Katalog

SAYFA CUMHURİYET 31 TEMMUZ 2014 PERŞEMBE 10 Sendika var toplusözleşme yok Grev yasakları, yetki ve baraj sistemi işçinin sözleşme yapmasını engelliyor u Son açıklanan sendika istatistiklerine göre sendikalı işçi sayısı geçen yıla göre 160 bin civarında artarak 1 milyon 189 bine ulaştı ama toplusözleşme yapabilen işçi sayısı bu rakamın yarısından biraz fazla, sadece 746 bin. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 25 Temmuz 2014’te Resmi Gazete’de yayımlanan işçi sendikaları istatistiklerine göre kayıtlı 12 milyon 287 bin işçinin 1 milyon 189 bini sendika üyesi. Bu rakam bir önceki yıl 1 milyon 32 bindi. Türkiye’de kayıtlı işçilerin sadece yüzde 9.7’si sendikalı olmakla birlikte rakamlar geçen yılın aynı dönemine göre sendikalılık açısından 160 bine yakın bir artışın olduğunu gösteriyor. Ancak ülkede toplusözleşme yapabilen işçi sayısı yalnız 746 bin. Söz konusu verilerin ne anlama geldiği sorusunu yanıtlayan Kocaeli Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Aziz Çelik’e göre, bir yıl içinde yaşanan 157 bin kişilik bir sendikalılaşma oranı azımsanmayacak bile olsa bu tablo tuhaf. Çünkü, aslolarak bakılması gereken veri toplusözleşmeden yararlanma oranı. Her Sendikalı işçinin en önemli ve büyük silahı olan grev hakkının elinden alındığı ve koşullara uysun uymasın ülke güvenliği gibi tuhaf gerekçelerle grev yasaklarının üst üste geldiği bu dönemde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayımladığı sendikalı işçi istatistikleri, yaman bir çelişkiyi daha gözler önüne serdi. Göstermelik yasa ve haklarla çalışma yaşamını düzenlemeye çalışan AKP hükümetinin işçilere dayattığı koşullarla ortaya çıkan tabloda işçilere “denize girebilirsiniz ama ıslanmak yok” deniyor. EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr DÜNYADAN Arjantin iflasın eşiğinde Ekonomi Servisi Borç içindeki Arjantin’in iflasını önlemek için son dakika planı üzerinde çalışılıyor. Arjantin tahvillerine yatırım yapan kreditörler vadesi gelen 1.3 milyar dolarlık tahvilin geri ödemesini talep ederken Arjantin Ekonomi Bakanı dün bir kez daha ülkenin kreditörleriyle bir araya geldi. Arjantin’in istekleri borcun yeniden yapılandırılması ve faiz geri ödemelerinde kesinti yönünde. Daha önce kreditörler konuyu ABD’de mahkemeye götürmüş ve Arjantin hükümetine dava açmıştı. Mahkeme ise çarşamba gününe kadar uzlaşı sağlanmaması durumunda Arjantin’in talep edilen ödemeyi yapması gerektiğine hükmetmişti. Öte yandan mahkeme tarafından görüşmelere aracılık etmesi için atanan Daniel Pollack iflası engellemeye çalışan yatırımcılarla Arjantinli temsilcilerin salı günü ilk defa yüz yüze görüştüklerini açıkladı. Söz konusu yatırımcılar Arjantin tahvillerinin toplam yüzde 7’sini elinde bulunduran ve 2005 ve 2010 yıllarında gerçekleştirilen yeniden yapılandırmayı kabul etmeyen yatırımcılar. Arjantin, son 13 yılda ikinci iflası yaşamak istemiyorsa yatırımcılarla anlaşmaya varması gerekiyor. Başkent Buenos Aires’te anlaşma ümitlerinin oldukça azaldığı belirtiliyor. ne kadar edevlet ile sendikalılık oranı artsa bile bu durumun toplusözleşmeye yansımaması çalışma yaşamı açısından oldukça sıkıntılı bir durum. Zira Avrupa ülkelerinde genellikle bunun tersi yaşanıyor. Toplusözleşme kapsamındaki işçi sayısı genellikle sendikalı işçi sayısının üstünde yer alıyor. Çünkü teşmil adı verilen sistemle toplu iş sözleşmelerinden sendika üyesi olmayan işçiler de yararlanabiliyor. Bizde ise baraj ve yetki sistemi nedeniyle, yetki almak için bazen yıllarca mahkemelerle uğraşan sendika üyelerinin yüzde 40’a yakını toplusözleşme kapsamı dışında bırakılıyor... İsrail markalı ürünlere ilişkin karar alındı, genelge tüm teşkilata gönderildi Türkİş’ten boykot Ekonomi Servisi Türkİş Genel Başkanı Ergün Atalay, İsrail markalı ürünlerle ilgili boykot kararı aldıklarını, konuyla ilgili genelgeyi teşkilatlara gönderdiklerini belirterek “Sessiz kalan kurum ve ülkelerin sesini çıkarmaları, yaptırım uygulaması için dünyadaki tüm kitle örgütlerine ve 210 ülkeye yazı gönderdik” dedi. İsrail’in Filistin’de, özellikle Gazze’de büyük çaplı katliam yaptığına dikkati çeken Atalay, dünyanın yaşanan vahşete “dur” demediğini, sessiz kaldığını vurguladı. İsrail’in kadın, çocuk ve yaşlı dinlemeden 1200’ye yakın insanı katlettiğini anımsatan Atalay, İsrail’in yaptıklarını ve Gazze’deki mağduriyeti unutmayacaklarını vurguladı. Atalay, “2014’te hâlâ siyasi idamları, Filistin’deki katliamları, Afrika’da susuzluktan ölen insanları konuşuyorsak, dünya kendisini sorgulamak durumunda. Bu gemiyi böyle hiç kimse götüremez. Batan geminin lüks kamarası olmaz, battı mı herkes ölür” şeklinde konuştu. Bu konuda çeşitli yaptırımlar olması gerektiğine işaret eden Atalay, Gazze’deki olayların yanında, Soma’da hayatını kaybeden 301 madencinin ailesinin bayramı buruk geçirmesinin de çok üzüntü verici olduğunu aktardı. Soma’daki olayı iş kazası değil de iş cinayeti gördüğünü dile getiren Atalay, 13 Mayıs’tan işçiişveren ilişkisinin gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi. Taşeron işçi umutsuz ve kaygılı u Yaklaşık dört ayda 25 il, 9 işkolu ve 85 işyerinde yapılan çalışmaya göre taşeron olarak çalışan işçilerin yüzde 85’inden fazlası sendikalı olursa haklarının daha iyi olacağını düşünüyor. Sendikalı olmanın kendilerini işlerinden edeceğine inanan taşeron işçilerin oranı ise yüzde 81.7. büyük bir bölümü belediyeler ve bağlı şirketleri ile sağlık sektöründe çalışıyorlar. 4 Taşeron işçilerin yüzde 51.2’ si, Türkiye’de taşeronlaşma konusunda ısrar edilmesinin ana nedenini ucuz işçilik yaratmak, yüzde 22.6’sı da yandaşlara para aktarmak olarak gördüğünü dile getiriyor. 4 İşçilerin yüzde 65.6’sı sendika üyesi değil. 4 Sendikalardan beklentinin çok yüksek olmasına karşın, taşeron işçilerin, sendikaya üye olması konusunda endişeleri bulunduğunu dile getiren işçilerden yüzde 22.2’si sendikalara üye olmayı düşünmüyor. 4 Taşeron işçilerin yüzde 81.7’si, sendikal haklarını kullandıkları zaman işten çıkarılacakları kanaatini taşıyor. Ancak, bu işçilerin yüzde 85.7’sinin sendikalaşma durumunda şartlarının iyileşeceği düşüncesine sahip. 4 Kamuda çalışan taşeron işçilerinin yüzde 78.8’i, kıdem tazminatı alamıyor. Özel sektörde bu oran yüzde 95 civarında. 4 Taşeron işçiliğin, düşünüldüğü gibi çalışma hayatında verimliliği ve kaliteyi artırmadığını dile getiren işçi oranı yüzde 52.6. 4Taşeron işçilerin yüzde 71.2’si iş sağlığı ve güvenliği konusunda yeterli önlemlerin alınmadığı düşüncesine sahip. 4 Raporda, 1 milyon 200 bin civarında taşeron işçi bulunduğunu tahmin ettiklerini ancak bu rakamın daha da fazla olma ihtimalinin yüksek olduğu belirtildi. 3 Amerikalıdan biri borcunu ödeyemiyor Ekonomi Servisi Washington merkezli düşünce kuruluşu Urban Institute ve Tüketici Kredileri Araştırma Kuruluşu tarafından ortaklaşa hazırlanan araştırmaya göre Amerikalıların yüzde 35’inden fazlası borçlarını ödeyemiyor. Araştırmaya göre, birçok Amerikalı kredi kartı, konut ve öğrenci kredisi taksitlerini zamanında ödeyemezken borçları uzun süredir ödenmediği için tahsilat şirketlerine yönlendirilmiş Amerikalıların en çok güney ve batı eyaletlerde yer alması dikkat çekti. ABD’de kullanılan kredi geçmişi uygulaması, tüketicilerin hangi tür ve ne kadar borçları olduğuna, borçların zamanında ödenip ödenmediğine göre hesaplanan bir puan sistemine göre işliyor. Borçların zamanında ödenmemesi kişinin kredi geçmiş puanının düşmesine neden oluyor. Düşük kredi geçmişine sahip olan kişiler birçok alanda sıkıntı yaşıyor. Uzun dönem ödenemeyen ve tahsilat şirketlerine intikal eden borçlar 7 sene boyunca kayıtlı kalıyor. Urban Institute’un kıdemli uzmanı Caroline Ratcliffe, “Yolda gördüğünüz her 3 kişiden birisinin tahsilat şirketlerine intikal etmiş uzun dönemli borcu var. Bu onların iş bulma ve yeni bir daire kiralama şanslarını azaltıyor” dedi. u Türkİş Genel Başkanı Atalay, sessiz kalan kurum ve ülkelerin sesini çıkarmaları, yaptırım uygulaması için dünyadaki tüm kitle örgütlerine ve 210 ülkeye yazı yazdıklarını söyledi. Ekonomi Servisi Türkiye genelinde 85 işyeri ve 5 bin 250 taşeron işçi ile yapılan bir çalışma, büyük bir çoğunluğu düşük ücretle çalışan taşeron işçilerin sendikalı olmaktan korktuklarını, gelecek için umutsuz ve kaygılı olduklarını ortaya koydu. Hakİş tarafından yapılan, taşeron işçiliğin bir an önce çözümlenmesi gereken bir sorun olarak ortaya konulan çalışmaya göre taşeron işçilerin genel durumunu ve sorunlarını şöyle özetlemek mümkün; 4 Taşeron işçilerin yüzde 34.9’unu 3238 yaşları arasında olan işçiler oluşturuyor. Bu kişilerin önemli bir bölümü ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde eğitime sahip. 4 Taşeron işçilerin yüzde 50’sinin ücreti bin liranın altında. Söz konusu işçilerin İngiliz bankasına rekor ceza Ekonomi Servisi Küresel borç verme faizi olarak kullanı lan liborda manipülasyon yaptığı tespit edilen İngiltere’nin önde gelen finans kuruluşlarından Llyod’s’a ağır bir ceza geldi. İngiltere merkezli Finansal Yönetim Otoritesi (FCA) tarafından İngiliz Lyod’s Bankacılık Grubu’na temel faiz oranları üzerinde, finansal kuruluşun görevini kötüye kullandığını gerekçe göstererek 218 milyon sterlin değerinde ceza ödemesi gerektiğine karar verildiğini açıkladı. Bu rakam, 369 milyon dolara denk geliyor. FCA ile ABD merkezli CFTC’nin (U.S. Commodity Futures Trading Comission) ortaklaşa verdikleri kararda, Lyod’s Bankacılık Grubu’nun Japon Yeni ve İngiliz Sterlini’ne dair libor oranlarında manipülasyon yaptığını, yen, sterlin ve ABD dolarının değerini maniple etmeye çalıştığını ifade edildi. Lyod’s Bankacılık Grubu da kararın ardından, “Sorumlu olanların eylemlerini kınıyoruz” ifadelerine yer veren bir açıklamada bulundu. 8.5 milyon emekliye ikinci zam müjdesi Akmerkez’e Fransa’dan teklif Ekonomi Servisi İstanbul’un en ünlü AVM’lerinden Akmerkez’in yüzde 47’sine sahip olan Hollandalı AVM yatırımcısı Corio, Fransız rakibi Klepierre’ye satılıyor. Bloomberg’in haberine göre, söz konusu satış için Klepierre, Corio’ya 4.2 milyar Avro’luk bir teklif sundu. Önceki gün her iki şirketten yapılan açıklamada, söz konusu girişimle Avrupa’nın perakende konusundaki en büyük gayrimenkul şirketinin oluşturulacağına dikkat çekildi. Avrupa’da 7 ülkede AVM yatırımları bulunan Corio, Türkiye pazarına 2005’te halka açılan Akmerkez’in yüzde 47’lik hissesine 149 milyon Avro yatırarak adım atmıştı. Bugün itibarıyla Türkiye’de 7 AVM’si bulunan şirket, toplam değeri 510 milyon Avro’yu bulan 250 bin metrekare civarında kiralanabilir alanın sahibi. Corio’nun Türkiye’deki diğer AVM’leri; Adapazarı’ndaki Ada, Ankara’daki 365, Bursa’daki Anatolium, Denizli’deki Teras Park, Mersin’deki Tarsu ve Tekirdağ’daki Tekira. Corio halihazırda Hollanda, İtalya, Fransa, Almanya, İspanya, Portekiz ve Türkiye’de toplam 57 AVM’yi çalıştırıyor. Klepierre ile gerçekleştirilecek anlaşma sonucunda, 16 ülkede faaliyet gösteren ve toplam 182 AVM’si olan dev bir şirket yaratılması öngörülüyor. Klepierre Üst Yöneticisi Laurent Morel, anlaşmanın, Avrupa’nın yalnız perakendeye odaklı lider gayrimenkul şirketini yaratacağını açıkladı. Hem yolcu hem de kargo taşımacılığı yapılması planlanıyor. THK havayolu şirketi kuracak Ekonomi Servisi Türk Hava Kurumu (THK) Başkanı Osman Yıldırım, havayolu şirketi kurma çalışmalarına başladıklarını belirterek, “Kurulacak havayolu şirketi başlangıçta çok büyük olmayacak. Hem kargo hem de yolcu taşımacılığı yapılacak” dedi. Son yıllarda insanların kolay ve emniyetli ulaşım yolu olan havayolunu tercih etmeye başladığını ifade eden Yıldırım, bunun çok parlak bir sektör olduğunu söyledi. Uçak bakım kabiliyeti olan THK’nin havacılık alanında çalışacak pilot, kabin memuru, meydan işletmecisi gibi personel yetiştiren THK Üniversitesi olduğunu anımsatan Yıldırım, “THK, bünyesine bir havayolu şirketi katarsa sistem bütünlüğünü sağlamış olacak” dedi. Yıldırım, havayolu şirketinin bu yıl içinde kurulup çalışmalarına başlamasını planladıklarını belirtti. Twitter borsada uçtu Memur emeklileri için bu yıl bozulan yılda iki kez zam geleneği gelecek yıl yeniden uygulanacak. Hem memur emeklileri hem de SSK ve BağKur emeklileri yılda 2. kez zam alıyordu. Memur emeklileri, bu yılın zammını memurlarla birlikte ocakta aldı. Toplusözleşme görüşmelerinde alınan karar gereği, memur ve memur emeklilerinin taban aylıklarında 175 lira artış yapıldı. Bu, memur emeklilerinin maaşına yaklaşık 146 liralık artış olarak yansıdı. Ocakta ayrıca, yüzde 0.27 oranında enflasyon farkı verildi. Memurlar ve memur emeklileri, bu ay zam almadı. Maaş artışları enflasyon endeksli olan SSK ve BağKur emeklilerine ise bu yıl ocakta yüzde 3.27, bu ay da yüzde 5.70 zam verildi. 2015’te hem memur emeklilerine, hem de SSK ve BağKur emeklilerine 2 zam verileceği bilgisi verildi. Toplusözleşmeye göre; memur ve memur emeklilerinin maaşlarında 2015’in Ocak ayında yüzde 3’lük artış yapılacak. 2015 Temmuz ayında da maaşları yüzde 3 zamlanacak olan memur ve memur emeklileri, ayrıca enflasyon farkı da alacak. Ekonomi Servisi Sosyal ağ platformu Twitter’ın, ikinci çeyrek bilançosunda 312 milyon dolarlık gelir açıklaması, şirketin hisselerini de uçurdu. Twitter hisseleri bir günde yüzde 30 değer kazandı. ABD şirketlerinin bilanço mevsiminde en çok merak edilen Twitter’ın beklentileri aşıp aşmayacağıydı. Twitter’ın 283 milyon dolarlık gelir elde etmesi bekleniyordu. Şirketin gelirleri geçen sene aynı döneme göre de yüzde 124 artış gösterdi. Bu sonuçlar yılbaşından bu yana hisselerinde yüzde 40 kayıp yaşayan Twitter’ı bir günde coşturdu. Twitter hisseleri bir günde 36 dolardan 50 dolara kadar fırladı. Twitter’ın aktif kullanıcı sayısı da 271 milyon ile beklentileri aştı.