yandan, Petrolİş A Sendikası’nda gerçekleşen yönetim değişikliğinin ardından işten çıkarılan Nuran Gülenç ve Elif Tuğba Şimşek’le dayanışma açıklaması yapıldı. Sendika emekçilerince yapılan açıklamada “Kadınlara yönelik ayrımcılıkla mücadele etmekle yükümlü olan sendikaların, kendi kadın çalışanlarını bu şekilde işten çıkarması varlık amacına ters düşmektedir” denildi. l Ekonomi Servisi Bu III. aşama savı, “uzun durgunluk” devam ederken, bu yıl yoğunlaşan tartışmalarda ortaya çıkmıştı. Genelde iyimserliği ile bilinen The Economist’in de katıldığı bu III. Aşamanın zamanlaması şöyle: On yıl önce ABD’de konut piyasasında patlayan spekülasyon balonu, Lehman Brothers’in batması, kredi piyasalarının çökmesi I. Aşamayı başlattı. Sekiz yıl önce, borç krizi Avrupa bankalarına sıçradı, sonra hızla devletin mali krizine dönüşerek II. Aşamayı başlattı. Şimdi emtia fiyatları ve talep gerilerken yükselen piyasa ekonomilerinde ve Çin’de ekonomik büyüme belirgin biçimde hız keserken, borçlar, özellikle özel sektör borçları artmaya devam ederken varlık piyasalarının canlılığını korumakta olması bu kez yükselen piyasalara odaklı bir mali kriz olasılığını gündeme getiren bir III. Dönemin başladığını düşündürüyor. Bu “yeni dönem”i de sanırım en iyi Goldman Sachs’ın eylül ayında BRICS fonunu kapatmak için başvurmuş olduğunun ortaya çıkması (Bloomberg, 08/11/2015) simgeledi. BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika) kavramını 2001 yılında, dünya ekonomisinin yeni motoru oldukları savıyla Goldman Sachs ortaya atmıştı. Aslında, son mali krizin, “uzun durgunluğun” başlama tarihini, 20002001 yılındaki borsa çöküş ‘BRICS’ bitti... III. aşama korkuları lerine, o zaman elektronik, telekomünikasyon, fiber optik, otomotiv gibi lider sektörlerde ağırlığı hissedilen kapasite, üretim fazlası sorunu ile 1929 depresyonunu anımsatan resesyona kadar geri çekebiliriz. Ancak bu resesyon, mali kriz, tarihte benzeri görülmemiş bir mali genişleme ile bastırıldığı, daha büyük bir krize yol açma olasılığı göze alınarak ertelendiği için bugün hatırlanmıyor. Bu mali genişleme o zaman mali krizi erteledi, depresyonu savuşturdu ama “genişleme silahının” etkisini de tüketti. BRICS bu dönemde potansiyel yatırım alanları olarak önem kazandı. Bu 2001 sonrası genişleme beklendiği gibi, çok daha sert bir mali krize yol açtı. Kredi piyasaları çökerken BRICS’in, büyümeye devam ederek, merkez ülkelerdeki ekonomik yavaşlamanın dünya ekonomisine getirdiği yükü omuzlayacakları varsayıldı. Merkezden BRICS ve diğer yükselen piyasalara kaçan mali sermayenin büyüme etkisi bu “omuzlama” senaryosunu destekledi. Bu sırada BRICS, diğer gelişmekte olan ülkelerde, dengesizliklerin birikmekte, özel sektörün dış borçlarının artmakta olduğunu pek kimse konuşmak istemedi: Su akarken kabı dolduralım yarın ‘Yarın’ gelince Allah kerim... Yoğunlaşan tartışmalar “yarın”ın tüm hışmıyla, hem de, yine 2001 mali krizinde olduğu gibi çok sert jeopolitik sarsıntılarla birlikte geldiğini gösteriyor. Ancak bu kez mali genişleme silahı etkisini yitirmişti. Gerçekten de, trilyon dolarlık mali destekler, “niceliksel genişleme”, durgunluğa çare olamadı. ABD merkez bankasının faizleri, kademeli olarak da olsa arttırmak üzere olduğunu göz önüne alınca, yükselen piyasaların ülkelerinin bu kez bir mali daralmanın şokunu yaşamak zorunda kalacakları söylenebilir. Bu koşullarda The Economist’in gözlemlerinden yararlanarak üç tür ülke grubu tanımlanabilir. Birinci grupta, Rusya, Arjantin gibi ülkeler var. Bunlar sarsıntının büyüğünü arkada bıraktıkları, paralarının değerini yeni döneme göre ayarladıkları için sarsıntıdan fazla etkilenmeyebilirler. Ekonomisi iyi konumda olan Hindistan da bu grupta. İkinci grupta, Güney Kore, Singapur, Çin gibi ülkeler var. Bunlar, döviz rezervleri, dış ticaret fazlaları, kurumsal yapılar güçlü olduğundan “bir kalp krizi geçirmekten ziyade, uzun dönemli bir ağırlık hissedecekler”. Üçüncü ve en riskli grupta, Brezilya ve Türkiye gibi, zora düşen işletmeleri, bankaları kurtaracak fonlardan yoksun, dış dengeleri ve kurumsal yapıları zayıf ülkeler var. Cari açık, yüksek enflasyon, özel sektörün dış kaynaklı borçlarının yükü, parası değer kaybettikçe artan, iç ve dış siyaseti kırılganlaşmaya devam eden, Türkiye özellikle riskli... C M Y B