Katalog

5 AĞUSTOS 2014 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 TÜFE dört aydır yüzde 9’un üzerinde. Merkez Bankası’nın yıl sonu beklentisi yüzde 7.6 seviyesinde Enflasyon başkaldırdı Temmuzda yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 9.32’ye çıkarak bir kez daha beklentileri aştı. Çekirdek enflasyon ise yüzde 9.75 ile 6 aydır manşet enflasyonun üzerinde seyrediyor. Ekonomistlere göre enflasyonda riskler belirgin şekilde artıyor, Merkez Bankası’nın faiz indirimine gitmesi işleri daha da zorlaştıracak. Ekonomi Servisi Temmuzda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 0.45, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (YİÜFE) yüzde 0.73 arttı. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 9.32’ye fırladı. Ekonomistler TÜFE’de aylık artışın yüzde 0.13, yıllık artışın yüzde 9 olmasını bekliyordu. Yurtiçi üretici fiyatlarında ise yıllık enflasyon yüzde 9.46 oldu. Enflasyon son dört aydır yüzde 9’un üzerinde seyrederken Merkez Bankası’nın yüzde 7.6’lık yıl sonu hedefinin gerçekleşmesi giderek güçleşiyor. Çekirdek enflasyon verilerindeki bozulma da devam ediyor. En dar kapsamlı çekirdek enflasyon göstergesi olan I endeksi aylık yüzde 0.29 artarken yıllık yüzde 9.75’e çıktı. Çekirdek enflasyon 6 aydır manşet enflasyonun üzerinde seyrediyor. TÜFE haziranda da değişim beklenmemesine karşın yüzde 0.31 artış göstermiş, yıllık enflasyon yüzde 9.16 olmuştu. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, daha önce yaptığı açıklamalarda hazirandan itibaren enflasyonda belirgin düşüş olacağını belirtiyordu. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci 3 Temmuz’da yaptığı bir açıklamada enflasyonun düşüş trendine girdiğini ve enflasyonda yıl sonu beklentilerinin yüzde 7.5 civarında olduğunu söyleyerek temmuzda eksi enflasyon görülebileceğini belirtmişti. Akbank Ekonomik Araştırmalar notunda, “Yıllık yüzde 12.6 artan gıda fiyatları, enflasyonda ana belirleyici olmaya devam edecek. Ayrıca gıda ve tütün gibi kalemleri hariç tutan çekirdek enflasyonun yüksek seyretmeye devam etmesi, TCMB’nin önümüzdeki aylara yönelik iyimser beklentileriyle uyum göstermiyor” denildi. ‘Ve Neron Roma’yı Yaktı...’ Ya da “Pirus Zaferi”... Tarihten en çarpıcı örneklerle.. İktidar tutkusu ile yola çıkan, çıkarlarını kollama adına varlıklarını borçlu oldukları ülkeler, insanlarına, yönetici olarak görev yaptıkları kurumlara verdikleri, verecekleri zararlarda sınır tanımayanlar için, ders verici olabilselerdi... Bilgi birikimi, tarih derslerinin yaşanmış örnekleri, teknolojik devrimler, doğal olarak insan algılamasının geliştiği günümüz dünyasında insanlık için yaşam bu kadar katlanılmaz, geriye çekilmiş olabilir miydi? Şöyle bir serinkanlı, özel yaşamımızın en yakın örnekleri, gözlemlerinden yola çıkıp ülkemiz, dünya çapında yaşananlara baktığımızda neler görüyoruz? Geleceğe ilişkin kaygılarımız neden bu kadar ağır boyutlarda katlanmakta?.. Bilimsel gelişmeler sayesinde anne karnında dünya ile ilişkilendirilen bebeklerin, hele de iyi beslenebiliyor, olumlu bir çevrede gereken sevgiyi görüyor, doğru algılamalarla desteklenebiliyorlarsa, başlarını doğdukları günden dik tutabilmelerinden başlayın, müzikle ilişki kurmaları, yüz, vücut dili, çıkardıkları sesler, mimiklerle gereksinimlerini anlatabilmelerine uzanan gelişmeleri için “diplomalı doğuyorlar” yargısı ne kadar da yaygın, gerçekçi... Sonra ne oluyor da yüzyıllar gerisinde kaldığını sandığımız insanlık dışı şiddet, vahşet en çok İslam dünyası, ülkemizi aşağı çekerek, sarmalıyor?.. Son günlerin katlanan kaosu, insanlıktan çıktığımızın halleri.. büyük acıları arasında akıl dengemi, adalet terazisi, akıl, mantık, kazanılmış değerlerimi korumaya çalışarak yazı yazmakta zorlanırken, Meclis’ten gelen kavga, büyük öfke, acımasız cepheleşmenin ürünü yaralamalı dövüşün haberi geliyor... Savaşın olmadığı ülkemizden çoğunluk haber görüntülerinde katlanan şiddet, vahşet karşısında aklı olan çocuklarının önünde haber izleyemiyor. Çoğunluk bıkkın ve bezgin gazetekitap okumamak, haber izlemekle övünüp duruyor... HHH Artık yüz diline de yansıyan bitmez bir kin ve öfke diliyle cumhurbaşkanı adayı, Başbakan Erdoğan’ın, kampanya konuşmalarındaki hakaret, kendisine destek vermeyen herkese, kurumlara düşman, savaş ilanı yeni sözleriyle kulak tırmalıyor... Sonuçta kalabalık, destek veren bir kitle mitingi görüntüsü eşliğinde canlı yayın ekranlarında yer alıyor... Bu arada evrensel ölçekte seçim eşitliği ölçümlemesinde anlamlı olan AB uzmanlık kurumu raporunda, iktidar, parti, devlet, Başbakanlık güç ve kaynaklarının haksız, hukuksuz, eşitsiz alabildiğine kullanıldığının örnekleri ayrıntılı belgelenmiş, eleştiriliyormuş... Kimin umurunda? Seçime gün kala, hızlı tren açılışı törenindeki haksız yaratılan rekabet, devlet kaynaklarının kullanımında seçim suçu olarak rapora giren son örnek... Satır arası çok küçük, bir o kadar çirkin ek örnek; resmi plakanın değiştirilip aracın seçim kampanyasında kullanılması haberinin görüntüleri reddedilemeyerek, “yanlışlıkla olmuş” açıklamasıyla halkın aklı ile alay edilmesi.. demenin anlamı yok. Çünkü çok daha çarpıcısı, çoğunluk medyada, gerçekten büyük kalabalık görüntüsü ile Erdoğan’ın İstanbul’daki son mitingini, seçim sonucu zaferi tadında sunmakla kalmadılar... AKP örgütü denetiminde, kamu kaynakları kullanılarak, gelecek adına İktidarlarından pay almış seçmeni tehdit eder boyuttaki miting çalışmalarını, kitleleri devlet gücü ile taşımanın somut seçim suçu niteliklerini yok saydılar... Miting sabahı evimin yolu üzerinden, kendi evlerinin yerleri sur dibindeki değişim projesinde AKP’nin zengin müteahhitleri ile villacıklardaki yandaş yeni ev sahiplerine terk edilmiş, Karagümrük’ün arka sokaklarında çok daha yoksul, olumsuz koşullarda sıkıştırılmış Romanların arasından geçiyordum. Yine mitinge taşınmak üzere yoklamalı toplanıyorlardı. Araçlar, kumanyaların hazırlıkları tamamdı... Yevmiyelerin yalancısıyım, olmasa da sıkıysa gitmesinler? Yoklama kaçaklarının devlet kaynaklı yardımlardan çizilmeleri en masum tehdit. Yaşamın her alanına dönük işler nasıl çözülecek? Bayramda her gün otobüsler yandı, nedenlerini uzmanlar saymakla bitiremediler... Sıkıysa o otobüslerin binlercesini birden mitinge kalabalıkları yoklamalı taşımada hizmete sunmasınlar, ayaklarının altındaki toprak kayıverir... İktidarlarının kimi bakan sözcüleri hafta sonu IŞİD’in elindeki elçilik rehinelerimizin her an serbest bırakılabilecekleri müjdesi ile en çok yakınlarının yüreklerini ağızlarına getirirlerken, kimileri yalanlamak zorunda kaldılar. Türkiye Ortadoğu’daki son başına gelenlerin bütünü içinde çoktan dünyanın büyük ülkeleri arasında yer alma uçuşlarından yerlere çakılmış durumda. Yine bir bakanımız, sadece IŞİD’in ihracatımıza verdiği zararın 3 milyar dolara ulaşabileceğini açıkladı. Libya’dan her şeylerini bırakmış olarak şirketlerimiz ve çalışanları kaçırılıyorlar... Olsun, Erdoğan özenerek yaptırdığı Başbakanlık binasının açılışını yapamadan, Cumhurbaşkanlığı’na Çankaya’ya çıkmak için gözü kara, her şeyi kullanıyor... AKP’ye zararlarının derdine onlar düşsünler, bizi ülkemize ödetilen bedelleri yakıyor... Son veriler Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’yı haksız çıkardı. Haziran gibi temmuzda da enflasyon tahminlerin aksine yükselmeye devam etti. Başçı, hazirandan itibaren enflasyonda belirgin düşüş olacağını belirtiyordu. Faizde indirim zor Sıkıysa eğlen TÜİK’in açıkladığı rakamların, enflasyonun yıl sonunda TCMB’nin hedefini büyük oranda aşacağı tahminlerini yükselttiğini belirten Goldman Sachs, rakamlar sonrasında 2014 yıl sonu enflasyon tahminini mekanik olarak yüzde 8.9’dan 9.2’ye yükselttiklerini vurguladı. Goldman Sachs, 2015 sonu için enflasyon tahminini ise yüzde 8.2 olarak devam ettirdi. yor. Dünyada en yüksek enflasyona sahip 4. ülke yüzde 9.32 ile Türkiye olurken, Türkiye’yi yüzde 8.28 ile Hindistan takip ediyor. Venezüella yüzde 60.90 ile ilk sırada yer alırken, ikinci sırada yüzde 17.40 ile İran, üçüncü sırada yüzde 10.90 ile Arjantin yer alıyor. Türkiye Küresel ekonomide en yüksek oranına sahip ülkeler ilk 5’te enflasyon arasında Türkiye ilk 5’te yer alı kullanımı artıyor Ekonomi Servisi Dış ticarette TL kullanımı, yılın ilk 6 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14.07 arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’nin ocakhaziran dönemindeki 80 milyar 172 milyon 553 bin dolarlık ihracatının 3 milyar 233 milyon 86 bin dolarlık kısmı Türk Lirası (TL) karşılığında gerçekleşti. Geçen yılın aynı döneminde 2 milyar 473 milyon 132 bin dolar değerindeki ihracatını TL ile yapan Türkiye, böylece söz konusu dönemde ihracatta TL kullanımını yüzde 30.72 artırdı. Yılın ilk 6 ayında gerçekleştirilen 119 milyar 748 milyon 559 bin dolarlık ithalatın da 5 milyar 807 milyon 470 bin dolarlık kısmı TL ile yapıldı. İthalattaki TL kullanımı ise yüzde 6.51 artış gösterdi. Ocakhaziran döneminde 9 milyar doları aşan dış ticarette TL kullanımı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14.07 artmış oldu. Dış ticarette TL ABD’de büyük balon oluştu (FOTOĞRAF: AP) İkinci büyük banka kurtarılırken yapısal reformlara dikkat çekiliyor. 5 milyar Avro’luk kurtarma Ekonomi Servisi Portekiz en büyük halka açık bankası Banco Espirito Santo’nun (BES) kurtarılması için 4.9 milyar Avro (6.58 milyar dolar) harcayacak. BES, yılın ilk altı ayında 3.6 milyar Avro zarar açıklamıştı. Hazirandan bu yana hisseleri yüzde 89 oranında değer kaybeden bankanın geleceğiyle ilgili ciddi kaygılar vardı. Portekiz ve AB yetkilileri arasında hafta sonu boyunca devam eden görüşmelerinin ardından açıklanan kurtarma planına göre, BES “iyi banka” ve “kötü banka” adları altında bölünecek ve hisse senetleri borsa kotundan çıkarılacak. İyi banka Novo Banco adıyla faaliyet gösterirken, BES’in mali sıkıntıdaki Espirito Santo grubuna ilişkin riskleri kötü banka içerisinde kalacak. Kötü bankanın zararlarını tahvil alacaklıları ve hissedarların paylaşmasını öngören plana göre yeni banka 2012’de oluşturulan özel banka fonu aracılığıyla 4.9 milyar Avro ile yeniden sermayelendirilecek. Antalya’daki üç turistten biri Rus Antalya’ya OcakTemmuz döneminde gelen turistlerin üçte birini Ruslar oluşturdu. Antalya’ya temmuzda gelen turist sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3.44 artarak 2 milyon 46 bin 715 kişiye ulaştı. Kente, OcakTemmuz döneminde gelen turist sayısı ise 2013’ün aynı dönemine göre yüzde 3.63 artarak 6 milyon 735 bin 228 olarak belirlendi. İş Bankası’ndan halka bono ve tahvil arzı Geçen yıl 11 milyar TL nominal, 2014 başından itibaren de 6.3 milyar TL nominal tutarında bono ve tahvil ihracı gerçekleştiren İş Bankası, 567 Ağustos 2014’te bono ve iskontolu tahvilin halka arzını gerçekleştiriyor. Banka 200 milyon TL nominal değerli, benzer vadeli Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) üzerine 35 baz puan ek getiri sağlayan 122 gün vadeli bono, 500 milyon TL nominal değerli, benzer vadeli DİBS üzerine 40 baz puan ek getiri sağlayan 248 gün vadeli bono, 100 milyon TL nominal değerli, benzer vadeli DİBS üzerine 45 baz puan ek getiri sağlayan 374 gün vadeli iskontolu tahvil ihraç edecek. Bu 3 kıymete fazla talep gelmesi durumunda toplam ihraç tutarı 1.2 milyar TL nominale kadar artırılabilecek ve gelen talep doğrultusunda ihraç tutarları 3 kıymetten herhangi birinden diğerine aktarılabilecek. De Goldman Sachs tahmin yükseltti ek m Ana harcama grupları itibarıyla temmuzda endekste yer alan gruplardan alkollü içecekler ve tütünde yüzde 1.99, haberleşmede yüzde 1.90, lokanta ve otellerde yüzde 1.05, ulaştırmada yüzde 0.71 artış gerçekleşti. Yıllık en fazla artış yüzde 13.74 ile lokanta ve oteller grubunda oldu TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre gıda ve alkolsüz içecekler (yüzde 12.56), ulaştırma (yüzde 10.29), giyim ve ayakkabı (yüzde 10.11), sağlıkta da (yüzde 9.32) artış yüksek . Merkez Bankası’nın para politikasında hedefleme yaptığı enflasyon verisinin yine yükseliş göstermesinin, son 3 toplantıda faizleri 175 baz puan indiren Merkez Bankası’nı bu süreçte zor durumda bıraTahminleri aşan enflasyon verilerikabileceği belirtiliyor. Standard Bank Ekonomisnin ardından gösterge faiz de hemen yüzde 8.7’den 9.58’e çıkarak son iki buti Tim Ash, “Gıda enflasyondaki kilit faktör çuk ayın zirvesini gördü. Bu da Başbakan olmaya devam ediyor. Merkez Bankası buTayyip Erdoğan’ın “Faiz arttıkça enflasyon nun bir kısmını ramazan etkisi ile açıklayayükselecek. Faiz neden, enflasyon sonuç” bilir. Bu gelişmeler TCMB’nin alacağı faiz iddiasının gerçekdışı olduğunu gösteriyor. kararına daha fazla dikkat edilmesine neVerilerden önce yüzde 0.6 yükselen Borsa den olacak” dedi. İstanbul, bu kazançları geri verdi. BIST 100’de “Normal şartlar altında temmuzda enflasbankacılık endeksi faiz indirilmeme ihtimalinyon eksi gerçekleşir. Fakat bu yıl gıda taraden gerildi. Dolar kuru ise 2.13’ün üzerine çıktı. fında beklenen düşüşün olmaması bu tabloPortekiz’den gelen kurtarma haberiyle destekyu değiştiriyor” diyen Garanti Yatırım Ekolenen küresel piyasalardaki olumlu seyir iç nomisti Gizem Öztok Altınsaç, gelen rakampiyasada kayıpları azalttı. Endeks yüzde 0.24 lar sonrasında enflasyonda risklerin belirgin şedüşüşle kapandı. Banka hisseleri yüzde kilde yukarı yönlü olduğunu vurguladı. Altınsaç, 1.04 düştü. Serbest piyasada dolar 2.1350 TCMB’nin daha fazla faiz indirimine gitmemesi TL oldu. Gösterge faiz yüzde 9.33’ten gerektiğini söyledi. günü tamamladı. Öte yandan Irak Şam İslam Devleti’nin Irak’ta bazı petrol Yıl başından bu yana politika faizinde toplamkuyularını ele geçirdiği haberi da 175 baz puanlık indirime giden TCMB, son enfpetrol fiyatlarını yükseltti. lasyon raporunda yıl sonu için yüzde 7.6 seviyesinBrent petrol 105 doların deki tahminlerini değiştirmeyerek ölçülü faiz indirimüzerine çıktı. lerinin süreceği sinyali vermişti. flasyon sebepm n e iş ki Memur maaşına darbe Hükümet ile MemurSen arasında imzalanan toplusözleşme ile enflasyon farkından mahrum bırakılan memurun kaybı her geçen ay biraz daha büyüyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun memurların enflasyon farkı kayıplarına ilişkin yaptığı araştırmaya göre, enflasyon farkı alınamamasından kaynaklı memurun zararı 73 lira ile 258 lira arasında değişen rakamlara ulaştı. u ABD borsalarında 2007’de küresel ekonomik krizin patlamasına neden olandan daha büyük bir balon meydana geldi. Ekonomi Servisi ABD borsalarında ‘balon’ olduğuna dair değerlendirmeler sürüyor. Marketwatch’ta yayımlanan bir haberde 2007 krizini öngörmesi ve Amerika Merkez Bankası’nı (Fed) eleştirmesiyle tanınan ABD’li yatırımcı John Hussman’ın değerlendirmesine yer verildi. Hussman, borsada oluşan balonun 1929 ve 2007 krizlerinin oldukça ötesinde olduğunu vurguladı. Hisse piyasasını 2000’deki kriz ortamıyla karşılaştıran Hussman, o dönemde balonun özellikle teknoloji hisselerinde belirgin olduğuna dikkat çekerek şu anda ise bütün sektörlere yayıldığını ifade etti. Sabiha Gökçen’de tatil bereketi Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan 3 Ağustos’ta toplam 84 bin 809 yolcu giriş ve çıkış yaptı. Aynı gün havalimanından 642 adet uçak iniş ve kalkışı yapıldı. Şeker Bayramı sonrası yolcu giriş çıkışında büyük artış yaşayan Sabiha Gökçen Havalimanı, daha önce havalimanından 23 Haziran tarihinde toplam 82 bin 747 yolcu giriş ve çıkış yapmıştı. Bayram nedeniyle yurtiçinde ve yurtdışında tatile gidenlerin tatillerini uzattıklarını ve dönüşlerin Pazar günü yoğunlaştığını vurgulayan, Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı işletmecisi İSG’nin üst yöneticisi (CEO) Gökhan Buğday; “Havalimanımıza ilgi her gün artıyor” dedi.