Katalog

5 ŞUBAT 2014 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ [email protected] 11 Kur 2.25 seviyelerinde kalmayı sürdürürken şirketlerin dış borcu ve döviz açığı da katlanarak artıyor Borç batağı büyüyor Ekonomi Servisi Re arttı. Yurtdışından sağlanan el sektörün döviz varlıkları nakdi krediler 516 milyon Kasım 2013’te ekime göre dolar azaldı. Kasımda firmalar 170 mil1 milyar 279 milyon dolar artışla 93 milyar 32 milyon yar 153 milyon dolar açık dolara yükselirken yükümlü verdi. Merkez, Ekim 2013 lükleri, yani borçları 1 mil verilerini de revize etti. Buyar 326 milyon dolar artışla na göre ekimde daha önce 263 milyar 185 milyon do 164 milyar 401 milyon dolar lara yükseldi. Bu dönemde olarak hesaplanan net döviz firmaların net döviz pozis pozisyonu açığı 170 milyar yonu açığı ise 47 milyon 106 milyon dolara yükseltildi. Net döviz pozisyonu dolar artışla 170 milyar açığı bir önceki aya 153 milyon dolara Reel göre 47 milyon ulaştı. sektörün dış dolar, 2012 Merkez yılı sonu Bankası’nın borcu kasımda 263 na göre ise dün yayımmilyar doları aşarken 29 milyar lanan verişirketlerin döviz açığı 170.2 158 mil lerine gömilyar dolara ulaştı. Ekimde yon dolar re, Kasım 2013’te gerçekleşen döviz açığı da 164.4 artış gösterdi. varlıklar milyar dolardan 170.1 milyar Kasım bir önceki dolara revize 2013 döne aya göre yüzminde kısa vade 1.4 artarken edildi. deli varlıklar 78 2012 sonuna göre milyar 180 milyon doyüzde 7.5 arttı. Kasım 2013’te borçlar eki larken kısa vadeli borçlar 95 me göre yüzde 0.5 artarken milyar 96 milyon dolar ola2012 sonuna göre 15.7 artış rak gerçekleşti. Kısa vadeli gösterdi. Ekime göre yurti net döviz pozisyonu ise 16 çinden sağlanan nakdi kre milyar 916 milyon dolar oldilerle ithalat borçları sıra du ve Ekim 2013 dönemine sıyla 1 milyar 284 milyon göre 380 milyon dolar daha dolar ve 588 milyon dolar az açık verdi. Faiz Gerçeği Bugünkü yazımızda biraz yakın tarihe geri dönüş yapacağız. Konumuz AKP’nin iktidara geldiği 2002’den başlayarak küresel krizin etkilerinin Türkiye’ye uzandığı 2008 Ekim ayına değin Türk mali piyasalarında gerçekleşen faiz oranları ve enflasyonun seyri. Aşağıdaki ilk grafik TC Merkez Bankası (TCMB) ve TC Kalkınma Bakanlığı’ndan derlediğimiz enflasyon ve faiz oranlarına ilişkin verileri sergiliyor. Yerel seçim bereketi siparişini karşılayan MAN, AKP’ye 2, Başbakanlık’a 2, MHP’ye 2 ve CHP’ye 1 otobüs sattı. Ekonomi Servisi Geçen yılın nisan ayından sonra durgunlaşan, beklentilerin altına doğru yönlenen otobüs ve kamyon piyasasını yerel seçimler hareketlendirdi. MAN Kamyon ve Otobüs Ticaret AŞ CEO’su K. Tuncay Bekiroğlu, “2013, seyahat otobüsü pazarında beklentilerin aşıldığı bir yıl oldu. Yılın başında 950 olarak öngörülen toplam pazar, yıl içindeki dalgalanmalara rağmen 1.340 olarak gerçekleşti. MAN 222 seyahat otobüsü satışı gerçekleştirdi. Yüzde 17 pazar payı elde etti” dedi. MAN’ın, Türkiye’deki 2013 yılını değerlendiren ve 2014 yılı için beklentilerini paylaşan Bekiroğlu özetle şunları söyledi: * Yaşanan farklı dalgalanmalara karşın 2013 genel anlamda hem satış, hem de servis açısından hedeflerin aşıldığı başarılı bir yıl oldu. MAN Türkiye olarak toplam 435.5 milyon Avro ciro yaptık. * Turizm sektörüne 91 MAN Lion’s Coach, 32 NEOPLAN Tourliner, 6 NEOPLAN Cityliner ve 1 NEOPLAN Starliner seyahat otobüsü sattık. * Kamudan MAN beledi ye otobüslerine yoğun ilgi sürdü. Türkiye’nin ilk doğalgazlı solo ve körüklü belediye otobüslerini üretiyoruz. Bu da belediyelerin tercihi oluyor. Ankara Büyükşehir Belediyesi ile imzalanan anlaşma gereğince 2012’de teslimatlarına başlanan 220 adet körüklü, doğalgazlı, klimalı, engelli platformlu ve alçak tabanlı MAN Lion’s City CNG otobüsün EGO’ya teslimatını 2013’te tamamladık. EGO’daki doğalgazlı MAN otobüs sayısı 1.310 oldu. Kaynak: TCMB EVDS ve TC Kalkınma Bakanlığı Temel Ekonomik Göstergeler Türkiye 2001 krizi sonrasında yüzde 60’lar bandında seyreden enflasyonu geriletmeyi başarmış ve yüzde 10 düzeyine indirmiş idi. Enflasyondaki düşüşe koşut olarak faiz oranları da yüzde 20’ler düzeyine geriledi. Oysa, gerek TCMB’nin gecelik faizleri (dönemin politika), gerekse kredi faiz oranları reel olarak yüzde 1015 düzeyinde korundu. Yüksek faiz uygulaması dönem boyunca Türkiye’nin yükselen bir piyasa ekonomisi olarak ayırt edici özelliği idi. Ancak yüksek faiz, konunun sadece bir boyutu idi. Yabancı yatırımcıları Türkiye’de cezbeden asıl işlem “carry trade” diye de anılan spekülatif sıcak para hareketleriydi. İşlemi şöyle bir örnek ile açıklayalım: “Yabancı” bir finans yatırımcısının, faizlerin çok ucuz olduğu Japonya ya da benzeri bir ülkeden borçlandığını ve elindeki döviz fonlarını Türkiye’ye getirdiğini varsayalım. O günkü döviz kurundan TL’ye çevrilen fonların yüksek faiz veren bir finansal varlığa yatırıldığını düşünelim. Örneğin Türkiye’de sunulan yüzde 25’lik faizler ile, gelişmiş ülkelerde neredeyse yüzde 34 düzeyinde olan faiz farkı karşılaştırıldığında bu işlemin ne kadar tatlı kârlar sunduğunu ve uluslararası finans tekellerinin iştahını ne denli kabartmakta olduğunu tahmin etmek güç olmasa gerek. Dönem sonunda, vadesi bitmiş olan kâğıtlar satılıp, TL’den dövize tekrardan geri dönülüyor. Küresel finans dünyasının spekülatif kazançları şiştikçe şişiyor. Aşağıdaki grafikte ele aldığımız dönem boyunca Türkiye’nin bu tür işlemler aracılığıyla uluslararası yatırımcılara sunmakta olduğu spekülatif getirisinin büyüklüğü gösterilmekte. Hesaplamalardan, Türkiye’nin uluslararası finans spekülatörlerine yıllık ortalama olarak yüzde 2050 civarında bir getiri sunduğu anlaşılıyor. Sunulan getiri 2003 boyunca yüzde 70’lere uzanıyor (her bir dolarlık yabancı yatırıma, 70 sentlik kazanç!). 2006’nın “mayıshaziran çalkantısı” sırasında Türkiye’de yaşanan yüksek oranlı kur aşınması (devalüasyon) neticesinde bu işlemin sunduğu spekülatif kazançlar eriyor ve neredeyse sıfırlanıyor. TCMB’nin, sıcak paraya dayalı sermaye girişlerini özendirmek üzere temmuz ayından başlayarak “aktif” bir faiz politikası güttüğü, şekilden rahatlıkla takip edilebiliyor. Geçen nisan ayından sonra durgunlaşan otobüs piyasasını yerel seçimler ateşledi. Belediyelerin Dolar 2.25 TL’nin üstünde Ekonomi Servisi ABD Merkez Bankası’nın gevşek para politikalarından vazgeçmeye başlamasıyla gelişen piyasalarda bir süredir devam eden sert satış baskısı dün yerini girişlere bıraktı. Gelişmekte olan ülkelere yönelik iyimserlikle dolar/TL de kısa bir süre için 2.25’in altını gördü. Gün içinde 2.25 seviyelerinde kalmayı sürdüren dolar, serbest piyasada 2.2540 TL’den kapandı. Bankacılar gelişen ülkelerde süren satışların artık belirli bir seviyeye erişmesinin, yatırımcıları bu ülkelere yeniden yönelttiğini söyledi. TL dün dolar karşısında ortalama yüzde 1 değer kazanırken borsada yükseliş yüzde 1.71 oldu. * Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’ne 50 adet çevre dostu MAN Lions City CNG (doğalgazlı) otobüs verdik. Eskişehir ve Trabzon Büyükşehir Belediyeleri ile İstanbul Otobüs AŞ de yeni nesil MAN otobüslerle filosunu yeniledi. * AKP’ye 2, Başbakanlık’a 2, MHP’ye 2 ve CHP’ye 1 otobüs sattık. Kamyon pazarı durgun gidiyor. * 12 ton üzeri kamyon segmentinde toplam 2 bin 59 adet satış gerçekleştirdik. Pazarda payımız yüzde 21. * 2014 yılında pazarın, yerel seçimlerden sonra oluşacak tabloya göre değişkenlik gösterebileceğini düşünüyoruz. Ortaya istikrarlı bir tablo çıkarsa ertelenmiş talep de eklenir, 12 ton ve üstünde toplam 27 30 bin, tersi durumda 12 15 bin satış olur. Bugünkü şartlarda pazar temkinli duruyor. ISTANBUL BAROSU YARDIMLASMA SANDIGI BİNA SÖKÜM VE YIKIM İHALESİ • Mülkiyeti stanbul Barosu Yardımla ma Sandı ına ait bulunan ve yeniden in aasına karar verilen stanbul li, Beyo lu lçesi, stiklal Caddesi, Orhan Adli Apaydın Sokak, Baro Han adresindeki binamız yıkım öncesi sökülecek ve yıkım enkazından çıkacak malzemeler kar ılı ında yıktırılacak ve molozu naklettirilecektir. • Bu amaçla teklif alınmak suretiyle ihale yapılacaktır. • hale ile ilgili artname 09:00 – 17:00 saatleri arasında stanbul Barosu Binası Beyo lu (Tel: 0212 251 63 25122) adresinden ücretsiz olarak temin edilebilir. • Konuya ili kin bilgi ve yerinde inceleme randevuları aynı telefon numarasından alınacaktır. • artnamede belirtilen esaslar dahilinde düzenlenecek teklif mektupları, en geç 21 ubat 2014 Cuma günü saat 17:00’ye kadar yukarıdaki adrese ula tırılacaktır. Postadaki gecikmeler dikkate alınmayacaktır. • Tekli er de erlendirildikten sonra uygun görülen teklif sahipleri bilgilendirilip kapalı – açık arttırmaya ve / veya pazarlı a davet edilecektir. • Baro / Sandık yönetimi ihaleyi yapıp yapmamakta veya diledi i bedel ve artlarla yapmakta serbesttir. Kaynak: TCMB ve TC Kalkınma Bakanlığı verilerinden kendi hesaplamalarımız. Bu arada Türkiye’ye yüksek hacimde döviz girdisi sağlanmış oluyor. Ancak reel yatırımlar ile ilgisi olmayan bu tip “sıcak” nitelikli spekülatif sermaye, ulusal ekonomide yeni iş sahaları açmak ya da teknoloji getirmek gibi kazançlar sağlamak şöyle dursun, Türk Lirası’nı aşırı değerli hale getirerek ithalatımızı kamçılıyor ve dış borçlarımızda da yeni yükler getiriyordu. HHH Sözlerimizi özetleyelim: 1) Türkiye 2003 sonrası dönemde uluslararası işbölümü içerisinde yüksek faiz sunan bir ekonomi olarak yer almıştır. 2) Yüksek faiz politikasının yol açtığı sıcak paraya dayalı döviz girişleri sayesinde döviz ucuzlamış ve bu Türkiye’nin spekülatif büyümesinin ana kaynağını oluşturmuştur. 3) Bu dönemde Türkiye reel bazda sadece yüzde 40 büyümesine (ve benzeri gelişmekte olan ekonomilerden daha kötü performans sergilemesine) karşın, ucuzlamış olan dolar bazında sanki üç misli büyüme gösteren sahte bir yanılsama yaratmış; bu da bir mucize öyküsü olarak sunulmuştur. 4) Yüksek faiz ucuz döviz kuru politikası tüm 1990’lar sonrasında Türkiye’de uygulanan neoliberal ekonomi politikalarının ana dayanak noktasıdır. 2003 sonrasında AKP hükümeti de söz konusu politikalara harfiyen sadık kalmıştır. 5) “Faiz lobisi” mi? “Faiz lobisi” 2003’ten bu yana uygulanan programın ta kendisidir... ISTANBUL BAROSU YARDIMLASMA SANDIGI İSTANBUL İKİNCİ İFLAS MÜDÜRLÜĞÜ’NDEN İFLASIN AÇILDIĞINA DAİR İLAN Dosya No: 2014/1 İstanbul Ticaret Sicil Memurluğu’nun 298055 sicil sayısında kayıtlı ve Adnan Saygan Cad. Uydu Sok. No: 24 Gündeş Apt. D: 14 UlusBeşiktaş/İstanbul adresinde mukim Dönmezler Petrol Endüstri Yapı İmalat Gıda Sanayi ve Ticaret LTD. ŞTİ’nin iflasına İstanbul 36. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce 30.01.2014 gün ve 2012/284 Esas, 2014/12 Karar sayı ile saat 11.42’den itibaren açılmasına karar verilmiş ve iflas açılmış bulunduğundan, İİK’nun 166. maddesi gereğince ilan ve tebliğ olunur. 31.01.2014 “Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de” (Basın: 6916)