Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 MART 2014 PAZAR kultur@cumhuriyet.com.tr 16 KÜLTÜR Hükümetin yasa taslağı ile Özerk Sanat Konseyi’nin taslağını karşılaştırdık TÜSAK’ta özgürlük yok ASLI ULUŞAHİN SERGİ, 20 MART’A KADAR DEVAM EDECEK Kültür ve Turizm Bakanlığı, davet ettiği kurum ve kuruluşlarla, Türkiye Sanat Kurumu (TÜSAK) yasa tasarısı taslağını yarın Ankara’da görüşecek. Kültür SanatSen öncülüğünde, 181920 Şubat’ta İstanbul’da yapılan ve 30’a yakın sivil toplum kuruluşunun katıldığı çalıştayın sonuç bildirisinde, sanat kurumu oluşturulmasında Özerk Sanat Konseyi’nin (ÖSK) taslağının güncellenerek temel alınması kararı kabul edilmişti. ÖSK, 76 sanat ve sanatçı kuruluşunun katılımıyla taslağı 1995 yılında hazırlamış ve 2005’te bugünkü halini vermişti. Hükümetin yasa taslağı ile ÖSK’nin taslağını, tartışmalara katkı sunacağı düşüncesiyle karşılaştırdık. Anayasanın 64. maddesi Özerk Sanat Konseyi’nin taslağı anayasanın 64. maddesine vurguyla başlıyor. Bilindiği üzere 64. maddede “Devlet, sanat faaliyetlerini ve sanatçıyı korur. Sanat eserlerinin ve sanatçının korunması, değerlendirilmesi, desteklenmesi ve sanat sevgisinin yayılması için gereken tedbirleri alır” hükmü yer alıyor. Metnin devamında bu görev, sos liyetlerin üretim, tanıtım yal devlet olgusunun bir u ve teşviki konusunda, gereği olarak tanımilgili ve birlikte çalanıyor. Bakanlığın Ankara lışacağı tüm baTÜSAK tas toplantısı öncesinde, TÜSAK’ın kanlıklara danışlağında anayabazı maddeleri ile Özerk Sanat manlık hizmesa maddesine Konseyi’nin sunduğu taslağın ti vermek, gegöndermede bulunulmu maddelerini karşılaştırdık. Kısa bir süre rektiğinde hagöre yor. önce Kültür SanatSen öncülüğündeki kemlik vinde bulun İfade İstanbul çalıştayında STK’ler ÖSK makla yükümlü. özgürlüğü Ayrıca taslaktaslağının güncellenerek temel ta, “sanata ilişkin ÖSK’nin alınmasını kararlaştırmıştı. yatırımlarında hütaslağında, yasakümete danışmanlık nın gerekçelerinden u yapmak” ifadesi biri, “ifade özgürlüğüKültür ve Turizm de var. nün önündeki engelTÜSAK taslerin ortadan kaldıBakanlığı’nın, Türkiye Sanat lağında, “yarılması”. Kurumu yasa tasarısı taslağının sal düzenleTaslakta, kurulkonuşulacağı yarınki toplantıya me ihtiyacı ması hedeflenen pek çok kuruluşunu davet ederken duyulması kurumun asli göhalinde gerevlerinden ilkinin Şehir Tiyatroları’ndan İŞTİSAN, rekli hazır“sanatsal özgürlüTürkiye Yazarlar Sendikası ve lıkları yapağü güvence altına özel tiyatroları çağırmaması rak bakanlığa almak” olduğu besunmak” ibalirtiliyor. dikkati çekti. resiyle, kuruma TÜSAK yasa taslağınyalnızca öneri getirda ifade özgürlüğü ve sanatme hakkı tanınıyor. sal özgürlükle ilgili bir cümle yok. ÖSK, hedeflediği sanat kurumuna bakanlıklar üstü bir yapı öngörüyor. Buna göre kurum, sanatsal faa 2. fıkrasındaki şu açıklama dikkat çekici: “Kurum faaliyetleri için kullanılacak toplam gelirlerin yüzde beşini aşmamak üzere kurulca belirlenen ve bakan tarafından onaylanan kısımlar kurum bütçesine gider kaydedilmek suretiyle özel hesaba aktarılır. Aktarılan tutarların harcanması, muhasebeleştirilmesi ve alımlarda kullanılacak ihale yöntemlerine ilişkin usul ve esaslar kurulun teklifi, bakanın önerisi üzerine başbakan tarafından belirlenir.” Taslakta aynı zamanda, “özel hesaplardan yapılan harcamaların 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olmadığı” belirtiliyor. Pilevneli’den ‘Son Dönem Eserler’ Kültür Servisi Türk çağdaş resim sanatının öncü sanatçılarından Prof. Mustafa Pilevneli’nin “Son Dönem Eserler”i 20 Mart’a kadar Türker Art’ta sanatseverlerle buluşuyor. Haldun Taner’in “duyargaları her an yeni bir renge, titreşime açık” diye tanımladığı Pilevneli’ye ait otuz dört eserin yer aldığı sergide; soyut ve somut renk, doku, leke, biçim ilişkilerini ışık ve devinim olgusuyla işleyen resimler yer alıyor. Sergi, renklerin ve fantastik vurgulamaların kullanıldığı büyük boyutlu akrilik tuval “başeserleri” ve suluboya tabloları içeriyor. “Son Dönem Eserler” adlı sergide, Ege’nin mavisi ve doğasını değişik açılardan yansıt an eserler, balık figürlü kompozisyonlar, Çengelköy’de camii avlusu, Sultanahmet, Çınaraltı gibi İstanbul’un değişik semtlerinden derlenmiş peyzajlar izlenebiliyor. Sanat eğitimi ÖSK taslağında, “sanat eğitimi veren yüksek öğretim kurumları ile işbirliği yapmak, ortak projeler gerçekleştirmek, ilk ve ortaöğretimde sanat eğitimi konusunda Milli Eğitim Bakanlığı’na danışmanlık yapmak” maddesiyle, örgün öğretime dek uzanan bir sanat eğitimi örgütlenmesi söz konusu. TÜSAK yasa taslağında bu alan “Kurum; sanatçı adayı üstün yetenekli çocuk ve gençlere yurtiçinde ve yurtdışında eğitim desteği, üstün yetenekli sanatçılara yurtdışında ileri eğitim desteği, bu kişilere ihtiyaç halinde enstrüman ve malzeme desteği sağlayabilir” şeklinde sınırlandırılmış. Bakanlıklar üstü yapı Yönetimin seçimi ÖSK, kuruma bakanlıklar üstü bir statü kazandırırken, yönetimini de seçim sistemiyle oluşturuyor. Geniş bir genel kurulun planlandığı programda, genel kurul, 2’si devlet görevlisi, 10’u seçimle belirlenen sanat alanından kişilerden oluşan yönetim kurulunu belirliyor. TÜSAK’ta, üyelerin en az 6’sı desteklenen sanat dallarından olmak üzere, bakanlık kararı ve Bakanlar Kurulu onayıyla atanan 11 kişilik kurulun kurumu yönetmesi anlayışı benimseniyor. ANKARA’yA KİMLER çAğRILDI? Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara’da yapılacak toplantıya çok sayıda sanat kuruluşu, sivil toplum örgütü, özel kuruluşlar ile üniversiteleri çağırdı. Buna karşın, Şehir Tiyatroları örgütlerinden İŞTİSAN benzeri örgütleri çağırmaması, Türkiye Yayıncılar Birliği çağrılırken, Türkiye Yazarlar Sendikası’nın davet edilmemesi ve özel tiyatrolara davet gönderilmemesi dikkat çekti. Bakanlığın, TÜSAK taslağının son halini paylaştığı ve bir yazıyla davet ettiği kuruluşlardan bazıları şöyle: Opera Solistleri Derneği, Ankara Çoksesli Müzik Derneği, Bursa Flarmoni Derneği, Tiyatro Oyuncuları Derneği, MÜYAP, TOMEB, TOBAV, Oyuncular Sendikası, Kültür, Turizm ve Sanat Çalışanları Derneği, Kültür SanatSen, İKSV Genel Müdürlüğü, Akbank Sanat, Borusan Kültür Sanat, CerModern, İstanbul Bilgi Üniversitesi, İTÜ, Ege Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi ile İstanbul, Ankara ve İzmir büyükşehir belediyelerinin kültür ve sosyal işler daireleri. SERGİ, SAİNTJOSEPH FRANSIZ LİSESİ’NDE Devlet kurumları ÖSK, Devlet Tiyatroları, Devlet Opera ve Balesi, Devlet Senfoni Orkestrası gibi kamu kurumlarıyla, ödenekli tiyatro statüsü kazanmış belediye tiyatrolarının, ödenekli kamu kurumu niteliklerinin korunması, yanı sıra bu yapılara özerklik kazandırılması düşüncesini benimsiyor. TÜSAK yasa taslağı ise sanat alanında faaliyet gösteren tüm devlet kurumlarını ve dolayısıyla mevcut yasalarını lağvediyor. ‘Sınırların Ötesinde’ Kültür Servisi Fotoğraf sanatçısı Mathias Depardon’un “Sınırların Ötesinde” adlı sergisi 22 Mart’a kadar SaintJoseph Fransız Lisesi’nde sanatseverlerle buluşacak. Sergide, 21. yüzyılın başlıca sorunlarından biri olan göç olgusu anlatılıyor. Fotoğraflarından seçkiler Fransa Ulusal Kitaplığı koleksiyonuna dahil edilen Mathias Depardon, özellikle göç teması ve iklim göçmenleri üzerine yaptığı çalışmalarla dikkat çekiyor. İstanbul’da yaşayan sanatçının fotoğrafları; Newsweek, The Sunday Times Magazine, Das Magazin, Internazionale, The International Herald Tribune/New York Times, The Wall Street Journal, Le Monde gibi dünyanın belli başlı gazete ve dergilerinde yer aldı. Sayıştay denetimi ÖSK, kurumun Sayıştay tarafından denetleneceği maddesine taslakta yer vermiş. TÜSAK yasa taslağında, gelirlerin ve verilecek desteğin denetlenmesiyle ilgili bir madde yer almıyor. Öte yandan “Gelirlerin Kullanımı” başlığında, 12. maddenin Bakanlığın düzenleyeceği toplantı protesto edilecek ALbERT LONG HALL PİyANO GüNLERİ Sanatçılardan dayatmaya hayır!’ u Sanat dünyasının önemli kesiminin çağrılmaması ve Türkiye’deki sanat hareketini bitireceği öngörülen taslak, toplantı öncesi protesto edilecek. lüğünde bir araya gelecek sanatçılar “Kurumlarımızın kapatılmasına karşı çıkacağız. TÜSAK’a hayır diyeceğiz” diyecek. Protesto eylemi ile ilgili olarak resmi internet sitesinden bir açıklama yapan Kültür SanatSen yetkilileri, sanatseverleri eyleme şu ifadelere çağırdı: “Devlet Opera ve Balesi’nin kapatılmasına karşı, Devlet Tiyatroları’nın kapatılması na karşı, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nün kapatılmasına karşı, sanatın rant kapısı haline getirilmesine karşı, sanata sansür ve siyasi müdahalelere karşı söyleyecek sözümüz var. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılacak olan TÜSAK çalıştayı öncesi düşüncelerimizi haykırmak için 3 Mart Pazartesi günü saat 09.30’da buluşuyoruz. Tüm kültür sanat emekçilerini ve sanatseverleri sanatı savunmaya çağırıyoruz.” Toplantı ayrıca basın mensuplarına da kapalı gerçekleştirilecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca hazırlanan, Devlet Tiyatroları (DT), Devlet Opera ve Balesi (DOB) ve Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nü lağv ederek, sanat kurumlarını yeni oluşturulacak Türkiye Sanat Kurulu’na (TÜSAK) devretmeyi öngören yasa tasarısı taslağı ile ilgili çalıştayı sanatçılar protesto edecek. TÜRKSOY Toplantı Salonu’nda, yarın bakanlık tarafından bazı sivil toplum kuruluşları ile üniversitelerin katılacağı toplantı öncesi sanatçılar “TÜSAK’a hayır” diyecek. Toplantıya sanat kesiminden büyük tepki var. Sanat dünyasının önemli bir kesiminin toplantıya resmi olarak davet edilmemesi ve sanatçıların “Türkiye’deki sanat hareketini bitireceğini öngördüğü” yasa taslağı, toplantı öncesi protesto edilecek. Kültür SanatSen, Devlet Tiyatroları Sanatçıları Derneği (DETİS), Devlet Tiyatrosu Opera ve Balesi Çalışanları Yardımlaşma Vakfı (TOBAV) gibi sanat alanında faaliyet gösteren bazı sivil toplum kuruluşları öncü Ayşegül Sarıca sahnedeydi Kültür Servisi Ayşegül Sarıca, Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall Piyano Günleri’nin kapsamında 26 Şubat akşamı sahnedeydi. Sanatçı konserde; J.S. Bach, L.V. Beethoven, G. Fauré, E. Grieg ve Z. Kodály’nin eserlerini seslendirdi. Albert Long Hall konserleri 5 Mart saat 19.30’da İngiliz kontrtenor Michael Chance ve Amerikalı piyanist Maggie Cole ikilisinin vereceği konserle devam edecek. CNR Kitap Fuarı açıldı Kültür Servisi Çeşitli yarışma, imza günleri, söyleşi, konferans, panel ve forumlara ev sahipliği yapacak olan CNR Kitap Fuarı başladı. Fuar, 19 Mart tarihleri arasında Yeşilköy’deki CNR EXPO’da kitapseverleri buluşturacak. 150 yayınevinin katıldığı fuarın ana teması sosyal medya ve çocuk. Fuarın açılışında konuşan Basın Yayın Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Münir Üstün, İstanbul gibi bir şehre tek kitap fuarının yeterli olmadığına da değinerek, “İstanbul’un merkezinde ikinci kitap fuarımıza kavuştuk. CNR’dan Anadolu yakasında da bir fuar organize etmesini bekliyoruz. Buna büyük ihtiyaç var” dedi. TEB Başkanı Akmen’den TÜSAK tepkisi Kültür Servisi Tiyatro Eleştirmenleri Birliği (TEB) Başkanı Üstün Akmen, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın TÜSAK yasa tasarısı ile ilgili bir açıklama yaptı. Akmen, TÜSAK yasa tasarısı ile ilgili kültür ve sanat alanında faaliyet gösteren sendika, dernek ve sivil toplum kuruluşu temsilcileriyle yarın gerçekleştireceği toplantı için kendilerinin davet edilmemesini kınadı. 50’den fazla sivil toplum örgütünün ve sendikaların son dakikada davet edilmesini de eleştiren Akmen, çağrının “göstermelik” olduğunu belirtti. TÜSAK yasa tasarısıyla kültür ve sanatın siyasi iradeye rant kapısı haline getirileceği endişesini taşıdığını söyleyen Akmen, “Hangi konuda kimleri çağıracağını, kimlere danışacağını bilmeyen bu bakanlık mı yasa yapacak? Varsın o bizi toplantıya davet etmesin. Müsteşarı kültürlü olmaya, sanatı anlamaya davet ediyorum” dedi.