Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26 NİSAN 2014 CUMARTESİ 12 DIŞHABERLER dishaberler@cumhuriyet.com.tr Çin yönetimi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde sakalı olanları ihbar edene para verecek ABD’den, Mirkadirov’un tutuklanmasına tepki Dış Haberler Servisi ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Jen Psaki, Azerbaycanlı muhalif gazeteci Rauf Mirkadirov’un dört yıldır yaşadığı Türkiye’den sınır dışı edildikten sonra Baku’da tutuklanmasından rahatsızlık duyduklarını bildirdi. Azeri gazetecinin 19 Nisan’da Baku’ya Mirkadirov varır varmaz tutuklandığını hatırlatan Psaki, Mirkadirov’un durumunu yakından izlediklerini söyledi. Psaki, Mirkadirov’un tutuklanmasının, Azerbaycan’da hükümete yönelik eleştirel haberciliği ve Karabağ krizine çözüm amacıyla yürütülen gayri resmi görüşmelere katılmasıyla ilgili olabileceğini vurguladı. İnsan Hakları İzleme Örgütü de Mirkadirov’u sınır dışı eden Türkiye’yi uluslararası hukuku çiğnemekle suçladı. Örgüt açıklamasında, Mirkadirov’a avukat sağlanmadığı ve sınır dışı işleminin hukuk dışı yapıldığı öne sürüldü. Muhalif gazeteci, mahkemede suçlu bulunması halinde on yıl hapisle cezalandırılabilecek. Dış Haberler Servisi Gençlerin Suriye’de cihatçılara katılmasını önToplantılara lemek için Türkiye de Belçika’da uluslararası katılacak toplantı yapılacağı açıklandı. Belçika İçişleri Bakanı Joelle Milquet, 9 Avrupa ülkesi, ABD, Türkiye, Fas, Ürdün ve Tunus’un katılacağı, 8 Mayıs’ta yapılacak toplantıda işbirliği yollarının konuşulacağını duyurdu. Milquet, Suriye’deki El Kaide bağlantılı gruplara katılanların dönmesiyle oluşacak sorunların başlıca endişeleri olduğunu vurguladı. Milquet geçen yıl Fransa ile bakanlık düzeyinde gayri resmi bir grup oluşturduklarını, İngiltere, Hollanda ve İspanya’nın katılımıyla toplantılar yaptıklarını, ABD, Kanada ve Avustralyalı yetkililerle de temaslarda bulunduklarını söyledi. Dış Haberler Servisi Çin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde sakal avına çıktı. Çinli yetkililerin bölge halkına uzun sakalı olan komşularını ihbar etmeleri yönünde çağrıda bulundukları, bunu yapanlara para verileceğini söyledikleri belirtiliyor. AFP ajansının Çin devlet medyasından Global Times’a dayandırdığı haberine göre, Şaya bölgesindeki yetkililer “aşırı sakallı komşusunu, yasal olmayan dini aktiviteler Sakalı ihbara ödül de bulunanları” ihbar eden, haklarında bilgi verene yaklaşık 550 bin yuan (88000 dolar) arasında para ödülü verileceğini açıkladı. Haberde Sincan’daki Çinli yetkililerin ayrıca bölgede Müslüman kadınların çarşaf giymelerinin önüne geçilmesi ve erkeklerin tıraş olmasını içeren “Güzellik Projesi” adı altında bir çalışma yürüttükleri belirtildi. AFP’ye konuşan Kaşgar bölgesinden bazı kişiler de hükümet binala(Fotoğraf: AP) rına, bankalara girildiğinde kadınların çarşafını çıkarmak zorunda olduğunu, erkeklerin ise saç sakal tıraşlı görünmelerinin istendiğini söyledi. Uygur Türkleri, Çin yönetimini dini ve kültürel yaşamlarına yönelik şiddetli baskı uygulamakla suçluyor. Pekin ise bölgedeki ayrılıkçılıkların radikal İslamcı, yabancı terör gruplarıyla bağlantılı olduğunu, şiddet eylemlerine karıştıklarını savunuyor. Taziyenin ‘İnandırıcılığı’ “Havuz medyası” manşetlerinde “taziyeye” dünya basınının tepkilerini sıralamış. Washington Post: “Normalleşme için önemli adım”; Guardian: “Erdoğan konunun siyasi rant için kullanılmaması gerektiğini söyledi”, Le Monde: “Erdoğan ilk kez bu kadar açık konuştu”, Repubblica: “Ankara’nın daha önce yaşamadığı tarihi olay” şeklinde başlık atmışlar... Star ilaveten “Hiçbir Türk lider böyle bir açıklama yapmadı” cümlesini öne çıkarmış! Şu “algı” yaratılmak isteniyor: “Erdoğan benzersiz tarihi bir adım attı”; giderek hatta “tarih yazdı!”… Moda deyimle buna “algı operasyonu” deniyor. Havuz medyasının “taziye” üzerinden hemen eş başlıklar ve benzer içerikli yorumlarla işlediği “algı” özetle bu! Haberi aldığımda İtalya’daydım. İtalyan medyasında karşıma çıkan haberler ve yorumlar Erdoğan’ın geniş otoriterleşme eğilimlerini dengelemek amacıyla girdiği bir “itibar operasyonu” temasını işliyordu. Önceki sabah gözümü açarken daha, haberi RAI radyosundan duydum: Spiker, haberin sonunda bir Ermeni din adamına bağlandı. “Erdoğan taziye mesajı yayımladı… ama içeride muhaliflere yapmadığını bırakmayan otoriter, baskıcı bir hükümet başkanından gelen böyle bir taziye mesajı sizce ne denli muteberdir” şeklinde bir soru sordu… Bu mayınlı soruyu başından bariz biçimde defetmeye çalışan Ermeni din adamı; uzun ve girift cümleler içinde özetle; “Erdoğan’ın kötü şöhretini aklaması için iyi ya… bu adım fırsat olur!” mealinde bir yanıt verdi. Derken bizim havuz medyasının birinci sayfalarında… “tarihi olay” yorumuyla taşınan İtalya’nın Repubblica gazetesine göz gezdirdim: Bahsedilen gazetede bahsedilen haberi göremedim. Kıyıda köşede kaldığı için belki gözümden kaçmış olabilirdi... Ancak aynı gazetenin baş sayfasında buna karşın gayet çarpıcı başka bir değerlendirmeye rastladım; “Erdoğan’dan Xi Jiping’e… İran rejiminden Mısır’a! Putin ve diğerleri!” cümleleriyle başlayan ve internet düşmanı ülkeleri masaya yatıran değerlendirme, içeride iki tam sayfa sürmekteydi… İç sayfalarda internetten dehşetle korkan ülkeleri gösteren bir de büyük dünya haritası içeren haberde Türkiye; İran, Suudi Arabistan, Özbekistan, Çin, Kuzey Kore, Burma, Vietnam, Malezya ve Rusya ile Ortadoğu ve Asya’nın en despot rejimleriyle birlikte yan yana ele alınmaktaydı… “Repubblica”yı bırakıp amiral gazete Corriere della Sera’ya geçtim… Burada da 15. sayfada konuya iki sütunluk bir yorum ayrılmıştı. Ortadoğu muhabiri Antonio Ferrari’nin kaleme aldığı; “Rakamlara göre yerel seçimleri kazanmış olsa da imajı uluslararası düzeyde hayli bulanıklaşan Erdoğan, siyaseten gitgide zayıflıyor” sözleriyle girizgâh yapan yorum; TC Başbakanı’nın “asırlık bir tabu yıktığını”belirtmekle beraber şu cümlelerle sona ermekteydi: “Erdoğan’ın Ermenilere hangi güdülerle el uzattığı herkesçe açık. Taziye mesajının hızla (başka dillere) çevrilmesi ve dolaşıma sokulması için, tüm TC elçiliklerine emir verildi. Hedef çok bariz: Çok sayıda skandalın yanı sıra demir parmaklıklar ardındaki gazetecileriyle dünya rekoru kırmakla malul Başbakan’ın imajını düzeltmek! Bilindiği gibi Erdoğan, ağustosta cumhurbaşkanlığı seçimlerine girmeyi hedefliyor!” Türkiye’de yürütülmekte olan derin “algı operasyonları” hilafına, İtalyan basınında misal!yaptığım bu çok kısa gezinti Ankara’nın abra kadabra bu çıkışının özetle “tarihi adım”dan çok dış dünya tarafından “‘Batı’ ile girişilen PR hamlesi” olarak izlendiğini ortaya koymakta. Bizde hani “Söyleyene bakarım adam mı!” diye bir laf vardır ya o hesap… Böyle “nalına mıhına” cin fikir zamanlamalı bir taziye mesajı yayımlamakla, ne yazık ki “inandırıcılık” kazanılmıyor… Tersine… Arkada ancak “inandırıcılık” olduğu takdirde, söylenen sözün; yapılan “taziye”nin kıymeti harbiyesi oluyor. İçeride ümüğü sıkılan muhaliflerin çilelerini görmezden gelmek gibilerinden bir zımni mutabakat karşılığında… geçmişin çileleri üzerinden sembolik taziye mesajları yayımlamak, inandırıcılığa hizmet etmiyor. Çalakalem tercümeyle hemen… dostlar alışverişte görsün hesabına yapılan bu gösterişli jestler, “inandırıcı” olmak bir yana, büyük bir insanlık trajedisi üzerinden hatta “araçsal itibar kazanımına” indirgendiğinde, sadece “taviz” olarak algılanıyor. “Taziye” / “örtülü özür” dünya kamuoyuna bu sebeple yetmeyecektir. İlk tepkiler ortada. Sembolik “taviz”le yetinmeyen Erivan’da ilk etapta Türk bayrağı yakıldı. Ermenilerin hamiliğine soyunan Fransa’da Hollande, anında hemen Türk hükümetinin “taziye girişimini”, “yeterli bulmadığını” söyledi: “Zamanında ne olup bittiğini de söylemek gerekir” dedi: “Hafıza, özgürlük, gerçeği isteyen herkesin beklentisi soykırımın tanınmasıdır”… Bir kez bu “taviz” verdiğinizde varacağınız yer, “soykırımın tanınması”ndan başka bir şey olmaz. Genç cihatçılara uluslararası önlem Dağcılar Everest’ten ayrılıyor Dünyanın zirvesi Everest Dağı’nda yaşanan çığ felaketiyle birlikte tırmanma sezonunun belirsizliğe düşmesi, dağcıları 5 bin 800 metre yükseklikteki ana kamptan indirmeye başladı. Bu yıl 300’den fazla yabancı dağcı Everest’e tırmanmaya hazırlanıyordu ancak dağcılara kılavuzluk eden Şerpa aşiretinden 13 kişinin ölmesi her şeyi değiştirdi. Çığ felaketinin ardından hâlâ kayıp olan 3 kişinin hayatından da umudun kesildiği bildiriliyor. Şerpalar bu seneki tırmanışları iptal ettiklerini duyurmuşlardı. Nepal Dağcılık Derneği Başkanı Ang Tshering Sherpa da dağcıların korku sebebiyle tırmanmaktan vazgeçtiğini duyurdu. Nepal’de dağcılık turizmi, her yıl elde edilen milyonlarca dolarla ülkenin en önemli gelir kaynağı. Taziye ‘şaibeli’ liderden gelince ABD Dışişleri Bakanı, Rusya’nın Cenevre anlaşmasına uymadığını, bunun bedelinin büyük olacağını söyledi Aliyev’den Sarkisyan’a tepki Erdoğan’a destek Dış Haberler Servisi Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Ermenilere taziye dileklerini iletmesini ABD ve Avrupa Birliği’nin desteklediğini, ancak Ermenistan’dan yine olumlu karşılık gelmediğini söyledi. Çek Cumhuriyeti’nin başAliyev kenti Prag’da yapılan Doğu Ortaklığı Zirvesi’nde konuşan Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, 1915 olaylarına ilişkin iddialarını yineleyerek Ermenistan’a sınırlarını açmadığı için Türkiye’nin AB’ye üye olamayacağını söyledi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ise “Bugün maalesef Ermenistan Cumhurbaşkanı fırsat bularak Türkiye’ye saldırdı. Bunu yapmak çok kolay, çünkü toplantıda Türkiye’den temsilci bulunmuyor. Fakat ben buradayım ve TürkiyeErmenistan sınırının neden kapalı olduğunu anlatabilirim” dedi. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da Başbakan Tayyip Erdoğan’ın 1915 olayları için yayımladığı taziye mesajıyla ilgili “Aslında bu mesajın muhatapları öncelikle devletler değildi. Dünyanın her yerinde yaşayan Ermenilere dönük insani bir mesajdı” dedi. Davutoğlu, Sudan Dışişleri Bakanı Ali Karti ile düzenlediği basın toplantısında, “Mesajın yayınlanmasından sonra tek tek bazen kuruluşlardan bazen Ermeni toplumlarından bize gelen tepkiler, Ermeni diyasporasından gelen tepkiler olağanüstü olumlu” diye konuştu. Kerry: Pahalıya mal olur duğunu söyledi. Konuyla ilgili fotoğDış Haberler Servisi ABD raflara değinen Lavrov, “Bu fotoğDışişleri Bakanı John Kerry, raflar fotoşop olabilir. Rusya asRusya’nın Cenevre anlaşmasınkeri kamuflajı giyen herkese Rus dan sonra, Ukrayna’nın doğusunaskeri diyemeyiz” diye konuştu. daki gerilimi düşürmeye yönelik Ukrayna Başbakanı Arseniy Yat“hiçbir somut adım atmadığısenyuk da Rusya’yı “üçüncü dünya nı” söyleyerek “Rusya’nın ansavaşı” çıkarmaya çalışmakla suçlaşmaya uymaması sadece ciddi ladı. Yatsenyuk, “Rus ordusunun bir hata olmayacak, pahalı bir Ukrayna topraklarındaki saldırhata olacak” dedi. gan faaliyetleri Avrupa’da çatışSert üslubu dikkat çeken Kerry, maya yol açacaktır” dedi. “Moskova’nın tutum değiştirUkrayna’nın doğusundaki Kramatorsk askeri memesi halinde dünya daha fazhavalanında bir helikopter vuruldu. (AP) GİT heyeti alıkonuldu’ la bedel ödemesini sağlayacakUkrayna İçişleri Bakanlığı, ülkeve koordine etmeyi sürdürdüğünü belirtır. Başkan Obama’nın belirttiği gibi biz hazırız” diyerek, Rusya eko ten Kerry, “Bu grupların, yeni kıyafet nin doğusunda Rusya yanlısı ayrılıkçı sinomisinin mevcut yaptırımlardan şimdi leri, disiplinli asker tavırları, silahla lahlı grupların, Avrupa Güvenlik ve İşrı ve Rus aksanlarıyla kendi haklarını birliği Teşkilatı’ndan (AGİT) bir heyeti den etkilendiğini söyledi. Cenevre anlaşması için “iyi niyetin” arayan yerel halk olduğunu iddia et alıkoyduğunu bildirdi. Kramatorsk’tan yeterli olmadığını, tarafların somut adım mek saçma. Dünya, barışçıl protesto Slavyansk’a giderken durdulan otobüslar atması gerektiğini açıkça belirttikle cuların, üzerlerinde Rusya’nın cepha te 7 AGİT yetkilisi ile Ukrayna ordusunrini hatırlatan Kerry, anlaşmanın ilk gü neliğinin son ürünleri otomatik silahlar dan 5 askeri temsilcinin bulunduğu kaynünden itibaren sadece Ukrayna’nın yü ve el bombalarıyla gelmeyeceğini bili dedildi. Rusya yanlısı ayrılıkçıların lideri kümlülüklerini yerine getirdiğini savundu. yor” diye konuştu. Kerry, Ukrayna’nın Vyaçeslav Ponamaryev, askerleri tutukRusya’nın “dikkat dağıtma, kandırma doğusunda görülen asker kıyafetli kişi ladıklarını bildirdi. Ponamaryev, “Bölgeve istikrarsızlaştırma” yolunu izlediği lerin giysilerinin geçen ay Kırım’da gö ye gözlemci olarak gelenlerin, Ukrayni öne süren Kerry, Cenevre’den bu ya rülen Rus askerlerininkiyle aynı olduğu na istihbarat görevlilerini getirmesinin na tek bir Rus yetkilisinin bile kamuoyu nu da belirterek “Rusya’nın elinin bu iyi bir şey olmadığını” söyledi. Ukrayna’nın Kramatorsk askeri havaönünde anlaşmayı destekleyen ve silahlı işin içinde olduğundan kimsenin şüpalanında, bir helikopterin keskin nişancı grupları işgal ettikleri yerleri boşaltmaya hesi olmasın” dedi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ateşiyle yakıt deposundan vurulmasıyçağıran açıklama yapmadığını söyledi. Moskova’nın, Rus yanlısı grupları mad ise Ukrayna’nın doğusunda Rus askerle la patlama meydana geldiği, bir askerin di olarak ve ağır silahlarla desteklemeyi rinin görüldüğü iddiasının “çocukça” ol yaralandığı da gelen haberler arasında. ‘A Davutoğlu: Muhatap devlet değil İtibar operasyonu ve ‘taviz’… Marshall Adaları nükleer güçlere karşı Dış Haberler Servisi Büyük Okyanus’un küçük ada devleti Marshall, dünyanın nükleer güçlerine karşı ayaklandı. 1950’lerde ABD’nin çok sayıda nükleer testini yaptığı yer olarak bilinan Marshall Adaları önceki gün ABD’nin yanı sıra Rusya, İngiltere, Fransa, İsrail, Hindistan, Pakistan ve Kuzey Kore hakkında nükleer silahsızlanmaya yönelik çaba göstermedikleri, uluslararası yasaları çiğnedikleri gerekçesiyle Lahey’deki Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde dava açtığını duyurdu. Marshall Adaları, Büyük Okyanus’ta 1156 ada ve adacıktan oluşuyor. Feribot kazasında yürek sızlatan manzara Dış Haberler Servisi Geçen hafta Güney Kore’de meydana gelen ve kazazedelerin çoğunluğunu öğrencilerin oluşturduğu feribot kazasında, enkaz arama ekipleri yürekleri sızlatan bir manzarayla karşılaştı. Dalgıçlar üzerine canyeleği giymiş bir kız ve bir erkek öğrencinin, yeleklerinin kordonlarını birbirine bağlamış şekilde cesetlerini denizden çıkardı. İsmi açıklanmayan dalgıç “Onları gördüğümde birbirlerinden ayrılmak istemediklerini düşünüp ağlamaya başladım” dedi. Aile oğullarını kıyafetlerinden tanırken resmi olarak teşhis edilmesi için DNA testi yapılacak. Kabinlerden birinde cankurtaran yeleği giymiş 48 kız öğrencinin cesedinin bulunduğu da öğrenildi.