Katalog

9 OCAK 2015 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Fotoğraf: AA 11 Kasımda üretimde yıllık artış binde 7 oldu. Mevsim ve takvimden arındırılmış üretim de binde 1 azaldı Sanayide tehlikeli durgunluk u İhracat pazarlarında ve yatırım ortamındaki kırılganlık nedeniyle tüm sektörlerde düşük kalan sanayi üretimi, kasımda tahminlerin oldukça altında kalırken 2014 son çeyrek büyümesi üzerindeki soru işaretlerini de artırıyor. Ekonomi Servisi Kasım ayı sanayi üretiminde takvim etkisinden arındırılmış yıllık artış yüzde 0.7 ile bir buçuk yılın en düşük artışını kaydetti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış üretim ise aylık yüzde 1.4 artış beklentisine karşın yüzde 0.1 düştü. Sanayi üretimi ihracat pazarlarında ve yatırım ortamındaki kırılganlık nedeniyle tüm sektörlerde düşük kaldı. Mayıs 2013’ten bu yana en düşük seviyeye gerileyen veri beklentilerin de altında çıktı. Kasımda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.4 artış bekleniyordu. Bu da 2014 son çeyrek büyümesi üzerindeki soru işaretlerini artırıyor. de 1.23 daraldı. Bankacılar verilerin üretimde istikrarlı bir seyre işaret etmediğini belirtirken yılın ilk 10 ayında ortalama yüzde 3.9 olan arındırılmış yıllık bazda sanayi üretim artışının kasım ayı verisi eklendiğinde ilk 11 ay için yüzde 3.5’e gerilediğine dikkat çektiler. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde; kasımda bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi yüzde 0.8 artarken imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 0.3 azaldı. Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise yüzde 0.5 arttı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek düşüş diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti. Kasım ayında bir önceki aya göre en yüksek düşüş yüzde 21.9 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti. Bu azalışı, yüzde 7.6 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı ve yüzde 6.3 ile mobilya imalatı takip etti. Faiz indirimi gelebilir Zonguldak’ta Cumhuriyet tarihinin en düşük kömürü çıkarıldı. TÜİK verilerine göre, 2014’ün üçüncü çeyreğinde gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla beklentilerin oldukça altında yüzde 1.7 büyüdü, ilk dokuz ayda büyüme yüzde 2.8 olmuştu. Reuters’ın yaptığı hesap lamaya göre, arındırılmamış sanayi üretimi ise kasımda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0.5 artış beklentilerinin aksine yüz Bankacılar, büyümenin gidişatının TCMB’ye faiz indirimi için baskıları da artırabileceğine dikkat çekiyorlar. İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, “Tahminlerin altında gelen üçüncü çeyrek büyümesi ardından 2014 büyüme tahminimizi yüzde 3.5’ten yüzde 3’e aşağı yönlü güncellemiştik. Sanayi üretimi sonuçları, yılın son çeyreğinde tüketici güveni ve reel sektör endeksi gibi öncü göstergelerin işaret ettiği görece zayıf toparlanmayı destekliyor. Bu durum yıl sonu büyüme beklentimiz üzerindeki aşağı yönlü riskleri artırıyor. Büyümedeki zayıflık Merkez Bankası üzerinde faiz indirimi için ek baskı yapabilir” dedi. Ölümde zirve üretimde dip Ekonomi Servisi Geçen yıla ölümlerle damga vuran madenlerde Cumhuriyet tarihinin en düşük üretimi yapıldı. TTK’den gelen rakamlara göre çalışan madenci sayısı da son 9 yılın dibinde. Üretim de Cumhuriyet tarihinin dibinde. Zonguldak’ta, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK), son 10 yılda 15 milyon 740 bin 90 ton kömür üretti. Ocaklardaki devletleştirmenin ardından sağlıklı üretim kayıtlarının tutulmaya başlandığı 1941’de 2 milyon 125 bin 25 ton kömür çıkarılan havzada, TTK Amasra Müdürlüğündeki mekanize sistem hariç, kazma, kürek ve havalı kazıcılarla süren çalışmalar nedeniyle istihdam edilen işçi oranına göre üretimde düşüş veya artışlar oldu. En fazla kömür üretimini 1967’de 35 bin 703 işçiyle 5 milyon 30 bin 864 ton olarak yapan TTK’de, en az üretim ise 9 bin 186 işçiyle 2014’te 1 milyon 294 bin 381 ton olarak gerçekleştirildi. Üretim düşüşünün, Amasra’daki ocak yangını nedeniyle geçen yıl mekanize sistemin uzun süre kullanılamaması ve emeklilikler yüzünden işçi sayısındaki azalmadan kaynaklandığı belirtildi. Avrupa’da Yunanistan Devlet kesenin ağzını açtı evlet büyüklerinin üç çocuk için telkinleri yeterli olmayınca doğumu cazip kılmak isteyen hükümet doğum teşviklerini artırdı. İlk çocuğa 300, ikinci çocuğa 400, üçüncü çocuğa 600 lira verilecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Ahmet Davutoğlu, açıkladığı “Ailenin ve Dinamik Nüfusun Korunması Programı” ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın sık sık dile getirdiği “çok çocuk” talebi için devletin kesenin ağzını açtığını gösterdi. Evliliği teşvik için çeyiz hesabı açan devlet, evlilik cüzdanı ile birlikte çiftlere para verecek. Uygulamanın maliyetinin yarısının İşsizlik Fonu’ndan karşılanacağı iddia ediliyor. Davutoğlu, Ankara Palas’ta, “Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Programı”nı açıkladı. Davutoğlu’nun “Annelik ile profesyonel meslek sahibi olmak arasında kategorik bir karşıtlık olmadığının gösterilebilmesi lazım” sözleri dikkat çekti. Davutoğlu’nun açıkladığı 38 eylem planından oluşan programın unsurları şöyle: Evliliği teşvik için çeyiz hesabı: Evliliği teşvik amacıyla her çocuk için çeyiz hesabı oluşturulacak. Doğumun ardından bu hesap açılacak. Anne babalar bu hesaba para yatıracak. Devlet, çocuğun evlilik zamanı geldiğinde çeyiz hesabında biriken paranın yüzde 15’i kadar para yatıracak. Çocuk, çeyiz hesabını 18 yaşından itibaren kullanabilecek. Devletin hesaba katkısı, evlilik cüzdanının ibrazı ile ödenecek. ‘2800 işçiye uygulama ocaklarında iş verilsin’ SELDA GÜNEYSU ANKARA CHP; TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu gündeminde bulunan “İş Sağlığı ve Güvenliği Yasa Tasarısı”na madencilerin ocaklara inmeden önce deneme yapabilecekleri “maden uygulama ocakları”nın açılarak, buralarda Soma’daki ocaklarda işten çıkarılan 2 bin 800 madencinin burada istihdam edilmesine dönük düzenleme eklenmesini önerdi. “İş Sağlığı ve Güvenliği Yasa Tasarısı” önceki gün Aile Çalışma ve Sosyal İşler Alt Komisyonu’nda görüşülmeye başlandı. Görüşmelerde, Soma’daki maden faciasında meydana gelen kaza sonucu yaşamını yitirenlerin ailelerine tanınan olanakların Ermenek’teki faciada yaşamını yitirenlerin ailelerine de tanınmasını öngören madde tartışıldı. Edinilen bilgiye göre muhalefet partilileri söz konusu maddenin “tüm maden kazalarında yaşamını yitiren madencilerin yakınlarına” şeklinde düzenlenmesi önerisine AKP’liler karşı çıktı. Alt Komisyon’da CHP, tasarıya madencilerin ocaklara inmeden önce deneme yapabilecekleri “Maden Uygulama Ocakları”nın açılması ve Soma’daki ocaklarda işten çıkarılan 2 bin 800 madencinin burada istihdam edilmesine ve devlet güvencesi altında olmalarına yönelik teklif sunduğu da kaydedildi. D korkusu sürüyor Ekonomi Servisi Avrupa’da Yunanistan ile ilgili belirsizlik sürerken, Avro da tarihi düşük seviyeleri görmeye devam ediyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB), Yunanistan’ı yardım anlaşmasının şartlarını değiştirmeme konusunda uyardı. ECB, Yunan bankaların fonlama ihtiyacını şubattan sonra da karşılayabilmeye devam edebilmesi için son gözden geçirmeyi tamamlaması ve Atina yönetiminin kreditörlerle yardım anlaşması sonrası uygulanacak plan hakkında anlaşma sağlaması gerektiğini vurguladı. Almanya Başbakanı Angela Merkel ise Yunanistan’ın Avro bölgesinde kalmasını istediğine dair açıklamalar yaptı. Merkel, “Yunanistan bugüne kadar büyük fedakarlıklar yaptı. Ülkede birçok kişi uzun yıllardır zor şartlarda yaşıyor. Buraya kadar uzun bir yoldan geldik. Bu yolun sonunda başarıya ulaşacağımızdan şüphe etmiyorum” dedi. Avro ise ECB’nin deflasyonun önüne geçmek için geniş kapsamlı bir varlık alım programı başlatacağı beklentisinin güçlenmesinin etkisiyle dolar karşısında 1.1795’in altına gerileyerek dokuz yılın en düşük seviyesini gördü. Ö zel sektördeki kadınlar ilk çocuk için 2 ay, ikinci için 4 ay, üç ve üzeri çocuklar için 6 ay yarızamanlı çalışacak, çalıştıkları bölümün ücretini işveren, izinli bölümün ücreti de İşsizlik Fonu’ndan karşılanacak. Doğum izninde kademe ilerleme: Doğum izninde geçen süreler kademe ilerlemelerinde değerlendirilecek. Doğum nedeniyle alınan ücretsiz izinlerde borçlanma yapılmaksızın derece ve kademe ilerlemeleri yapılabilecek. Yarızamanlı süt izni: Mevcut durumda kamuda çalışan kadınların 16 haftalık annelik izninden sonra 12 aya kadar kullanabildikleri süt izni hakkı yarızamanlı çalışma olanağına dönüştürülecek. Bu hak 12 aya kadar bebekleri evlat edinenlere de tanınacak. Çocuğu engelli doğan annelere ise 12 aya kadar yarızamanlı süt izni hakkı verilecek. Bu haklar hem memur hem de işçi anneler için geçerli olacak. Erken doğuma ek izin: Memurlar için prematüre doğumlarda ek izin hakkı sağlanacak. Örneğin bebek 7 buçuk aylık dünyaya gelmişse kalan 1 buçuk ay izne eklenecek. 1 hafta babalık izni: Babalık izinleri de yeniden düzenlenecek. Eşi doğum yapan işçi statüsündeki babaya 5 gün izin verilecek. Cumartesi pazar ile birlikte izin net 1 haftaya çıkacak. Sosyal yardım: Türkiye’nin sosyal destek envanteri oluşturulacak. Aile Sosyal Destek Programı görevlileri ile sosyal yardım ve sosyal desteğe ihtiyacı olan bütün dezavantajlı yurttaşlara ulaşılacak. Türkiye, 500 aileye 1 sosyal hizmet görevlisi düşecek biçimde bölgelere ayrılacak. Sosyal hizmet görevlileri sosyal destek ihtiyaçlarını takip edecek, verilen desteği denetleyecek. Bu sistemle 5 bin yeni sosyal hizmet uzmanı alınacak. Bank Asya’ya polis baskını Ekonomi Servisi Bank Asya’nın Bursa Yıldırım Şubesi’nde önceki akşam polis “bankacılık işlemlerinde usulsüzlük” iddiasıyla inceleme yaptı. Bank Asya ise incelemeyle ilgili olarak yaptığı açıklamada “Bursa Yıldırım Şubemizde yapılan adli arama işlemi, Asya Katılım Bankası ile ilgisi olmayan şahıslara yönelik bir soruşturma kapsamında gerçekleştirilmektedir. Söz konusu adli arama işleminin Bankamız ile herhangi bir ilgisi bulunmamaktadır” ifadesini kullandı. Fiberin önündeki Türkiye dünyayı üçe katladı Tarımı don vurdu Ekonomi Servisi Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) Gıda Fiyatları Endeksi verilerine göre, tahıllar ve süt ürünlerindeki keskin düşüşlere karşılık, etteki yükselişin etkisiyle, ortalama gıda fiyatları geçen yıl yüzde 3.7 geriledi. Merkez Bankası’nın enflasyon raporuna göre 2014 yılında Türkiye’de gıda fiyatları yüzde 12.7 yükseldi. FAO’nun açıkladığı Gıda Fiyatları Endeksi verileri, dünyada gıda fiyatlarının, Ekim ve Kasım’daki duraksamanın ardından, Aralık ayında yeniden inişe geçtiğini gösterdi. FAO Gıda Fiyatları Endeksi Aralık ayında, yüzde 1.7’ye karşılık gelen 3.2 puan düşüşle 188.6 puana geriledi. FAO Gıda Fiyatları Endeksi, geçen yıl Mart ve Eylül ayları arası kesintisiz düştükten sonra Ekim ve Kasım aylarında yatay seyir izlemişti. En yüksek yıllık fiyat düşüşü yüzde 12.5 ile tahıllarda gerçekleşirken, süt ürünlerindeki düşüş yüzde 7.7, bitkisel yağlarda yüzde 6.2 ve şekerde yüzde 3.8 oldu. Fiyat artışları 2014 yılında yalnızca ette yaşandı ve ette yıllık fiyat artışı yüzde 8.1 olarak gerçekleşti. MUSTAFA ÇAKIR engeller kaldırılmalı Ekonomi Servisi Vodafone Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Gökhan Öğüt, 2015’te yapılacak 4G ihalesi için heyecanlandıklarını belirterek, “3G’den 4G’ye geçişin eşiğindeyiz. 2G’den 3G’ye geçişte gösterdiğimiz başarıyı bu dönüşümde de başarabileceğimizi düşünüyorum” dedi. CEO Club Buluşması’nda konuşan Öğüt, yol, su, elektrik gibi fiber ve genişbant altyapısının da önemli olduğunu vurguladı. Öğüt, 4G’deki gelişimin öncesinde bir taraftan da sabit genişbant alt yapısında da gelişmenin olması gerektiğini anlatarak, mevcut fiber optik yatırımlarının paylaşılmasına, yeni fiber yatırımlar için engellerin kaldırılmasına, teşvik edici bir ortamın tesis edilmesine yönelik atılacak adımlarla ilgili hedeflerin yakalanacağına inandığını aktardı. salatalığından tutun da bibere kadar sebzede de büANKARA Türkiye’de ek yük zarar oluştuğunu ifade si 20’lere düşen soğuk ha ettiler. Antalya bölgesinde va tarımı vurdu. Ege ve İç de don etkili olmuş. Orada Anadolu’daki seralar don da zarar var. Ancak Eskidu. Türkiye’nin başlıca zey şehir, İç Anadolu bölgesine tin üretim merkezlerinden olan göre daha az. Böyle devam Manisa ve çevresi başta ol ederse seralardan ürün çıkımak üzere Ege genelindeki şı istenilen noktada olmayacak. İyi bir şey değil. Büzeytinliklerde de don etkiyükşehirler özellikle li oldu. Zeytin rekolteTürkiye de İstanbul, Ankara sinde düşüş beklenive İzmir’e sebze, yor. Türkiye Ziraatgenelinde meyve seralardan çılar Derneği (TZD) etkili olan soğuk geliyor. Don şimBaşkanı İbrahim meyve ve Yetkin, aracıların hava sebzemeyve diden sebze fiyatlarının zaten fırsat kolladıklarına dikkat seralarını ve Ege’deki artmasına neden olacak” dedi. çekerek, “Şimdi zeytinlikleri Yetkin, üreti soğuğu fırsat bilecekler. Fiyatlar dondurdu. Fiyatlar ci ile tüketici arasındaki aracıların artacak” uyarısınartacak! donu fırsat bilecekda bulundu. lerine işaret ederek, Yetkin, “Arkadaş“Şimdi kar yağdı, halarımız zeytinliklerde va soğudu, iklim farklılaştı, çok ciddi problemler olduğunu, büyük zarar oluştu fiyatlar yüksek diyecekler. ğunu iletti” dedi. Yetkin, bu 2014’te üreticinin enflasyodönemde sera dışında başka nu yüzde 6, tüketicinin enfbir yerden sebze ve mevye lasyonu yüzde 1314’lerde... gelme olasılığı bulunmadığı Havayı fırsat bilenler fiyatlana işaret ederek, “Ege ve Es rı manipüle ediyor. Fiyatları kişehir hattındaki seralarda kat kat artırabiliyorlar” detahribat var. Arkadaşlarımız, ğerlendirmesini yaptı. Aktif Bank’ın yeni genel müdürü Tözge Ekonomi Servisi Aktif Bank, yönetim kurulunun Ahmet Galip Tözge’nin Genel Müdür olarak atanmasına karar verdiğini bildirdi. Tözge Akbank’ın Bireysel Bankacılık’tan sorumlu Eski Genel Müdür yardımcısıydı. Bankanın Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yayımlanan açıklamasında, “7 Ocak 2015 tarihli toplantısında Ahmet Galip Tözge’nin Genel Müdür olarak atanması için gerekli onay alınmak üzere Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (BDDK) başvurulmasına karar verildi” denildi. Aktif Bank, 6 Ocak’ta Önder Halisdemir’in Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerinden ayrıldığını duyurmuştu. Passolig kart ihalesini alan Aktifbank dev bir müşteAhmet ri portföyüne Galip ulaşmıştı. Tözge C M Y B