Katalog

Rusya doğalgazın vanasını kısıyor R 63 MİLYA P METREKÜ RA 32 MİLYA İNDİ EKONOMİ 8 DOLAR AVRO FAİZ BORSA CUMHURİYET ALTIN ALTIN 24 AYAR 2.9860 9 kuruş TASARIM: SERPİL ÜNAY 3.3550 1 kuruş 11.01 0.12 puan 77.258 356.05 puan 736.75 4.62 lira 110.25 0.7 lira EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ Çarşamba 7 Ekim 2015 Sayıştay yeni soygunu belgeledi ayıştay’ı kutlamak lazım. Eli kolu bağlı halde yaptıkları için. Küçük not: Sayıştay’ın yetkileri, 17 Aralık operasyonundan dokuz gün önce yönetmelik değişikliğiyle kısıtlandı. Denetimin belkemiği olan mali raporların Sayıştay’a gönderilmesi üç yıl ertelenerek. Artık Sayıştay kamudaki yolsuzlukları eskisi gibi göremiyor. Ama görebildikleri bile, vergilerimizin nasıl gasp edildiği hakkında fikir veriyor. Üstelik akla gelmesi gereken son kurum olan Maliye üzerinden. HHH Sayıştay’ın 2014 Maliye raporu, Hazine arazilerinin, iktidar belediyelerine ve o belediyelerin kiraladığı kişi ve şirketlere nasıl birer rant kapısı haline getirildiğini belgeliyor. Yöntem şöyle işliyor: Önce Bakanlar Kurulu, “Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun”a dayanarak karar alıyor. Bu kararla, göz dikilen şehirlerdeki Hazine arazileri bedelsiz olarak belediyelere devrediliyor. Hesapta, yıpranan varlıklar restore edilecek. Belediyeler de Hazine arazilerini “parsel parsel” özel kişilere kiralıyor. Lokanta, kafe, hediyelik eşya vs. gibi dükkânlar. Yasaya göre elde ettiği gelirlerin tam yarısını Hazine’ye yatırmak zorunda. Yanı sıra, yenileme şartıyla aldığı bu Hazine arazilerini 5 yıl sonra Hazine’ye geri vermesi. HHH Şimdi rapora gelelim: Sayıştay raporunda anlattığım duruma uyan beş belediye yer alıyor. İsimleri raporda yok. Bakanlar Kurulu kararı numaralarından araştırarak saptadığım ve şimdi aktaracağım belediyelerdeki vurgunlar özetle şöyle: Samsun: Belediye, 2006’da devraldığı dokuz parsel Hazine arazisini bir şirkete devrediyor. Şirket, AVM, üç katlı 600 araç kapasiteli otopark yapıyor. Sayıştay tespitine göre şirketin ciro gelirleri üzerinden 77 bin 437 TL hasılat payı elde ettiği halde Hazine’ye yatırması gereken parayı yatırmıyor. Trabzon: Hükümet, 2. derecede kentsel sit alanında kalan 16 parseli belediyeye 2013’te devrediyor. Sayıştay, devrin gerekçesi olan restorasyon ve yenilemenin 2006’da bittiğini söylüyor. Devirden önce Defterdarlık’ın çeşitli dernek ve vakıflara büro, çay bahçesi, fırın gibi kiralamaları feshetmediğini saptıyor. Taşınmaz belediye adına tescilli. Ama kiracılar karşılıksız olarak ticari birim kullanıyor. Belediye beş kuruş gelir elde etmiyor. Hazine adına gelir kaydedilmiyor. Beyoğlu: Hükümet; Fransız Sokağı, Tophane Çıkmazı, Galata Kulesi çevresi, belediye binası çevresi, Bedrettin Mahallesi’ni kapsayan 17 parseli belediyeye devrediyor. 2008’de tapu tescili yapılıyor. Ancak beş yıl boyunca herhangi bir yenileşme projesi yapılmıyor. Belediye devirden sonra 91 bin 950 TL tahsilat yapmasına karşın Hazine payını yatırmıyor. Zeytinburnu: 7 parsel 2006’da belediyeye devrediliyor. 2012’ye kadar parseller üzerinde herhangi bir yenileşme projesi yapılmamış. Beş yıl içinde proje yapılmayan Hazine arazisinin iadesi gerektiği halde yasaya aykırı olarak, belediye mülkiyetinde olduğu belirtiliyor. Sayıştay, Zeytinburnu Belediyesi’nin 2.5 milyon TL kira geliri elde ettiği halde Hazine payının yatırılmadığını saptıyor. Ankara: 9 parsel 2006’da belediyeye devrediliyor. 2009’daki yürütmeyi durdurma kararıyla arazi belediyeden geri isteniyor. Ancak belediye vermiyor. Hiçbir yenileşme projesinin yapılmadığı saptanıyor. Daha önemlisi bu arazi, yasadaki sit veya koruma alanı bölgesinde olma koşulunu taşımıyor. Ancak hâlâ Hazine adına tescil yapılmıyor. Sayıştay, Maliye’ye kibarca “kamu kaynaklarına sahip çık” diyor. Ama kime diyor? Suriye politikası ve savaş uçaklarının Türk hava sahasını ihlal etmesinin ardından Rusya ile ilişkiler gerilirken, Gazprom, Türk Akımı’nda kapasiteyi yarıya indirdi us kamu doğalgaz üreticisi Gazprom’un Üst Yöneticisi (CEO) Alexei Miller, Rus doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşımayı hedefleyen Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesinin tasarlanan kapasitesinin yarı yarıya indirildiğini söyledi. Miller’in bir konferansta yaptığı açıklamaya göre daha önce yılda 63 milyar metreküp olarak öngörülen projenin kapasitesi 32 milyar metreküpe indirildi. Miller ayrıca Gazprom’un Batı Hattı olarak adlandırılan rota üzerinden Çin’e doğalgaz satışı için ikinci bir anlaşmayı gelecek yılın ilkbaharında imzalamayı beklediğini söyledi. Güney Akım Projesi’ni iptal eden Rusya bunun yerine Rusya’dan Türkiye’ye Karadeniz’den gidecek yıllık 63 milyar metreküp kapasiteli Türk Akımı boru hattının inşasını önermiş ve iki ülke 1 Aralık 2014’te bu konuda mutabakat zaptı imzalamıştı. Rusya’nın 1 Ocak 2015’ten geçerli olacak şekilde doğalgaz fiyatlarında yüzde 10.25’lik indirimde nihai imzayı atmaması, Türkiye’nin S R 4 İHRACAT DİPTE: Eylül 2015’te Türkiye’den Rusya’ya ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 49 gerileyerek 276 milyon dolara düştü. 4 TİCARET HACMİ DÜŞÜYOR: İki ülke arasında 2008’de 38 milyar doları bulan ticaret hacminin 2015 sonunda 25 milyar dolarda kalmasından endişe ediliyor. Yılın ilk 7 ayında ticaret hacmi 14.4 milyar dolara geriledi. SORUNLAR DOĞURABİLİR İki hata düştü 4 TURİZM TEKLEDİ: Geçen yıl Rusya’dan 4.5 milyon turist Türkiye’ye geldi. Rakamın bu yıl 3.5 milyon civarında kalması bekleniyor. Yılın ilk yarısında Türkiye’ye gelen Rus turist sayısı yüzde 25.7 düştü. de dört hattan yalnızca birine inşaat izni vermesi projenin donmasına neden olmuştu. Karadeniz’in altından geçecek Türk Akımı her biri 15.75 milyar metreküp kapasiteli dört hattan oluşacaktı. Ancak Miller “Rusya, Türk Akımı’nda 2’den fazla hat planlamıyor” dedi. Reuters’a bilgi veren Türk enerji yetkilileri ise Türk Akımı Projesi’nde yıllık kapasitenin yarı yarıya düşürülmesinin Türkiye’nin doğalgaz tedariği açısından sıkıntı yaratmayacağını söylediler. Yetkililer, ancak Avrupa’ya taşınacak gaz kal mayacağını belirtiyorlar. Türkiye’nin yıllık doğalgaz tüketimi yaklaşık 50 milyar metreküpken, Rusya 2830 milyar metreküple Türkiye’nin en büyük doğalgaz tedarikçisi durumunda bulunuyor. l Ekonomi Servisi Hava sahası ihlali ve ardından hem Türk hem de Rus yetkililerden yapılan açıklamalar Rusya ile ilişkilerde başka sorunlar doğurabilir. Rusya ve Türkiye arasındaki enerji anlaşmaları dış basında büyük yankı uyandırmıştı. Associated Press (AP) anlaşmaları “Türkiye ve Rusya doğalgaz pazarını sarsacak” başlığıyla vermişti. Ancak Türkiye bu şansı şu an için kaybetmiş görünüyor. Diğer yandan Rusya ile devam eden serbest ticaret anlaşması görüşmelerinin ne yönde ilerleyeceği belirsiz. Geçen yıl Rusya’nın Türkiye’deki doğrudan yatırımı 1.7 milyar doları bulurken, Türkiye’nin de Rusya’daki yatırımları 1 milyar dolara yaklaşmıştı. Hükümet kurulursa borsada baskı azalır edik Yatırım 1 Kasım seçiminin ardından bir hükümetin kurulacağını tahmin ettiklerini belirterek, yatırımcılara hisse senedi piyasasında 2016’nın ilk çeyreğine kadar biriktir tavsiyesi verdiklerini açıkladı. Gedik Yatırım’ın Gedik Universal ve Gedik Private hizmetlerinin tanıtıldığı basın toplantısında dağıtılan strateji raporunda, “Özellikle siyasi belirsizliğin kalktığına dönük bir algı oluşacak olursa, Borsa İstanbul (BİST) üzerinde bir süredir devam eden baskının azalacağını düşünüyoruz” denildi. Gedik Yatırım Araştırma Müdürü Üzeyir Doğan da, belirsizliğin kalkmasını “üçüncü bir seçim olmaması” ve “bir şekilde reformları yürütecek bir hükümetin kurulması” olarak tanımladı. Raporda, seçim öncesi kamuo G yu ile paylaşılan anketlerin 7 Haziran seçimlerine göre çok büyük değişimler olmayacağına işaret ettiği belirtilerek şöyle denildi: “Seçim sonrasında ortaya çıkacak tablo ne olursa olsun siyasi partilerin ülkeyi yeni bir seçime götürmemek için tüm yolları deneyeceklerini düşünüyoruz. Kurulacak hükümet TBMM ile birlikte piyasa tarafında da güvenoyu alacak ve yapısal reformları başlatabilecek bir hükümet olarak yorumlanırsa yılın son bölümü ve 2016’nın ilk çeyreği piyasalarımızda özellikle de BİST’te toparlanma dönemi olabilir” denildi. Toplantıda ayrıca 2016’da piyasalarda oynaklık yaratabilecek ve izlenecek iki önemli konunun nisandaki TCMB başkan seçimi ve ABD başkanlık seçimi olduğuna dikkat çekildi. l Ekonomi Servisi IMF’ye göre Türkiye’de işsizlik bu yıl yüzde 10.8, 2016’da da yüzde 11.6 olacak. 2 milyon kredi kartı borçlusu yasal takipte ürkiye genelinde bireysel kredi kartından dolayı yasal takibe uğrayıp ödeyemeyenlerin sayısı 1.9 milyon kişiyi de aşarak 2 milyon kişiye yaklaştı. Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre, bireysel kredi veya bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe alınan kişi sayısı geçen yılın ilk yedi ayına göre yüzde 6 arttı. Aynı yıl içinde birden fazla kaydı bulunan kişilerin bir kez sayılmasıyla elde edilen veriler dikkate alındığında; bireysel kredi borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı geçen yılın ilk yedi ayına göre yüzde 12 artarak, ilk yedi ayda ayında 436 bin kişi oldu. Bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe alınanlar da IMF’den Türkiye’ye kritik borç ve belirsizlik uyarısı Türkiye’nin bu yıl için büyüme beklentisi yüzde 3.1’den yüzde 3’e, gelecek yıl için yüzde 3.6’dan yüzde 2.9’a çekildi. luslararası Para Fonu (IMF), Türkiye’nin 2015 ve 2016 yıllarına ilişkin büyüme tahminini düşürdü. IMF, Rusya’daki daralma ve şirketlerin yatırımları yüksek borçla gerçekleştirmelerinin, siyasi belirsizlikle birleşmesinin Türkiye’de iç talep üzerinde baskı yaratmasının beklendiğini vurguladı. IMF yılın ikinci ‘Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nu yayımladı. Rapora göre, Türkiye’nin bu yıl için büyüme beklentisi yüzde 3.1’den yüzde 3’e, gelecek yıl için yüzde 3.6’dan yüzde 2.9’a çekildi. IMF, Türkiye’de enflasyonun bu yıl yüzde 7.4, gele T aynı dönemde yüzde 3 artarak 638 bin kişiye çıktı. Öte yandan bankalara ibraz edilen çek tutarı Ocak Ağustos 2015 döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16 artarak 429 milyar liraya çıktı. Bu dönemde, ibraz edilen çek adedi yüzde 4 artarak 15 milyona ulaştı. Aynı dönemde karşılıksız işlemi yapılan çek adedi ise yüzde 21, çeklerin tutarı ise yüzde 49 arttı. Bu dönemde, parasal tutarı 17.6 milyar lira olan 490 bin adet çek için karşılıksız işlemi yapıldı. Aynı dönemde karşılıksız işlemi yapılan 2.5 milyar lira tutarındaki 94 bin adet çek daha sonra ödendi. l Ekonomi Servisi U cek yıl yüzde 7 büyüyeceğini tahmin etti. Nisan raporunda tahminler sırasıyla yüzde 6.6 ve yüzde 6.5 seviyesindeydi. Cari açığın GSYH’ye oranını bu yıl için yüzde 4.2’den yüzde 4.5’e çeken IMF, gelecek yıl için tahminini yüzde 4.8’den yüzde 4.7’ye revize etti. IMF’nin bu yıl için işsizlik beklentisi yüzde 11.4’ten yüzde 10.8’e düşürülürken, gelecek yıl beklentisi de yüzde 11.6’dan yüzde 11.2’ye indirildi. Güçlü büyüme zor IMF, İkinci Dünya Savaşı sonrasında görülen en geniş ve en derin resesyonun üzerinden 6 yıl geçme sine rağmen global ekonominin güçlü ve senkronize bir büyümeye dönmesini zor görünmeye devam ettiğini bildirdi. IMF, Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda global ekonominin yanı sıra gelişmiş ve gelişmekte olan piyasalar içinde büyüme tahminlerini aşağı yönlü revize etti. Gelişmiş ekonomiler için 2015 büyüme tahminini yüzde 2.1’den 2.0’a indiren IMF, 2016 beklentisini yüzde 2.4’ten 2.2’ye düşürdü. ABD ekonomisi için ise 2015 büyüme tahmini yüzde 2.5’ten 2.6’ya yükseltilirken 2016 beklentisi ise yüzde 3.0’den 2.8’e revize edildi. l Ekonomi Servisi KISA... KISA... Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı Mustafa Yılmaz, 16 doğalgaz dağıtım şirketinin, 226 bin 35 aboneden fazla para aldığını tespit ettiklerini kaydederek, şu ana kadar tüketiciye iade edilen miktarın 6 milyon 261 bin 848 lirayı bulduğunu aktardı. l Nestle, Fransız girişim sermayesi şirketi PAI Partners’ın kontrolündeki R&R ile ortaklık kurarak Avrupa ve Afrika dondurma pazarında pozisyonunu güçlendirmeyi hedefliyor. Nestle ve R&R’nin yüzde 5050 ortak olacakları şirket 20 ülkede faaliyet gösterecek ve 10 bin istihdam sağlayacak. l ABD Adalet Bakanlığı 2010’da Meksika Körfezi’nde yaşanan patlamadan dolayı BP’nin 20 milyar dolar ceza ödemeyi kabul ettiğini açıkladı. l C M Y B