Katalog

26 AĞUSTOS 2014 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi, bir haftada yüzde 0.61 artarak 15 Ağustos itibarıyla 1 trilyon 156 milyar 20 milyon liraya yükseldi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun haftalık bültenine göre, tüketici kredileri tutarı bir haftada yüzde 0.13 artarak 264 milyar 720 milyon liraya ulaştı. Tüketici kredilerinin 116 milyar 787 milyon lirası konut, 7 milyar 180 milyon lirası taşıt, 92 milyar 268 milyon lirası ihtiyaç, 48 milyar 485 milyon lirası da diğer kredilerden oluştu. Bir haftalık süreçte taksitli ticari kredilerin tutarı yüzde 0.46 artışla 144 milyar 780 milyon liraya çıktı. Bankaların bireysel kredi kartları alacak tutarı 74 milyar 47 milyon lira olarak hesaplandı. 11 Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre, haziranda 116 bin 93 kişi kredi kartı borcunu ödeyemedi Artık yama tutmuyor Ekonomi Servisi Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi verilerine göre, haziranda 116 bin 93 kişi kredi kartı borcunu ödeyemedi. Aynı ay içinde bireysel kredi borçlarını ödeyemeyenlerin sayısı da 69 bin 509 kişiye çıktı. Bir ay içinde bankalara borcunu ödeyemeyenler 185 bin 602 kişiye ulaşarak 200 bin kişiye yaklaştı. Veriler, artan işsizlik ve enflasyonun hanehalkının borç ödemelerini olumsuz etkilediğini gösteriyor. İşsiz sayısı, son rakamlara göre 3 milyon kişiyi buluyor. Haziranda kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre, yüzde 30.6 artışla 116 bin 93 kişiye yükseldi. Yine aynı dönemde bireysel kredi borcunu ödeyemeyenlerin sayısı ise yüzde 21.7 artışla 69 bin u Enflasyon ve işsizlikte beklentileri aşan artışlar, bireylerin borç ödemelerine de yansıdı. Kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı 100 bin kişiyi geçerek rekor kırdı. Bankalara borcunu ödeyemeyenler 200 bin kişiye yaklaştı. 509 kişiye çıktı. Yılın ilk 6 ayında yine geçen aynı dönemine ciddi artışlar yaşandı. Geçen yılın ilk 6 aylık döneminde kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı 396 bin 777 kişiyken, bu yılın aynı döneminde yüzde 21.8 artışla 483 bin 356 kişiye yükseldi. Bireysel kredi borçlarını ödeyemeyenlerde de durum değişmedi. Geçen yılın ilk 6 ayında bireysel kredilerini ödeyemeyenlerin sayısı 263 bin 915 olurken bu yılın aynı döneminde ise yüzde 24.2 artışla 327 bin 927 kişiye yükseldi. Böylece, yılın ilk altı ay lık döneminde kart ve kredi borçlarını ödeyemeyenler, geçen yılın aynı dönemindeki 660 bin 962 kişiden, yüzde 22.7 artışla 811 bin 283 kişiye çıktı. Ekonomideki kötü gidişatı teyit eden bir diğer veri de imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı oldu. Kapasite kullanım oranı ağustosta, geçen yılın aynı ayına göre 0.8 puan azalarak yüzde 74.7 seviyesinde gerçekleşti. Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamaya göre, mevsimsel etkilerden arındı Çarklar yavaşladı rılmış kapasite kullanım oranı da bir önceki aya göre 0.2 puan azalarak yüzde 74.1 oldu. Mal gruplarına göre kapasite kullanım oranları değerlendirildiğinde, metal sanayi dışında tüm sektörlerde düşüş gözlendi. Kapasite kullanım oranları tüketim mallarında yüzde 72.9’dan yüzde 72.4’e, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 73.9’dan yüzde 72.6’ya, tüketim mallarında yüzde 73.7’den yüzde 72.6’ya, gıda ve içecek sektöründe 70.8’den yüzde 69.1’e, ara mallarında yüzde 77.1’den yüzde 76.9’a ve yatırım mallarında yüzde 72.7’den yüzde 73.2’ye geldi. Kapasite kullanımı ana metal sanayiinde yüzde 74.6’dan yüzde 76.0’ya çıkarken, fabrikasyon metal ürünleri imalatında yüzde 71.8’den yüzde 72.1’e yükseldi. Önce Buyruk Ona Göre Hukuk... CHP milletvekili Faik Öztrak’ın soru önergesine Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in verdiği yanıta göre, kamu ihale mevzuaatı 11 yılda 113 kez değiştirilmiş. İktidarlarının çok boyutlu yandaş kayırma, yolsuzluklar suçlamalarına da konu olan kamu ihalelerinde, deyim yerinde ise ihalenin verilmesi istenen katılımcıların koşullarına göre, ilgili yasa maddelerinde değişiklikler gerçekeştirilebilmiş. Mehmet Şimşek’in Öztrak’ın soru önergesine verdiği yanıttaki rakamlar, 2002’de yürürlüğe giren 4734 sayılı Kamu İhale Yasası’nın köküne kibrit suyu döküldüğünü, 2001 yılında yapılan reformların içeriğinden, ilkelerinden geri dönüldüğünün belgesi niteliğinde. İhale Yasası tam 32 kez değiştirilirken, 11 yılda gerçekleştirilmiş yasa maddesi değişikliği 135 olmuş. Yasanın 70 maddesi olduğuna göre de her madde en az bir kez, çoğunluğu en az iki kez değiştirilmiş bulunuluyor. Erdoğan iktidarları kendi getirdikleri yasanın hükümlerini uygulamada almak istedikleri sonuçlara göre değiştirip dururlarken, doğal olarak bu keyfiliğin faturası vatandaşa çıkmış... Öztrak’ın dün yaptığı konuya ilişkin açıklamadan söz konusu verilerin notlarını toparlarken, televizyon kanallarının ana haberlerinde, 17 Ağustos tarihinden geçerli Seçim Kurulu sonuçları ile Cumhurbaşkanlığı kesinleşmiş Erdoğan’ın, hâlâ elinde tutuğu Başbakanlık, parti başkanlığı kimlik ve yetkileri ile fiilen katıldığı son Bakanlar Kurulu toplantısının sonuçları alınmamıştı. Ancak söz konusu toplantının gündemine ilişkin habercilerin verdikleri bilgilere göre bu toplantıda henüz yapılmamış AKP Genel Kurulu’nda yasal Başbakanlık ve parti başkanlığı seçimlerinin sonuçları alınacak Davutoğlu hükümetinin öncelikleri, kadrolarının yine Erdoğan’ın istemleri doğrultusunda belirleneceğinin açıklanmasında bir sakınca görülmüyordu. Sadece AKP’nin sorumlu yönetim kadroları, organları açısından değil, seçmeni, kamuoyu, medya algılaması, egemen sunumlarla kamuoyunun güdülenmesi açısından da tek lider, kararlarda son sözü söyleyen Erdoğan’ın söz konusu kararlarının tartışılması, ağızlara alınacak değildi. Kararların anayasaya, ilgili yasalara, demokratik ilkelere, geleneklere aykırılığının tartışılamazlığı, Erdoğan’ın Başbakanlık, parti başkanlığı, çiçeği burnunda seçilmiş cumhurbaşkanı kimliklerinin üçü bir arada, AKP Genel Kurulu yapılmadan önce, Davutoğlu’nun yeni kurulacak hükümetin başbakanı, AKP genel başkanı olarak ilan ettiği açıklaması itirazsız kabul görmüştü. Görüntülerle yapılan yayına ilişkin medya yorumlarında AKP’nin kıdemli yönetici kadrolarının Erdoğan’ın söz konusu açıklamasını biraz buruk, diğerlerinin alkışla, sevinçle karşıladıkları bilgisi verilirken, söz konusu yöntemin yürürlükteki hukuk düzeni, demokrasi ilkelerine, AKP organlarının yetkilerini gasp edilmiş olmasına ilişkin en küçük bir sorgulama bile gündeme gelmemişti... HHH Yine dünün haberleri arasında CHP’nin anayasal, yasal hukuk hükümlerinin, demokratik ilkeler ve geleneklerinin çiğnendiğine ilişkin hukuksal itirazlarının, ortak bir çalışmanın ürünü olarak yargıya taşınacağının açıklaması vardı. CHP’nin ortak çalışmasının hazırlayıcıları, Erdoğan’ın Başbakanlık ve parti başkanlığından tarafsız olması zorunlu Cumhurbaşkanlığı’na geçiş sürecindeki anayasal, hukuksal düzeni yok sayan takvim, keyfi uygulamalarının AKP’nin gelecek hükümetleri, kadrolarını denetimi altında tutma çabalarının, anayasa, ilgili yasalar, demokratik ilkeler, yerleşik uygulamalara aykırı hukuk ihlaleri, ilgili uygulamaları ile geniş bir rapor haline getirilmişti. Anayasa Mahkemesi’ne CHP adına başvuruda, kanunsuz emir ve talimatlarla demokratik devletin işlevlerinin yerine getirilemez hale sokulduğu, ilgili maddeler sayılarak özetlendi, söz konusu hukuksuz uygulamaların iptali kararının verilmesi istendi. Dünün güncel haberleri arasında, yine Başbakan Erdoğan’ın “dindar ve kindar gençlik istiyorum” açıklamasının ardından, kendi hükümetinin Milli Eğitim Bakanlığı’ndan, yürürlükteki yasalar çerçevesinde Meclis’e getirme gereğini duymadığı, doğrudan AKP milletvekilleri eliyle getirilen önerge ile dayatılan dört artı dörtlü, kendi iktidarlarının çıkardıkları daha önceki yasaları da değişiren yürürlükteki son yasa ile, kamuoyundan uzak tutulan Bakanlık uygulamaları ile yaratılan ucube eğitim sisteminin sonuç sorunlarının haberleri vardı.. Cumhuriyet’in henüz yürürlükte “eğitim birliği” ana ilkesi, ilgili hükümleri yok sayılarak, hukuka göre ancak meslek okulu ve gereksinim oranında olması gereken imam hatiplere öğrencilerin zorla kaydedilmelerinin gelişmeleri vardı. Sözde merkezi sistemle gerçekleştirilen sınav sonuçları, bağlantılı yerleştirme sonuçlarında, aylardır yapılan uyarılar, kaygılar yok sayılmış, çok sayıda öğrenci imam hatiplere kaydedilmişti. Sözde zorlama olmadığının görüntüsü için de, boş kalan kontenjanlara göre ailelerin, ikinci, üçüncü değiştirme dilekçeleri ile yer bulabilirlerse çocuklarını başka okullara kaydedebileceklerinin bilgisi veriliyordu. Gerçek şu ki, sessiz ve derinden en iyi binalar, araçlar, sınıflarla imam hatiplerin kayırılması yetmemiş, tersinden eleme sistemi ile zorlama kaydırma gündeme girmişti. Öğrencilerin sınavlarda, kontenjanları sınırlı okulları kazanamadıkları gibi bir sonuçla haksız, hukuksuz oldubittiye boyun eğmeleri öngörülmüştü.. Konut satışları çakıldı Fransa’da hükümet düştü bizde her şey normal PELİN ÜNKER Fransa’da sokaklar hükümetin bütçe kesintilerinekarşı protesto gösterilerine sahne olmaya devam ediyor. Konut satışlarındaki düşüş yüzde 20.2 ile temmuzda yılın rekorunu kırdı. İpotekli, yani mortgage ile satışlardaki gerileme ise yüzde 32’ye ulaştı Kredi alanlar artışta Fransa’da Sosyalist Parti (PS) hükümeti ekonomik durgunluğu aşamayınca Başbakan Manuel Valls istifa dilekçesini Cumhurbaşkanı François Hollande’a sundu. İstifa, Ekonomi Bakanı Arnaud Montebourg’un yeni ekonomi politikaları oluşturulması için çağrı yapmasından bir gün sonra geldi. Fransa’da hükümeti istifa noktasına getiren ekonomik tabloya bakıldığında Türkiye ile benzerlikler dikkat çekiyor. Altyapı ve inşaat, Fransa’da 1.5 milyonu aşkın kişinin istihdam edildiği en önemli sektörlerden biri. Ancak, ekonomik durgunluk ile birlikte özellikle inşaat sektöründe bir gerileme yaşandı. Hükümetin yıllık 500 bin yeni konut yapılması hedefine rağmen, geçen yıl u Fransa’da hükümet sayı 300 binde kaldı. Türkiye’de temmuzda düşüren ekonomik konut satışları yüzde tablo Türkiye’de 20 düşerken, elde kabaşarı hikâyesi olarak lan konut sayısının 1 tanımlanıyor. İşsizlik, milyonu bulduğu ifade ediliyor. Fransa’da cari açık, geçici işçi işsiz sayısı haziransayısı, konut stoğu da 3.4 milyonu aştı. gibi verilerde iki ülke Türkiye’de resmi vearasındaki benzerlik rilere göre 2 milyon 551 bin kişi işsiz. Andikkat çekici. cak iş bulma umudu kalmayanlar eklendiğinde işsiz sayısı 3 milyonu buluyor. Fransa 59.6 milyar dolar ile dünyada en fazla cari açık veren altıncı ülke. Türkiye 53.5 milyar dolarla Fransa’yı izliyor. Fransa’da 1.52 milyon kişi, serbest meslek ve ya geçici işçi olarak çalışıyor. Türkiye’de ise kamudaki sözleşmeli personel sayısı 116 bin 567. Çalışma Bakanlığı’nın mayıs raporuna göre kamuda 661 bin, özel sektörde ise 572 bin taşeron işçi var. Türkiye’den farklı olarak Fransa’da enlasyon oldukça düşük. Temmuzda oran yüzde 0.5 olarak açıklandı. Bu da ekonomideki durgunluk riskini artırıyor. Avrupa Merkez Bankası’nın negatif faiz uygulaması da harcamaları artırmaya yetmedi. Türkiye ise yüzde 9.3 gibi yüksek bir enlasyona sahip. Tüketimi sınırlamak için alınan önlemler ekonomik büyümeyi aşağı çekti. Yıl sonunda büyümenin yüzde 3.54 olacağı tahmin ediliyor. Fransa ikinci çeyreği sıfır büyüme ile kapattı. Ekonomi Servisi Türkiye’de konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20.2 düştü. İpotekli, yani Mortgage ile satışlardaki düşüş ise yüzde 32.3’e ulaştı. Veriler, sektörün geçen yılın aynı aya göre daha düşük olan faiz oranları ile bile satış yapamadığını gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, temmuzda konut satışları 85 bin 101 adet olurken; ocaktemmuz döneminde yüzde 9.7 gerileyerek 609 bin 877 adet olarak gerçekleşti. Buna göre, haziranda yüzde 3.6 gerileyen konut satışları, temmuzda sert düştü. İpotekli satış olarak nitelenen konut kredili işlemler ise 30 bin 912 adet oldu. İpotekli satışlarda gözlenen sert düşüşe karşın, faizlerdeki gerilemeye paralel ipotekli satışların toplam satışlar içindeki payı temmuzda artmaya devam etti ve yüzde 36.3 oldu. Bu oran haziranda yüzde 34.5, mayısta yüzde 32.9, nisanda ise yüzde 28 olmuştu. Mayısta faiz indirimlerine başlayan TCMB, art arda üç ayda gittiği indirimlerle faizleri 175 baz puan düşürdü. Konut kredi faizleri mevcut durumda 10 yıllık vadede yüzde 0.91 bandında seyrediyor. Yüzde 1’in altındaki faiz oranları, konut alımı için teşvik edici olarak nitelendiriliyor. Geçen yıl temmuzda faizler yüzde 1’in üzerindeydi. Kısa vadede büyük kazanç elde edilemeyecek u Küçük ve kurumsallaşmamış firmaların satışları çok düştü. Düşen faizlere rağmen satış yapamayan sektörde kısa vadede büyük kazanç beklenmiyor. Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Dumankaya “Türkiye etrafındaki olayların düşen satışlarda etkisi olmuş olabilir. Yurt içinde talep eksikliği olmasına rağmen yurtdışı ile kompanse ediyoruz. Ama piyasada da düşen satışlardan bahsediliyor. Faizler düştü. Yüzde 1’in altına indi. Buna rağmen satışlar düşüyor. Kısa vadede bazı segmentlerde fazla arz var” dedi. Wall Street Journal Türkiye’ye konuşan Dumankaya “Konutta fiyatlar delicesine artmaz diyorduk zaten. Kısa vadede çok ciddi kaza nacağım diyorsan şu an öyle bir ortam yok” yorumunu yaptı. Adını açıklamak istemeyen bir sektör temsilcisi, bu durumun büyük firmaları henüz etkilemediğini, ama küçük ve kurumsallaşmamış firmaların satışlarının çok düştüğünü, bu firmalar arasında zorlananlar olabileceğini dile getirdi. TÜİK verilerine göre, temmuzda ilk satışlar yüzde 20 düşüşle 39 bin 373 adet; ikinci el satışlar da yüzde 20.4 düşüşle 45 bin 728 adet oldu. Yabancılara ise yüzde 32 artışla 1.473 konut satışı yapıldı. Rusya’ya ilk ihracat 13 Eylül’de AB’ye boykot uygulamaya karar veren Rusya’ya İzmir’den ilk ihracat 13 Eylül’de başlayacak. Rusya Türkiye’den ağırlıklı olarak büyükbaş, küçükbaş hayvanlar, süt ürünleri, kanatlı eti ve ürünleri alacak. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) İzmir İl Tarım Gıda ve Hayvancılık Müdürlüğü, AB’ye boykot uygulamaya karar veren Rusya’ya İzmir’den ilk ihracatın 13 Eylül’de başlayacağını duyurdu. Avrupa Birliği ile ticari ilişkilerini askıya alan Rusya Federasyonu, tarımsal ürün ithalatı için yüzünü Türkiye’ye dönmüştü. Rusya ülkemizden ağırlıklı olarak damızlık büyükbaş, küçükbaş hayvanlar, sperma, süt ürünleri, su ürünleri (alabalık, somon, yengeç, çift kabuklular) yumurta, tereyağı, kanatlı eti ve ürünleri, bal, deri ve boynuz alacak. İzmir Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Ahmet Güldal, İzmir’den Rusya’ya ihracatın 13 Eylül’de başlayacağını bu kapsamda satış yapacak şirketlerle hazırlık toplantısı yaptıklarını söyledi. Rusya’nın alacağı ürün yelpazesinin büyük bölümünün İzmir’de üretildiğini anımsattı. Öte yandan Rusya Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Gözlem Kurumu Rosselkhoznadzor; Pınar Süt, Unilever Sanayi ve Ticaret (Algida) ile Aynes Gıda’ya Rusya’ya süt ürünleri ihracatı yapma izni verdi. Buna göre üç firma 22 Ağustos’tan itibaren Rusya’ya süt ürünleri ihracatı yapma izni elde etti. Global Finance tarafından gerçekleştirilen “En iyi İnternet Bankacılığı” değerlendirmesinde Yapı Kredi, “Avrupa’nın En İyi Mobil Bankası” seçildi. Değerlendirmede, en iyi servis kalitesi, yeni müşteri kazanımı, müşteri odaklı internet bankacılığı uygulaması, geniş ürün yelpazesi ve kolay kullanım kriterleri göz önüne alındı. Yapı Kredi ödüllendi Paro yenilendi Koç Topluluğu’na bağlı faaliyet gösteren, web, mağaza ve mobil platformlarda müşteri odaklı entegre pazarlama çözümleri sunan Tanı, Paro’yu logosu ve web sitesi başta olmak üzere tümüyle yeniledi. Paro’nun web sitesi üzerinden tüketicilerin önemli ve özel günlerine yönelik ihtiyaçlarına farklı markaların işbirliğiyle çözümler üretilecek. Belçikalı PVC pe Enka İnşaat’ın yü ncere üreticisi Deceuninck, zd maş’taki hisseler e 81.2 hissedarı olduğu Piinin tamamını 57 .67 milyon liraya satın aldı. Tü odaklanan Dece rkiye’ye üretim üssü olarak uninck, işlem sonrası Avru pa büyük pazarı ola ’nın ikinci n Türk lider konuma gelec iye’de eğini duyurdu. Pimaş ’ın Rusya’da üretim Güney tesisi bulunuyor. Enka, Pimaş’ı Deceuninck’e sattı Burger King kahveci oldu Dünyaca ünlü fast food şirketi Burger King Kanadalı kahve ve donut şirketi Tim Hortons’ı satın alıyor. Tim Hortons’ın piyasa değeri 8.4 milyar dolar. Burger King’in ise 9.6 milyar dolar civarında. Burger King Tim Hortons’u satın alırsa şirketin piyasa değeri 18 milyar dolara çıkacak. Burger King bu satın almayla birlikte şirketi merkezini ABD’den Kanada’ya taşıyacak. Burgan Bank’tan KOBİ desteği Burgan Bank, küçük ve orta ölçekli işletmelere kefalet desteği vererek işletmelerin ek teminat göstermeden banka kredisi kullanmasını sağlayan Kredi Garanti Fonu (KGF) ile işbirliği yaptı. Bu işbirliği ile Burgan Bank 60 aya kadar vadeli KGF Kredileri verecek.