Katalog

16 MÜTEVAZI HAYATIYLA TÜM DÜNYANIN TANIDIĞI, TUPAMARO GERİLLA LİDERLİĞİNDEN URUGUAY DUNYA Gitmo’nun son Britanyalı esiri serbest ABD Guantanamo’daki son Britanyalı esir Şakir Amir’i bıraktı. Kaide lideri Usame bin Ladin’in yakın çevresinden olmakla suçlanan 46 yaşındaki Suudi kökenli Amir, 13 yıldır ne hüküm giymiş ne de mahkemeye çıkarılmıştı. ABD saldırısı IŞİD’ci rapçiyi vurdu IŞİD’e katılıp 3 yıl önce Suriye’ye giden Alman rapçi Denis Cuspert, ABD’nin Rakka’daki hava saldırısında öldü. Deso Dogg sahne adlı rapçi IŞİD’in propaganda videolarına çıkıyordu. Cumartesi 31 Ekim 2015 EDİTÖR: GÜLRİZ ERGÖZ nilgun@cumhuriyet.com.tr w ‘Saraysız başkandan’ hayat dersleri arşımızda 80 yaşınlar... Mujica üç kez cezada, gülünce gözleevine girdi, iki kez kaçri kaybolan tatlı bir tı. Mahkum geçen 15 yıadam var. Uruguay’ın eski lın yedisinde kitap okudevlet başkanı, Pepe lakaplı masına dahi izin yoktu. Jose Mujica’nın sınırları aşan Aklını yitirmemek için PINAR şöhreti “dünyanın en yoksul karıncalarla sohbet etti, ÖĞÜNÇ başkanı” olmasından geliyor. zihnindeki tarlayı ekip Bu onun göbek adı gibi hatbiçti. Bu metafor değil, ta. Protokol sevmiyor, kravat takhayalinde ölçüsünü bildiği bir tarmıyor, tarifeli uçakla uçuyor. Göla vardı, hücresinde adım sayarak revi esnasında şatafatlı başkanlık o tarlada yürüdü. konutunda değil, 30 yıllık tek göz Cezaevinden sonra da, “terörisbahçeli evinde yaşamayı tercih et tin” siyaset günleri başladı. 20 bileşenin yer aldığı Geniş Cephe, 40 yılti. Yardımcısı yok, emektar voslık geçmişi olan bir birlik. 15 yıldır vosunu kendi kullanıyor ve hatta da iktidardalar. Zamanında ileri göotostop çeken gördüğünde durup rüşlü bir gardiyan Tupamarolu hüalıyor. Güvenlik sorumlusu da üç kümlülere “Acaba aranızdan kaç babacaklı köpeği Manuela. Saatlerce hikâyelerini dinlemek kan çıkacak” demiş kinayeyle. Hakikaten bir ara savunma bakanının isteyeceğiniz tatlı bir ihtiyar var karşımızda. Mujica’da macera ha dahi eski bir gerilla olduğunu düşükikaten bol. Senatörlük, bakanlık, nün. Artık tamamen ovadalar. milletvekilliği ve ardından başEşi de eski gerilla kanlık koltuğu derken, uzun legal siyaset tecrübesinin öncesinde CHP’li belediyelerin davetiyle, gerilla mazisi var mesela. 60’larTekin Yayınları’ndan çıkan “İkda “Robin Hood Gerillaları” olarak tidarda Bir Kara Koyun, Saraysız da anılan Tupamaroların liderleBaşkan Jose Mujica” kitabı vesirinden. Hani lüks bir gece kulübü lesiyle on gün Türkiye’de olacak nü basıp duvarlarına “Ya herkes Mujica. Programda İstanbul dışında İzmir ve Eskişehir de var. dans edecek ya da kimse” yazan MUJİCA TÜRKİYE’DE DEVLET BAŞKANLIĞINA UZANAN SİYASİ KARİYERİYLE EFSANE OLMUŞ JOSE TASARIM: BETÜL BERİŞE nilgun@ Saray hukuku ukuk devleti yok; bundan böyle artık yalnız “Saray hukuku” var. Gerçekleri yazmaya her şeye karşın cüret edebildikleri için ağır tehdit altında bulunan muhalefet gazetelerinin baş sayfasında dün, Bugün’e indirilen “kayyum” balyozu ile Trabzonspor başkanının “hakem terörü” vardı… “Kurtlar Vadisi”ni aratmayan Trabzonspor Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu ile bir gazeteye “organize” ile baskın yapan “kayyum” Hasan Ölçer’in, manşetlerdeki fotoğraflarına baktığınızda; “hukuk devletinin sizlere ömür vefatını” görüyorsunuz. “Hukuk devleti”nin en kestirme tanımı zira “güçler ayrımı...” “Güçler ayrımı” ile yürütme, yargı, yasamaya ilaveten “basın özgürlüğü” anlaşılıyor. “Bugün” gazetecilerini tek hamlede; “Terbiyesiz herif, çık dışarı… Bu mu senin namusun? İş akdin feshedildi!” sözleriyle kovan; kovmakla kalmayıp polis şiddetini devreye sokan “kayyum” Hasan Ölçer örneğinde, “bağımsız yargı” ve “basının” nasıl yerle bir edilerek gücü bir elde toplayan “Saray iradesine” tabi kılındığını gördük. Gazete çalışanlarının “cep görüntülerini” izlemek; naklen hukuk devletinin yerle bir oluşunu izlemek gibiydi. Hukuk devletine rahmet okutan ikinci fotoğraf; Gaziantep maçı ertesinde 4.5 saat rehin tutulan hakemlerin serbest bırakılma anında, yüzlerine yansıyan dumur ifadesi oldu. O korku ve hayret dolu bakışlarda da “orman yasalarının damgasını” gördük. H K Şişli Belediyesi’ndeki basın toplantısında bulunan gazeteci Andres Danza ve Ernesto Tulbovitz, 20 yıllık tanışıklıklarıyla zenginleşen bir portre kitabı yazmış. Onlar gibi Mujica’nın eşi Lucia Topolansky de toplantıda. Aldığı mimarlık eğitimi yüzünden Ayasofya’yı çok merak ettiğini söyleyen Topolansky de gerilla geçmişi olan bir parlamenter. Mujica’yla kaçak yıllarında, dağlarda tanışmışlar. Örgütün kaçaklara “hizmet veren” bir estetik cerrahı var o vakit. Topolansky’nın burnu o zamanlarda bir ameliyat geçirmiş. Mesela 1130 odalı “sarayı” olan mevkidaşları sorulduğunda Mujica “Bu onların sorunu” diyor, “Ben çoğunluk gibi yaşıyorum, ancak çoğunluk daha iyi yaşadığında fazlasını harcayabiliriz. Parayı seven sanayiyle, ticaretle ilgilensin, vergisini de versin. Siyaset para biriktirmek için değildir. Halka hizmetle kendini mutlu hissetmek içindir.” Türkiye’nin iç siyasetine karışmak istemediğini söylüyor Mujica, ağzına hiç “saray”, “Recep Tayyip Erdoğan” laflarını almıyor. Fakat ne yapsa, varlığıyla mesaj kendisi. Mujica eşiyle. Siyaset para için değil evazu iyilikkötülük arasında mizaç olarak değerlendirilir genelde. Oysa tıpkı kibir gibi tevazu da politik bir tercih. Görüşmemizde Mujica’ya bazen sevimli, ilginç ve egzotik bir figüre sıkıştırılmaktan şikâyet edip etmediğini soruyoruz. Tercihlerinin politik mesajı hakikaten algılanıyor mu, insanları bu anlamda etkileyebiliyor mu? T Yoksul değilim sadece aklım başımda bir şeyim olmadan hücrede kaldığımda öğrendim. Bana yatak verdikleri gece mutlu olmuştum çünkü. Sonuçta dünyaya gelirken çıplağız, dünyadan ayrılırken de.” Reel sosyalizm eleştirisiyle, yerelde örgütlü siyasete inancı, anarşizme ve özyönetim fikrine yakınlığı dolayısıyla Mujica’nın Kürt siyasi hareketine dair diyeceklerini merak ediyoruz. “Elbette bilgim, fikrim var ama burada söylemeyeyim” diyor gülerek. “Ben ülkemde elimden geldiğince özyönetim için mücadele veriyorum. Bence özyönetim insanlığın örgütlenmesinde önemli bir adımdır” diye ekliyor sadece. Hayır, başkanlığı sırasında herhangi birine hakaret davası açıp açmadığını da gönül rahatlığıyla yanıtlamıyor. Çünkü bunu da neden sorduğumuzu çok iyi biliyor! Jose Mujica, bugün saat 12.00’de Cumartesi Anneleri’yle birlikte Galatasaray Meydanı’nında olacak. Bir Latin Amerikalı olarak kayıp yakınlarıyla acıları müşterek çünkü. ‘Bugün ona, yarın sana!’ Vedat ARIK “Filozof Seneca der ki, yoksul çok şeye ihtiyaçı duyandır, çünkü ona hiçbir şey yetmez. Ben yoksul değilim, sadece aklım başımda. Bir şeyi paranızla değil, hayatınızın o parayı kazanmak için harcadığınız kısmıyla alırsınız. Az harcarsam sevdiğim şeyleri yapmak için daha fazla zamanım olur. Özgürlük budur. Basit bir hayat sürüyorum ama varoluş şeklimi kimseye dayatmak istemiyorum. İnsanların çok mutsuz yaşaması beni endişelendiriyor; hep ödenecek borçlar var, para yetmiyor, ümitsizler. Bunun bir sınırı olması lazım. Bunu uzun süre hiç Özyönetim yanlısıyım Yıllardır “vosvos” kullanan Mujica’nın İstanbul’daki makam aracı da 1973 model bir Volkswagen oldu. Uruguay’da Mujica’nın partisinden Devlet Başkanı seçilen Tabare Vazquez, Fransa’ya uçarken, alerjik reaksiyon geçiren 17 yaşındaki bir kızın hayatını kurtardı. Turnuvaya giden kadın hokey takımından bir oyuncu fenalaşınca, pilot “Aramızda doktor var mı” anonsu yaptı. Meslekten doktor Vazquez ile sağlık ekibi alerji iğnesi yaparak kızı kurtardı. Kahraman doktorbaşkan URUGUAY İran’la masaya oturuldu, Esad’ın geleceği hariç uzlaşı adımı atıldı usya’nın Devlet Başkanı Beşşar Esad’a destek için Suriye’de başladığı hava operasyonları bir ayını doldururken, Suriye’ye siyasi çözüm için ilk defa İran dahil 17 ülkenin dışişleri bakanları ve temsilcileri Viyana’da toplandı. Rusya, ABD, Türkiye ve Suudi Arabistan, İran, Çin, Irak, Lübnan, Mısır, Ürdün, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Britanya, Fransa, Almanya, İtalya, AB ve BM’nin yer aldığı U biçimindeki masada Suudi ve İran Dışişleri Bakanı Adil Cubeyr ve Cevad Zarif en uzak noktalarda oturdu. Cubeyr Esad’ın birkaç aylık geçiş sürecinin sonunda gitmesinde ısrar etti. İran Dışişleri Esad’ın ebediyen başkan kalmayacağını, ama Ankara ile Riyad’ın 6 ayda gitmesi planının uygulanmasının imkansız olduğunu belirtti. Barış görüşmelerine katılabilecek Suriyeli muhalif grupların listesini Suudilerle görüşen Rusya, Kürtlerin (PYD) ve Özgür Suriye Ordusu’nun katılımını istedi Sırtını “Saray hukukuna” dayayan zorba bir yönetici, spor dahil her yere sirayet eden “orman yasalarını” kullanmış; gücü gücüne yetenin hukukunu devreye sokarak, “kişiyi, cebir ve tehditle hürriyetinden yoksun bırakmaktan” yasada 7 yıla dek hapis cezası gerektiren bir işlemle hakemleri rehin almıştı. Hakemlerin iş, can güvenliğini tehdit eden bu aleni “kanunsuzluğun” yol açtığı krizi, “yasal yollar” değil; tek adamın “dünyaya rezil olmayalım, yanlış varsa hesabı sorulur, sal onları!” buyruğu çözmüş; Hacıosmanoğlu, gecenin kör vakti yaptığı bir basın toplantısında konunun, “uğruna ölmeye hazır olduğu liderin” araya girmesiyle çözüldüğünü söylemişti. “Tek adam”a tıpkı 20 gün önce Rize’de “destek mitingleri” düzenleyen Sedat Peker gibi; Hacıosmanoğlu için de muktedirin sözü artık “kanun”du. Aynı zamanda hukukçu olan Selahattin Demirtaş bu yüzden döne döne şimdi “devlet mafyalaşıyor!” diye can alıcı bir noktaya parmak basarak uyarıyor: “Bunlar hukuk dışı, kanun dışı uygulamalar. Bu mafya uygulamalarına bugün sessiz kalırsanız yarın herkese yapılır…” “Kayyum dehşeti” ve hukukun açık katli sahnelerinden hareketle Demirtaş, “yargı mensuplarına” seslenerek; “Yargı mensuplarına çağrı yapmak istiyorum” diyor: “Siyasi irade hukuk dışı, kanun dışı yola girdiğinde, sizin de resen devreye girme şansınız ve hakkınız var. Uzun yıllar bunu hiç yapmadınız. Yargı olarak, ülkenin demokratikleşmesine hiç katkı sunmadınız. Bugün de sunmayacaksanız, ne zaman sunacaksınız?” Türkiye’nin demokratikleşmesine yargı sahi, bugün de eğer bir katkı sunmayacaksa ne zaman sunacak? Kadınları da bu vesileyle aşağılamaya kalkan Trabzonspor Başkanı Hacıosmanoğlu’na kadınlar ders verdi ve bakın geri adım attırdı. Sadece en güçlü olanın sözünün geçtiği “orman kanunlarından” başka yasa tanımayan zorba başkan, kadınların gür sesi karşısında özür dilemeye mecbur kaldı. Türkiye’nin koskoca yargı camiası, kadınlar kadar olamıyor mu? “Hukuk devleti”nin katli karşısında, kadınlar kadar olsun seslerini çıkaramıyor mu? Modern ve uygar devlet, “hukuk devleti” demektir. “Hukuk devleti”nin sonu, uygarlığın sonudur. Bu ülkenin nereden baksanız bir asrı bulan bir “hukuk” ve “uygarlık birikimi” var. Bu birikim bu denli keskin bir Udönüşe nasıl izin verir? Buna inanmakta zorluk çekiyorum. Yargı kadınlardan ders alsın R Kerry ve Lavrov 17 ülkenin katıldığı toplantıyı yönetti. ğini belirtti. Toplantının sonuç bildirisinde Suriye çapında ateşkes çağrısı yapıldı. BM’den Suri Rusya Savunma Bakanı Sergei Şoygu’nun kendisine Moskova dışında görkemli bir saray yaptırdığı öne sürüldü. Muhalif lider Aleksei Navalni başkanlığındaki Yolsuzlukla Mücadele Derneği, milyarderlerin ve yüksek rütbeli yetkililerin yaşadığı Barviha köyünde Budist tapınağı tarzında inşa edilen 4 katlı villanın 12 milyon sterline (54 milyon TL) mal olduğunu duyurdu. Dernek Şoygu’nun villayı önce kızı sonra baldızı adına kaydederek gizlemeye çalıştığını belirtti. Savunma Bakanı saray yaptırdı RUSYA ye hükümeti ve muhalefetini yeni anayasa ve seçimlere götürecek görüşme sürecine sokması, bu sürecin mezhepçi olmayan, kapsayıcı bir hükümetle sonuçlanması talep edildi. (Esad’ın geleceğine atıfla) Büyük görüş ayrılıkları olsa da birleşik Suriye’de hemfikir kalındı. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry “Rusya ve İran’la Esad’ın geleceğiyle ilgili anlaşmama konusunda anlaştık” dedi. Alman Dışişleri Bakanı “Laik liderliği olan birleşik Suriye için çalışmak için anlaştık” diye konuştu. PYD, ÖSO katılsın ABD YPG bölgesine komando birliği, İncirlik’e A10 uçakları konuşlandırıyor IŞİD’in kalesi Rakka’nın alınması planları hız kazanırken, ABD Başkanı Barack Obama ilk kez Suriye’ye asker konuşlandırıyor. Beyaz Saray, Suriye’ye Özel Operasyon Kuvvetleri göndereceklerini, ilk etapta 50’den az sayıda komandonun PYD ile askeri gücü YPG’nin hakim olduğu kuzeye konuşlanacağını duyurdu. Bu birliğin muharebeye girmeyeceği, YPG ile Arap müttefiklerine askeri danışmanlık yapacağı belirtildi. Obama İncirlik’e de A10 ile F15 uçakları gönderiyor. A10 kara güçlerine havadan yakın destek verme özelliğine sahip. Bu hamle Ankara’nın YPG’ye olası saldırılarını önleyebilir. Fransız Dışişleri Bakanı Laurent Fabius’un 33 yaşındaki oğlu Thomas Fabius hakkında ABD’de tutuklama emri çıkarıldı. Fabius’un Mayıs 2012’de babasının bakan atanmasından bir gece önce Las Vegas’taki 3 kumarhaneye verdiği 3.5 milyon dolarlık çeklerin karşılıksız çıktığı belirtiliyor. Fabius’un oğlu için tutuklama emri C M Y B